Hayvan aşılaması, evcil hayvanların, çiftlik hayvanların veya vahşi hayvanların aşılanmasıdır. Uygulama veteriner tıp ile bağlantılıdır. İlk hayvan aşısı 1879'da Louis Pasteur tarafından tavuk kolerası için icat edildi. Bu tür aşıların üretimi bireylerin, hükûmetin ve şirketlerin ekonomik zorluklarıyla ilgili sorunlarla karşılaşmaktadır. Hayvan aşılarının düzenlenmesi, insan aşılarının düzenlenmesine göre daha azdır. Aşılar, geleneksel ve yeni nesil aşılar olarak ikiye ayrılır. Hayvan aşılarının, bulaşıcı hayvan hastalıklarını kontrol etmenin en uygun maliyetli ve en sürdürülebilir yöntemler olduğu bilinmektedir. 2017 yılında veteriner aşı endüstrisi 7 milyar ABD doları değerindeydi ve 2024 yılında 9 milyar ABD dolarına ulaşacağı tahmin ediliyor.
Tarihi
Hayvanlar, aşıların hem alıcısı hem de kaynağı olmuştur. Laboratuvar testleri yoluyla oluşturulan ilk hayvan aşısı, 1879'da Louis Pasteur tarafından tavuk kolerası için yapıldı. Pasteur ayrıca 1881'de koyun ve sığırlar için bir şarbon aşısını ve 1884'te kuduz aşısını icat etti. Kuduz virüsünü büyütmek ve zayıflatmak için maymunlar ve tavşanlar kullanıldı. 1881'den itibaren, enfekte tavşanlardan alınan kurutulmuş omurilik materyali, onları kuduza karşı aşılamak için köpeklere verildi. Virüsü zayıflatmak için enfekte sinir dokusu kurutuldu. Daha sonra 1885'te aşı, kuduz hastalığına yakalanmış 9 yaşındaki bir erkek çocuğa, Joseph Meister'e verildi ve çocuk hayatta kaldı. Fransız Ulusal Tıp Akademisi ve dünya bu başarıyı bir atılım olarak gördü ve böylece birçok bilim insanı işbirliği yapmaya ve Pasteur'ün çalışmalarını ilerletmeye başladı.
Edward Jenner'ın teorisine göre eğer bir insana zaten sığır çiçeği bulaşmışsa, çiçek hastalığından korunacaklardı. Teorisini 1796'da test etti. Doğru olduğu kanıtlandı ve böylece hastalığın ortadan kaldırılmasına giden yolu başlattı.
Dünya Sağlık Örgütü'nün eradikasyon (bir hastalığı dünya çapında sona erdirme) çabaları sayesinde her ülkede insanların en az %80'i aşılandı. Daha sonra vaka bulma ve ardından halka aşılama yöntemleri kullanıldı, bu da çiçek hastalığının 1980 yılında aşılama yoluyla bir hastalığın ilk eradikasyonu haline gelmesine neden oldu.
Problemler
Hayvanların aşılanmasıyla ilgili temel konular erişim ve bulunabilirliktir. Aşıların büyük popülasyonlara dağıtılması hala bir zorluk olsa da; aşılar, çiftlik hayvanı hastalıklarını önlemede en uygun maliyetli önlemdir.
İnsan sağlığı
Hayvanlar ve insanlar için aşı üretimi her zaman bağlantılı olmuştur, tüm insan patojenlerinin en az %61'i hayvanlardan kaynaklandığı için bu ilişki "Tek Sağlık" olarak adlandırılmıştır. Bu bağlantının iki ana örneği kuduz ve çiçek aşılarıdır. Birçok durumda hayvanları aşılamak sadece hayvanların sağlığı için değil, aynı zamanda insan sağlığı ve refahı için de önemlidir. Zoonoz hastalık terimi, hayvanlardan insanlara geçebilen bir hastalığı tanımlar.
Kaynakça
- ^ a b . NOAH (National Office of Animal Health) (İngilizce). 31 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2020.
- ^ . National Museum of American History (İngilizce). 6 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2020.
- ^ a b "Strategies to increase adoption of animal vaccines by smallholder farmers with focus on neglected diseases and marginalized populations". PLOS Neglected Tropical Diseases. 13 (2): e0006989. February 2019. doi:10.1371/journal.pntd.0006989. (PMC) 6366725 $2. (PMID) 30730883.
- ^ . CHOICE (İngilizce). 11 Haziran 2014. 30 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2020.
- ^ Vaccine design : methods and protocols. Vaccines for veterinary diseases. 2. . 2016. ISBN .
- ^ a b "The development of veterinary vaccines: a review of traditional methods and modern biotechnology approaches". Biotechnology Research and Innovation. 1 (1): 6-13. January 2017. doi:10.1016/j.biori.2017.10.001.
- ^ . HealthforAnimals (İngilizce). 18 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2020.
- ^ a b . National Museum of American History (İngilizce). 6 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2020.
- ^ a b "Current status of veterinary vaccines". Clinical Microbiology Reviews. 20 (3): 489-510, table of contents. July 2007. doi:10.1128/CMR.00005-07. (PMC) 1932753 $2. (PMID) 17630337.
- ^ a b c d e . WHO. 5 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2020. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi: ":6" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ Long (6 Temmuz 2007). "July 6, 1885: Rabies Vaccine Saves Boy -- and Pasteur". Wired. ISSN 1059-1028. 19 Eylül 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Mayıs 2020.
- ^ "The history of the smallpox vaccine". The Journal of Infection. 52 (5): 329-34. May 2006. doi:10.1016/j.jinf.2005.07.021. (PMID) 16176833.
- ^ "Obstacles to vaccination of animals and prospective solutions". Biologicals. 65: 46-49. May 2020. doi:10.1016/j.biologicals.2020.03.001. (PMID) 32209300.
- ^ . www.gatesfoundation.org (İngilizce). 1 Ocak 2001. 25 Ocak 1999 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2020.
- ^ "The livestock vaccine supply chain: Why it matters and how it can help eradicate peste des petits Ruminants, based on findings in Karamoja, Uganda". Vaccine. 37 (43): 6285-6290. October 2019. doi:10.1016/j.vaccine.2019.09.011. (PMID) 31526623. 16 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Aralık 2021.
- ^ . www.cdc.gov (İngilizce). 19 Şubat 2020. 2 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hayvan asilamasi evcil hayvanlarin ciftlik hayvanlarin veya vahsi hayvanlarin asilanmasidir Uygulama veteriner tip ile baglantilidir Ilk hayvan asisi 1879 da Louis Pasteur tarafindan tavuk kolerasi icin icat edildi Bu tur asilarin uretimi bireylerin hukumetin ve sirketlerin ekonomik zorluklariyla ilgili sorunlarla karsilasmaktadir Hayvan asilarinin duzenlenmesi insan asilarinin duzenlenmesine gore daha azdir Asilar geleneksel ve yeni nesil asilar olarak ikiye ayrilir Hayvan asilarinin bulasici hayvan hastaliklarini kontrol etmenin en uygun maliyetli ve en surdurulebilir yontemler oldugu bilinmektedir 2017 yilinda veteriner asi endustrisi 7 milyar ABD dolari degerindeydi ve 2024 yilinda 9 milyar ABD dolarina ulasacagi tahmin ediliyor Tavuk asilanmasiSap asisiTarihiKuduz asisi olan ilk kisi Joseph Meister Hayvanlar asilarin hem alicisi hem de kaynagi olmustur Laboratuvar testleri yoluyla olusturulan ilk hayvan asisi 1879 da Louis Pasteur tarafindan tavuk kolerasi icin yapildi Pasteur ayrica 1881 de koyun ve sigirlar icin bir sarbon asisini ve 1884 te kuduz asisini icat etti Kuduz virusunu buyutmek ve zayiflatmak icin maymunlar ve tavsanlar kullanildi 1881 den itibaren enfekte tavsanlardan alinan kurutulmus omurilik materyali onlari kuduza karsi asilamak icin kopeklere verildi Virusu zayiflatmak icin enfekte sinir dokusu kurutuldu Daha sonra 1885 te asi kuduz hastaligina yakalanmis 9 yasindaki bir erkek cocuga Joseph Meister e verildi ve cocuk hayatta kaldi Fransiz Ulusal Tip Akademisi ve dunya bu basariyi bir atilim olarak gordu ve boylece bircok bilim insani isbirligi yapmaya ve Pasteur un calismalarini ilerletmeye basladi Edward Jenner in teorisine gore eger bir insana zaten sigir cicegi bulasmissa cicek hastaligindan korunacaklardi Teorisini 1796 da test etti Dogru oldugu kanitlandi ve boylece hastaligin ortadan kaldirilmasina giden yolu baslatti Dunya Saglik Orgutu nun eradikasyon bir hastaligi dunya capinda sona erdirme cabalari sayesinde her ulkede insanlarin en az 80 i asilandi Daha sonra vaka bulma ve ardindan halka asilama yontemleri kullanildi bu da cicek hastaliginin 1980 yilinda asilama yoluyla bir hastaligin ilk eradikasyonu haline gelmesine neden oldu ProblemlerHayvanlarin asilanmasiyla ilgili temel konular erisim ve bulunabilirliktir Asilarin buyuk populasyonlara dagitilmasi hala bir zorluk olsa da asilar ciftlik hayvani hastaliklarini onlemede en uygun maliyetli onlemdir Insan sagligiHayvanlar ve insanlar icin asi uretimi her zaman baglantili olmustur tum insan patojenlerinin en az 61 i hayvanlardan kaynaklandigi icin bu iliski Tek Saglik olarak adlandirilmistir Bu baglantinin iki ana ornegi kuduz ve cicek asilaridir Bircok durumda hayvanlari asilamak sadece hayvanlarin sagligi icin degil ayni zamanda insan sagligi ve refahi icin de onemlidir Zoonoz hastalik terimi hayvanlardan insanlara gecebilen bir hastaligi tanimlar Kaynakca a b NOAH National Office of Animal Health Ingilizce 31 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Mayis 2020 National Museum of American History Ingilizce 6 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Mayis 2020 a b Strategies to increase adoption of animal vaccines by smallholder farmers with focus on neglected diseases and marginalized populations PLOS Neglected Tropical Diseases 13 2 e0006989 February 2019 doi 10 1371 journal pntd 0006989 PMC 6366725 2 PMID 30730883 CHOICE Ingilizce 11 Haziran 2014 30 Mart 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Mayis 2020 Vaccine design methods and protocols Vaccines for veterinary diseases 2 2016 ISBN 978 1493933884 a b The development of veterinary vaccines a review of traditional methods and modern biotechnology approaches Biotechnology Research and Innovation 1 1 6 13 January 2017 doi 10 1016 j biori 2017 10 001 HealthforAnimals Ingilizce 18 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Mayis 2020 a b National Museum of American History Ingilizce 6 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Mayis 2020 a b Current status of veterinary vaccines Clinical Microbiology Reviews 20 3 489 510 table of contents July 2007 doi 10 1128 CMR 00005 07 PMC 1932753 2 PMID 17630337 a b c d e WHO 5 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Mayis 2020 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi 6 adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme Long 6 Temmuz 2007 July 6 1885 Rabies Vaccine Saves Boy and Pasteur Wired ISSN 1059 1028 19 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Mayis 2020 The history of the smallpox vaccine The Journal of Infection 52 5 329 34 May 2006 doi 10 1016 j jinf 2005 07 021 PMID 16176833 Obstacles to vaccination of animals and prospective solutions Biologicals 65 46 49 May 2020 doi 10 1016 j biologicals 2020 03 001 PMID 32209300 www gatesfoundation org Ingilizce 1 Ocak 2001 25 Ocak 1999 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Mayis 2020 The livestock vaccine supply chain Why it matters and how it can help eradicate peste des petits Ruminants based on findings in Karamoja Uganda Vaccine 37 43 6285 6290 October 2019 doi 10 1016 j vaccine 2019 09 011 PMID 31526623 16 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Aralik 2021 www cdc gov Ingilizce 19 Subat 2020 2 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Mayis 2020