Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Haplogrup N (M231 ve M232) Kuzey Avrasya coğrafyasında sıkça rastlanan Sibirya kökenli bir Y-DNA haplogrubudur.
| Haplogrup N
| |
| Çıkış tarihi | 20.000 - 25.000 yıl önce |
| Çıkış yeri | Sibirya, Moğolistan, Güney Çin |
| Köken | |
| Varyasyonlar | N1, N1'in alt grupları olan N1a, N1b, N1c ve bunların alt grupları |
|---|---|
| Mutasyonları | M231, M232 |
| En yüksek frekansları | Nganasanlar 92%, Yakutlar 75-84% Xu 2015, Nenetsler 75%, Finler 51-61% Purps 2014, Tuvalar 27.2-54.5% Kharkov 2013, Estonlar 40% Purps 2014, Samiler 40%, Letonlar 30% Purps 2014, Litvanyalılar 25% Purps 2014, Nanaylar 17.35% Xue 2006, İsveçliler 9-22% Purps 2014, Mançular 10% Guo 2013, Sibolar 5.9% Guo 2015, Koreliler 4.1% Kim 2011, Japonlar 1.5% Hashiyada 2008 |
Kökenleri
N haplogrubu NO haplogrubunun varyasyonu niteliğinde olan bir alt üyesidir. Son buzul çağının ardından ortaya çıkıp Sibirya'dan dünya geneline yayılmaya başladığı için diğer haplogruplara nazaran daha genç bir haplogrup sayılır. Bu haplogrubun Amerika kıtasında yayılamaması Bering Boğazının son buzul çağının ardından erimesi dolayısıyla ortaya çıktığına dair ipuçları vermektedir.
Dağılım
N haplogrubu, Kuzey Avrasya'da geniş bir alana yayılmıştır ve ayrıca Nepal, Güney Avrupa, Güneybatı Asya gibi bölgelerde de nadiren rastlanmaktadır. Varlığı en çok Fin-Baltık topluluklarında görülmektedir. Ugrik ve Batı Sibiryalı Samoyedlerde ve Sibiryalı Türkî bir millet olan Yakutlarda da N haplogrubu oldukça baskın olarak görülmektedir.
Türkî toplumlarda
N haplogrubuna Türkî topluluklarda sıkça rastlanılmaktadır. Yakutlar ve Tuvalar gibi Kuzey Sibiryalı halklarda %75 gibi yüksek oranlarda bulunan N haplogrubu, Türkmenler'de %10, Kırgızlar'da %3, Azeriler'de %5 gibi oranlarda bulunmaktadır. Diğer Türkî halklarda da bu haplogrup az ya da çok olarak yer almaktadır. Türkiye'de ise yapılan araştırmaların sonuçları farklılık gösterse de %4 oranında bulunduğu fikri yaygındır. Türkiye Türkleri'nde ise bu oran %10'dan fazladır. Anadolu'da son dönemlerde yapılan araştırmalara göre ise bir Afşar köyünde %30 gibi yüksek sayılabilecek oranda N1b haplogrubuna rastlanmıştır. Ancak genel olarak N ve C gibi Doğu Avrasya kökenli haplogruplar yerine, Türkiye Türklerinde J, R, G, E ve I gibi Avrupa, Orta Doğu, Akdeniz ve Kafkaslar'da yaygın olarak görülen Batı Avrasya kökenli haplogruplar toplumun çok büyük çoğunluğunu, yaklaşık %95'ini, oluşturmaktadır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 10 Ekim 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ekim 2015.
- ^ (PDF). 11 Aralık 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2015.
- ^ http://www.haplogruplar.com/orta-asyanin-genetik-yapisi-ve-turkler/[]
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Ekim 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ekim 2015.
- ^ . Turkish DNA Project (İngilizce). 27 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2022.
- ^ http://www.academia.edu/14630118/Oghuz_clans_ethnogenesis_and_genogeography_-_1_BEHPS_P.648-694_Vol.2_7_1_2_July_2015_ []
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ekim 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Haziran 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ekim 2015.
- ^ Irwin, Jodi A.; Ikramov, Abror; Saunier, Jessica; Bodner, Martin; Amory, Sylvain; Röck, Alexander; o'Callaghan, Jennifer; Nuritdinov, Abdurakhmon; Atakhodjaev, Sattar; Mukhamedov, Rustam; Parson, Walther; Parsons, Thomas J. (2010). "The mtDNA composition of Uzbekistan: A microcosm of Central Asian patterns". International Journal of Legal Medicine. 124 (3). ss. 195-204. doi:10.1007/s00414-009-0406-z. (PMID) 20140442.
- ^ See Figure 5 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . in Di Cristofaro, Julie; Pennarun, Erwan; Mazières, Stéphane; Myres, Natalie M.; Lin, Alice A.; Temori, Shah Aga; Metspalu, Mait; Metspalu, Ene; Witzel, Michael; King, Roy J.; Underhill, Peter A.; Villems, Richard; Chiaroni, Jacques (2013). "Afghan Hindu Kush: Where Eurasian Sub-Continent Gene Flows Converge". PLOS ONE. 8 (10). ss. e76748. Bibcode:2013PLoSO...876748D. doi:10.1371/journal.pone.0076748. (PMC) 3799995 $2. (PMID) 24204668.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Haplogrup N M231 ve M232 Kuzey Avrasya cografyasinda sikca rastlanan Sibirya kokenli bir Y DNA haplogrubudur Haplogrup NCikis tarihi 20 000 25 000 yil onceCikis yeri Sibirya Mogolistan Guney CinKokenVaryasyonlar N1 N1 in alt gruplari olan N1a N1b N1c ve bunlarin alt gruplariMutasyonlari M231 M232En yuksek frekanslari Nganasanlar 92 Yakutlar 75 84 Xu 2015 Nenetsler 75 Finler 51 61 Purps 2014 Tuvalar 27 2 54 5 Kharkov 2013 Estonlar 40 Purps 2014 Samiler 40 Letonlar 30 Purps 2014 Litvanyalilar 25 Purps 2014 Nanaylar 17 35 Xue 2006 Isvecliler 9 22 Purps 2014 Mancular 10 Guo 2013 Sibolar 5 9 Guo 2015 Koreliler 4 1 Kim 2011 Japonlar 1 5 Hashiyada 2008KokenleriN haplogrubu NO haplogrubunun varyasyonu niteliginde olan bir alt uyesidir Son buzul caginin ardindan ortaya cikip Sibirya dan dunya geneline yayilmaya basladigi icin diger haplogruplara nazaran daha genc bir haplogrup sayilir Bu haplogrubun Amerika kitasinda yayilamamasi Bering Bogazinin son buzul caginin ardindan erimesi dolayisiyla ortaya ciktigina dair ipuclari vermektedir DagilimN haplogrubu Kuzey Avrasya da genis bir alana yayilmistir ve ayrica Nepal Guney Avrupa Guneybati Asya gibi bolgelerde de nadiren rastlanmaktadir Varligi en cok Fin Baltik topluluklarinda gorulmektedir Ugrik ve Bati Sibiryali Samoyedlerde ve Sibiryali Turki bir millet olan Yakutlarda da N haplogrubu oldukca baskin olarak gorulmektedir Turki toplumlarda N haplogrubuna Turki topluluklarda sikca rastlanilmaktadir Yakutlar ve Tuvalar gibi Kuzey Sibiryali halklarda 75 gibi yuksek oranlarda bulunan N haplogrubu Turkmenler de 10 Kirgizlar da 3 Azeriler de 5 gibi oranlarda bulunmaktadir Diger Turki halklarda da bu haplogrup az ya da cok olarak yer almaktadir Turkiye de ise yapilan arastirmalarin sonuclari farklilik gosterse de 4 oraninda bulundugu fikri yaygindir Turkiye Turkleri nde ise bu oran 10 dan fazladir Anadolu da son donemlerde yapilan arastirmalara gore ise bir Afsar koyunde 30 gibi yuksek sayilabilecek oranda N1b haplogrubuna rastlanmistir Ancak genel olarak N ve C gibi Dogu Avrasya kokenli haplogruplar yerine Turkiye Turklerinde J R G E ve I gibi Avrupa Orta Dogu Akdeniz ve Kafkaslar da yaygin olarak gorulen Bati Avrasya kokenli haplogruplar toplumun cok buyuk cogunlugunu yaklasik 95 ini olusturmaktadir Ayrica bakinizY DNA haplogrubuKaynakca a b Arsivlenmis kopya 10 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ekim 2015 PDF 11 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 4 Ekim 2015 http www haplogruplar com orta asyanin genetik yapisi ve turkler olu kirik baglanti Arsivlenmis kopya 5 Ekim 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ekim 2015 Turkish DNA Project Ingilizce 27 Mart 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Agustos 2022 http www academia edu 14630118 Oghuz clans ethnogenesis and genogeography 1 BEHPS P 648 694 Vol 2 7 1 2 July 2015 yalin URL Arsivlenmis kopya 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ekim 2015 Arsivlenmis kopya 30 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ekim 2015 Irwin Jodi A Ikramov Abror Saunier Jessica Bodner Martin Amory Sylvain Rock Alexander o Callaghan Jennifer Nuritdinov Abdurakhmon Atakhodjaev Sattar Mukhamedov Rustam Parson Walther Parsons Thomas J 2010 The mtDNA composition of Uzbekistan A microcosm of Central Asian patterns International Journal of Legal Medicine 124 3 ss 195 204 doi 10 1007 s00414 009 0406 z PMID 20140442 See Figure 5 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde in Di Cristofaro Julie Pennarun Erwan Mazieres Stephane Myres Natalie M Lin Alice A Temori Shah Aga Metspalu Mait Metspalu Ene Witzel Michael King Roy J Underhill Peter A Villems Richard Chiaroni Jacques 2013 Afghan Hindu Kush Where Eurasian Sub Continent Gene Flows Converge PLOS ONE 8 10 ss e76748 Bibcode 2013PLoSO 876748D doi 10 1371 journal pone 0076748 PMC 3799995 2 PMID 24204668