Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Herakleia Antik Kenti veya Latmos Herakleia, Muğla ili Milas ilçesine 39 km uzaklıkta Kapıkırı Köyü sınırları içinde kurulmuş Antik İyonya bölgesi kent yerleşimlerinden biridir.
Herakleia-Latmos | |
 | |
  Kentin Türkiye haritasındaki konumu. | |
| Diğer adı | Herakleia Antik Kenti |
|---|---|
| Konum | Muğla, Türkiye |
| Bölge | İyonya |
| Koordinatlar | 37°30′4″K 27°31′32″D / 37.50111°K 27.52556°D |
| Tür | yerleşim |
| Tarihçe | |
| Kuruluş | MÖ. 7. yüzyıl |
| Kültür(ler) | Helenistik Dönem, Roma Dönemi |
| Bağlı olduğu | Seleukos, Pers, |
| Sit ayrıntıları | |
| Buluntu(lar) | Meclis binası, tiyatro, Athena tapınağı, hamam, kutsal alan, agora |
| Durum | harabe |
Ören yeri
Ören yeri aslen MÖ 5. yüzyıldan kalma bir Karya yerleşimidir, yıllık haraç ödeyerek Delos Birliği'ne üye olmuştur. MÖ 4. yüzyılda Halikarnassos'un egemenliğine girdiği ve Kral Mausolos, askerleri şehre yerleştikten sonra antik şehir güçlü bir sınır tahkimatına dönüştürüldü. O dönemde konumu Latmus denizinin güneydoğu köşesindeydi (Priene ve Milet gibi) ve Ege Denizi ile bağlantısı vardı. 4. yüzyılda Menderes nehri kıyısındaki tortular bu bağlantıyı kapatarak 1367 metre yüksekliğindeki Latmos granit masifinin eteğinde Bafa Gölü'nü oluşturdu. Endymion efsanesinin geçtiği bazı noktalardan biridir. Strabon Bafa gölünün doğu ucundaki kenti tanımladığında Latmos körfezinde gemi demirleme yerinde Herakleia adında küçük bir yerleşim bulunmakta, biraz ileride küçük bir ırmağı geçtikten sonra bir mağara içinde Endymion mezarı var günümüzde görkemli izleri barındıran savunma duvarları ve kuleleri dışında göze çarpan kalıntıları kayalar üzerinde yükselen,duvarları sağlam kaldığı için uzaktan görülebilen Athena Latmia Tapınağıve kayalar arasında iyi korunmuş Endymion mitiyle ilişkilendirilen bir kutsal alan bulunmaktadır.
İsim
İsmini mitolojik kahraman Herakles’ten alan kentin hangi tarihte imar edildiği kesin olarak bilinmemektedir.
Coğrafi konumu
Latmos eteklerinde Bafa göl'nün doğusunda kıyıya yakın eski Latmos yerleşimi yer almaktadır. Sırtını Latmos dağı'na yaslanarak korunaklı bir kayanın yamaç üzerine oturan Latmos kenti eyimli yerleşim düzeni nedeniyle aşağı kent yukarı kent olmak üzere iki merkeze sahiptir.
Yerleşim
İonya bölgesi yerleşimi olmasına rağmen, tarihi geçmişiyle Karya bölgesi şehri olarak kabul edilmiştir. Büyük İskender, Persler ve Seleukos İmparatorluğu hakimiyetleri altında kalmış antik kent tarih boyunca konumu gereği keşişlerin uğrak yeri olmuştur. Helenistik dönem izleri taşıyan antik kent mimarisinde kaya, sur ve taşlarla biçimlendirilmiş ve içerisinde Athena tapınağı günümüze kadar ayakta kalmış yapılardan biridir. Yakındaki adalarda manastırlar var Bizans Kalesi inşa edilmiştir.
Araştırmalar
Latmos Herakleia antik yerleşim ilk olarak 1740 yılında Pococke'un keşfettiği Latmos Wiegand tarafından 1905'te ayrıntılı bir şekilde araştırılmıştır. Krischen ve Philippson 20. yüzyılın ilk yarısında araştırmalar yapmışlardır. 1976-79 yıllarında Alman Araştırma Kurumu adına; 1984'ten itibaren ise Alman Arkeoloji Enstitüsü adına Urs Peschlow tarafından araştırmalar sürdürülmüştür. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hazırlanmış tescilli arkeolojik sit alanları listesinde yer almaktadır.
Buluntular
Ortaya çıkan kalıntılarla yapılan incelemelerde, antik kent yerleşimi hakkında kesin olarak ne zaman kurulduğu bilinmemektedir. Karia yerleşim özelliklerini korumuştur. Küçük bir kent olan Latmos; yerleşme için pek elverişli olmayan bir arazi üzerinde yer alır. Sur duvarı kısmen korunabilmiştir. Yapıların inşasında mevcut kayalıklardan faydalanıldığı tespit edilmiştir. Cadde ve ev kalıntılarının yanı sıra iyi korunmuş bir teras duvarı ile büyük bir merdiven yolu bulunmaktadır. MÖ 6. ve 5. yüzyıllara tarihlenen çanak çömlek parçaları, kentin Herakleia'dan daha önce kurulduğuna işaret eder. Kentin Latmos olduğu antik kaynaklardan ve yazıtlardan da kanıtlanmıştır. En geç MÖ 4. yüzyılın sonunda terkedildiği düşünülür. Resmi yapıların toplandığı bölgenin, kentin kuzeydoğusunda olduğu düzenli planından ve yapıların büyüklüğünden anlaşılmıştır. Geç Dönem evleri ile ortadaki iki kilise; Bizans Dönemi'nde buraya tekrar yerleşildiğine işaret edildiği sanılmaktadır. (Bean 2001:238).
Sur
Hemen hemen tüm uzunluğu boyunca takip edilebilen sur duvarının korunabildiği en yüksek yer yaklaşık 4 m yüksekliğindedir. Dikdörtgen planlı 13 kule tespit edilebilmiştir. Ayrıca biri kuzeyde diğeri de batıda olmak üzere iki tane kale mevcuttur. Küçük bir kale ve iki odalı gözetleme ya da işaret kulesi kuzeyde yer almaktadır. Sur duvarı; Herakleia surundan daha eski olsa da işçilik açısından MÖ 4. yüzyıla tarihlendirilmektedir. İşçilik açısından Labraunda'daki yapılara benzetilmiştir (Bean 2001:238). Antik ören yerinde bulunan sur kalıntılarının MÖ.4.yüzyıl'ın çeyreğinde yapıldığı düşünülmektedir.
Tapınak/Kutsal Alan
Kentin kuzeydoğusunda ve güneybatısında birer tane kült alanı tespit edilmiştir.
Konut
Düzenli bir planda evlerin kurulmuş olduğu tespit edilmiştir. Sokak izine rastlanmamıştır. Evlerin yapımında anakayadan yararlanılmıştır. Tipik Hellenistik peristil evleri yoktur. Duvarlarda yerel gnays kullanılmıştır. Tespit edilen 120 evden 14 tanesi iyi durumdadır. Hellenistik Dönem öncesi Anadolu'daki evler hakkında bilgi az olduğundan; bu örneklerin çok önemli olduğu vurgulanmaktadır. Dördü tek odalı evlerdir; üç ev ise çok odalıdır. Yedi tanesi ise birden çok evden oluşan kompleksler şeklindedir. Tek odalılar genellikle 20-40 metrekarelik alanda kuruludur. Bunlardan biri aşağı kentin doğusundaki yarıkta bulunmaktadır. Kare planlı; 25 metrekarelik bir alanı kaplar. Batı duvarı kayadan oluşur. Semerdam çatı ve asma kata ait izler vardır. Tek bir aile için olduğu düşünülür. Çok odalılar ve kompleks evler geniştir; 70-110 metrekare arasında değişen boyutları vardır. Önlerinde avlu vardır ve odalar genellikle dikdörtgen veya karedir. Tek katlı semerdam çatılıdırlar. Evlerde asmakat olduğu tespit edilmiştir. Evlerin saklı olmasına özen gösterilmiştir. Latmoslular kayaların kendilerini korumasını ve evlere girişin zor olmasını yeğlemiştir. Kesin tarihleme yapılamamıştır. Yüzeyde bulunan çanak çömlek parçalarının yeterli olmamasının yanı sıra; bazı evlerin oldukça ilkel olması da Arkaik veya Arkaik Dönem öncesine işaret edebilir. Bazı evlerin; duvar işçiliğinin daha iyi olmasından ötürü; MÖ 4. yüzyıla ait olabilecekleri belirtilmektedir. Priene'deki ev tiplerinin buradaki örneklerle bir ilişkisi yoktur. Araştırmacı Latmos'taki yerleşimin Kar ve Lelegler tarafından iskan edildiği; Latmos evlerinin Karia evleri olduğu görüşündedir (Peschlow; 1986:155-162).
Nekropolis/Mezar
Konutların olduğu yerde Karia tipi mezarlar; kaya mezarları; taştan mezar odaları yer almaktadır. Mezar odalarından biri kentin ortasında; diğerleri ise güney girişin yakınındadır. Altyapı kesme blok taştan; üstyapı ise mermerdendir. Şekil olarak dışarıdan in antis planlı Dor tapınağını andırdıkları düşünülmektedir. Hellenistik Dönem'e tarihlendirilir.
Diğer
Bafa Gölü'nde bir sığınak olduğu; Latmos'taki diğer yapının ise gözetleme yeri olabileceği düşünülmüştür.
Kent yapıları
- Bouleuterion
- Agora
- Tiyatro
- Athena tapınağı
- Endymion
- Mezar odaları
Kaynakça
| Wikimedia Commons'ta Herakleia Antik Kenti ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- ^ a b c AKKURNAZ, Sedat (2018). Bir Dünya Kültür Mirası Latmos. Arkeoloji ve Sanat Yayınları. ss. 33,34. ISBN . 1 Eylül 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Eylül 2021.
- ^ . Muğla İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü. T.C.Kültür ve Turizm Bakanlığı, 05 Temmuz 2021. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c d e f g h i j k "Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi". 5 Eylül 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Eylül 2021.
- ^ Peschlow 1986,155-162
- ^ Peschlow 1986, 156.
- ^ a b Peschlow 1976, 40-41.
- ^ Peschlow 1978a, 21-22.
- ^ a b Peschlow 1977, 40.
- ^ Peschlow 1978a, 21.
- ^ Peschlow 1980, 216.
 | Arkeoloji ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Herakleia Antik Kenti veya Latmos Herakleia Mugla ili Milas ilcesine 39 km uzaklikta Kapikiri Koyu sinirlari icinde kurulmus Antik Iyonya bolgesi kent yerlesimlerinden biridir HerakleiaHerakleia LatmosKentin Turkiye haritasindaki konumu Diger adiHerakleia Antik KentiKonumMugla TurkiyeBolgeIyonyaKoordinatlar37 30 4 K 27 31 32 D 37 50111 K 27 52556 D 37 50111 27 52556TuryerlesimTarihceKurulusMO 7 yuzyilKultur ler Helenistik Donem Roma DonemiBagli olduguSeleukos Pers Sit ayrintilariBuluntu lar Meclis binasi tiyatro Athena tapinagi hamam kutsal alan agoraDurumharabeLatmosOren yeriOren yeri aslen MO 5 yuzyildan kalma bir Karya yerlesimidir yillik harac odeyerek Delos Birligi ne uye olmustur MO 4 yuzyilda Halikarnassos un egemenligine girdigi ve Kral Mausolos askerleri sehre yerlestikten sonra antik sehir guclu bir sinir tahkimatina donusturuldu O donemde konumu Latmus denizinin guneydogu kosesindeydi Priene ve Milet gibi ve Ege Denizi ile baglantisi vardi 4 yuzyilda Menderes nehri kiyisindaki tortular bu baglantiyi kapatarak 1367 metre yuksekligindeki Latmos granit masifinin eteginde Bafa Golu nu olusturdu Endymion efsanesinin gectigi bazi noktalardan biridir Strabon Bafa golunun dogu ucundaki kenti tanimladiginda Latmos korfezinde gemi demirleme yerinde Herakleia adinda kucuk bir yerlesim bulunmakta biraz ileride kucuk bir irmagi gectikten sonra bir magara icinde Endymion mezari var gunumuzde gorkemli izleri barindiran savunma duvarlari ve kuleleri disinda goze carpan kalintilari kayalar uzerinde yukselen duvarlari saglam kaldigi icin uzaktan gorulebilen Athena Latmia Tapinagive kayalar arasinda iyi korunmus Endymion mitiyle iliskilendirilen bir kutsal alan bulunmaktadir IsimIsmini mitolojik kahraman Herakles ten alan kentin hangi tarihte imar edildigi kesin olarak bilinmemektedir Cografi konumuLatmos eteklerinde Bafa gol nun dogusunda kiyiya yakin eski Latmos yerlesimi yer almaktadir Sirtini Latmos dagi na yaslanarak korunakli bir kayanin yamac uzerine oturan Latmos kenti eyimli yerlesim duzeni nedeniyle asagi kent yukari kent olmak uzere iki merkeze sahiptir YerlesimIonya bolgesi yerlesimi olmasina ragmen tarihi gecmisiyle Karya bolgesi sehri olarak kabul edilmistir Buyuk Iskender Persler ve Seleukos Imparatorlugu hakimiyetleri altinda kalmis antik kent tarih boyunca konumu geregi kesislerin ugrak yeri olmustur Helenistik donem izleri tasiyan antik kent mimarisinde kaya sur ve taslarla bicimlendirilmis ve icerisinde Athena tapinagi gunumuze kadar ayakta kalmis yapilardan biridir Yakindaki adalarda manastirlar var Bizans Kalesi insa edilmistir ArastirmalarLatmos Herakleia antik yerlesim ilk olarak 1740 yilinda Pococke un kesfettigi Latmos Wiegand tarafindan 1905 te ayrintili bir sekilde arastirilmistir Krischen ve Philippson 20 yuzyilin ilk yarisinda arastirmalar yapmislardir 1976 79 yillarinda Alman Arastirma Kurumu adina 1984 ten itibaren ise Alman Arkeoloji Enstitusu adina Urs Peschlow tarafindan arastirmalar surdurulmustur Kultur ve Turizm Bakanligi tarafindan hazirlanmis tescilli arkeolojik sit alanlari listesinde yer almaktadir Buluntular Ortaya cikan kalintilarla yapilan incelemelerde antik kent yerlesimi hakkinda kesin olarak ne zaman kuruldugu bilinmemektedir Karia yerlesim ozelliklerini korumustur Kucuk bir kent olan Latmos yerlesme icin pek elverisli olmayan bir arazi uzerinde yer alir Sur duvari kismen korunabilmistir Yapilarin insasinda mevcut kayaliklardan faydalanildigi tespit edilmistir Cadde ve ev kalintilarinin yani sira iyi korunmus bir teras duvari ile buyuk bir merdiven yolu bulunmaktadir MO 6 ve 5 yuzyillara tarihlenen canak comlek parcalari kentin Herakleia dan daha once kurulduguna isaret eder Kentin Latmos oldugu antik kaynaklardan ve yazitlardan da kanitlanmistir En gec MO 4 yuzyilin sonunda terkedildigi dusunulur Resmi yapilarin toplandigi bolgenin kentin kuzeydogusunda oldugu duzenli planindan ve yapilarin buyuklugunden anlasilmistir Gec Donem evleri ile ortadaki iki kilise Bizans Donemi nde buraya tekrar yerlesildigine isaret edildigi sanilmaktadir Bean 2001 238 Sur Hemen hemen tum uzunlugu boyunca takip edilebilen sur duvarinin korunabildigi en yuksek yer yaklasik 4 m yuksekligindedir Dikdortgen planli 13 kule tespit edilebilmistir Ayrica biri kuzeyde digeri de batida olmak uzere iki tane kale mevcuttur Kucuk bir kale ve iki odali gozetleme ya da isaret kulesi kuzeyde yer almaktadir Sur duvari Herakleia surundan daha eski olsa da iscilik acisindan MO 4 yuzyila tarihlendirilmektedir Iscilik acisindan Labraunda daki yapilara benzetilmistir Bean 2001 238 Antik oren yerinde bulunan sur kalintilarinin MO 4 yuzyil in ceyreginde yapildigi dusunulmektedir Tapinak Kutsal Alan Kentin kuzeydogusunda ve guneybatisinda birer tane kult alani tespit edilmistir Konut Duzenli bir planda evlerin kurulmus oldugu tespit edilmistir Sokak izine rastlanmamistir Evlerin yapiminda anakayadan yararlanilmistir Tipik Hellenistik peristil evleri yoktur Duvarlarda yerel gnays kullanilmistir Tespit edilen 120 evden 14 tanesi iyi durumdadir Hellenistik Donem oncesi Anadolu daki evler hakkinda bilgi az oldugundan bu orneklerin cok onemli oldugu vurgulanmaktadir Dordu tek odali evlerdir uc ev ise cok odalidir Yedi tanesi ise birden cok evden olusan kompleksler seklindedir Tek odalilar genellikle 20 40 metrekarelik alanda kuruludur Bunlardan biri asagi kentin dogusundaki yarikta bulunmaktadir Kare planli 25 metrekarelik bir alani kaplar Bati duvari kayadan olusur Semerdam cati ve asma kata ait izler vardir Tek bir aile icin oldugu dusunulur Cok odalilar ve kompleks evler genistir 70 110 metrekare arasinda degisen boyutlari vardir Onlerinde avlu vardir ve odalar genellikle dikdortgen veya karedir Tek katli semerdam catilidirlar Evlerde asmakat oldugu tespit edilmistir Evlerin sakli olmasina ozen gosterilmistir Latmoslular kayalarin kendilerini korumasini ve evlere girisin zor olmasini yeglemistir Kesin tarihleme yapilamamistir Yuzeyde bulunan canak comlek parcalarinin yeterli olmamasinin yani sira bazi evlerin oldukca ilkel olmasi da Arkaik veya Arkaik Donem oncesine isaret edebilir Bazi evlerin duvar isciliginin daha iyi olmasindan oturu MO 4 yuzyila ait olabilecekleri belirtilmektedir Priene deki ev tiplerinin buradaki orneklerle bir iliskisi yoktur Arastirmaci Latmos taki yerlesimin Kar ve Lelegler tarafindan iskan edildigi Latmos evlerinin Karia evleri oldugu gorusundedir Peschlow 1986 155 162 Nekropolis Mezar Konutlarin oldugu yerde Karia tipi mezarlar kaya mezarlari tastan mezar odalari yer almaktadir Mezar odalarindan biri kentin ortasinda digerleri ise guney girisin yakinindadir Altyapi kesme blok tastan ustyapi ise mermerdendir Sekil olarak disaridan in antis planli Dor tapinagini andirdiklari dusunulmektedir Hellenistik Donem e tarihlendirilir Diger Bafa Golu nde bir siginak oldugu Latmos taki diger yapinin ise gozetleme yeri olabilecegi dusunulmustur Kent yapilariBouleuterion Agora Tiyatro Athena tapinagi Endymion Mezar odalariKaynakcaWikimedia Commons ta Herakleia Antik Kenti ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir a b c AKKURNAZ Sedat 2018 Bir Dunya Kultur Mirasi Latmos Arkeoloji ve Sanat Yayinlari ss 33 34 ISBN 9786053964803 1 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Eylul 2021 Mugla Il Kultur ve Turizm Mudurlugu T C Kultur ve Turizm Bakanligi 05 Temmuz 2021 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b c d e f g h i j k Turkiye Arkeolojik Yerlesmeleri TAY Projesi 5 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Eylul 2021 Peschlow 1986 155 162 Peschlow 1986 156 a b Peschlow 1976 40 41 Peschlow 1978a 21 22 a b Peschlow 1977 40 Peschlow 1978a 21 Peschlow 1980 216 Arkeoloji ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz