Hasan Fehmi Efendi (d. 1795, Ilgın, Konya - ö. 1881, Medine) Osmanlı Devleti 149. şeyhülislamı, kazasker, müderris.
Hasan Fehmi Efendi | |
---|---|
Doğum | 1795 Akşehir, Konya |
Ölüm | 1881 Medine |
Meslek | Müderris, kadı, kazasker, Şeyhülislam |
Ebeveyn(ler) | Osman Efendi |
Hayatı
Küçük yaştan itibaren ilim tahsiline ilgi duyup, Konya'ya gitti. Tahsilini Konya'da yaptı. Devam ettiği okulun derslerini başarıyla bitirip, icazet (diploma) aldıktan sonra, Amasya’dan Konya’ya gelen Kara Halil Efendi ile birlikte İstanbul'a geldi. 'nin derslerine devam etti. Açılan rüus (diploma) imtihanını birincilikle kazandı. Ayasofya Camii'nde ders vermeye başladı. 1847 (H. 1263) senesinde Haric rütbesiyle 'ne müderris tayin edildi. Çeşitli medreselerde de müderrislik yapıp ilim öğrettikten sonra, Sahn-ı Seman (Fatih) Medreselerinde müderris oldu. Birçok talebe yetiştirdi. Vakfiyesinde sadece şeyhülislamların ders okutabileceği şart koşulmuş olan Bayezid Medresesi'nde ders vekili olarak vazife aldı. 1861 (H. 1277) senesinde Sultan Abdülaziz'in padişah olmasından sonra Padişah'a hoca olup, "Camiurriyaseteyn" unvanına sahip oldu. Sultan Abdülaziz'in Mısır seyahatine katıldı. Cami-ül-Ezher'in (Ezher Üniversitesi'nin) ünlü alimi Şeyh Saka ile görüşüp sohbet etti. Mısır alimleri onun ilimdeki yüksekliğini takdir ettiler. 1867 senesinde Anadolu, arkasından da Rumeli kazaskeri oldu. Şeyhülislam El-Hac Mehmed Refik Efendi'nin şeyhülislamlıktan ayrılması üzerine, 1868 senesinde şeyhülislamlık makamına getirildi.
Zamanın sadrazamı Ali Paşa tarafından İstanbul'a getirilerek vazife verilen, Darülfünun'un (İstanbul Üniversitesi) açılışında ve başka zamanlarda verdiği konferanslarda Cemaleddin Afgani'ye cevaplar verdi. Verdiği fetva ile Cemaleddin Afgani'nin doğru yoldan ayrıldığını ve küfre gittiğini ortaya koydu. Ali Paşa, Afgani'yi İstanbul’dan çıkarmaya mecbur kaldı.
Beş yıl 2 ay 10 gün şeyhülislamlık vazifesini yürüten Hasan Fehmi Efendi, 1871 senesinde şeyhülislamlıktan ayrıldı. 1874 senesinde ikinci defa şeyhülislamlığa getirildi. 1876 senesinde bu vazifeden tekrar ayrılarak Medine'ye gitti. Mekke'ye giderek hac vazifesini ifa ettikten sonra, Medine'ye dönerek orada ibadet ve taatla meşgulken, 1881 (H. 1298) senesinde öldü. Cennet-ül-Baki’ Kabristanına defnedildi.
Murassa-i Osmani ve Birinci Mecidi nişanlarına sahip olan Hasan Fehmi Efendi, zamanının alimlerindendi. Akli ve nakli ilimlerde derin alim, fıkıh ilminde mütehassıstı. Arapça ve Farsçaya hakimdi. Fazilet ve güzel ahlak sahibi olup, birçok talebe yetiştirmiştir.
Eserleri
- Riyaz-ı Hakaniyye (Edebi ilimlerden bahseden bir eserdir.)
- Resail-i İmtihaniyye (Birçok alet ilimlerinden bahseder.)
- Ahkam-ı Meriyye
- Aziziyye ve Şerh-i Yusufiyye (Mantık ilminden bahseden manzum bir eserdir.)
- Şerh-i Salait-ı Feyziyye liş-Şeyh-i Ekber
- Risale fi Keyfiyyet-i İman-ı Firavn
- Yusufiyye (Mantıktan kıyas bahsini anlatır.)
- Şerh-i Akaid ve Siyalkuti (Üzerine açıklamaları)
- Arabi Divançe
Bu eserlerinden başka Arapça ve Farsça risaleleri de vardır.
Kaynakça
- Rehber Ansiklopedisi
Önce gelen: Mehmed Refik Efendi | Osmanlı Şeyhülislamı 1868 - 1871 | Sonra gelen: Ahmed Muhtar Molla Bey Efendi |
Önce gelen: Hasan Hayrullah Efendi | Osmanlı Şeyhülislamı 1874 - 1876 | Sonra gelen: Hasan Hayrullah Efendi |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hasan Fehmi Efendi d 1795 Ilgin Konya o 1881 Medine Osmanli Devleti 149 seyhulislami kazasker muderris Hasan Fehmi EfendiDogum1795 Aksehir KonyaOlum1881 MedineMeslekMuderris kadi kazasker SeyhulislamEbeveyn ler Osman EfendiHayatiKucuk yastan itibaren ilim tahsiline ilgi duyup Konya ya gitti Tahsilini Konya da yapti Devam ettigi okulun derslerini basariyla bitirip icazet diploma aldiktan sonra Amasya dan Konya ya gelen Kara Halil Efendi ile birlikte Istanbul a geldi nin derslerine devam etti Acilan ruus diploma imtihanini birincilikle kazandi Ayasofya Camii nde ders vermeye basladi 1847 H 1263 senesinde Haric rutbesiyle ne muderris tayin edildi Cesitli medreselerde de muderrislik yapip ilim ogrettikten sonra Sahn i Seman Fatih Medreselerinde muderris oldu Bircok talebe yetistirdi Vakfiyesinde sadece seyhulislamlarin ders okutabilecegi sart kosulmus olan Bayezid Medresesi nde ders vekili olarak vazife aldi 1861 H 1277 senesinde Sultan Abdulaziz in padisah olmasindan sonra Padisah a hoca olup Camiurriyaseteyn unvanina sahip oldu Sultan Abdulaziz in Misir seyahatine katildi Cami ul Ezher in Ezher Universitesi nin unlu alimi Seyh Saka ile gorusup sohbet etti Misir alimleri onun ilimdeki yuksekligini takdir ettiler 1867 senesinde Anadolu arkasindan da Rumeli kazaskeri oldu Seyhulislam El Hac Mehmed Refik Efendi nin seyhulislamliktan ayrilmasi uzerine 1868 senesinde seyhulislamlik makamina getirildi Zamanin sadrazami Ali Pasa tarafindan Istanbul a getirilerek vazife verilen Darulfunun un Istanbul Universitesi acilisinda ve baska zamanlarda verdigi konferanslarda Cemaleddin Afgani ye cevaplar verdi Verdigi fetva ile Cemaleddin Afgani nin dogru yoldan ayrildigini ve kufre gittigini ortaya koydu Ali Pasa Afgani yi Istanbul dan cikarmaya mecbur kaldi Bes yil 2 ay 10 gun seyhulislamlik vazifesini yuruten Hasan Fehmi Efendi 1871 senesinde seyhulislamliktan ayrildi 1874 senesinde ikinci defa seyhulislamliga getirildi 1876 senesinde bu vazifeden tekrar ayrilarak Medine ye gitti Mekke ye giderek hac vazifesini ifa ettikten sonra Medine ye donerek orada ibadet ve taatla mesgulken 1881 H 1298 senesinde oldu Cennet ul Baki Kabristanina defnedildi Murassa i Osmani ve Birinci Mecidi nisanlarina sahip olan Hasan Fehmi Efendi zamaninin alimlerindendi Akli ve nakli ilimlerde derin alim fikih ilminde mutehassisti Arapca ve Farscaya hakimdi Fazilet ve guzel ahlak sahibi olup bircok talebe yetistirmistir EserleriRiyaz i Hakaniyye Edebi ilimlerden bahseden bir eserdir Resail i Imtihaniyye Bircok alet ilimlerinden bahseder Ahkam i Meriyye Aziziyye ve Serh i Yusufiyye Mantik ilminden bahseden manzum bir eserdir Serh i Salait i Feyziyye lis Seyh i Ekber Risale fi Keyfiyyet i Iman i Firavn Yusufiyye Mantiktan kiyas bahsini anlatir Serh i Akaid ve Siyalkuti Uzerine aciklamalari Arabi Divance Bu eserlerinden baska Arapca ve Farsca risaleleri de vardir KaynakcaRehber Ansiklopedisi Once gelen Mehmed Refik Efendi Osmanli Seyhulislami 1868 1871 Sonra gelen Ahmed Muhtar Molla Bey EfendiOnce gelen Hasan Hayrullah Efendi Osmanli Seyhulislami 1874 1876 Sonra gelen Hasan Hayrullah Efendi