İzlanda (İzlandaca: Ísland), Atlas Okyanusu'nun kuzeyinde Grönland'ın güneydoğusu ile İskandinavya ve Büyük Britanya'nın kuzeybatısında yer alan bir ada ve Avrupa ülkesi. İzlanda, kuzeyinde Arktik Okyanusu ile çevrilidir. 356.991 nüfus ve 103.000 km² yüzölçümüyle Avrupa'nın en seyrek nüfuslu ülkesidir. Başkent ve en büyük şehir Reykjavík'tir, nüfusun üçte ikisinden fazlası ülkenin güneybatısında yer alan bu şehir ve çevresinde yaşar. İzlanda volkanik ve jeolojik olarak aktif bir adadır. Adanın iç kısmında kumluklar, lav sahaları, dağlar ve buzullar içeren bir plato bulunur ve birçok buzul nehri kaynağını buradan alarak denize akar. İzlanda Kuzey Kutup Dairesi'nin kuzeyinde yer almasına rağmen Körfez Akıntısı nedeniyle aynı enlemdeki diğer bölgelere göre daha ılık bir iklime sahiptir. Yüksek enlem ve denizellik yazların serin geçmesine yol açar. İzlanda'ya bağlı birçok ada kutup iklimine sahiptir.
İzlanda Ísland (İzlandaca) | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Başkent ve en büyük şehir | Reykjavík 64°08′K 21°56′B / 64.133°K 21.933°B | ||||||
Resmî dil(ler) | İzlandaca | ||||||
Etnik gruplar | %93 İzlandalı, %7 diğer | ||||||
Demonim | İzlandalı | ||||||
Hükûmet | Üniter parlamenter cumhuriyet | ||||||
| |||||||
Tarihçe | |||||||
| |||||||
• Su (%) | 2,7 | ||||||
Nüfus | |||||||
• 2020 tahminî | 364.134 (179..) | ||||||
• 2011 sayımı | 315.556 | ||||||
• Yoğunluk | 3,5/km2 (190.) | ||||||
GSYİH (SAGP) | 2021 tahminî | ||||||
• Toplam | 21,520 milyar $ (149.) | ||||||
• Kişi başına | 58.151 $ (13..) | ||||||
GSYİH (nominal) | 2021 tahminî | ||||||
• Toplam | 24,155 milyar $ (110.) | ||||||
• Kişi başına | 65.273 $ (7.) | ||||||
Gini (2016) | ▼ 24.1 düşük · 2. | ||||||
İGE (2019) | 0.949 çok yüksek · 4. | ||||||
Para birimi | İzlanda Kronası (ISK) | ||||||
Zaman dilimi | UTC+0 (GMT) | ||||||
Trafik akışı | sağ | ||||||
Telefon kodu | +354 | ||||||
İnternet alan adı | .is |
Landnámabók el yazmalarına göre İzlanda'da insan yerleşimi 874 yılında Norveçli kabile reisi Ingólfr Arnarson'ın adaya kalıcı olarak yerleşmesiyle başladı. Sonraki yüzyıllarda başlıca Norveçliler olmak üzere İskandinav halkları ile Gal -İrlandalı ve İskoç- kökenli köleleri adaya göçtüler.
İzlanda 13. yüzyıla kadar dünyanın en eski yasama meclislerinden biri olan Alþingi tarafından bağımsız bir federasyon olarak yönetildi. Yaşanan bir siyasi çekişmenin ardından 13. yüzyılda Norveç egemenliğine girdi. 1397'de Norveç, Danimarka ve İsveç krallıkları birleşerek Kalmar Birliği'ni kurdular. İzlanda da Norveç'le birlikte birliğe katılmış oldu. 1523'te İsveç'in birlikten ayrılmasıyla Danimarka-Norveç birliğinde kaldı. Fransız Devrimi ve Napolyon Savaşları'nın etkisiyle İzlanda bağımsızlık hareketi ortaya çıktı. 1918'de bağımsızlık ilan edildi ve 1944'te cumhuriyet kuruldu. 1799-1845 yılları dışında sürekli çalışan Alþingi, hala faaliyetlerini sürdüren en eski parlamento kabul edilir.
20. yüzyıla dek İzlanda geçimlik tarım ve balıkçılığa dayanan bir ekonomiye sahipti. Balıkçılığın sanayileşmesi ve II. Dünya Savaşı'nın ardından gelen Marshall Planı yardımları ülkeye refah getirdi. İzlanda dünyanın en zengin ve en gelişmiş ülkelerinden biri oldu. 1994'te Avrupa Ekonomik Alanı'na katılmasıyla finans, biyoteknoloji ve imalat sektörlerinde gelişme sağlandı. İzlanda'da vergi oranları OECD ortalamasının altındadır. Dünyanın en yüksek sendikalaşma oranlarına sahiptir.İsveç modeline dayalı bir sosyal devlet sistemi bulunan ülke, vatandaşlarına ücretsiz sağlık hizmeti ve yükseköğretim sunmaktadır. İzlanda demokrasi, toplumsal istikrar ve eşitlik konularında lider ülkelerdendir. Yetişkin nüfus başına düşen servet miktarında üçüncü sıradadır. 2020'de en yüksek insani gelişmişliğe sahip dördüncü ülke olmuştur.Küresel Barış Endeksi'nde de birinci sıradadır. İzlanda enerji ihtiyacının neredeyse tümünü yenilenebilir enerji kaynaklarından sağlamaktadır.
İzlanda kültürü, ülkenin İskandinav mirası üzerine kuruludur. Çoğu İzlandalı, Viking ve Gal yerleşimcilerin torunlarıdır. Bir İskandinav dili olan İzlandaca, Eski Norsçadan günümüze ulaşmış bu dil Faroeceye yakındır. Ülkenin kültürel mirası geleneksel İzlanda mutfağı, İzlanda edebiyatı ve Orta Çağ destanlarını içerir. İzlanda, diğer NATO üyesi olan en az nüfusa sahip ülkedir ve silahlı kuvvetleri olmayan tek üye devlettir. Hafif silahlarla donatılmış bir sahil güvenlik gücü bulundurmaktadır.
Tarihçe
861 yılında Norveçliler tarafından keşfedilen adaya ilk kez 9 ve 10. yüzyılda Norveç’ten gelen Vikingler yerleşmişlerdir. Bu toplulukların önderleri birleşerek 930 yılında parlamentonun ilk örneği sayılabilecek Athing’i oluşturdular. İç anlaşmazlıklar sonucu bağımsızlığını kaybeden ada 1262 yılında Norveç’in egemenliği altına girdi. 14. yüzyılda Norveç’in Danimarka’ya bağlanmasıyla, Danimarka’nın egemenliği altına girdi. Danimarka önceleri adadan ticari bakımdan yararlanmaktaydı. Daha sonra İzlanda’yı tamamen idaresi altına aldı. 1551 yılında referandum ile Protestanlığı kabul eden İzlandalılar, 1662 yılında Danimarka kralına bağlılık yemini ettiler. 17. yüzyılda adada hastalık, kıtlık ve volkan püskürmeleri ortalığı kasıp kavurdu. 1838’de Reykjavik’te on üyeli bir meclis kuruldu. 1843’te de Althing yeniden teşkil edildi. 1904’te İzlanda’ya diplomasi dışında özerklik tanındı.
19. yüzyılda ortaya çıkan milliyetçilik akımları sonucu 1918 yılında İzlanda, Danimarka’ya bağlı bir devlet hâline geldi. II. Dünya Savaşı sırasında stratejik bir değer kazanan İzlanda’yı korumak gerekçesiyle İngiltere tarafından işgal edildi. Daha sonra 1941’de Amerikalılar burayı devraldı. 1941 yılında Althing, Danimarka ile bağlarını koparma kararı aldı. 1944 yılı Mayıs ayında halk oyuna sunulan yeni anayasa oylandıktan sonra 17 Haziranda cumhuriyet ilan edildi. İzlanda 1949 yılında NATO’ya üye oldu. Ordusu olmayıp da NATO üyesi olan tek ülkedir. 17 Haziran 1944'te, Amerika Birleşik Devletleri, İzlanda'yı ilk tanıyan ülke olmuştur.
Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Ronald Reagan ile Sovyetler Birliği Genel Sekreteri Mihail Gorbaçov 11-12 Ekim 1986’da Reykjavik’te, nükleer silahların sınırlandırılması görüşmelerinin başlatıldığı bir zirve toplantısı yaptılar.
1944 yılındaki Bağımsız cumhuriyet-günümüz
31 Aralık 1943 tarihinde, Danimarka-İzlanda Birlik Kanunu 25 yıl sonra sona erdi. 20 Mayıs 1944 tarihinden başlayarak, İzlandalılar, Danimarka ile kişisel birliği sona erdirerek, monarşiyi ortadan kaldırmak ve bir cumhuriyet kurma konusunda dört gün süren referandumda oy kullandılar. İzlanda resmen 17 Haziran 1944 tarihinde bir cumhuriyet oldu ve ilk devlet başkan olarak Sveinn Björnsson seçildi. 1946 yılında, Müttefik işgal gücü İzlanda'yı terketiler. İç tartışma ve ayaklanmalar arasında 30 Mart 1949 tarihinde NATO'ya üye oldu. 5 Mayıs 1951 tarihinde, Amerika Birleşik Devletleri ile bir savunma anlaşması imzalandı. Amerikan askerleri, İzlanda Savunma Kuvvetleri olarak İzlanda'ya döndüler ve Soğuk Savaş boyunca ülkede kaldılar. ABD 30 Eylül 2006 tarihinde son kalan birliklerini İzlanda'dan çekti.
İzlanda, savaş sırasında refaha ulaştı. Hemen savaş sonrası dönemde, balıkçılık sektöründe sanayileşme ve ABD'nin Marshall Planı programı tarafından yönlendirilen önemli ekonomik büyümeler izledi. Ekonomisi büyük ölçüde çeşitlendirildi ve İzlanda, 1994 yılında Avrupa Ekonomik Alanına dahil oldu. İzlanda nükleer silahsızlanma yönünde önemli adımlar atmıştır. Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Ronald Reagan ve Sovyet Başbakanı Mihail Gorbaçov'un katılımıyla 1986 yılında Reykjavik'te bir zirveye ev sahipliği yaptı. Birkaç yıl sonra, İzlanda Sovyetler Birliği'nden ayrılan Estonya, Letonya ve Litvanya'nın bağımsızlığını tanıyan ilk ülke oldu.
1990'lar boyunca, ülkenin uluslararası rolü genişlemiş, insani ve barış nedenleri doğru yönlendirilmiş bir dış politika geliştirmiştir. Bu amaçla İzlanda, Bosna, Kosova ve Irak'taki çeşitli NATO önderliğindeki müdahalelere yardım ve uzmanlık sağladı.
İzlanda'nın bir finans merkezi olarak yükselişi ve düşüşü
İzlanda, 2003-2007 yılları arası, Davíð Oddsson hükûmeti altında, bankacılık sektörünün özelleştirilmesinden sonra, finansal hizmetler ve yatırım bankacılığına dayalı bir ekonomiye sahipti. Ülke, hızla dünyanın en refahlı ülkelerinden biri haline geldi ancak büyük bir mali kriz oluştu. Kriz, 1887 yılından bu yana İzlanda'dan en büyük göçe sebep oldu. 2009 yılında 5.000 kişi ülkeden göç etti. İzlanda'nın ekonomisi Johanna Sigurdardottir hükûmeti altında durağanlaşarak olarak, 2012 yılında %1,6 oranında büyümüştür. Birçok İzlandalı, ekonomi ve hükûmetin kemer sıkma politikaları ile mutsuz kalmıştır. Merkez sağ Bağımsızlık Partisi 2013 seçimlerinde İlerici Partisi ile koalisyon kurarak iktidara dönmüştür.
Coğrafya
İzlanda'daki adalar | İzlanda'nın fiyortları | İzlanda'daki nehirler | İzlanda'nın en uç noktaları | İzlanda'nın yanardağları | İzlanda'daki şehirler |
---|
Fizikî yapı
Ülkenin toplam yüzölçümü 103.000 km²'dir. İzlanda’nın büyük bir bölümü volkanik olup adadaki yanardağlar günümüzde etkindir. Bunların sayısı 200’ü bulmaktadır. En önemlisi 1490 metre yüksekliğindeki Heklâ’dır. İzlanda’nın kıyıları güneyde düz, öteki yerlerde girintili çıkıntılıdır. Kıyılarının uzunluğu 6.000 km’den fazladır. Adanın bazı bölümleri geçmişteki yanardağ püskürmeleri sonucu ortaya çıkmıştır. Lav ovalarıyla kaplıdır. Bu ovalarda yer yer jökül adı verilen buz kubbelerine rastlanır. Bunların en büyüğü Vatnajökull 8.100 km²'yi bulan yüzölçümüyle Avrupa’nın en geniş buzuludur. Adada bol çağlayanlı birçok ırmak bulunmaktadır. Bunlar kısa ve ulaşıma elverişsizdir. Irmaklarından en önemlisi Tjorsa (210 km)dır. İzlanda’da çok sayıda krater gölü vardır. En önemlisi olan Thingvallavat Gölü 120 km² olup, 116 metre derinliktedir.
Adanın yanardağlarından sonra en önemli özelliği gayzerlerdir. Bu sıcak su kaynakları ısınma ve elektrik enerjisi elde etmede kullanılır.
İzlanda, bugün etkin durumda olan 30 kadar volkana ve zengin termal kaynaklarına sahiptir.
İklim
İzlanda’nın bulunduğu enlem dairesine karşı iklimi çok soğuk değildir. Ülkedeki rekor düşük sıcaklık -39 derece olarak ölçülmüşken 2009 yılında ise rekor yüksek sıcaklık 29 derece olarak ölçülmüştür. Gulf Stream akıntısının etkisinde kalan adada yazlar nemli ve serindir. Kışlar ise oldukça yumuşaktır. Sıcaklık ortalaması başkent Reykjavik çevresinde kışın -1 C°, yazın ise +11 C°'dir. Fakat kuzey bölgeleri daha soğuk olup sıcaklık ortalaması kışın -8 °C civarındadır. Kuzey kesiminde Haziran ayında güneş 18 gün süre ile hiç batmadan ufuk hattı üzerinde durur.
Yağış ortalaması ise başkent dolaylarında 865 mm, güneydoğuda ise 1.710 mm’dir.
Doğal kaynaklar ve madenler
Bitki örtüsü ve hayvanlar: Bitki örtüsü adada çok azdır. Buzulların bulunmadığı kesimlerde otlaklar vardır. Bitki örtüsü genelde çalılar ve dikenlerden meydana gelmiştir. Büyük ve iri gövdeli kayın ağaçlarından meydana gelen ormanlar giderek azalmış, günümüzde yok denecek hale gelmiştir. Ormanların çok az oluşu ve iklim şartları adada yabani hayvanların bulunmamasına sebep olmaktadır. Yer altı kaynakları bakımından fakir olan İzlanda’da sadece alüminyum çıkartılır. Alüminyum başkentin doğusunda ve ülkenin kuzeyinde çıkartılmaktadır.
Nüfus ve sosyal yaşam
İzlanda’nın nüfusu 320.000 kişidir. Nüfusun %80’i şehirlerde, diğer kısmı köylerde yaşar. Başkent Reykjavik'te nüfus 145.237 kişidir (2006 verileri). Şehirlerin çoğu kıyı kesimlerde ve güneydeki ovalarda kurulmuştur. İzlanda halkı için ’in koyduğu kurallar bugün de geçerlidir. İzlanda’da bugün topluma açık yerlerde bira ve benzeri alkollü içkiler içmek yasaktır. İzlanda halkı kendilerine özgü dillerini, kültürlerini, efsanelerini ve geleneklerini korumak için ellerinden geleni yapmaktadırlar. Halkın büyük kısmı Hristiyanlığın mezhebine (%95,6) bağlıdır. Geri kalan kısmının %3,7'si Protestan, %0,7’si Katoliktir. Ülkede konuşulan diller; İzlandaca (Resmî Dil), Danca, İngilizce, Nord lehçeleri ve Almancadır. İzlanda’da eğitim düzeyi yüksektir. 7-15 yaşları arasında eğitim zorunlu olup okuma-yazma bilmeyen yoktur. İzlanda’da beş üniversite ve iki kolej bulunmaktadır.[]
İzlanda toplumu LGBT kişilere karşı toleranslıdır. 27 Haziran 2010'dan itibaren İzlanda'da eşcinsel evlilik yasal hale gelmiştir. Ülkenin başbakanı Jóhanna Sigurðardóttir da eşcinselliği ile açık olan dünyanın ilk seçilmiş devlet başkanıdır.
Siyaset ve yönetim
İzlanda Cumhuriyeti 17 Haziran 1944’te Danimarka'dan koparak bağımsızlığını ilan etmiştir. Anayasa 16 Haziran 1944'te yapılmıştır. Cumhurbaşkanı Ólafur Ragnar Grímsson'dur ve dört yılda bir seçilmektedir. Biri 40 üyeli, diğeri 20 üyeli iki meclisi vardır ve her ikisinin de görev süresi dört yıldır. Üyeler seçimle belirlenirler. Başbakan, Cumhurbaşkanı tarafından yetkilendirilir ve hükûmeti kurar. Ülke 23 bölge ve 14 şehir ile yönetilmektedir.
Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar
|
|
Ekonomi
İzlanda ekonomisinin temelini bir ada devleti olduğu için balıkçılık ve balık ürünleri oluşturmaktadır. Para Birimi, İzlanda Kronudur. Nüfusun %3'ü turizm, %8'i tarım, %14'ü endüstri, %75'i hizmet sektörlerinde çalışmaktadır. GSMH oranı $11,4 milyardır. Enflasyon oranı %6,8'dir. Ülkenin %0,8'i işsizdir. Bu rakam Avrupa'nın en iyi oranıdır. NATO'da yer alıp ordusu olmayan tek ülkedir. Bu yüzden orduya gider harcanmaz. Ayrıca ülkede kış turizmi ve termal kaynaklı turizm oldukça gelişmiştir. Ülkenin iç kesimlerinde ve termal kaynakların olduğu yerlerde lüks oteller bulunur.
Tarım ve hayvancılık
İzlanda topraklarının büyük bir kesimi tarıma elverişsizdir. Ancak %0,5’inde tarım yapılmaktadır. Nüfusun %8’i tarım sektöründe çalışmaktadır. Başlıca ürünleri hayvan yemi, patates ve şalgamdır. Adanın buzullarla örtülü olmayan kesimlerindeki otlaklarda hayvancılık yapılır. Küçükbaş ve büyükbaş hayvancılık ülkede yaygındır. Hayvancılık, ülkedeki önemli bir geçim kaynağıdır.
Balıkçılık
İzlanda’nın en önemli gelir kaynağını meydana getiren balıkçılık, 106.487 gross tonluk 866 gemi ile yapılmaktadır. Yıllık tutulan balık yaklaşık olarak 1.500.000 tondur. Başlıca tutulan deniz canlısı türleri, balina, morina ve ringadır. Tutulan balıkların büyük bir bölümü işlenerek ihraç edilmektedir.
Endüstri
Balıkçılıkta kullanılan malzemelerin ve balıktan elde edilen ürünlerin üretimi başlıca sanayi faaliyetidir. Balık konservesi ve balık unu fabrikası vardır. Küçük gemilerin yapıldığı, büyük gemilerin tamir edildiği tersaneleri; dokuma ve kumaş, çimento, ayakkabı, et ve süt ürünleri fabrikaları bulunmaktadır. Ayrıca başkent Reykjavik’in doğusunda ve adanın kuzeyinde çıkarılan alüminyum, başkent Reykjavik'te bulunan birkaç alüminyum dökümhanesinde işlenerek ihraç edilir, ayrıca başkentte amonyum sülfat fabrikası da bulunmaktadır. Nüfusun %14’ü sanayide çalışmaktadır. Ülkedeki elektrik üretimi 8.474 milyar kWh (2004), elektrik tüketimi 7.881 milyar kWh (2004)'dır.
Ticaret
Ülke ihracatını %80’ini balık ürünleri, balık konservesi, tuzlanmış ve dondurulmuş balık, balık unu, balık yağı, alüminyum, diatomit ve gübre oluşturur. Ayrıca hayvansal ürünlerde ihracatta önemli bir yer tutar. İhracat oranı, $3,587 milyar (2006), ihracat ortakları, Birleşik Krallık %17,9, Almanya %16,4, Hollanda %13, Norveç %11, ABD %8,1, İspanya %7,7, Danimarka %4,3 (2005)'dir. İthal ettiği ürünler, makineler, kimyevi maddeler, petrol ürünleri, ilaç ve çeşitli besin ürünleridir. İthalat oranı, $5,189 milyar (2006), ithalat ortakları Almanya %13,4, ABD %9,1, İsveç %8,6, Danimarka %7,3, Norveç %7,2, Birleşik Krallık %5,9, Çin %5,3, Hollanda %5, Japonya %4,7 (2005)'dir. Dış borç tutarı $3,073 milyar (2005)'dır.
Ulaşım ve haberleşme
İzlanda’da demir yolu yoktur. Kara yollarının uzunluğu 13 bin kilometreyi bulmaktadır. Başkent Reykjavik’te uluslararası bir deniz limanı ve havalimanı vardır. Ülkede hava yolu ulaşımı çok gelişmiştir. Ülkede irili ufaklı 98 adet havaalanı bulunur. Kullanılan telefon hatları: 243.900 (2005) kişidir. Televizyon sayısı: 198.000 (2005), İnternet kullanıcıları: 258.000 (2005) kişidir.
Kaynakça
- ^ a b . www.hagstofa.is. Statistics Iceland. 1 Ocak 2020. 14 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2019.
- ^ "Census 2011 - Main results". www.statice.is. Statistics Iceland. 1 Ocak 2020. 15 Kasım 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Mayıs 2020.
- ^ a b c d "Iceland". International Monetary Fund. 10 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ocak 2021.
- ^ "Gini coefficient of equivalised disposable income – EU-SILC survey". ec.europa.eu. Eurostat. 8 Nisan 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Mart 2019.
- ^ Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene (PDF). United Nations Development Programme. 15 Aralık 2020. ss. 343-346. ISBN . 15 Aralık 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 16 Aralık 2020.
- ^ . Government. The National Statistical Institute of Iceland. 14 Eylül 2008. 2 Aralık 1998 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2008.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;tomasson
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ . Oecd.org. 25 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2010.
- ^ . ILOSTAT. 13 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2018.
- ^ Ólafsson, Stefán (12 Mayıs 2004). . borg.hi.is. 18 Ağustos 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2010.
- ^ Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene (PDF). United Nations Development Programme. 15 Aralık 2020. ss. 343-350. ISBN . 15 Aralık 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 17 Aralık 2020.
- ^ The Military Balance 2014. The International Institute of Strategic Studies (IISS). 2014.
- ^ Wilcox and Latif, p. 29
- ^ Lewis, Michael (Nisan 2009). "Wall Street on the Tundra". Vanity Fair. 24 Aralık 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Eylül 2016.
- ^ (PDF). Journal of Nordregio. 10 (1). Nisan 2010. s. 18. 15 Mart 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2014.
- ^ . Vb.is. 8 Mart 2013. 28 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2014.
- ^ "Iceland vote: Centre-right opposition wins election" 17 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. BBC. 28 April 2013
- ^ "En düşük sıcaklık". 25 Mart 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Şubat 2010.
- ^ (İngilizce). IceNews. 11 Haziran 2010. 28 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2010.
- ^ "Iceland passes gay marriage law in unanimous vote" (İngilizce). Reykjavik: Reuters. 11 Haziran 2010. 10 Ekim 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Haziran 2010.
- ^ . 4 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2016.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Izlanda Izlandaca Island Atlas Okyanusu nun kuzeyinde Gronland in guneydogusu ile Iskandinavya ve Buyuk Britanya nin kuzeybatisinda yer alan bir ada ve Avrupa ulkesi Izlanda kuzeyinde Arktik Okyanusu ile cevrilidir 356 991 nufus ve 103 000 km yuzolcumuyle Avrupa nin en seyrek nufuslu ulkesidir Baskent ve en buyuk sehir Reykjavik tir nufusun ucte ikisinden fazlasi ulkenin guneybatisinda yer alan bu sehir ve cevresinde yasar Izlanda volkanik ve jeolojik olarak aktif bir adadir Adanin ic kisminda kumluklar lav sahalari daglar ve buzullar iceren bir plato bulunur ve bircok buzul nehri kaynagini buradan alarak denize akar Izlanda Kuzey Kutup Dairesi nin kuzeyinde yer almasina ragmen Korfez Akintisi nedeniyle ayni enlemdeki diger bolgelere gore daha ilik bir iklime sahiptir Yuksek enlem ve denizellik yazlarin serin gecmesine yol acar Izlanda ya bagli bircok ada kutup iklimine sahiptir IzlandaIsland Izlandaca Bayrak ArmaMilli mars Lofsongur source source track track track track track track track track track track track Baskent ve en buyuk sehirReykjavik 64 08 K 21 56 B 64 133 K 21 933 B 64 133 21 933Resmi dil ler IzlandacaEtnik gruplar 93 Izlandali 7 digerDemonimIzlandaliHukumetUniter parlamenter cumhuriyet CumhurbaskaniGudni Th Johannesson BasbakanBjarni Benediktsson Althing SozcusuTarihce Ozerk Yonetim1 Subat 1904 Egemenlik1 Aralik 1918 Cumhuriyet17 Haziran 1944 Su 2 7Nufus 2020 tahmini364 134 179 2011 sayimi315 556 Yogunluk3 5 km2 190 GSYIH SAGP 2021 tahmini Toplam21 520 milyar 149 Kisi basina58 151 13 GSYIH nominal 2021 tahmini Toplam24 155 milyar 110 Kisi basina65 273 7 Gini 2016 24 1 dusuk 2 IGE 2019 0 949 cok yuksek 4 Para birimiIzlanda Kronasi ISK Zaman dilimiUTC 0 GMT Trafik akisisagTelefon kodu 354Internet alan adi is Landnamabok el yazmalarina gore Izlanda da insan yerlesimi 874 yilinda Norvecli kabile reisi Ingolfr Arnarson in adaya kalici olarak yerlesmesiyle basladi Sonraki yuzyillarda baslica Norvecliler olmak uzere Iskandinav halklari ile Gal Irlandali ve Iskoc kokenli koleleri adaya goctuler Izlanda 13 yuzyila kadar dunyanin en eski yasama meclislerinden biri olan Althingi tarafindan bagimsiz bir federasyon olarak yonetildi Yasanan bir siyasi cekismenin ardindan 13 yuzyilda Norvec egemenligine girdi 1397 de Norvec Danimarka ve Isvec kralliklari birleserek Kalmar Birligi ni kurdular Izlanda da Norvec le birlikte birlige katilmis oldu 1523 te Isvec in birlikten ayrilmasiyla Danimarka Norvec birliginde kaldi Fransiz Devrimi ve Napolyon Savaslari nin etkisiyle Izlanda bagimsizlik hareketi ortaya cikti 1918 de bagimsizlik ilan edildi ve 1944 te cumhuriyet kuruldu 1799 1845 yillari disinda surekli calisan Althingi hala faaliyetlerini surduren en eski parlamento kabul edilir 20 yuzyila dek Izlanda gecimlik tarim ve balikciliga dayanan bir ekonomiye sahipti Balikciligin sanayilesmesi ve II Dunya Savasi nin ardindan gelen Marshall Plani yardimlari ulkeye refah getirdi Izlanda dunyanin en zengin ve en gelismis ulkelerinden biri oldu 1994 te Avrupa Ekonomik Alani na katilmasiyla finans biyoteknoloji ve imalat sektorlerinde gelisme saglandi Izlanda da vergi oranlari OECD ortalamasinin altindadir Dunyanin en yuksek sendikalasma oranlarina sahiptir Isvec modeline dayali bir sosyal devlet sistemi bulunan ulke vatandaslarina ucretsiz saglik hizmeti ve yuksekogretim sunmaktadir Izlanda demokrasi toplumsal istikrar ve esitlik konularinda lider ulkelerdendir Yetiskin nufus basina dusen servet miktarinda ucuncu siradadir 2020 de en yuksek insani gelismislige sahip dorduncu ulke olmustur Kuresel Baris Endeksi nde de birinci siradadir Izlanda enerji ihtiyacinin neredeyse tumunu yenilenebilir enerji kaynaklarindan saglamaktadir Izlanda kulturu ulkenin Iskandinav mirasi uzerine kuruludur Cogu Izlandali Viking ve Gal yerlesimcilerin torunlaridir Bir Iskandinav dili olan Izlandaca Eski Norscadan gunumuze ulasmis bu dil Faroeceye yakindir Ulkenin kulturel mirasi geleneksel Izlanda mutfagi Izlanda edebiyati ve Orta Cag destanlarini icerir Izlanda diger NATO uyesi olan en az nufusa sahip ulkedir ve silahli kuvvetleri olmayan tek uye devlettir Hafif silahlarla donatilmis bir sahil guvenlik gucu bulundurmaktadir Tarihce861 yilinda Norvecliler tarafindan kesfedilen adaya ilk kez 9 ve 10 yuzyilda Norvec ten gelen Vikingler yerlesmislerdir Bu topluluklarin onderleri birleserek 930 yilinda parlamentonun ilk ornegi sayilabilecek Athing i olusturdular Ic anlasmazliklar sonucu bagimsizligini kaybeden ada 1262 yilinda Norvec in egemenligi altina girdi 14 yuzyilda Norvec in Danimarka ya baglanmasiyla Danimarka nin egemenligi altina girdi Danimarka onceleri adadan ticari bakimdan yararlanmaktaydi Daha sonra Izlanda yi tamamen idaresi altina aldi 1551 yilinda referandum ile Protestanligi kabul eden Izlandalilar 1662 yilinda Danimarka kralina baglilik yemini ettiler 17 yuzyilda adada hastalik kitlik ve volkan puskurmeleri ortaligi kasip kavurdu 1838 de Reykjavik te on uyeli bir meclis kuruldu 1843 te de Althing yeniden teskil edildi 1904 te Izlanda ya diplomasi disinda ozerklik tanindi 19 yuzyilda ortaya cikan milliyetcilik akimlari sonucu 1918 yilinda Izlanda Danimarka ya bagli bir devlet haline geldi II Dunya Savasi sirasinda stratejik bir deger kazanan Izlanda yi korumak gerekcesiyle Ingiltere tarafindan isgal edildi Daha sonra 1941 de Amerikalilar burayi devraldi 1941 yilinda Althing Danimarka ile baglarini koparma karari aldi 1944 yili Mayis ayinda halk oyuna sunulan yeni anayasa oylandiktan sonra 17 Haziranda cumhuriyet ilan edildi Izlanda 1949 yilinda NATO ya uye oldu Ordusu olmayip da NATO uyesi olan tek ulkedir 17 Haziran 1944 te Amerika Birlesik Devletleri Izlanda yi ilk taniyan ulke olmustur Amerika Birlesik Devletleri Baskani Ronald Reagan ile Sovyetler Birligi Genel Sekreteri Mihail Gorbacov 11 12 Ekim 1986 da Reykjavik te nukleer silahlarin sinirlandirilmasi gorusmelerinin baslatildigi bir zirve toplantisi yaptilar 1944 yilindaki Bagimsiz cumhuriyet gunumuz 31 Aralik 1943 tarihinde Danimarka Izlanda Birlik Kanunu 25 yil sonra sona erdi 20 Mayis 1944 tarihinden baslayarak Izlandalilar Danimarka ile kisisel birligi sona erdirerek monarsiyi ortadan kaldirmak ve bir cumhuriyet kurma konusunda dort gun suren referandumda oy kullandilar Izlanda resmen 17 Haziran 1944 tarihinde bir cumhuriyet oldu ve ilk devlet baskan olarak Sveinn Bjornsson secildi 1946 yilinda Muttefik isgal gucu Izlanda yi terketiler Ic tartisma ve ayaklanmalar arasinda 30 Mart 1949 tarihinde NATO ya uye oldu 5 Mayis 1951 tarihinde Amerika Birlesik Devletleri ile bir savunma anlasmasi imzalandi Amerikan askerleri Izlanda Savunma Kuvvetleri olarak Izlanda ya donduler ve Soguk Savas boyunca ulkede kaldilar ABD 30 Eylul 2006 tarihinde son kalan birliklerini Izlanda dan cekti Izlanda savas sirasinda refaha ulasti Hemen savas sonrasi donemde balikcilik sektorunde sanayilesme ve ABD nin Marshall Plani programi tarafindan yonlendirilen onemli ekonomik buyumeler izledi Ekonomisi buyuk olcude cesitlendirildi ve Izlanda 1994 yilinda Avrupa Ekonomik Alanina dahil oldu Izlanda nukleer silahsizlanma yonunde onemli adimlar atmistir Amerika Birlesik Devletleri Baskani Ronald Reagan ve Sovyet Basbakani Mihail Gorbacov un katilimiyla 1986 yilinda Reykjavik te bir zirveye ev sahipligi yapti Birkac yil sonra Izlanda Sovyetler Birligi nden ayrilan Estonya Letonya ve Litvanya nin bagimsizligini taniyan ilk ulke oldu 1990 lar boyunca ulkenin uluslararasi rolu genislemis insani ve baris nedenleri dogru yonlendirilmis bir dis politika gelistirmistir Bu amacla Izlanda Bosna Kosova ve Irak taki cesitli NATO onderligindeki mudahalelere yardim ve uzmanlik sagladi Izlanda nin bir finans merkezi olarak yukselisi ve dususuIzlanda 2003 2007 yillari arasi David Oddsson hukumeti altinda bankacilik sektorunun ozellestirilmesinden sonra finansal hizmetler ve yatirim bankaciligina dayali bir ekonomiye sahipti Ulke hizla dunyanin en refahli ulkelerinden biri haline geldi ancak buyuk bir mali kriz olustu Kriz 1887 yilindan bu yana Izlanda dan en buyuk goce sebep oldu 2009 yilinda 5 000 kisi ulkeden goc etti Izlanda nin ekonomisi Johanna Sigurdardottir hukumeti altinda duraganlasarak olarak 2012 yilinda 1 6 oraninda buyumustur Bircok Izlandali ekonomi ve hukumetin kemer sikma politikalari ile mutsuz kalmistir Merkez sag Bagimsizlik Partisi 2013 secimlerinde Ilerici Partisi ile koalisyon kurarak iktidara donmustur CografyaAusturland Nordurland eystra Vesturland Nordurland vestra Sudurland Vestfirdir Sudurnes Hofudborgarsvaedid Atlas Okyanusu Norvec Denizi Izlanda daki adalar Izlanda nin fiyortlari Izlanda daki nehirler Izlanda nin en uc noktalari Izlanda nin yanardaglari Izlanda daki sehirlerFiziki yapi Izlanda jeolojik olarak hem Avrupa hem de Kuzey Amerika kitasindadir Haritada baslica volkanlar belirtilmistir Ulkenin toplam yuzolcumu 103 000 km dir Izlanda nin buyuk bir bolumu volkanik olup adadaki yanardaglar gunumuzde etkindir Bunlarin sayisi 200 u bulmaktadir En onemlisi 1490 metre yuksekligindeki Hekla dir Izlanda nin kiyilari guneyde duz oteki yerlerde girintili cikintilidir Kiyilarinin uzunlugu 6 000 km den fazladir Adanin bazi bolumleri gecmisteki yanardag puskurmeleri sonucu ortaya cikmistir Lav ovalariyla kaplidir Bu ovalarda yer yer jokul adi verilen buz kubbelerine rastlanir Bunlarin en buyugu Vatnajokull 8 100 km yi bulan yuzolcumuyle Avrupa nin en genis buzuludur Adada bol caglayanli bircok irmak bulunmaktadir Bunlar kisa ve ulasima elverissizdir Irmaklarindan en onemlisi Tjorsa 210 km dir Izlanda da cok sayida krater golu vardir En onemlisi olan Thingvallavat Golu 120 km olup 116 metre derinliktedir Adanin yanardaglarindan sonra en onemli ozelligi gayzerlerdir Bu sicak su kaynaklari isinma ve elektrik enerjisi elde etmede kullanilir Izlanda bugun etkin durumda olan 30 kadar volkana ve zengin termal kaynaklarina sahiptir Bir ada ulkesi olan Izlanda da kis aylari okyanusun etkisiyle nispeten yumusak gecmektedir Ancak yine de ulke tamamen karlarla kaplanmakta ve bitki ortusu kiyi kesimlerde tundra bitki ortusune donusmektedir Kis aylarinda ortalama sicaklik 0 C iken en dusuk sicaklik rekoru 39 7 C olmustur Ocak 2004 NASA Iklim Izlanda nin bulundugu enlem dairesine karsi iklimi cok soguk degildir Ulkedeki rekor dusuk sicaklik 39 derece olarak olculmusken 2009 yilinda ise rekor yuksek sicaklik 29 derece olarak olculmustur Gulf Stream akintisinin etkisinde kalan adada yazlar nemli ve serindir Kislar ise oldukca yumusaktir Sicaklik ortalamasi baskent Reykjavik cevresinde kisin 1 C yazin ise 11 C dir Fakat kuzey bolgeleri daha soguk olup sicaklik ortalamasi kisin 8 C civarindadir Kuzey kesiminde Haziran ayinda gunes 18 gun sure ile hic batmadan ufuk hatti uzerinde durur Yagis ortalamasi ise baskent dolaylarinda 865 mm guneydoguda ise 1 710 mm dir Dogal kaynaklar ve madenler Bitki ortusu ve hayvanlar Bitki ortusu adada cok azdir Buzullarin bulunmadigi kesimlerde otlaklar vardir Bitki ortusu genelde calilar ve dikenlerden meydana gelmistir Buyuk ve iri govdeli kayin agaclarindan meydana gelen ormanlar giderek azalmis gunumuzde yok denecek hale gelmistir Ormanlarin cok az olusu ve iklim sartlari adada yabani hayvanlarin bulunmamasina sebep olmaktadir Yer alti kaynaklari bakimindan fakir olan Izlanda da sadece aluminyum cikartilir Aluminyum baskentin dogusunda ve ulkenin kuzeyinde cikartilmaktadir Nufus ve sosyal yasamIzlanda nin baskenti Reykjavik Izlanda nin nufusu 320 000 kisidir Nufusun 80 i sehirlerde diger kismi koylerde yasar Baskent Reykjavik te nufus 145 237 kisidir 2006 verileri Sehirlerin cogu kiyi kesimlerde ve guneydeki ovalarda kurulmustur Izlanda halki icin in koydugu kurallar bugun de gecerlidir Izlanda da bugun topluma acik yerlerde bira ve benzeri alkollu ickiler icmek yasaktir Izlanda halki kendilerine ozgu dillerini kulturlerini efsanelerini ve geleneklerini korumak icin ellerinden geleni yapmaktadirlar Halkin buyuk kismi Hristiyanligin mezhebine 95 6 baglidir Geri kalan kisminin 3 7 si Protestan 0 7 si Katoliktir Ulkede konusulan diller Izlandaca Resmi Dil Danca Ingilizce Nord lehceleri ve Almancadir Izlanda da egitim duzeyi yuksektir 7 15 yaslari arasinda egitim zorunlu olup okuma yazma bilmeyen yoktur Izlanda da bes universite ve iki kolej bulunmaktadir kaynak belirtilmeli Izlanda toplumu LGBT kisilere karsi toleranslidir 27 Haziran 2010 dan itibaren Izlanda da escinsel evlilik yasal hale gelmistir Ulkenin basbakani Johanna Sigurdardottir da escinselligi ile acik olan dunyanin ilk secilmis devlet baskanidir Siyaset ve yonetimIzlanda Cumhuriyeti 17 Haziran 1944 te Danimarka dan koparak bagimsizligini ilan etmistir Anayasa 16 Haziran 1944 te yapilmistir Cumhurbaskani olafur Ragnar Grimsson dur ve dort yilda bir secilmektedir Biri 40 uyeli digeri 20 uyeli iki meclisi vardir ve her ikisinin de gorev suresi dort yildir Uyeler secimle belirlenirler Basbakan Cumhurbaskani tarafindan yetkilendirilir ve hukumeti kurar Ulke 23 bolge ve 14 sehir ile yonetilmektedir Uye oldugu uluslararasi orgut ve kuruluslar AG Avustralya Grubu BIS Uluslararasi Imar Bankasi CBSS Baltik Ulkeleri Konseyi CCC Gumruk Isbirligi Konseyi CE Avrupa Konseyi EAPC Avrupa Atlantik Ortaklik Konseyi EBRD Avrupa Yatirim ve Kalkinma Bankasi EBU Avrupa Yayin Birligi ECE Birlesmis Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu EFTA Avrupa Serbest Ticaret Bolgesi FAO Tarim ve Gida Orgutu IAEA Uluslararasi Atom Enerjisi Ajansi IBRD Uluslararasi Imar ve Kalkinma Bankasi ICAO Uluslararasi Sivil Havacilik Orgutu ICC Milletlerarasi Ticaret Odasi ICFTU Uluslararasi Serbest Ticaret Birlikleri Konfederastonu ICRM Uluslararasi Kizilhac ve Kizilay Hareketi IDA Uluslararasi Kalkinma Birligi IEA Uluslararasi Enerji Ajansi IFC Uluslararasi Finansman Kurumu IFRCS Uluslararasi Kizilhac ve Kizilay Topluluklari Federasyonu IHO Uluslararasi Hidrografi Orgutu ILO Uluslararasi Calisma Orgutu IMF Uluslararasi Para Fonu IMO Uluslararasi Denizcilik Orgutu Inmarsat Uluslararasi Denizcilik Uydu Teskilati Intelsat Uluslararasi Telekomunikasyon ve Uydu Orgutu Interpol Uluslararasi Polis Teskilati IOC Uluslararasi Olimpiyat Komitesi ISO Uluslararasi Standartlar Orgutu ITU Uluslararasi Haberlesme Birligi NATO Kuzey Atlantik Asemblesi NC NEA Nukleer Enerji Ajansi NIB Iskandinavya Yatirim Bankasi OIE Dunya Hayvan Sagligi Orgutu OECD Ekonomik Isbirligi ve Kalkinma Orgutu OPCW OSCE Avrupa Guvenlik ve Isbirligi Orgutu UN Birlesmis Milletler UNCTAD Birlesmis Milletler Ticaret ve Kalkinma Konferansi UNESCO Egitim Bilim ve Kultur Orgutu UNHCR BM Multeciler Yuksek Komiserligi UNMIBH BM Bosna Hersek Misyonu UNMIK BM Kosova Gecici Yonetimi UNU UPU Dunya Posta Birligi WEU Bati Avrupa Konseyi WHO Dunya Saglik Orgutu WIPO Dunya Fikri Mulkiyet Teskilati WMO Dunya Meteoroloji Orgutu WTO Dunya Ticaret Orgutu EkonomiIzlanda ekonomisinin temelini bir ada devleti oldugu icin balikcilik ve balik urunleri olusturmaktadir Para Birimi Izlanda Kronudur Nufusun 3 u turizm 8 i tarim 14 u endustri 75 i hizmet sektorlerinde calismaktadir GSMH orani 11 4 milyardir Enflasyon orani 6 8 dir Ulkenin 0 8 i issizdir Bu rakam Avrupa nin en iyi oranidir NATO da yer alip ordusu olmayan tek ulkedir Bu yuzden orduya gider harcanmaz Ayrica ulkede kis turizmi ve termal kaynakli turizm oldukca gelismistir Ulkenin ic kesimlerinde ve termal kaynaklarin oldugu yerlerde luks oteller bulunur Izlanda koyunlari Tarim ve hayvancilik Izlanda topraklarinin buyuk bir kesimi tarima elverissizdir Ancak 0 5 inde tarim yapilmaktadir Nufusun 8 i tarim sektorunde calismaktadir Baslica urunleri hayvan yemi patates ve salgamdir Adanin buzullarla ortulu olmayan kesimlerindeki otlaklarda hayvancilik yapilir Kucukbas ve buyukbas hayvancilik ulkede yaygindir Hayvancilik ulkedeki onemli bir gecim kaynagidir Reykjavik te bir deniz urunleri isleme tesisi Balikcilik Izlanda nin en onemli gelir kaynagini meydana getiren balikcilik 106 487 gross tonluk 866 gemi ile yapilmaktadir Yillik tutulan balik yaklasik olarak 1 500 000 tondur Baslica tutulan deniz canlisi turleri balina morina ve ringadir Tutulan baliklarin buyuk bir bolumu islenerek ihrac edilmektedir Izlanda atlari Jeotermal enerjiyi kullanan Nesjavellir Santrali Endustri Balikcilikta kullanilan malzemelerin ve baliktan elde edilen urunlerin uretimi baslica sanayi faaliyetidir Balik konservesi ve balik unu fabrikasi vardir Kucuk gemilerin yapildigi buyuk gemilerin tamir edildigi tersaneleri dokuma ve kumas cimento ayakkabi et ve sut urunleri fabrikalari bulunmaktadir Ayrica baskent Reykjavik in dogusunda ve adanin kuzeyinde cikarilan aluminyum baskent Reykjavik te bulunan birkac aluminyum dokumhanesinde islenerek ihrac edilir ayrica baskentte amonyum sulfat fabrikasi da bulunmaktadir Nufusun 14 u sanayide calismaktadir Ulkedeki elektrik uretimi 8 474 milyar kWh 2004 elektrik tuketimi 7 881 milyar kWh 2004 dir Ticaret Ulke ihracatini 80 ini balik urunleri balik konservesi tuzlanmis ve dondurulmus balik balik unu balik yagi aluminyum diatomit ve gubre olusturur Ayrica hayvansal urunlerde ihracatta onemli bir yer tutar Ihracat orani 3 587 milyar 2006 ihracat ortaklari Birlesik Krallik 17 9 Almanya 16 4 Hollanda 13 Norvec 11 ABD 8 1 Ispanya 7 7 Danimarka 4 3 2005 dir Ithal ettigi urunler makineler kimyevi maddeler petrol urunleri ilac ve cesitli besin urunleridir Ithalat orani 5 189 milyar 2006 ithalat ortaklari Almanya 13 4 ABD 9 1 Isvec 8 6 Danimarka 7 3 Norvec 7 2 Birlesik Krallik 5 9 Cin 5 3 Hollanda 5 Japonya 4 7 2005 dir Dis borc tutari 3 073 milyar 2005 dir Ulasim ve haberlesme Izlanda da demir yolu yoktur Kara yollarinin uzunlugu 13 bin kilometreyi bulmaktadir Baskent Reykjavik te uluslararasi bir deniz limani ve havalimani vardir Ulkede hava yolu ulasimi cok gelismistir Ulkede irili ufakli 98 adet havaalani bulunur Kullanilan telefon hatlari 243 900 2005 kisidir Televizyon sayisi 198 000 2005 Internet kullanicilari 258 000 2005 kisidir Kaynakca a b www hagstofa is Statistics Iceland 1 Ocak 2020 14 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Mayis 2019 Census 2011 Main results www statice is Statistics Iceland 1 Ocak 2020 15 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Mayis 2020 a b c d Iceland International Monetary Fund 10 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ocak 2021 Gini coefficient of equivalised disposable income EU SILC survey ec europa eu Eurostat 8 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Mart 2019 Human Development Report 2020 The Next Frontier Human Development and the Anthropocene PDF United Nations Development Programme 15 Aralik 2020 ss 343 346 ISBN 978 92 1 126442 5 15 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 16 Aralik 2020 Government The National Statistical Institute of Iceland 14 Eylul 2008 2 Aralik 1998 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Eylul 2008 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi tomasson isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Oecd org 25 Ocak 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Ocak 2010 ILOSTAT 13 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Ekim 2018 olafsson Stefan 12 Mayis 2004 borg hi is 18 Agustos 2005 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Nisan 2010 Human Development Report 2020 The Next Frontier Human Development and the Anthropocene PDF United Nations Development Programme 15 Aralik 2020 ss 343 350 ISBN 978 92 1 126442 5 15 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 17 Aralik 2020 The Military Balance 2014 The International Institute of Strategic Studies IISS 2014 Wilcox and Latif p 29 Lewis Michael Nisan 2009 Wall Street on the Tundra Vanity Fair 24 Aralik 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Eylul 2016 PDF Journal of Nordregio 10 1 Nisan 2010 s 18 15 Mart 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 4 Subat 2014 Vb is 8 Mart 2013 28 Aralik 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Subat 2014 Iceland vote Centre right opposition wins election 17 Aralik 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde BBC 28 April 2013 En dusuk sicaklik 25 Mart 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Subat 2010 Ingilizce IceNews 11 Haziran 2010 28 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Haziran 2010 Iceland passes gay marriage law in unanimous vote Ingilizce Reykjavik Reuters 11 Haziran 2010 10 Ekim 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Haziran 2010 4 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Agustos 2016