Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Henry Moseley (23 Kasım 1887 - 10 Ağustos 1915), İngiliz fizikçidir. Atom numarasını ve Moseley Kanunları'nı keşfederek günümüzde kullanılan modern periyodik tablonun oluşumuna katkı sağlamıştır.
Henry Moseley | |
|---|---|
 | |
| Doğum | Henry Gwyn Jeffreys Moseley 23 Kasım 1887 Weymouth, Dorset, İngiltere |
| Ölüm | 10 Ağustos 1915 (27 yaşında) Gelibolu, Osmanlı İmparatorluğu |
| Milliyet |  İngiltere |
| Vatandaşlık |  Birleşik Krallık |
| Ödüller | Matteucci Madalyası (1919) |
| Kariyeri | |
| Dalı | Fizik, kimya |
| Etkilendikleri | Ernest Rutherford |
| Etkiledikleri | Niels Bohr |
Modern periyodik cetvelin temelini oluşturan atom numarasını keşfeden Henry Moseley, elementlerin özelliklerinin ağırlıklarıyla bir ilişkisinin olmayıp sadece atom numarası ile ilişkili olduğunu kanıtlamıştır. Bu sonuca, bazı elementlerin yaydığı X-ışını spektrumunu inceleyerek atom numarası ve spektrum frekansı arasında bir bağlantı kurarak varmıştır. Moseley Kanunu, Bohr Atom Modeli'nin çoğaltması için tasarlanan hidrojen atomu spektrumunun dışında, Niels Bohr'un teorisini destekleyen ilk deneysel kanıt olarak sunulmuş ve bu kanun sonrasında atom fiziği, nükleer fizik ve kuantum fiziği geliştirilmiştir.
Geliştirdiği kanun sayesinde Ernest Rutherford'un ve Antonius van den Broek'in atomunun çekirdeğinde periyodik tablodaki atomik sayısına eşit olan bir dizi pozitif nükleer yük bulunduğunu öneren modeli ön plana çıkmıştır. Bu model günümüzde de kabul edilmektedir.
1914 yılında, I. Dünya Savaşı'nın başlaması sonrası Moseley, Oxford'daki araştırmalarını bırakıp Kraliyet Mühendisi olarak Britanya Ordusu'na katıldı. 1915'te, Osmanlı İmparatorluğu ile yapılacak olan Gelibolu Savaşı'nda görevlendirildi. Cephede telekomünikasyondan sorumlu olan Moseley, 10 Ağustos 1915'te Türk keskin nişancı Korkunç Abdül tarafından kafasından vurularak öldürüldü. Hayatta olması hâlinde, 1916 Nobel Fizik Ödülü'nü kazanabileceğine kesin gözüyle bakılıyordu.
Bilimsel çalışmaları
Moseley 1913 yılında, kristallerin içerisinde kırınım yöntemiyle bulunan çeşitli kimyasal elementlerin (çoğunlukla metaller) X-ışını spektrumunu gözlemlemiş ve ölçmüştür. Moseley, üretilen X ışınlarının dalga boyları ile X ışını tüplerinde hedef olarak kullanılan metallerin atom sayıları arasında sistematik bir matematiksel ilişki keşfetti. Bu keşif zamanla Moseley kanunlarını oluşturdu.
Moseley'in X-ışını spektroskopisindeki deneyleri, doğrudan fiziklerinden kobalt ve nikelin farklı atom sayılarına (27 ve 28) sahip olduklarını ve Moseley'in atom sayılarının objektif ölçümleri ile Periyodik Tabloya doğru yerleştirildiklerini gösterdi. Bu nedenle Moseley'in keşfi, atomik elementlerin sayısının sadece kimyaya ve kimyagerlerin sezgisine dayalı belirlenen rastgele sayılar olmadığını kanıtlamış ve X-ışını spektrumu fiziği sayesinde bu elementlere verilen sayıların sağlam bir deneysel temeli olduğunu göstermiştir.
Atomun Anlaşılmasına Katkı
Moseley ve yasalarından önce, atom numaraları yarı rastgele bir sıra numarası olarak düşünülüyordu, atom ağırlığı ile belirsizce artıyor, ancak kesin olarak tanımlamıyordu. Moseley'in keşfi, atom numaralarının keyfi bir şekilde atanmadığını, aksine bir fiziksel temele sahip olduklarını gösterdi.
Kaynakça
- ^ Rutherford, E. (1911). "The scattering of α and β particles by matter and the structure of the atom". Philosophical Magazine. 6th series. 21 (125): 669-688. 4 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Aralık 2020.
- ^ Broek, A. van den (1913). "Die Radioelemente, das periodische System und die Konstitution der Atome" [Radio-elements, the periodic system, and the constitution of atoms]. Physikalische Zeitschrift (Almanca). 14: 32-41. 5 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Aralık 2020.
- ^ Rutherford, Ernest. "Moseley, Henry Gwyn Jeffreys". Oxford Ulusal Biyografi Sözlüğü (çevrimiçi bas.). Oxford University Press. doi:10.1093/ref:odnb/35125. Birleşik Krallık Halk Kütüphanesi abonelik veya üyeliği gereklidir
- ^ Asimov, Isaac (1982). "1121. MOSELEY, Henry Gwyn-Jeffreys". Asimov's Biographical Encyclopedia of Science and Technology (PDF) (2. revised bas.). New York etc.: Doubleday. ss. 713-714. 21 Ekim 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 30 Aralık 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Henry Moseley 23 Kasim 1887 10 Agustos 1915 Ingiliz fizikcidir Atom numarasini ve Moseley Kanunlari ni kesfederek gunumuzde kullanilan modern periyodik tablonun olusumuna katki saglamistir Henry MoseleyDogumHenry Gwyn Jeffreys Moseley 23 Kasim 1887 1887 11 23 Weymouth Dorset IngiltereOlum10 Agustos 1915 27 yasinda Gelibolu Osmanli ImparatorluguMilliyet IngiltereVatandaslikBirlesik KrallikOdullerMatteucci Madalyasi 1919 KariyeriDaliFizik kimyaEtkilendikleriErnest RutherfordEtkiledikleriNiels Bohr Modern periyodik cetvelin temelini olusturan atom numarasini kesfeden Henry Moseley elementlerin ozelliklerinin agirliklariyla bir iliskisinin olmayip sadece atom numarasi ile iliskili oldugunu kanitlamistir Bu sonuca bazi elementlerin yaydigi X isini spektrumunu inceleyerek atom numarasi ve spektrum frekansi arasinda bir baglanti kurarak varmistir Moseley Kanunu Bohr Atom Modeli nin cogaltmasi icin tasarlanan hidrojen atomu spektrumunun disinda Niels Bohr un teorisini destekleyen ilk deneysel kanit olarak sunulmus ve bu kanun sonrasinda atom fizigi nukleer fizik ve kuantum fizigi gelistirilmistir Gelistirdigi kanun sayesinde Ernest Rutherford un ve Antonius van den Broek in atomunun cekirdeginde periyodik tablodaki atomik sayisina esit olan bir dizi pozitif nukleer yuk bulundugunu oneren modeli on plana cikmistir Bu model gunumuzde de kabul edilmektedir 1914 yilinda I Dunya Savasi nin baslamasi sonrasi Moseley Oxford daki arastirmalarini birakip Kraliyet Muhendisi olarak Britanya Ordusu na katildi 1915 te Osmanli Imparatorlugu ile yapilacak olan Gelibolu Savasi nda gorevlendirildi Cephede telekomunikasyondan sorumlu olan Moseley 10 Agustos 1915 te Turk keskin nisanci Korkunc Abdul tarafindan kafasindan vurularak olduruldu Hayatta olmasi halinde 1916 Nobel Fizik Odulu nu kazanabilecegine kesin gozuyle bakiliyordu Bilimsel calismalariBailleul Laboratuvarinda Henry Moseley 1910 Moseley 1913 yilinda kristallerin icerisinde kirinim yontemiyle bulunan cesitli kimyasal elementlerin cogunlukla metaller X isini spektrumunu gozlemlemis ve olcmustur Moseley uretilen X isinlarinin dalga boylari ile X isini tuplerinde hedef olarak kullanilan metallerin atom sayilari arasinda sistematik bir matematiksel iliski kesfetti Bu kesif zamanla Moseley kanunlarini olusturdu Moseley in X isini spektroskopisindeki deneyleri dogrudan fiziklerinden kobalt ve nikelin farkli atom sayilarina 27 ve 28 sahip olduklarini ve Moseley in atom sayilarinin objektif olcumleri ile Periyodik Tabloya dogru yerlestirildiklerini gosterdi Bu nedenle Moseley in kesfi atomik elementlerin sayisinin sadece kimyaya ve kimyagerlerin sezgisine dayali belirlenen rastgele sayilar olmadigini kanitlamis ve X isini spektrumu fizigi sayesinde bu elementlere verilen sayilarin saglam bir deneysel temeli oldugunu gostermistir Atomun Anlasilmasina Katki Moseley ve yasalarindan once atom numaralari yari rastgele bir sira numarasi olarak dusunuluyordu atom agirligi ile belirsizce artiyor ancak kesin olarak tanimlamiyordu Moseley in kesfi atom numaralarinin keyfi bir sekilde atanmadigini aksine bir fiziksel temele sahip olduklarini gosterdi Kaynakca Rutherford E 1911 The scattering of a and b particles by matter and the structure of the atom Philosophical Magazine 6th series 21 125 669 688 4 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Aralik 2020 Broek A van den 1913 Die Radioelemente das periodische System und die Konstitution der Atome Radio elements the periodic system and the constitution of atoms Physikalische Zeitschrift Almanca 14 32 41 5 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Aralik 2020 Rutherford Ernest Moseley Henry Gwyn Jeffreys Oxford Ulusal Biyografi Sozlugu cevrimici bas Oxford University Press doi 10 1093 ref odnb 35125 Birlesik Krallik Halk Kutuphanesi abonelik veya uyeligi gereklidir Asimov Isaac 1982 1121 MOSELEY Henry Gwyn Jeffreys Asimov s Biographical Encyclopedia of Science and Technology PDF 2 revised bas New York etc Doubleday ss 713 714 21 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 30 Aralik 2020