Hazar kaplumbağası

Kaplumbağalar, Testudines takımını oluşturan çok sert ve kemiksi bir kabuk içinde yaşayan, ağır yürüyüşlü, dört ayaklı sürüngenlerdir. Kaplumbağalara bağa veya tosbağa da denir.

Kaplumbağalar Yaşadığı dönem aralığı: 165-0 myö -Günümüz  PreЄ Є O S D C P T J K Pg N
Ernst Haeckel'in Kunstformen der Natur (1904) adlı kitabında kaplumbağa çizimleri.
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Animalia Şube: Chordata Sınıf: Reptilia Takım: Testudines Linnaeus, 1758
Alt takımlar
Cryptodira Pleurodira

Bir kaplumbağa (Terrapene carolina bauri)

Matamata (Chelus fimbriatus)

Kaplumbağaların ilk ataları Triyas döneminde evrimleşti. İlkel kaplumbağaların göğüs kafesi ve omurga kemikleri kaynaşıp kabuğu oluşturmuştur.

Kaplumbağalar çeşitlerine ve yaşadıkları iklim kuşağına göre kış uykusuna yatarlar. Deniz kaplumbağaları kış uykusuna yatmazlar çünkü onlar göç eden hayvanlardır. Bol Güneş ışığı alan kuru topraklarda kendine bir delik kazıp bütün kışı orada geçirmek üzere içine girer.

Günümüzde, soyunu sürdürmekte olan 360 kadar kaplumbağa türü bulunmaktadır.

Vücut yapısı

Kaplumbağaların başı vücutlarına oranla çok ufaktır. Ağızları bir kuşun gagasına benzer. Dişlerin yerini sert kemiksi bir damak almıştır. Kaplumbağalar, bununla besinlerini yakalar ve ezerek mekanik sindirim yapar. Dil kafasına oranla büyük ve yumuşaktır.

Ayaklarında beşer parmak vardır, karada ve bataklıklarda yaşayan kaplumbağalarda bunlar hareketlidir. Uçlarındaki tırnaklar kıvrık ve serttir. Bataklıklarda yaşayan kaplumbağalarda birbirleriyle bir zar aracılığıyla birleşmiş küreğe benzer bir durum almıştır. Bataklık kaplumbağalarının arka ayak parmaklarının sayısı dörttür. Deniz kaplumbağalarında ise parmaklar bitişiktir. Aralarında perdeler vardır. Perdeler, suyun içinde yüzmek ve dengede kalmak için kullanılır.

Türkiye'de bulunan bazı kaplumbağa türleri

Yeşil kaplumbağa, Hawaii, ABD.

• Mahmuzlu Akdeniz kaplumbağası (Testudo graeca)
• Hermann kaplumbağası (Testudo hermanni)
• Benekli kaplumbağa (Emys orbicularis)
• Çizgili kaplumbağa (Mauremys caspica)
• Fırat kaplumbağası (Rafetus euphraticus)
• Yeşil kaplumbağa (Chelonia mydas)
• Nil kaplumbağası (Trionyx triunguis)
• Sini kaplumbağası (Caretta caretta)

Alt takım ve familyalar

Testudines (kaplumbağalar) takımının, soyu tükenmiş (†) olanlar da dahil olmak üzere, alt takım ve familyalarının sınıflandırması aşağıda verilmiştir:

Takım Testudinata Klein 1760

• Cins † Schoch & Sues 2015
• Familya † Baur 1887
• Familya † Gaffney & Kitching 1994 sensu Lee 1997
• Familya † Nopcsa 1928
• Klad †
  • Familya † Datta, Manna, Ghosh & Das 2000
  • Familya † Sukhanov 2006
• Klad †
  • Familya † Warren 1969
  • Familya † Tong et al. 2012
  • Familya † de Lapparent de Broin & Murelaga 1996
    • Klad †
      • Familya † Lydekker 1887
      • Familya † Gaffney et al. 1998
      • Cins † Sterli, de la Fuente & Cerda 2013
      • Cins † Gaffney et al. 2007
      • Cins † Sterli & de la Fuente 2012
  • Familya † Nopcsa 1923
  • Klad Testudines Linnaeus, 1758
    • Alt takım Pleurodira(döner boyunlu kaplumbağalar) Cope 1864
      • Familya † Kühne 1937
      • Familya † Brän 1965 sensu Gaffney, Tong & Buffetaut 2006
      • Familya † Lapparent de Broin & Murelaga 1996
      • Familya † Fernandez & Fuente 1994
      • Üst familya † Gray 1825 sensu Gaffney, Tong & Buffetaut 2006
        • Familya Chelidae Gray 1825
      • Üst familya † Cope 1868 sensu Broin 1988
        • Familya † Price 1973
        • Familya Pelomedusidae
        • Familya † Gaffney, Tong & Buffetaut 2006
        • Familya † Baur 1891
        • Familya Podocnemididae Cope 1868
    • Alt takım Cryptodira Duméril & Bibron 1835 (gizli boyunlu kaplumbağalar)
      • Infraorder
        • Familya † Cope 1868
        • Familya †
        • Familya † Cope 1882
      • Infraorder Gaffney 1975a sensu Gaffney 1984
        • Familya † Sukhanov 1964
        • Familya † Dollo 1886
        • Familya † Baur 1888
        • Familya † Nesov 1990
        • Klad
          • Familya † Zangerl 1953
          • Familya † Yeh 1963
        • Klad Gaffney 1988
          • Klad
            • Familya †
            • Superfamilya Trionychoidea Gray 1870
              • Familya Carettochelyidae
              • Familya Trionychidae
            • Superfamilya Testudinoidea Baur 1893
              • Familya † Sukhanov & Narmandakh 2006
              • Familya † Chkhikvadze 1970
              • Familya † Chkhikvadze 1970
              • Familya Emydidae
              • Familya Geoemydidae
              • Familya Testudinidae
              • Familya Geoemydidae
            • Klad
              • Family Chelydridae
              • Superfamily
                • Family Dermatemydidae
                • Family Kinosternidae
              • Superfamily Chelonioidea (deniz kaplumbağaları)
                • Family † Baur 1895
                • Family Cheloniidae (yeşil kaplumbağa ve akrabaları)
                • Family †
                • Family Dermochelyidae (deri sırtlı kaplumbağalar)
                • Family † Cope, 1872

Eskiden

• Alt takım : Cryptodira Duméril & Bibron 1835 (gizli boyunlu kaplumbağalar)

• Familya : Chelydridae
• Familya : ^st

• Üst familya : Chelonioidea (deniz kaplumbağaları)

• Familya : Cheloniidae (yeşil kaplumbağa ve akrabaları)^st
• Familya : Dermochelyidae (deri sırtlı kaplumbağalar)
• Familya : ^st
• Familya : ^st
• Familya :

• Üst familya :

• Familya : Dermatemydidae
• Familya : Kinosternidae
• Familya : Platysternidae

• Üst familya :

• Familya : Emydidae
• Familya : Geoemydidae
• Familya : ^st
• Familya : ^st
• Familya : ^st
• Familya : Testudinidae

• Üst familya :

• Familya : ^st
• Familya : Carettochelyidae
• Familya : Trionychidae

• Alt takım : ^st
• Alt takım : Pleurodira (döner boyunlu kaplumbağalar)

• Familya : ^st
• Familya : Chelidae
• Familya : ^st

• Üst familya:

• Familya : Pelomedusidae
• Familya : ^st
• Familya : Podocnemididae

Kaynakça

1. ^ Joyce, W. (2017). "A Review of the Fossil Record of Basal Mesozoic Turtles". Bulletin of the Peabody Museum of Natural History. doi:10.3374/014.058.0105. 11 Nisan 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Nisan 2021. 
2. ^ "PBDB". paleobiodb.org. 15 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Temmuz 2021. 
3. ^ "kaplumbağa". Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2024. 
4. ^ Türkoğlu, Pedram (24 Ağustos 2018). . Evrim Ağacı. 2 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2024. 
5. ^ [1] 22 Mayıs 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Haaramo, Mikko (2007). "Testudinata – turtles, tortoises and terrapins". 7 Ocak 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Aralık 2015.