Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şirket-i Hayriye, 1854'ten 1945'e kadar Boğaziçi'nde yolcu ve yük taşımacılığı yapan vapurculuk anonim şirketi.
17 Ocak 1851'de Reşid Paşa'nın desteği ve dönemin padişahı Abdülmecid'in onaylamasıyla kuruldu. Şirketin özelliği Türkiye'de kurulan ilk anonim ortaklık olmasıydı. Şirketin kuruluş Nizamnamesi Mecelle sahibi, Türk Hukuk ve Edebiyat adamı Ahmet Cevdet Paşa tarafından hazırlandı. Galatalı banker İngiltere'den yandan çarklı 6 vapur birden ısmarladı. Vapurların Türkiye'ye gelmesi 1854'ü buldu. İlk zamanlarda Tersane-i Amire vapurlarıyla aralarında rekabet olmaması için yalnız Eminönü ile Boğaz köyleri arasında sefer yapma hakkı verilen şirket, ilk seferini Üsküdar'a yaptı.
Şirketin zaman içinde 77 vapuru oldu. Bunlardan 66 tanesi İngiltere'de, 6 tanesi Fransa'da, 2 tanesi Almanya'da,1 tanesi Hollanda'da, 2 tanesi de İstanbul'da Hasköy'de inşa edildi. Şirketin yolcu vapurlarından başka 3 tane de kömür gemisi oldu. Şirket-i Hayriye'nin ilk kaptanlarının hemen hepsi, çoğu Rum olmak üzere gayrimüslimdi. Şirkette Türk olarak ilk kez çalıştı.
Şirketin Avrupa yakasında; , , Beşiktaş, Ortaköy, Kuruçeşme, Arnavutköy, Bebek, Rumelihisarı (Kayalar), Boyacıköy, (Emirgan), İstinye, Yeniköy, Tarabya, Kireçburnu, Büyükdere, Sarıyer, Yenimahalle, Rumelikavağı, Altınkum.
Anadolu yakasında da; Haydarpaşa, Salacak, Harem, Üsküdar, Kuzguncuk, Beylerbeyi, Çengelköy, Vaniköy, Kandilli, Küçüksu, Anadoluhisarı, Kanlıca, Çubuklu, Paşabahçe, Beykoz ve Anadolukavağı ile Haliç'te, Sütlüce iskeleleri vardı.
Şirket-i Hayriye, 1911'de Trablusgarp Savaşı, 1912'de Balkan Savaşı ve 1914'ten itibaren de I. Dünya Savaşı yıllarında vapurlarının çoğunu ordunun emrine verdi. I. Dünya Savaşı sona erdiğinde toplam 10 vapurunu kaybeden ve 5 vapuru da kullanılmaz hâle gelen Şirket, iflasın eşiğine geldi. Savaşın sonunda elinde ancak 18 tane vapur kalan Şirket-i Hayriye, ancak devlet yardımıyla ayakta kalabildi.
Cumhuriyet'in ilanından sonra, 1944'te bütün vapurları, Hasköy'deki fabrikası, taşınır ve taşınmaz mal varlıklarıyla satın alınarak devletleştirildi. Vapurları ve mal varlığı Şehir Hatları'na devredildi. 15 Ocak 1945'te çıkarılan 4517 sayılı yasayla, Şirket-i Hayriye, fiilen ortadan kalktı; Türkiye Denizcilik İşletmeleri adını aldı.
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Eylül 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ocak 2020.
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sirket i Hayriye 1854 ten 1945 e kadar Bogazici nde yolcu ve yuk tasimaciligi yapan vapurculuk anonim sirketi 17 Ocak 1851 de Resid Pasa nin destegi ve donemin padisahi Abdulmecid in onaylamasiyla kuruldu Sirketin ozelligi Turkiye de kurulan ilk anonim ortaklik olmasiydi Sirketin kurulus Nizamnamesi Mecelle sahibi Turk Hukuk ve Edebiyat adami Ahmet Cevdet Pasa tarafindan hazirlandi Galatali banker Ingiltere den yandan carkli 6 vapur birden ismarladi Vapurlarin Turkiye ye gelmesi 1854 u buldu Ilk zamanlarda Tersane i Amire vapurlariyla aralarinda rekabet olmamasi icin yalniz Eminonu ile Bogaz koyleri arasinda sefer yapma hakki verilen sirket ilk seferini Uskudar a yapti Sirketin zaman icinde 77 vapuru oldu Bunlardan 66 tanesi Ingiltere de 6 tanesi Fransa da 2 tanesi Almanya da 1 tanesi Hollanda da 2 tanesi de Istanbul da Haskoy de insa edildi Sirketin yolcu vapurlarindan baska 3 tane de komur gemisi oldu Sirket i Hayriye nin ilk kaptanlarinin hemen hepsi cogu Rum olmak uzere gayrimuslimdi Sirkette Turk olarak ilk kez calisti Sirketin Avrupa yakasinda Besiktas Ortakoy Kurucesme Arnavutkoy Bebek Rumelihisari Kayalar Boyacikoy Emirgan Istinye Yenikoy Tarabya Kirecburnu Buyukdere Sariyer Yenimahalle Rumelikavagi Altinkum Anadolu yakasinda da Haydarpasa Salacak Harem Uskudar Kuzguncuk Beylerbeyi Cengelkoy Vanikoy Kandilli Kucuksu Anadoluhisari Kanlica Cubuklu Pasabahce Beykoz ve Anadolukavagi ile Halic te Sutluce iskeleleri vardi Sirket i Hayriye 1911 de Trablusgarp Savasi 1912 de Balkan Savasi ve 1914 ten itibaren de I Dunya Savasi yillarinda vapurlarinin cogunu ordunun emrine verdi I Dunya Savasi sona erdiginde toplam 10 vapurunu kaybeden ve 5 vapuru da kullanilmaz hale gelen Sirket iflasin esigine geldi Savasin sonunda elinde ancak 18 tane vapur kalan Sirket i Hayriye ancak devlet yardimiyla ayakta kalabildi Cumhuriyet in ilanindan sonra 1944 te butun vapurlari Haskoy deki fabrikasi tasinir ve tasinmaz mal varliklariyla satin alinarak devletlestirildi Vapurlari ve mal varligi Sehir Hatlari na devredildi 15 Ocak 1945 te cikarilan 4517 sayili yasayla Sirket i Hayriye fiilen ortadan kalkti Turkiye Denizcilik Isletmeleri adini aldi Kaynakca Arsivlenmis kopya 23 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ocak 2020 Ayrica bakinizHafiz Vehbi Efendi