Hamide Cavanşir (Azerice: Həmidə Cavanşir; 19 Ocak 1873 - 6 Şubat 1955), Azeri hayırsever ve kadın hakları aktivistiydi. İkinci evliliği, yazar ve gazeteci olan Celil Memmedkuluzade ile oldu.
Hamide Cavanşir | |
---|---|
1890'larda Hamide Cavanşir | |
Doğum | 19 Ocak 1873 Kahrizli, Ağcabedi yakınlarında, (günümüzde Azerbaycan) |
Ölüm | 6 Şubat 1955 (82 yaşında) Bakü, Azerbaycan |
Eğitim | Evokulluluk |
Meslek | Yazar, aktivist, hayırsever |
Evlilik | İbrahim bey Davatdarov (†1901) Celil Memmedkuluzade (†1932) |
Çocuk(lar) | Mina Davatdarova Muzaffer Davatdarov Mithat Memmedkuluzade Enver Memmedkuluzade |
Erken dönem
Ailesinin Kahrizli köyündeki atalarının malikanesinde doğan Hamide Cavanşir; Azeri bir tarihçi, çevirmen ve Rus İmparatorluk ordusunun subayı Ahmed Bey Cavanşir'in (1828–1903) en büyük çocuğuydu.Karabağ'ın son hanı İbrahim Halil Han'ın büyük-büyük-torunuydu. Hamide ve küçük erkek kardeşi evde eğitim gördü; dokuz yaşındayken, eğitimlerine rehberlik etmek için Rus öğretmenlerden oluşan bir aile onlarla yaşamaya geldi. 14 yaşına geldiğinde Avrupa ve İslam edebiyatına aşinaydı ve akıcı bir şekilde Rusça ve Fransızca konuşuyordu.
1889'da Hamide Cavanşir, Berde doğumlu Yarbay İbrahim bey Davatdarov ile evlendi. Brest-Litovsk'a (bugünkü Belarus'a) yerleştiler. Kısa süre sonra iki çocukları Mina ve Muzaffer doğdu. Cavanşir, balo dansı dersleri aldı ve Almanca ve Lehçe okudu. 1900 yılında aile, Davatdarov'un askeri kale komutanlığına atandığı Kars'a taşındı. Bir yıl sonra eşi öldü; 28 yaşındaki karısını dul bıraktı. Cavanşir'in Moskova'da tıp okumak istemesi imkânsız görünüyordu.
Hayatı
Kahrizli malikanesini babasından devraldı ve pamuk işine devam etti. Vasiyetine uygun olarak, 1747-1805 yıllarında Karabağ hanlığı'nın siyasi meseleleriyle ilgili tarihî eserinin el yazmasını Geyrat Yayınevi'nde basılması için Tiflis'e (bugünkü Gürcistan'ın başkenti) götürdü. Ekim 1905'te, o zamanlar Azerice yayımlanan Şarg-i rus gazetesinde köşe yazarı olan Celil Memmedguluzade ile tanıştı. 1907'de evlendiler (Memmedguluzade o sırada iki kez dul idi) ve 1920'ye kadar Tiflis'te yaşadılar. 1908'de Midhat ve 1911'de Anvar adında iki oğulları oldu. Hiciv dergisi Molla Nasraddin'i yayımlamak için Memmedguluzade ile çalıştı.
1907'deki Karabağ kıtlığı sırasında Hamide Cavanşir, açlık çeken köylülere un ve darı dağıttı ve iki yıl süren karşılıklı katliamlardan sonra yerel Ermeniler ve Azeriler arasında arabuluculuk yaptı 1908'de memleketi Kahrizli'de bir karma eğitim okulu kurdu ve bu okul kız ve erkeklerin aynı sınıfta okuyabileceği ilk Azeri okulu oldu. 1910'da Cavanşir, şehrin Azeri soylularının kadın üyeleriyle birlikte Müslüman Kadınlar Kafkas Yardımsever Cemiyeti'ni kurdu. Sovyet Birliği döneminde bir çiçek hastalığı salgını sırasında aşı satın aldı ve Kahrizli halkına aşı yaptı.
1921'de, Tebriz'de bir yıl yaşadıktan sonra, aile anılarını yazdığı ve kocasının eserlerini tercüme ettiği Bakü'ye taşındı. 1930'larda, 1907-1931 yıllarında, 1967'de ölümünden sonra yayımlanan ve Hasan Javadi ve Willem Floor tarafından İngilizceye çevrilen, Kafkasya ve İran'ın en etkili hiciv dergisi Molla Nasreddin'in editörü ile hayatının ve ortaklığının nadir anılarını kaydettiği Uyanış: Bir Müslüman Kadının Hayatının Nadir Anıları adlı bir anı yayımladı. Ayrıca Rus şiirini tercüme etti. İki çocuğu olan Cavanşir; 1923'te Mina'yı, 1935'te Mithat'ı geride bıraktı. 1955 yılında Bakü'de öldü. Kahrizli'de hayatının ve eserlerinin bir müzesi bulunmaktadır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b c d (Azerice) Megastar and Her Light 21 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. An interview with Hamida Javanshir's granddaughter Dr. Mina Davatdarova. Gender-az.org Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi: "gender-az" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ a b Yolaçan (Ocak 2019). "Azeri networks through thick and thin: West Asian politics from a diasporic eye". Journal of Eurasian Studies (İngilizce). 10 (1): 40. doi:10.1177/1879366518814936. ISSN 1879-3665. 18 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ekim 2020. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi: ":0" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ Hermeneutics and Honor: Negotiating Female "public" Space in Islamic/ate Societies (İngilizce). Harvard CMES. 1999. s. 100. ISBN .
- ^ Azeri Women in Transition: Women in Soviet and Post-Soviet Azerbaijan (İngilizce). Routledge. 5 Mart 2014. ss. 68-69. ISBN . 20 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ekim 2020.
- ^ "Hamideh Khanum Javanshir 1873-1955" 3 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Sister-hood (March 6, 2019).
- ^ Awake : a Moslem woman's rare memoir of her life and partnership with the editor of Molla Nasreddin, the most influential satirical journal of the Caucasus and Iran, 1907-1931. Javadi, Hasan,, Floor, Willem M.,. Washington DC. ISBN . OCLC 960719559.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hamide Cavansir Azerice Hemide Cavansir 19 Ocak 1873 6 Subat 1955 Azeri hayirsever ve kadin haklari aktivistiydi Ikinci evliligi yazar ve gazeteci olan Celil Memmedkuluzade ile oldu Hamide Cavansir1890 larda Hamide CavansirDogum19 Ocak 1873 1873 01 19 Kahrizli Agcabedi yakinlarinda gunumuzde Azerbaycan Olum6 Subat 1955 82 yasinda Baku AzerbaycanEgitimEvokullulukMeslekYazar aktivist hayirseverEvlilikIbrahim bey Davatdarov 1901 Celil Memmedkuluzade 1932 Cocuk lar Mina Davatdarova Muzaffer Davatdarov Mithat Memmedkuluzade Enver MemmedkuluzadeErken donemAilesinin Kahrizli koyundeki atalarinin malikanesinde dogan Hamide Cavansir Azeri bir tarihci cevirmen ve Rus Imparatorluk ordusunun subayi Ahmed Bey Cavansir in 1828 1903 en buyuk cocuguydu Karabag in son hani Ibrahim Halil Han in buyuk buyuk torunuydu Hamide ve kucuk erkek kardesi evde egitim gordu dokuz yasindayken egitimlerine rehberlik etmek icin Rus ogretmenlerden olusan bir aile onlarla yasamaya geldi 14 yasina geldiginde Avrupa ve Islam edebiyatina asinaydi ve akici bir sekilde Rusca ve Fransizca konusuyordu 1889 da Hamide Cavansir Berde dogumlu Yarbay Ibrahim bey Davatdarov ile evlendi Brest Litovsk a bugunku Belarus a yerlestiler Kisa sure sonra iki cocuklari Mina ve Muzaffer dogdu Cavansir balo dansi dersleri aldi ve Almanca ve Lehce okudu 1900 yilinda aile Davatdarov un askeri kale komutanligina atandigi Kars a tasindi Bir yil sonra esi oldu 28 yasindaki karisini dul birakti Cavansir in Moskova da tip okumak istemesi imkansiz gorunuyordu Hamide Cavansir in kizi Mina Davatdarova 1923 te olumune kadar Kahrizli okulunda gonullu olan profesyonel bir ogretmendi HayatiKahrizli malikanesini babasindan devraldi ve pamuk isine devam etti Vasiyetine uygun olarak 1747 1805 yillarinda Karabag hanligi nin siyasi meseleleriyle ilgili tarihi eserinin el yazmasini Geyrat Yayinevi nde basilmasi icin Tiflis e bugunku Gurcistan in baskenti goturdu Ekim 1905 te o zamanlar Azerice yayimlanan Sarg i rus gazetesinde kose yazari olan Celil Memmedguluzade ile tanisti 1907 de evlendiler Memmedguluzade o sirada iki kez dul idi ve 1920 ye kadar Tiflis te yasadilar 1908 de Midhat ve 1911 de Anvar adinda iki ogullari oldu Hiciv dergisi Molla Nasraddin i yayimlamak icin Memmedguluzade ile calisti 1907 deki Karabag kitligi sirasinda Hamide Cavansir aclik ceken koylulere un ve dari dagitti ve iki yil suren karsilikli katliamlardan sonra yerel Ermeniler ve Azeriler arasinda arabuluculuk yapti 1908 de memleketi Kahrizli de bir karma egitim okulu kurdu ve bu okul kiz ve erkeklerin ayni sinifta okuyabilecegi ilk Azeri okulu oldu 1910 da Cavansir sehrin Azeri soylularinin kadin uyeleriyle birlikte Musluman Kadinlar Kafkas Yardimsever Cemiyeti ni kurdu Sovyet Birligi doneminde bir cicek hastaligi salgini sirasinda asi satin aldi ve Kahrizli halkina asi yapti 1921 de Tebriz de bir yil yasadiktan sonra aile anilarini yazdigi ve kocasinin eserlerini tercume ettigi Baku ye tasindi 1930 larda 1907 1931 yillarinda 1967 de olumunden sonra yayimlanan ve Hasan Javadi ve Willem Floor tarafindan Ingilizceye cevrilen Kafkasya ve Iran in en etkili hiciv dergisi Molla Nasreddin in editoru ile hayatinin ve ortakliginin nadir anilarini kaydettigi Uyanis Bir Musluman Kadinin Hayatinin Nadir Anilari adli bir ani yayimladi Ayrica Rus siirini tercume etti Iki cocugu olan Cavansir 1923 te Mina yi 1935 te Mithat i geride birakti 1955 yilinda Baku de oldu Kahrizli de hayatinin ve eserlerinin bir muzesi bulunmaktadir Ayrica bakinizKaynakca a b c d Azerice Megastar and Her Light 21 Eylul 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde An interview with Hamida Javanshir s granddaughter Dr Mina Davatdarova Gender az org Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi gender az adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme a b Yolacan Ocak 2019 Azeri networks through thick and thin West Asian politics from a diasporic eye Journal of Eurasian Studies Ingilizce 10 1 40 doi 10 1177 1879366518814936 ISSN 1879 3665 18 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Ekim 2020 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi 0 adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme Hermeneutics and Honor Negotiating Female public Space in Islamic ate Societies Ingilizce Harvard CMES 1999 s 100 ISBN 978 0 932885 21 0 Azeri Women in Transition Women in Soviet and Post Soviet Azerbaijan Ingilizce Routledge 5 Mart 2014 ss 68 69 ISBN 978 1 136 87177 1 20 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Ekim 2020 Hamideh Khanum Javanshir 1873 1955 3 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sister hood March 6 2019 Awake a Moslem woman s rare memoir of her life and partnership with the editor of Molla Nasreddin the most influential satirical journal of the Caucasus and Iran 1907 1931 Javadi Hasan Floor Willem M Washington DC ISBN 1 933823 87 9 OCLC 960719559