Harabe (Ukraynaca: Руїна) Kazak tarih yazarı Samiylo Velychko (1670-1728) tarafından 17. yüzyılın ikinci yarısında Ukrayna tarihindeki siyasi durumunu tasvir eden tarihi bir terimdir.
Harabe | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Kazak Hetmanlığı sınırları, 17. yüzyıl. | ||||||||
| ||||||||
Taraflar | ||||||||
Sağ-kıyı Ukraynası Lehistan-Litvanya Birliği | (1669) Osmanlı İmparatorluğu (1669) | Sol-kıyı Ukraynası Rusya Çarlığı | ||||||
Komutanlar ve liderler | ||||||||
Pavlo Teteria Mykhailo Khanenko Yuri Hmelnitski | Petro Doroşenko Yuri Hmelnitski George Ducas | Ivan Briukhovetsky Demian Mnohohrishny |
Dönemin zaman aralığı tarihçiler arasında değişir:
- Nikolay Kostomarov gibi bazı tarihçiler, 1663 ve 1687 arasındaki dönemi tanımlar ve Sol-kıyı Ukraynası'nın Moskova tarafından atanan üç hetmanını (Briukhovetsky, Mnohohrishny ve Samoylovych) anlatır.
- Diğer tarihçiler, 1660-1687 yılları arasında Kazak Topluluğu arasında bölünmeye yol açan Chudnov Antlaşması'ndan geçen dönemi yorumlar.
Dönem, Ukrayna'nın komşuları tarafından sürekli çekişme, iç savaş ve dış müdahale ile karakterize edildi.
Başlama nedeni
Harabe, 1657'de hetman Bogdan Hmelnitski'nin ölümünden sonra başladı. Hmelnitski, başlattığı Hmelnitski Ayaklanması ile Lehistan-Litvanya Birliği'ne karşı güçlü konuma gelmek için Rusya Çarlığı'na bağlılık yemini etmişti. Hmelnitski, Ukrayna tarihinin önemli isimlerinden biri olan etkili bir lider olarak Kazak Hetmanlığı sınırlarını genişletmek adına savaşlar yaparken, ardıl kurallar koymadı ve kendi iradesi ile oğlu Yuri Hmelnitski'yi yeni hetman olarak tercih etti. Genç ve deneyimsiz Yuri Hmelnitski (1641-1685) babasının liderlik özelliklerinden açıkça yoksundu. Bogdan Hmelnitski'nin ölümü sırasında, Kazak Hetmanlığı yaklaşık 2250.000 milkare (650.000 km2) ve 1.2 ila 1.5 milyonluk bir nüfusa sahipti. Yuri Hmelnitski'nin tecrübesizlikleri Zaporojya Kazakları'nı kötü etkiledi ve ileri gelen ordu amirleri Ataman olmak için mücadele etti.
Sonuçlar
- Ruthen Kazak devleti kurma girişimi başarısız oldu.
- Ukrayna, Dinyeper boyunca Rusya ve Polonya arasında bölündü.
- Polonya, Sol-kıyı Ukraynası'nı kaybetti ve zayıfladı.
- Rusya toprakları güney ve güneybatıya doğru genişledi.
- Osmanlı gücünü Ukrayna'ya kadar genişletti (Doroşenko sayesinde).
Kaynakça
- Orest Subtelny, 'Ukraine, A History',2000: This article is largely a summary of Chapter 9.
- The Ruin (from Ukraine), Encyclopædia Britannica 4 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Encyclopedia of Ukraine 12 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Harabe Ukraynaca Ruyina Kazak tarih yazari Samiylo Velychko 1670 1728 tarafindan 17 yuzyilin ikinci yarisinda Ukrayna tarihindeki siyasi durumunu tasvir eden tarihi bir terimdir HarabeKazak Hetmanligi sinirlari 17 yuzyil Tarih29 Haziran 1659 16 Mayis 1686BolgeUkrayna Sag kiyi Ukraynasi Sol kiyi Ukraynasi ve Zaporijya SiciSonucEbedi Baris Antlasmasi 1686 Ukrayna nin Lehistan Litvanya Birligi Rusya Carligi ve Osmanli Imparatorlugu arasinda bolusulmesi TaraflarSag kiyi Ukraynasi Lehistan Litvanya Birligi 1669 Osmanli Imparatorlugu 1669 Sol kiyi Ukraynasi Rusya CarligiKomutanlar ve liderlerPavlo Teteria Mykhailo Khanenko Yuri HmelnitskiPetro Dorosenko Yuri Hmelnitski George DucasIvan Briukhovetsky Demian Mnohohrishny Donemin zaman araligi tarihciler arasinda degisir Nikolay Kostomarov gibi bazi tarihciler 1663 ve 1687 arasindaki donemi tanimlar ve Sol kiyi Ukraynasi nin Moskova tarafindan atanan uc hetmanini Briukhovetsky Mnohohrishny ve Samoylovych anlatir Diger tarihciler 1660 1687 yillari arasinda Kazak Toplulugu arasinda bolunmeye yol acan Chudnov Antlasmasi ndan gecen donemi yorumlar Donem Ukrayna nin komsulari tarafindan surekli cekisme ic savas ve dis mudahale ile karakterize edildi Baslama nedeniHarabe 1657 de hetman Bogdan Hmelnitski nin olumunden sonra basladi Hmelnitski baslattigi Hmelnitski Ayaklanmasi ile Lehistan Litvanya Birligi ne karsi guclu konuma gelmek icin Rusya Carligi na baglilik yemini etmisti Hmelnitski Ukrayna tarihinin onemli isimlerinden biri olan etkili bir lider olarak Kazak Hetmanligi sinirlarini genisletmek adina savaslar yaparken ardil kurallar koymadi ve kendi iradesi ile oglu Yuri Hmelnitski yi yeni hetman olarak tercih etti Genc ve deneyimsiz Yuri Hmelnitski 1641 1685 babasinin liderlik ozelliklerinden acikca yoksundu Bogdan Hmelnitski nin olumu sirasinda Kazak Hetmanligi yaklasik 2250 000 milkare 650 000 km2 ve 1 2 ila 1 5 milyonluk bir nufusa sahipti Yuri Hmelnitski nin tecrubesizlikleri Zaporojya Kazaklari ni kotu etkiledi ve ileri gelen ordu amirleri Ataman olmak icin mucadele etti SonuclarRuthen Kazak devleti kurma girisimi basarisiz oldu Ukrayna Dinyeper boyunca Rusya ve Polonya arasinda bolundu Polonya Sol kiyi Ukraynasi ni kaybetti ve zayifladi Rusya topraklari guney ve guneybatiya dogru genisledi Osmanli gucunu Ukrayna ya kadar genisletti Dorosenko sayesinde KaynakcaOrest Subtelny Ukraine A History 2000 This article is largely a summary of Chapter 9 The Ruin from Ukraine Encyclopaedia Britannica 4 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Encyclopedia of Ukraine 12 Subat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde