I. Harald, (Norveççe: Harald Hårfager, Eski İzlanda dilinde Harald Hárfagri), (d. y. 850/860, Rogaland, Norveç - ö. y. 933, Rogaland, Norveç), lakabı Sarışın Harald ya da Güzel saçlı Harald olan ve 872 ile 933 yılları arasında hüküm sürmüş Norveç kralı. Tüm Norveç üzerinde egemenlik iddiasında bulunan ilk kraldır. 9. yüzyılda yaşamış barbar İskandinav şeflerinin en büyüklerinden biridir. Gerçekte ülkenin batı kıyıları haricinde gerçek bir denetim kuramamıştır.
I. Harald | |||||
---|---|---|---|---|---|
Norveç Kralı | |||||
Hüküm süresi | 872-933 | ||||
Sonra gelen | I. Erik | ||||
Doğum | y. 850 Rogaland | ||||
Ölüm | y. 933 Rogaland | ||||
Defin | Haraldshaugen | ||||
Eş(ler)i | Ragnhild Eriksdotter Åsa Håkonsdotter | ||||
Çocuk(lar)ı | I. Erik I. Haakon Ragnvald Bjørn Halvdan | ||||
| |||||
Babası | Halfdan | ||||
Annesi | Ragnhild Sigurdsdotter | ||||
Dini | Paganizm |
Hayatı
Norveç'in güneydoğusundaki toprakların bir bölümünde hüküm süren 'ın oğluydu. Babası İsveç'in eski krallık hanedanı 'lerden geliyordu. On yaşındayken babasının yerine hükümdar oldu. Uppland'da baş gösteren bir ayaklanmayı bastırarak ilk zaferini kazandı. Öte yandan kontu 'la yaptığı barış antlaşmasından yararlanarak ülkenin batı kesimlerinde fetihlere girişti. Bu seferler sırasında kazandığı en önemli zafer olan 'nın tarihi, Orta Çağ tarihçilerine göre 872'dir. Çağdaş tarihçiler ise bu çarpışmanın 10-20 yıl sonra gerçekleştiği kanısındadır. Stavanger yakınındaki Hafrsfjord deniz savaşı'nda rakipleri olan 'ı kesin olarak yenerek onları İzlanda'ya sürdü.
Harald'ın fetihleri ve koyduğu vergiler, birçok şefin kabileleriyle birlikte Britanya Adalarına ve komşu ülkelere göç etmesine yol açtı. Göç edilen yerler arasında, İskandinavyalıların Harald'ın hükümdarlığı sırasında keşfettikleri İzlanda'nın da olduğu sanılmaktadır. Adalara kaçmış olan düşmanlarına boyun eğdirmek için Shetland, Orkney ve Hebridler adalarına seferler yaptı.
Kıyı ticaretini denetimi altına alarak büyük bir servet edinen Harald, güneybatıdaki toprakları üzerinde sıkı bir denetim kurmakla birlikte ülkenin öteki bölgelerini kendisine bağlı kabile şefleri aracılığıyla yönetti. Norveç'i birleştiren ve vergi sistemini ülke yararına yeniden düzenleyen ilk hükümdardı. Ülke yönetimine en büyük katkısı yerel yönetim birimlerini (Lagting) oluşturmaktı. Ölümünden sonra krallığı çok sayıdaki oğulları arasında bölüşüldü.
-
'un y. 820 tarihinde, öldüğü sırada Norveç'te bulunan küçük krallıklar. İçlerinden en önemlileri Vestfold (kırmızı), (mor), (sarı) ve (yeşil). -
'ın öldüğü y. 860 tarihinde Norveç'teki küçük krallıkların durumu. Kırmızı renkte olan Harald'ın idaresindeki yerler. -
sonrası y. 872'deki durum (Krallık toprakları kırmızı renkte gösterilmiş). -
Y. 930 tarihinde I. Harald'ın ölümü sonrası bölünmüş krallık toprakları. Sarı bölgeler küçük ve önemsiz krallıklar, mor renkli bölge kontluğu toprakları, turuncu renkteki bölge kontluğu toprakları.
Çocukları
Harald'ın birçok farklı eşinden olmuş, çok sayıda çocuğu vardı. Bunlar içerisinde kral olmaya en yakın aday, aynı zamanda Harald'ın favori çocuğu olan 'di. Harald 80 yaşına bastığı sırada Erik'i de tahta ortak etti ve bu durum üç yıl boyunca, 933'te Harald ölünceye değin devam etti. Haral'ın oğullarının sayısı birçok farklı saga'da 11 ile 20 arasında değişim gösterir. Oğullarının 12 tanesi kral unvanıyla anılmıştır.
Harald'ın Lade kontu Håkon Grjotgardsson'ın kızı Åsa'dan olan çocukları:
- Guttorm Haraldsson, Ranrike kralı
- Halvdan Kvite (Haraldsson), Trondheim kralı
- Halvdan Svarte (Haraldsson), Trondheim kralı
- Sigrød Haraldsson, Trondheim kralı
Hordaland kralı Erik'in kızı Gyda'dan olan çocukları:
- Ålov Årbot (Haraldsdotter)
- Rørek Haraldsson
- Sigtrygg Haraldsson
- Frode Haraldsson
- (Torgils Haraldsson)
Yutland'lı Ragnhild Eiriksdotter'dan olan çocukları:
Eystein Kontu'nun kızı Svanhild'den olan çocukları:
- Bjørn Farmann, Vestfold kralı
- Olaf Haraldsson Geirstadalf, Vingulmark ve sonra Vestfold kralı
- Ragnar Rykkel
Ring Dagsson'ın kızı Åshild'den olan çocukları:
- Ring Haraldsson
- Dag Haraldsson
- Gudrød Skirja
- Ingegjerd Haraldsdotter
Svåse the Finn'in kızı Snøfrid'den olan çocukları:
- Halvdan Hålegg
- Gudrød Ljome
- Ragnvald Rettilbeine
- Sigurd Rise
Tora Mosterstong'dan olan çocukları:
Öteki çocukları:
Harald ayrıca Norveç Kralı 'ın büyükbabasıdır.
Yazın dünyasında I. Harald
Harald'ın yaşamıyla ilgili en güvenilir kaynaklar, onun zamanında ortaya çıkan ama 13. yüzyıllarda İzlanda'da yazıya geçirilen şiirlerdir. Ayrıca 12. ve 13. yüzyıllarda İzlanda ve Norveç'te yazılmış tarih kitaplarında da onun hükümdarlık dönemi anlatılır. Pek güvenilir olmayan bu kaynakların en kapsamlısı İzlandalı Snorri Sturluson'un (ö. 1241) Heimskringla adlı kitabıdır.
Resmî unvanlar | ||
---|---|---|
Önce gelen lideri olarak | Norveç Kralı 872 - 933 | Sonra gelen I. Erik |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
I Harald Norvecce Harald Harfager Eski Izlanda dilinde Harald Harfagri d y 850 860 Rogaland Norvec o y 933 Rogaland Norvec lakabi Sarisin Harald ya da Guzel sacli Harald olan ve 872 ile 933 yillari arasinda hukum surmus Norvec krali Tum Norvec uzerinde egemenlik iddiasinda bulunan ilk kraldir 9 yuzyilda yasamis barbar Iskandinav seflerinin en buyuklerinden biridir Gercekte ulkenin bati kiyilari haricinde gercek bir denetim kuramamistir I HaraldNorvec KraliHukum suresi872 933Sonra gelenI ErikDogumy 850 RogalandOlumy 933 RogalandDefinHaraldshaugenEs ler iRagnhild Eriksdotter Asa HakonsdotterCocuk lar iI Erik I Haakon Ragnvald Bjorn HalvdanTam adiHaraldr HalfdanarsonBabasiHalfdanAnnesiRagnhild SigurdsdotterDiniPaganizmHayatiNorvec in guneydogusundaki topraklarin bir bolumunde hukum suren in ogluydu Babasi Isvec in eski krallik hanedani lerden geliyordu On yasindayken babasinin yerine hukumdar oldu Uppland da bas gosteren bir ayaklanmayi bastirarak ilk zaferini kazandi Ote yandan kontu la yaptigi baris antlasmasindan yararlanarak ulkenin bati kesimlerinde fetihlere giristi Bu seferler sirasinda kazandigi en onemli zafer olan nin tarihi Orta Cag tarihcilerine gore 872 dir Cagdas tarihciler ise bu carpismanin 10 20 yil sonra gerceklestigi kanisindadir Stavanger yakinindaki Hafrsfjord deniz savasi nda rakipleri olan i kesin olarak yenerek onlari Izlanda ya surdu Harald in fetihleri ve koydugu vergiler bircok sefin kabileleriyle birlikte Britanya Adalarina ve komsu ulkelere goc etmesine yol acti Goc edilen yerler arasinda Iskandinavyalilarin Harald in hukumdarligi sirasinda kesfettikleri Izlanda nin da oldugu sanilmaktadir Adalara kacmis olan dusmanlarina boyun egdirmek icin Shetland Orkney ve Hebridler adalarina seferler yapti Kiyi ticaretini denetimi altina alarak buyuk bir servet edinen Harald guneybatidaki topraklari uzerinde siki bir denetim kurmakla birlikte ulkenin oteki bolgelerini kendisine bagli kabile sefleri araciligiyla yonetti Norvec i birlestiren ve vergi sistemini ulke yararina yeniden duzenleyen ilk hukumdardi Ulke yonetimine en buyuk katkisi yerel yonetim birimlerini Lagting olusturmakti Olumunden sonra kralligi cok sayidaki ogullari arasinda bolusuldu un y 820 tarihinde oldugu sirada Norvec te bulunan kucuk kralliklar Iclerinden en onemlileri Vestfold kirmizi mor sari ve yesil in oldugu y 860 tarihinde Norvec teki kucuk kralliklarin durumu Kirmizi renkte olan Harald in idaresindeki yerler sonrasi y 872 deki durum Krallik topraklari kirmizi renkte gosterilmis Y 930 tarihinde I Harald in olumu sonrasi bolunmus krallik topraklari Sari bolgeler kucuk ve onemsiz kralliklar mor renkli bolge kontlugu topraklari turuncu renkteki bolge kontlugu topraklari CocuklariHarald in bircok farkli esinden olmus cok sayida cocugu vardi Bunlar icerisinde kral olmaya en yakin aday ayni zamanda Harald in favori cocugu olan di Harald 80 yasina bastigi sirada Erik i de tahta ortak etti ve bu durum uc yil boyunca 933 te Harald olunceye degin devam etti Haral in ogullarinin sayisi bircok farkli saga da 11 ile 20 arasinda degisim gosterir Ogullarinin 12 tanesi kral unvaniyla anilmistir Harald in Lade kontu Hakon Grjotgardsson in kizi Asa dan olan cocuklari Guttorm Haraldsson Ranrike krali Halvdan Kvite Haraldsson Trondheim krali Halvdan Svarte Haraldsson Trondheim krali Sigrod Haraldsson Trondheim krali Hordaland krali Erik in kizi Gyda dan olan cocuklari Alov Arbot Haraldsdotter Rorek Haraldsson Sigtrygg Haraldsson Frode Haraldsson Torgils Haraldsson Yutland li Ragnhild Eiriksdotter dan olan cocuklari I Erik Norvec kraliI Harald in ogullarindan Norvec krali Eystein Kontu nun kizi Svanhild den olan cocuklari Bjorn Farmann Vestfold krali Olaf Haraldsson Geirstadalf Vingulmark ve sonra Vestfold krali Ragnar Rykkel Ring Dagsson in kizi Ashild den olan cocuklari Ring Haraldsson Dag Haraldsson Gudrod Skirja Ingegjerd Haraldsdotter Svase the Finn in kizi Snofrid den olan cocuklari Halvdan Halegg Gudrod Ljome Ragnvald Rettilbeine Sigurd Rise Tora Mosterstong dan olan cocuklari I Haakon Norvec krali Oteki cocuklari Harald ayrica Norvec Krali in buyukbabasidir Yazin dunyasinda I HaraldHarald in yasamiyla ilgili en guvenilir kaynaklar onun zamaninda ortaya cikan ama 13 yuzyillarda Izlanda da yaziya gecirilen siirlerdir Ayrica 12 ve 13 yuzyillarda Izlanda ve Norvec te yazilmis tarih kitaplarinda da onun hukumdarlik donemi anlatilir Pek guvenilir olmayan bu kaynaklarin en kapsamlisi Izlandali Snorri Sturluson un o 1241 Heimskringla adli kitabidir Resmi unvanlarOnce gelen lideri olarak Norvec Krali 872 933 Sonra gelen I Erik