Hikmet Ahmet Birand, (1904 - 18 Ocak 1972), Türk akademisyen, üniversite idarecisi, botanik bilgini ve yazar.
Hikmet Ahmet Birand | |
---|---|
Doğum | 1904 Karaman |
Ölüm | 18 Ocak 1972 Ankara |
Milliyet | Türk |
Eğitim | İstanbul Halkalı Yüksek Ziraat Okulu |
Mezun olduğu okul(lar) | Bonn Üniversitesi, Almanya |
Meslek | Akademisyen, Üniversite idarecisi, Botanik bilgini, Yazar |
Hayatı
Hikmet Ahmet Birand 1904'te Karaman'da doğdu. Kentin tanınmış Hacı Bayramoğulları ailesindendir. O kente ilk öğretiminden sonra Karaman İdadisi (lısesi)'ni bitirmiştir. Sonra parasız yatılı öğrenci olarak İstanbul Halkalı Yüksek Ziraat Okulu'na girmiş ve bu okuldan ziraat mühendisi olarak mezun olmuştur. 1927–1928’de Ankara'da "Etlik Merkez Laboratuvarı Mütehassısı" olarak çalışmıştır. 1928'de devlet bursu ile Almanya'ya botanik bilimleri üzerinde üniversite eğitimi için gönderilmiştir. Bonn Üniversitesi'nde botanik bilimi uzerinde diploma derecesi almıştır. Sonra aynı üniversitede diploma üstü derece çalışmaları için o üniversitede bulunan Prof.Dr. Johannes Fitting’in danışmanlığında “Üntersuchungen uber Tracheomykösen” başlıklı habiltasyon tezi ile doktorasını tamamlamıştır.
1933'te Türkiye'ye kesin dönüş yapmıştır. 1928'de İstanbul'da bulunan Halkalı Ziraat Okulu'nun kapanması ile ortaya çıkan ziraat eğitimi boşluğunu doldurmak üzere Alman ziraat fakültelerinden alınan yeni bir müfredat programı ile 1930'da Ankara Yüksek Ziraat Okulu açılmıştı ve bu eğitim kurumuna Alman asıllı eğiticiler tayin edilmişti. Bu okul Atatürk’ün direktifleriyle 2524 sayılı kanunla Cumhuriyet’in 10. Yılında "Ankara Yüksek Ziraat Enstitüsü"'ne dönüştürüldü Hikmet Birand 1933'te Türkiye'ye döndüğünde bu okulda görev yapan Alman asıllı Profesör Kurt Krause'nin yanına asistan olarak atandı ve sonra başaşıtan olarak akademik görevine devam etti. 1938'de aynı yüksek eğitim ve araştırma kurumunda doçent oldu. 1939'da Profesör Krause Almanya'ya geri döndü. Onun başı olduğu Botanik kürsüsü başkanlığına Hikmet Birand atandı. Bu görevde iken bilim dalının Türkiye'deki kurucusu oldu. 1946 yılında bu kurumda Botanik kürsüsü profesörü olarak atandı. Bir ara "Millî Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Dairesi" üyeliği yaptı.
1946 yılında çıkarılan 4936 sayılı kanun ile Türkiye üniversitelerine yeni bir yapı kazandırıldı ve özerklik verilerek İstanbul Üniversitesi, İstanbul Teknik Üniversitesi ve Ankara Üniversitesi kuruldu. İki sene sonra eski Ankara Yüksek Ziraat Entitüsü 30 Haziran 1948 5234 sayılı kanun ile Ankara Üniversitesi'ne bağlandı. Enstitü bünyesindeki Botanik bölümünün bulunduğu "Tabii İlimler Fakültesi" yeni kurulan Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi'ne dahil edildi ve enstitünün "Ziraat Sanatları Fakültesi" ise "Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi" olarak kurumlaştırıldı. Hikmet Birand üniversite profesörü oldu. Yeni kurulan Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi’nin Botanik Kürsüsü de onun başkanlığında bir grup akademisyen tarafından kuruldu ve Hikmet Birand yeni kürsü profesörü olarak atandı.
1949 yılında Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi'nde kısa bir süre için Fakülte senatosu tarafından "dekan" olarak seçildi ve bu görevi kısa bir dönem ifa etti. Ama çok geçmeden 1949'da Ankara Üniversitesi Rektörü olarak seçildi. 1949-1951 döneminde rektörlük görevinde bulundu.
Hikmet Birand Türkiye'de bitki sosyolojisi ile ilgili ilk çalışmaları yapmıştır. 1960 yılında kurulan ODTÜ-Atatürk Ormanının oluşturulmasında çabaları olmuştur.
Hikmmet Birand "Botanik Enstitüsü Müdürlüğü" görevini ölümüne kadar sürdürmüştür. 18 Ocak 1972’de Ankara’da ölmüş ve malvarlığını Maarif Vakfı'na bırakmıştır.
Eserleri
1933'ten itibaren Profesör Kurt Kraus ile birlikte çalışarak Türkiye’de modern anlamda ilk herbaryum olan "ANK Herbaryumu (Herbarium Turcicum-Türkiye Herbaryumu)" Yüksek Ziraat Enstitüsü'nu Botanik Enstitüsüne bağlı olarak kurmuştur. Bu herbariyum Hikmet Birand'in araştırmaları için şahsen topladığı büyük sayıda Anadolu bitki örneklerini de ihtiva etmektedir. Günümüzde 7500 sayıda tür bitki örneği bulunan bu herbaryum Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi'ne bağlıdır.
Almanya'da Almanca basılmış beş kitabı ve çok sayıda Türkçe eseri bulunmaktadır. Ülkü Dergisi ve Ulus Gazetesi'de yayımlanan bir sıra makaleler hazırlamıştır.
Kitapları
- 1936 - Büyükada'nın Yeşil Örtüsü
- 1948 - Keltepe Ormanlarında Bir Gün
- 1950 - Bitkilerde Ekonomi Prensipleri. Biriktirme ve Arttırma
- 1952 - Bitki Türleri
- 1952 - Türkiye Bitkileri, Plantae Turcicae, A Preliminary list of species collected in Turkey, A.U. Fen Fakultesi Yayinlari, (671 cins ve 2480 türe ait 6145 bitki örneği incelenmektedir).
- 1957 - Anadolu Manzaraları (13. Basim, 1999, Tubitak Popüler Bilim Kitaplari )
- 1962 - Kurak Çorak
- 1964 - Karapınar Olayı ve Erozyon
- 1968 - Alıç Ağacı ile Sohbetler (Yeni basim 2014, Is Bankasi Kultur Yayinlari, )
- 1984 - Anadolu Ormanlari (Orgun Yayinlari, Istanbul)
Kaynakça
- ^ Ahmet Karataş yaptığı bir bibliyografik taramada 57 yayınını tespit ettiğini bildirmektedir. Bknz: Karataş, Ahmet "Prof.Dr.Hikmet Birand", [1] 23 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Erişim:12.7.2017),
Dış kaynaklar
- Kart G, M., (2010) “Prof. Dr. Hikmet Ahmet Birand Bibliyografyası için Bir Deneme”, Kebikeç, Cilt:30: Sayfa:77-87". www.academia.edu/416380/Prof._Dr._Hikmet...yasi_icin_bir_deneme
- Ülken, Hilmi Ziya, (1971 1972): "Prof.Dr. Hikmet Birand (1904-1972)", Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt:19 (1),: Sayfa:219-221. Online:
Dış bağlantılar
- Karataş, Ahmet () "Prof.Dr.Hikmet Birand", [2]23 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Erişim:12.7.2017)
- Ankara Üniversitesi ankara.edu.tr resmi websitesinde "Rektörlerimiz: Prof.Dr. Hikmet Birand (22.06.1949)-(22.06.1951)" adlı madde. Online: [3]2 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Akademik görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Enver Ziya Karal | Ankara Üniversitesi Rektörü 22 Haziran 1949 - 22 Haziran 1951 | Sonra gelen: Ekrem R. İzmen |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hikmet Ahmet Birand 1904 18 Ocak 1972 Turk akademisyen universite idarecisi botanik bilgini ve yazar Hikmet Ahmet BirandDogum1904 KaramanOlum18 Ocak 1972 AnkaraMilliyetTurkEgitimIstanbul Halkali Yuksek Ziraat OkuluMezun oldugu okul lar Bonn Universitesi AlmanyaMeslekAkademisyen Universite idarecisi Botanik bilgini YazarHayatiHikmet Ahmet Birand 1904 te Karaman da dogdu Kentin taninmis Haci Bayramogullari ailesindendir O kente ilk ogretiminden sonra Karaman Idadisi lisesi ni bitirmistir Sonra parasiz yatili ogrenci olarak Istanbul Halkali Yuksek Ziraat Okulu na girmis ve bu okuldan ziraat muhendisi olarak mezun olmustur 1927 1928 de Ankara da Etlik Merkez Laboratuvari Mutehassisi olarak calismistir 1928 de devlet bursu ile Almanya ya botanik bilimleri uzerinde universite egitimi icin gonderilmistir Bonn Universitesi nde botanik bilimi uzerinde diploma derecesi almistir Sonra ayni universitede diploma ustu derece calismalari icin o universitede bulunan Prof Dr Johannes Fitting in danismanliginda Untersuchungen uber Tracheomykosen baslikli habiltasyon tezi ile doktorasini tamamlamistir 1933 te Turkiye ye kesin donus yapmistir 1928 de Istanbul da bulunan Halkali Ziraat Okulu nun kapanmasi ile ortaya cikan ziraat egitimi boslugunu doldurmak uzere Alman ziraat fakultelerinden alinan yeni bir mufredat programi ile 1930 da Ankara Yuksek Ziraat Okulu acilmisti ve bu egitim kurumuna Alman asilli egiticiler tayin edilmisti Bu okul Ataturk un direktifleriyle 2524 sayili kanunla Cumhuriyet in 10 Yilinda Ankara Yuksek Ziraat Enstitusu ne donusturuldu Hikmet Birand 1933 te Turkiye ye dondugunde bu okulda gorev yapan Alman asilli Profesor Kurt Krause nin yanina asistan olarak atandi ve sonra basasitan olarak akademik gorevine devam etti 1938 de ayni yuksek egitim ve arastirma kurumunda docent oldu 1939 da Profesor Krause Almanya ya geri dondu Onun basi oldugu Botanik kursusu baskanligina Hikmet Birand atandi Bu gorevde iken bilim dalinin Turkiye deki kurucusu oldu 1946 yilinda bu kurumda Botanik kursusu profesoru olarak atandi Bir ara Milli Egitim Bakanligi Talim Terbiye Dairesi uyeligi yapti 1946 yilinda cikarilan 4936 sayili kanun ile Turkiye universitelerine yeni bir yapi kazandirildi ve ozerklik verilerek Istanbul Universitesi Istanbul Teknik Universitesi ve Ankara Universitesi kuruldu Iki sene sonra eski Ankara Yuksek Ziraat Entitusu 30 Haziran 1948 5234 sayili kanun ile Ankara Universitesi ne baglandi Enstitu bunyesindeki Botanik bolumunun bulundugu Tabii Ilimler Fakultesi yeni kurulan Ankara Universitesi Fen Fakultesi ne dahil edildi ve enstitunun Ziraat Sanatlari Fakultesi ise Ankara Universitesi Ziraat Fakultesi olarak kurumlastirildi Hikmet Birand universite profesoru oldu Yeni kurulan Ankara Universitesi Fen Fakultesi nin Botanik Kursusu de onun baskanliginda bir grup akademisyen tarafindan kuruldu ve Hikmet Birand yeni kursu profesoru olarak atandi 1949 yilinda Ankara Universitesi Fen Fakultesi nde kisa bir sure icin Fakulte senatosu tarafindan dekan olarak secildi ve bu gorevi kisa bir donem ifa etti Ama cok gecmeden 1949 da Ankara Universitesi Rektoru olarak secildi 1949 1951 doneminde rektorluk gorevinde bulundu Hikmet Birand Turkiye de bitki sosyolojisi ile ilgili ilk calismalari yapmistir 1960 yilinda kurulan ODTU Ataturk Ormaninin olusturulmasinda cabalari olmustur Hikmmet Birand Botanik Enstitusu Mudurlugu gorevini olumune kadar surdurmustur 18 Ocak 1972 de Ankara da olmus ve malvarligini Maarif Vakfi na birakmistir Eserleri1933 ten itibaren Profesor Kurt Kraus ile birlikte calisarak Turkiye de modern anlamda ilk herbaryum olan ANK Herbaryumu Herbarium Turcicum Turkiye Herbaryumu Yuksek Ziraat Enstitusu nu Botanik Enstitusune bagli olarak kurmustur Bu herbariyum Hikmet Birand in arastirmalari icin sahsen topladigi buyuk sayida Anadolu bitki orneklerini de ihtiva etmektedir Gunumuzde 7500 sayida tur bitki ornegi bulunan bu herbaryum Ankara Universitesi Fen Fakultesi ne baglidir Almanya da Almanca basilmis bes kitabi ve cok sayida Turkce eseri bulunmaktadir Ulku Dergisi ve Ulus Gazetesi de yayimlanan bir sira makaleler hazirlamistir Kitaplari 1936 Buyukada nin Yesil Ortusu 1948 Keltepe Ormanlarinda Bir Gun 1950 Bitkilerde Ekonomi Prensipleri Biriktirme ve Arttirma 1952 Bitki Turleri 1952 Turkiye Bitkileri Plantae Turcicae A Preliminary list of species collected in Turkey A U Fen Fakultesi Yayinlari 671 cins ve 2480 ture ait 6145 bitki ornegi incelenmektedir 1957 Anadolu Manzaralari 13 Basim 1999 Tubitak Populer Bilim Kitaplari ISBN 975 4033212 1962 Kurak Corak 1964 Karapinar Olayi ve Erozyon 1968 Alic Agaci ile Sohbetler Yeni basim 2014 Is Bankasi Kultur Yayinlari ISBN 978 6053320876 1984 Anadolu Ormanlari Orgun Yayinlari Istanbul Kaynakca Ahmet Karatas yaptigi bir bibliyografik taramada 57 yayinini tespit ettigini bildirmektedir Bknz Karatas Ahmet Prof Dr Hikmet Birand 1 23 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erisim 12 7 2017 Dis kaynaklarKart G M 2010 Prof Dr Hikmet Ahmet Birand Bibliyografyasi icin Bir Deneme Kebikec Cilt 30 Sayfa 77 87 www academia edu 416380 Prof Dr Hikmet yasi icin bir deneme Ulken Hilmi Ziya 1971 1972 Prof Dr Hikmet Birand 1904 1972 Ankara Universitesi Ilahiyat Fakultesi Dergisi Cilt 19 1 Sayfa 219 221 Online Dis baglantilarKaratas Ahmet Prof Dr Hikmet Birand 2 23 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erisim 12 7 2017 Ankara Universitesi ankara edu tr resmi websitesinde Rektorlerimiz Prof Dr Hikmet Birand 22 06 1949 22 06 1951 adli madde Online 3 2 Agustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Akademik goreviOnce gelen Enver Ziya Karal Ankara Universitesi Rektoru 22 Haziran 1949 22 Haziran 1951 Sonra gelen Ekrem R Izmen