Helmuth Theodor Bossert (d. 11 Eylül 1889, Landau, Almanya-5 Şubat 1961, İstanbul, Türkiye), dilbilimci ve arkeolog.
Helmuth Theodor Bossert | |
---|---|
Doğum | 11 Eylül 1889 Landau, Alman İmparatorluğu |
Ölüm | 5 Şubat 1961 (71 yaşında) İstanbul, Türkiye |
Milliyet | Alman |
Vatandaşlık | Türkiye Cumhuriyeti |
Kariyeri | |
Dalı | Dilbilimci ve arkeolog |
1945-1951 yıllarında Akdeniz Bölgesi'nde bir Geç Hitit kalesi olan Karatepe'de kazılar yaparak Fenike dili ve Hitit hiyeroglifleri ile yazılmış çift dilli yazıtlar bulmuş; Fenike dilinin yardımıyla Hitit hiyerogliflerinin çözülmesinde önemli başarılar elde etmiştir. Türkiye'de bilimsel arkeoloji eğitiminin öncüsüdür.
Yaşamı
1889'da Alman İmparatorluğu'nun Landau kasabasında doğdu. 1908'de liseyi bitidikten sonra Heidelberg, Strasburg, Freiburg ve Münih üniversitelerinde Hümanistik Bilimler dalında öğrenim gördü. Doktorasını 1913 yılında Freiburg'daki Albert-Ludwig Üniversitesi'nde tamamladı. İki yıla yakın Freiburg Müzesi'nde çalıştı. I. Dünya Savaşı sırasında Alman ordusunda yedek subay olarak muhabere sınıfında görev yaptı.
Savaştan sonra Berlin'de bir yayınevinde sanat tarihi alanında editör olarak iş buldu. Özel çabalarıyla Mısır hiyerogliflerini öğrenip Girit ve Hitit hiyeroglifleri üzerine çalışmalar yaptı. 1929 ekonomik bunalımı sırasında işini kaybetti.
1919-1934 yılları arasında Eski Girit Uygarlığı'ndan Avrupa Halk Sanatına kadar birçok konuda on beş kitap yazdı. Sivil halkın savaşta çektiği sıkıntıları "Kamerad im Westen" (Batıdaki Arkadaş, 1930) ve "Wehrlos hinter der Front" (Cephe Gerisinde Silahsız, 1931) adlı kitaplarında anlattı. Bu kitaplar Berlin'de 1933 Kitap Yakma Olayında kitapları yakılan kitaplar arasına girdi.
Savaş karşıtı duruşu nedeniyle Nazi yönetimi ile ters düşmüş olan Bossert, ülkesinden ayrılarak Alman arkeolog Kurt Bittel'in başkanlığında yürütülen Boğazköy kazılarına katılmak üzere 1933'te Türkiye'ye geldi. Dönemin Milli Eğitim Bakanı Reşit Galip'in önerisi üzerine İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nde ders vermeye başladı. II. Dünya Savaşı'nın başlaması üzerine ülkesine dönmedi. Edebiyat Fakültesi'nde 1940-1941 öğretim yılında kurulan Eski Önasya Dilleri Kürsüsü başkanlığına getirildi. Kürsü başkanlığını 1959'a kadar yürüttü.
1945 yılında İstanbul Üniversitesi adına, eski Hitit kervan yolunu araştırmak amacıyla çıktığı gezide Osmaniye'nin Kadirli ilçesi yakınlarındaki Karatepe'de bir aslanlı abide olduğunu öğrendi. 1946 yılı Şubat ayında yaptığı ikinci seyahatte, Kadirli'nin 22 km. güneydoğusuna düşen dağlık bölgede, bugün "Karatepe-Aslantaş" olarak bilinen Geç Hitit kalesinin varlığını ortaya çıkardı.
1947 yılında Türk vatandaşlığna geçen ve Hürmüz Hanım ile evlenen Bossert, kazıya başlamak üzere tekrar Kartepe'ye gitti. Kazı sırasında asistanları Halet Çambel ve Bahadır Alkım ile birlikte Fenike yazısı ve Hitit hiyeroglifiyle yazılmış yazıtlar buldu. Hitit hiyerogliflerinin çözümü için büyük bir adım olan bu keşif, üç dilli Rosetta Taşının bulunuşu kadar önemli bir olay sayılarak büyük yankı buldu. Bossert, 1952'ye kadar Karatepe'deki kazılara başkanlık etti. 1952'den itibaren kazı başkanlığını Halet Çambel üstlendi. Bossert'in ilk evliliğinden kızı Eva Maria Bossert, eğitimini tamamlayarak 1952-1956 arasında kazı ekibine katıldı.
1951-1953 yıllarında Heidelberg'de Carl Winter Üniversitesi'nde "Jahrbuch für Kleinasiatische Forschung" (Anadolu Araştırmaları Yıllığı)" adlı bilimsel dergiyi yayımlamaya başladı. Derginin üçüncü cildi 1955'te "Anadolu Araştırmaları" adını da alarak Eski Önasya Dilleri Kürsüsü tarafından çıkarılmış; üç numaralı cildin ikinci fasikülü 1959'da çıkmıştır.
Bossert, İstanbul Üniversitesi'ndeki görevinden 1959 yılında emekliye ayrıldı ancak emekli olduktan sonra da Eski Önasya Dilleri Kürsüsü'nde ders vermeye devam etti. 1961 yılında İstanbul'da geçirdiği kaza sonucu öldü.
Dış bağlantılar
- Bossert'in İzine Karatepe
Kaynakça
- ^ Evren, Burçak. "Bir efsaneydi o." Aydınlık gazetesi, 17 Nisan 2014. 15 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Mayıs 2018.
- ^ Diaz-Andreau, Margarita; Sorensen, Stig; Louise, Marie. "Eva-Maria Bossert". Excavating Women:A History of Women in European Archeology. 15 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Mayıs 2018.
- ^ Alparslan, Meltem Doğan; Alparslan, Metin; Dönmez, Şevket (2004). . Anadolu Araştırmaları. 15 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2018.
- ^ Dönmez, Şevket; Alparslan, Meltem Doğan; Alparslan, Metin; Ezer, Sabahattin. . İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Anadolu Araştırmaları Dergisi Cilt 0, Sayı 16, Oca 2002. 15 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2018.
- ^ Sevimli, Mustafa İ. (6 Şubat 2012). . Magaradakiler.com. 11 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2018.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Helmuth Theodor Bossert d 11 Eylul 1889 Landau Almanya 5 Subat 1961 Istanbul Turkiye dilbilimci ve arkeolog Helmuth Theodor BossertDogum11 Eylul 1889 1889 09 11 Landau Alman ImparatorluguOlum5 Subat 1961 71 yasinda Istanbul TurkiyeMilliyetAlmanVatandaslikTurkiye CumhuriyetiKariyeriDaliDilbilimci ve arkeolog 1945 1951 yillarinda Akdeniz Bolgesi nde bir Gec Hitit kalesi olan Karatepe de kazilar yaparak Fenike dili ve Hitit hiyeroglifleri ile yazilmis cift dilli yazitlar bulmus Fenike dilinin yardimiyla Hitit hiyerogliflerinin cozulmesinde onemli basarilar elde etmistir Turkiye de bilimsel arkeoloji egitiminin oncusudur Yasami1889 da Alman Imparatorlugu nun Landau kasabasinda dogdu 1908 de liseyi bitidikten sonra Heidelberg Strasburg Freiburg ve Munih universitelerinde Humanistik Bilimler dalinda ogrenim gordu Doktorasini 1913 yilinda Freiburg daki Albert Ludwig Universitesi nde tamamladi Iki yila yakin Freiburg Muzesi nde calisti I Dunya Savasi sirasinda Alman ordusunda yedek subay olarak muhabere sinifinda gorev yapti Savastan sonra Berlin de bir yayinevinde sanat tarihi alaninda editor olarak is buldu Ozel cabalariyla Misir hiyerogliflerini ogrenip Girit ve Hitit hiyeroglifleri uzerine calismalar yapti 1929 ekonomik bunalimi sirasinda isini kaybetti 1919 1934 yillari arasinda Eski Girit Uygarligi ndan Avrupa Halk Sanatina kadar bircok konuda on bes kitap yazdi Sivil halkin savasta cektigi sikintilari Kamerad im Westen Batidaki Arkadas 1930 ve Wehrlos hinter der Front Cephe Gerisinde Silahsiz 1931 adli kitaplarinda anlatti Bu kitaplar Berlin de 1933 Kitap Yakma Olayinda kitaplari yakilan kitaplar arasina girdi Karatepe Arslantas Hoyugu nde bulunan Gec Hititler donemine ait tas rolyef Savas karsiti durusu nedeniyle Nazi yonetimi ile ters dusmus olan Bossert ulkesinden ayrilarak Alman arkeolog Kurt Bittel in baskanliginda yurutulen Bogazkoy kazilarina katilmak uzere 1933 te Turkiye ye geldi Donemin Milli Egitim Bakani Resit Galip in onerisi uzerine Istanbul Universitesi Edebiyat Fakultesi nde ders vermeye basladi II Dunya Savasi nin baslamasi uzerine ulkesine donmedi Edebiyat Fakultesi nde 1940 1941 ogretim yilinda kurulan Eski Onasya Dilleri Kursusu baskanligina getirildi Kursu baskanligini 1959 a kadar yuruttu Karatepe Arslantas Hoyugunde bulunan Hitit hiyeroglifleri 1945 yilinda Istanbul Universitesi adina eski Hitit kervan yolunu arastirmak amaciyla ciktigi gezide Osmaniye nin Kadirli ilcesi yakinlarindaki Karatepe de bir aslanli abide oldugunu ogrendi 1946 yili Subat ayinda yaptigi ikinci seyahatte Kadirli nin 22 km guneydogusuna dusen daglik bolgede bugun Karatepe Aslantas olarak bilinen Gec Hitit kalesinin varligini ortaya cikardi 1947 yilinda Turk vatandasligna gecen ve Hurmuz Hanim ile evlenen Bossert kaziya baslamak uzere tekrar Kartepe ye gitti Kazi sirasinda asistanlari Halet Cambel ve Bahadir Alkim ile birlikte Fenike yazisi ve Hitit hiyeroglifiyle yazilmis yazitlar buldu Hitit hiyerogliflerinin cozumu icin buyuk bir adim olan bu kesif uc dilli Rosetta Tasinin bulunusu kadar onemli bir olay sayilarak buyuk yanki buldu Bossert 1952 ye kadar Karatepe deki kazilara baskanlik etti 1952 den itibaren kazi baskanligini Halet Cambel ustlendi Bossert in ilk evliliginden kizi Eva Maria Bossert egitimini tamamlayarak 1952 1956 arasinda kazi ekibine katildi 1951 1953 yillarinda Heidelberg de Carl Winter Universitesi nde Jahrbuch fur Kleinasiatische Forschung Anadolu Arastirmalari Yilligi adli bilimsel dergiyi yayimlamaya basladi Derginin ucuncu cildi 1955 te Anadolu Arastirmalari adini da alarak Eski Onasya Dilleri Kursusu tarafindan cikarilmis uc numarali cildin ikinci fasikulu 1959 da cikmistir Bossert Istanbul Universitesi ndeki gorevinden 1959 yilinda emekliye ayrildi ancak emekli olduktan sonra da Eski Onasya Dilleri Kursusu nde ders vermeye devam etti 1961 yilinda Istanbul da gecirdigi kaza sonucu oldu Dis baglantilarBossert in Izine KaratepeKaynakca Evren Burcak Bir efsaneydi o Aydinlik gazetesi 17 Nisan 2014 15 Mayis 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Mayis 2018 Diaz Andreau Margarita Sorensen Stig Louise Marie Eva Maria Bossert Excavating Women A History of Women in European Archeology 15 Mayis 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Mayis 2018 Alparslan Meltem Dogan Alparslan Metin Donmez Sevket 2004 Anadolu Arastirmalari 15 Mayis 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Mayis 2018 Donmez Sevket Alparslan Meltem Dogan Alparslan Metin Ezer Sabahattin Istanbul Universitesi Edebiyat Fakultesi Anadolu Arastirmalari Dergisi Cilt 0 Sayi 16 Oca 2002 15 Mayis 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Mayis 2018 Sevimli Mustafa I 6 Subat 2012 Magaradakiler com 11 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Mayis 2018