Haram (Arapça: حرام), din kurallarına aykırı olan, dinî bakımdan kesinlikle yasak olan eylemleri tanımlayan bir din terimidir.
Türkçede genel anlamda "dinî yasak" manasında ve dinlerde yapılması yasak olan davranışları tanımlamakta kullanılır. Fıkıh terminolojisinde Allah’ın yapılmamasını mutlak biçimde emrettiği fiillere verilen genel isimdir. Örneğin, içki içmek, domuz eti yemek, Allah'tan başkasının adına kesilmiş hayvanın etini yemek, faiz yemek, kumar oynamak, hazine kazmak, zina etmek, zulmetmek ve/veya adam öldürmek haramdır.
Dinî dayanağı
Haram kelimesi fıkıh terminolojisinde Allah tarafından yasaklanmış eylemleri ifade eder. Bu sebeple bir eylemin haram sayılabilmesi için O fiilin Kur'an'da yahut da sahih hadislerle yasaklanmış olması gerekir.
"De ki: "Allah'ın kulları için çıkardığı ziynetleri ve tertemiz rızıkları kim haram kılmış?" (A'râf suresi, 32)
"De ki: "Rabbim, ancak açık, gizli bütün hayasızlıkları, her türlü günahı, haksız yere isyanı ve Allah'a, hiçbir zaman bir delil indirmediği herhangi bir şeyi ortak koşmanızı ve Allah'a bilmediğiniz şeyler yakıştırmanızı yasakladı." (A'râf suresi, 33)
"De ki, "Baksanıza, Allah sizin için nice rızıklar indirdi, siz onlardan bir kısmını haram, bir kısmını helâl yaptınız." De ki, "Size Allah mı izin verdi, yoksa siz Allah'a iftira mı ediyorsunuz?" (Yunus suresi, 59)
"Allah'a ortak koşanlar dediler ki: 'Eğer Allah dileseydi ne biz, ne de atalarımız Ondan başkasına ibadet etmezdik; Onun izni olmadan da hiçbir şeyi haram kılmazdık.'..."(Nahl suresi, 35)
"Dillerinizin yalan vasfetmesi ile: "şu helaldir, şu haramdır" demeyin; aksi halde Allah'a iftira etmiş olursunuz. Şüphesiz Allah'a yalan uyduranlar asla kurtulamazlar." (Nahl suresi, 116)
"Kim Allah'a karşı yalan uydurandan daha zalimdir? işte bunlar, rablerine arz edilecekler ve şâhitler de, "rablerine karşı yalan söyleyenler işte bunlardır" diyeceklerdir. Biliniz ki, Allah'ın lâneti zalimler üzerinedir." (Hud suresi, 18)
"Allah, kendisine ortak koşulmasını bağışlamaz; onun dışında, dilediği kimsenin günahını bağışlar. Allah'a ortak koşan ise pek büyük bir günahla iftirada bulunmuş olur." (Nisa suresi, 48)
"Ey Peygamber! Eşlerinin rızasını arayarak Allah'ın sana helâl kıldığı şeyi niçin sen kendine haram ediyorsun? Allah çok bağışlayan çok esirgeyendir." (Tahrim suresi, 1)
"Vay, Kitabı elleriyle yazıp, sonra da onu az bir değere satmak için, 'Bu Allah katındandır' diyenlere! Vay ellerinin yazdıklarına! Vay kazandıklarına!" (Bakara suresi, 79)
Problemler, tartışmalar
Bölgesel anlayışların etkisi; Özel durumlar dışında Haram ve helal yiyeceklerin belirlenmesinde, Şafiî ve İbn Kudame gibi bazı fakihler haram ve helalliğin kriterini "Arabın tabiatına uygunluk ve aykırılık" ile sınırlamışlardır.
Haram tanımlamaları, dinî açıdan kaynağın kendisinin veya kaynaktaki ifadenin anlam ve kapsam açısından ifade etmesi gereken kesinlik algısına göre mezhepler ve anlayışlara göre değişebilmektedir. Örneğin balık dışı deniz ürünleri mut'a nikâhı, tesettürde haram sayılan bölgeler vb.
Ayrıca Kur'an tercümelerinde başvurulan yöntemler dolayısıyla ayetlerde yapılan kapsam genişletmeleri veya anlam kaydırmaları inananlar açısından diğer problemler arasında sayılabilir. Fıkıhta zanni delil sayılan hadis'lerle haram hükmü konulup konulamayacağı da ayrı bir tartışma konusudur. Kıyas ve ictihad ile bir şeyin haram kılınması da beraberinde tartışmaları getirebilecek metotlardandır. Sarhoş etmeyecek derecede alkol içeren yiyecek ve içeceklerin haram sayılması bu bağlamda verilebilecek örneklerdendir.
Kendilerini Kur'an Müslümanı olarak görenler Kur'an'daki haram ve helaller dışında başka hiçbir hükmü kabullenmezler. Kur'an'ın yanında hadisleri de kabul edenler ile yalnızca Kur'an'ı kabul edenler arasında tartışmalar ve ihtilaflar yaşanmaktadır.
Kaynakça
- ^ "E. Hamdi Yazır, Kur'an'ın Türkçe Meâli, Araf Suresi, 33. ayet". 16 Nisan 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Şubat 2007.
- ^ (PDF). 27 Mart 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2017.
- ^ . 14 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2013.
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Haram Arapca حرام din kurallarina aykiri olan dini bakimdan kesinlikle yasak olan eylemleri tanimlayan bir din terimidir Turkcede genel anlamda dini yasak manasinda ve dinlerde yapilmasi yasak olan davranislari tanimlamakta kullanilir Fikih terminolojisinde Allah in yapilmamasini mutlak bicimde emrettigi fiillere verilen genel isimdir Ornegin icki icmek domuz eti yemek Allah tan baskasinin adina kesilmis hayvanin etini yemek faiz yemek kumar oynamak hazine kazmak zina etmek zulmetmek ve veya adam oldurmek haramdir Dini dayanagiHaram kelimesi fikih terminolojisinde Allah tarafindan yasaklanmis eylemleri ifade eder Bu sebeple bir eylemin haram sayilabilmesi icin O fiilin Kur an da yahut da sahih hadislerle yasaklanmis olmasi gerekir De ki Allah in kullari icin cikardigi ziynetleri ve tertemiz riziklari kim haram kilmis A raf suresi 32 De ki Rabbim ancak acik gizli butun hayasizliklari her turlu gunahi haksiz yere isyani ve Allah a hicbir zaman bir delil indirmedigi herhangi bir seyi ortak kosmanizi ve Allah a bilmediginiz seyler yakistirmanizi yasakladi A raf suresi 33 De ki Baksaniza Allah sizin icin nice riziklar indirdi siz onlardan bir kismini haram bir kismini helal yaptiniz De ki Size Allah mi izin verdi yoksa siz Allah a iftira mi ediyorsunuz Yunus suresi 59 Allah a ortak kosanlar dediler ki Eger Allah dileseydi ne biz ne de atalarimiz Ondan baskasina ibadet etmezdik Onun izni olmadan da hicbir seyi haram kilmazdik Nahl suresi 35 Dillerinizin yalan vasfetmesi ile su helaldir su haramdir demeyin aksi halde Allah a iftira etmis olursunuz Suphesiz Allah a yalan uyduranlar asla kurtulamazlar Nahl suresi 116 Kim Allah a karsi yalan uydurandan daha zalimdir iste bunlar rablerine arz edilecekler ve sahitler de rablerine karsi yalan soyleyenler iste bunlardir diyeceklerdir Biliniz ki Allah in laneti zalimler uzerinedir Hud suresi 18 Allah kendisine ortak kosulmasini bagislamaz onun disinda diledigi kimsenin gunahini bagislar Allah a ortak kosan ise pek buyuk bir gunahla iftirada bulunmus olur Nisa suresi 48 Ey Peygamber Eslerinin rizasini arayarak Allah in sana helal kildigi seyi nicin sen kendine haram ediyorsun Allah cok bagislayan cok esirgeyendir Tahrim suresi 1 Vay Kitabi elleriyle yazip sonra da onu az bir degere satmak icin Bu Allah katindandir diyenlere Vay ellerinin yazdiklarina Vay kazandiklarina Bakara suresi 79 Problemler tartismalarBolgesel anlayislarin etkisi Ozel durumlar disinda Haram ve helal yiyeceklerin belirlenmesinde Safii ve Ibn Kudame gibi bazi fakihler haram ve helalligin kriterini Arabin tabiatina uygunluk ve aykirilik ile sinirlamislardir Haram tanimlamalari dini acidan kaynagin kendisinin veya kaynaktaki ifadenin anlam ve kapsam acisindan ifade etmesi gereken kesinlik algisina gore mezhepler ve anlayislara gore degisebilmektedir Ornegin balik disi deniz urunleri mut a nikahi tesetturde haram sayilan bolgeler vb Ayrica Kur an tercumelerinde basvurulan yontemler dolayisiyla ayetlerde yapilan kapsam genisletmeleri veya anlam kaydirmalari inananlar acisindan diger problemler arasinda sayilabilir Fikihta zanni delil sayilan hadis lerle haram hukmu konulup konulamayacagi da ayri bir tartisma konusudur Kiyas ve ictihad ile bir seyin haram kilinmasi da beraberinde tartismalari getirebilecek metotlardandir Sarhos etmeyecek derecede alkol iceren yiyecek ve iceceklerin haram sayilmasi bu baglamda verilebilecek orneklerdendir Kendilerini Kur an Muslumani olarak gorenler Kur an daki haram ve helaller disinda baska hicbir hukmu kabullenmezler Kur an in yaninda hadisleri de kabul edenler ile yalnizca Kur an i kabul edenler arasinda tartismalar ve ihtilaflar yasanmaktadir Kaynakca E Hamdi Yazir Kur an in Turkce Meali Araf Suresi 33 ayet 16 Nisan 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Subat 2007 PDF 27 Mart 2017 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 27 Mart 2017 14 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Subat 2013 Ayrica bakinizEfal i mukellefin Helal Farz Vacip Sunnet Mustehap Mendup Mubah Mekruh Mufsid