Enver Ziya Karal (1906, Osmaniye, Kosova - 19 Ocak 1982, Ankara), Türk akademisyen, tarihçi, üniversite idarecisi ve siyasetçi.
Enver Ziya Karal | |
---|---|
Doğum | 1906 Osmaniye, Kosova, Osmanlı İmparatorluğu (günümüzde Kosova Cumhuriyeti) |
Ölüm | 19 Ocak 1982 (76 yaşında) Ankara, Türkiye |
Milliyet | Türk |
Meslek | Tarihçi, akademisyen, üniversite idarecisi, siyasetçi |
Hayatı
Enver Ziya Karal 1906'da Osmaniye, Kosova, Osmanlı İmparatorluğu (modern Kosova Cumhuriyeti) kentinde doğmuştur. Babası Ağalı Mehmed ve annesi Zeynep idi. Balkan Harbi sırasında babası, amcası ve dayısı şehit edilmiş; annesi kolera salgınında ölmüştür. Enver Ziya Karal ağabeyi ile önce İzmir'e gelmişlerdir. Önce Alaçatı, İzmir; sonra Bursa ve daha sonra da Ortaköy, İstanbul'da ilkokul seviyeli yetimler için kurulmuş "Darü'l-eytam" okullarında 1922'de ilk öğretimini tamamlamıştır. Sonra lise eğitimi için parasız yatılı olarak Edirne Sultani'sine alınmış ve 1926 yılında mezun olmuştur. O yıl yabancı ülkelerde üniversite eğitimi yapmak üzere devlet bursu almak için yapılan yarışmayı kazanarak Fransa'ya tarih eğitimi yapmak için gönderilmiştir. Lyon Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'den tarih bölümü mezunudur ve aynı üniversitede tez verip doktora almıştır.
1933 yılında Türkiye'ye dönüş yapmış ve aynı yıl İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nde Tarih Doçenti olarak atanmıştır. 1942 yılında Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi'ne Profesör olarak Tarih Bölümü başkanlığına tayin edilmiştir. Bu fakültede Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü'nü kurmuştur. 1960 yılında Ordinaryüs Profesörlük payesi verilmiştir.
Enver Ziya Karal Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Öğretim Üyesi ve Yakın Çağ Tarihi kursu profesörü olarak bu fakültede dersler vermiştir. Bunun yanında İstanbul Harp Akademisi ve Yüksek Komuta Akademisi, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi ve Gülhane Askeri Tıp Akademisi'nde "Türkiye İnkılap Tarihi" dersleri vermiştir. Yurt dışından gelen Fullbright burslarıyla Amerika Birleşik Devletleri'nde birkaç üniversitede ve İngiltere'de Manchester Üniversitesi'nde konuk profesör olarak "Yakın Çağ Osmanlı Tarihi" dersleri de vermiştir.
Akademik idareci olarak 1944-1946'da Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi dekanlığı; 1949-1951'de Ankara Üniversitesi Rektörlüğü, Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Dairesi Müşavirliği görevlerini ifa etmiştir.
Enver Ziya Karal Türk Eğitim Derneği Başkanlığı yapmış ve. UNESCO Türkiye Millî Komisyonu; Türk Dil Kurumu ve Türk Tarih Kurumu üyeliklerinde bulunmuştur. 1972 yılından 1982 yılındaki ölümüne kadar Türk Tarih Kurumu'ndaki başkanlık görevini sürdürmüştür.
1953 yılında eşi tarih öğretmeni Fatma Karal ile birlikte devlet tarafından Atatürk'ün Selanik'te doğduğu evi müze haline getirmekle görevlendirilmiştir. Çeşitli devlet görevleri ile yurt içi ve yurt dışı devlet temsilciliklerinde bulunmuştur.
9 Ocak 1961 - 29 Ekim 1961 döneminde Kurucu Meclis'te Cumhuriyet Halk Partisi Temsilciliği yapmıştır. Bu mecliste 1961 Anayasasını hazırlayan komisyonun başkanlığı görevini yüklenmiştir.
19 Ocak 1982'da Ankara'da öldü. Evli ve iki çocuk babasıydı.
Seçilmiş eserleri
Beş ciltlik Yakın Çağ Osmanlı Tarihi başta olmak üzere Atatürk, Türk Devrim Tarihi, Osmanlı Tarihi üzerine pek çok sayıda yapıtı bulunmaktadır.
- Osmanlı Tarihi. IX. Cilt. İkinci Meşrutiyet ve Birinci Dünya Savaşı (1908 - 1918), TTK Yayınları; Osmanlı Tarihine ait Genel Kitaplar, 1. Dünya Savaşı, Osmanlı Tarihi; Ankara, 1999, 15.5 x 23.5 cm., XVIII+593 sayfa, Türkçe, Karton kapak, .
- Osmanlı Tarihi. V. Cilt. Nizam-ı Cedid ve Tanzimat Devirleri (1789 - 1856), TTK Yayınları; Osmanlı Tarihine ait Genel Kitaplar, Osmanlı Tarihi; Ankara, 1999, 15.5 x 23.5 cm., Türkçe, Karton kapak, .
- Osmanlı Tarihi. VIII. Cilt. Birinci Meşrutiyet ve İstibdat Devirleri (1876 - 1907), TTK Yayınları; Osmanlı Tarihine ait Genel Kitaplar, Osmanlı Tarihi; Ankara, 1995, 15.5 x 23.5 cm., Türkçe, Karton kapak, .
- Selim III'ün Hatt-ı Hümayunları, TTK Yayınları; Osmanlı Tarihi 1600-1920, Osmanlı Tarihi; Ankara, 1999, 15.5 x 23.5 cm., Türkçe, Karton kapak, .
- Atatürk ve Devrim, ODTÜ Yayıncılık; Modern Türkiye ve Atatürk; Ankara, 1998, 15.5 x 23.5 cm., 248 sayfa, Türkçe, Karton kapak, .
- Atatürk ve Devrim (Konferanslar ve Makaleler) 1935- 1978, TTK Yayınları; Modern Türkiye ve Atatürk; Ankara, 1980, 15.5 x 23.5 cm., 278 sayfa, Türkçe, Karton kapak.
- Atatürk'ten Düşünceler; Derleme ODTÜ Yayıncılık; Modern Türkiye ve Atatürk; Ankara, 1998, 16 x 24 cm, Türkçe, .
- Atatürk'ten Düşünceler MEGSB; Modern Türkiye ve Atatürk; İstanbul, 1986, 15.5 x 23.5 cm., 188 sayfa, Türkçe, Karton kapak.
- Fransa - Mısır ve Osmanlı İmparatorluğu (1797- 1802), İÜEF Yayınları; Osmanlı Tarihi 1600-1920, Osmanlı Tarihi; İstanbul, 1938, 15.5 x 23.5 cm., 230 sayfa, Türkçe, Ciltli.
- Osmanlı İmparatorluğunda İlk Nüfus Sayımı, 1831, DİE Yayınları; İstatistik; Ankara, 1943, 14 x 20 cm., 216 sayfa, Türkçe, Ciltli.
- Osmanlı Tarihi VI. Cilt Islahat Fermanı Devri (1856-1861), TTK Yayınları; Osmanlı Tarihine ait Genel Kitaplar, Osmanlı Tarihi; Ankara, 1995, 15.5 x 23.5 cm., Türkçe, Karton kapak, .
- Osmanlı Tarihi VII. Cilt Islahat Fermanı Devri (1861-1876), TTK Yayınları; Osmanlı Tarihine ait Genel Kitaplar, Osmanlı Tarihi; Ankara, 1988, 15.5 x 23.5 cm., Türkçe, Karton kapak,
Kaynakça
- ^ (PDF). TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü. 21 Ocak 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
Dış bağlantılar
- Ankara Üniversitesi ankara.edu.tr resmi websitesinde "Rektörlerimiz: Ord.Prof.Dr. Enver Ziya Karal (30.04.1948)-(22.06.1949)" adlı madde. Online: [1] 2 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Akademik görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Şevket Aziz Kansu | Türk Tarih Kurumu Başkanı 21 Nisan 1973 - 18 Ocak 1982 | Sonra gelen: Sedat Alp |
Önce gelen: Şevket Aziz Kansu | Ankara Üniversitesi Rektörü 30 Nisan 1948 - 22 Haziran 1949 | Sonra gelen: Hikmet Birand |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Enver Ziya Karal 1906 Osmaniye Kosova 19 Ocak 1982 Ankara Turk akademisyen tarihci universite idarecisi ve siyasetci Enver Ziya KaralDogum1906 Osmaniye Kosova Osmanli Imparatorlugu gunumuzde Kosova Cumhuriyeti Olum19 Ocak 1982 76 yasinda Ankara TurkiyeMilliyetTurkMeslekTarihci akademisyen universite idarecisi siyasetciHayatiEnver Ziya Karal 1906 da Osmaniye Kosova Osmanli Imparatorlugu modern Kosova Cumhuriyeti kentinde dogmustur Babasi Agali Mehmed ve annesi Zeynep idi Balkan Harbi sirasinda babasi amcasi ve dayisi sehit edilmis annesi kolera salgininda olmustur Enver Ziya Karal agabeyi ile once Izmir e gelmislerdir Once Alacati Izmir sonra Bursa ve daha sonra da Ortakoy Istanbul da ilkokul seviyeli yetimler icin kurulmus Daru l eytam okullarinda 1922 de ilk ogretimini tamamlamistir Sonra lise egitimi icin parasiz yatili olarak Edirne Sultani sine alinmis ve 1926 yilinda mezun olmustur O yil yabanci ulkelerde universite egitimi yapmak uzere devlet bursu almak icin yapilan yarismayi kazanarak Fransa ya tarih egitimi yapmak icin gonderilmistir Lyon Universitesi Edebiyat Fakultesi den tarih bolumu mezunudur ve ayni universitede tez verip doktora almistir 1933 yilinda Turkiye ye donus yapmis ve ayni yil Istanbul Universitesi Edebiyat Fakultesi nde Tarih Docenti olarak atanmistir 1942 yilinda Ankara Universitesi Dil ve Tarih Cografya Fakultesi ne Profesor olarak Tarih Bolumu baskanligina tayin edilmistir Bu fakultede Turk Inkilap Tarihi Enstitusu nu kurmustur 1960 yilinda Ordinaryus Profesorluk payesi verilmistir Enver Ziya Karal Ankara Universitesi Dil ve Tarih Cografya Fakultesi Ogretim Uyesi ve Yakin Cag Tarihi kursu profesoru olarak bu fakultede dersler vermistir Bunun yaninda Istanbul Harp Akademisi ve Yuksek Komuta Akademisi Ankara Universitesi Siyasal Bilgiler Fakultesi ve Gulhane Askeri Tip Akademisi nde Turkiye Inkilap Tarihi dersleri vermistir Yurt disindan gelen Fullbright burslariyla Amerika Birlesik Devletleri nde birkac universitede ve Ingiltere de Manchester Universitesi nde konuk profesor olarak Yakin Cag Osmanli Tarihi dersleri de vermistir Akademik idareci olarak 1944 1946 da Ankara Universitesi Dil ve Tarih Cografya Fakultesi dekanligi 1949 1951 de Ankara Universitesi Rektorlugu Milli Egitim Bakanligi Talim ve Terbiye Dairesi Musavirligi gorevlerini ifa etmistir Enver Ziya Karal Turk Egitim Dernegi Baskanligi yapmis ve UNESCO Turkiye Milli Komisyonu Turk Dil Kurumu ve Turk Tarih Kurumu uyeliklerinde bulunmustur 1972 yilindan 1982 yilindaki olumune kadar Turk Tarih Kurumu ndaki baskanlik gorevini surdurmustur 1953 yilinda esi tarih ogretmeni Fatma Karal ile birlikte devlet tarafindan Ataturk un Selanik te dogdugu evi muze haline getirmekle gorevlendirilmistir Cesitli devlet gorevleri ile yurt ici ve yurt disi devlet temsilciliklerinde bulunmustur 9 Ocak 1961 29 Ekim 1961 doneminde Kurucu Meclis te Cumhuriyet Halk Partisi Temsilciligi yapmistir Bu mecliste 1961 Anayasasini hazirlayan komisyonun baskanligi gorevini yuklenmistir 19 Ocak 1982 da Ankara da oldu Evli ve iki cocuk babasiydi Secilmis eserleriBes ciltlik Yakin Cag Osmanli Tarihi basta olmak uzere Ataturk Turk Devrim Tarihi Osmanli Tarihi uzerine pek cok sayida yapiti bulunmaktadir Osmanli Tarihi IX Cilt Ikinci Mesrutiyet ve Birinci Dunya Savasi 1908 1918 TTK Yayinlari Osmanli Tarihine ait Genel Kitaplar 1 Dunya Savasi Osmanli Tarihi Ankara 1999 15 5 x 23 5 cm XVIII 593 sayfa Turkce Karton kapak ISBN 975 16 0785 X Osmanli Tarihi V Cilt Nizam i Cedid ve Tanzimat Devirleri 1789 1856 TTK Yayinlari Osmanli Tarihine ait Genel Kitaplar Osmanli Tarihi Ankara 1999 15 5 x 23 5 cm Turkce Karton kapak ISBN 975 16 0017 0 Osmanli Tarihi VIII Cilt Birinci Mesrutiyet ve Istibdat Devirleri 1876 1907 TTK Yayinlari Osmanli Tarihine ait Genel Kitaplar Osmanli Tarihi Ankara 1995 15 5 x 23 5 cm Turkce Karton kapak ISBN 975 16 0020 0 Selim III un Hatt i Humayunlari TTK Yayinlari Osmanli Tarihi 1600 1920 Osmanli Tarihi Ankara 1999 15 5 x 23 5 cm Turkce Karton kapak ISBN 975 16 1142 3 Ataturk ve Devrim ODTU Yayincilik Modern Turkiye ve Ataturk Ankara 1998 15 5 x 23 5 cm 248 sayfa Turkce Karton kapak ISBN 975 7064 13 0 Ataturk ve Devrim Konferanslar ve Makaleler 1935 1978 TTK Yayinlari Modern Turkiye ve Ataturk Ankara 1980 15 5 x 23 5 cm 278 sayfa Turkce Karton kapak Ataturk ten Dusunceler Derleme ODTU Yayincilik Modern Turkiye ve Ataturk Ankara 1998 16 x 24 cm Turkce ISBN 975 7064 12 2 Ataturk ten Dusunceler MEGSB Modern Turkiye ve Ataturk Istanbul 1986 15 5 x 23 5 cm 188 sayfa Turkce Karton kapak Fransa Misir ve Osmanli Imparatorlugu 1797 1802 IUEF Yayinlari Osmanli Tarihi 1600 1920 Osmanli Tarihi Istanbul 1938 15 5 x 23 5 cm 230 sayfa Turkce Ciltli Osmanli Imparatorlugunda Ilk Nufus Sayimi 1831 DIE Yayinlari Istatistik Ankara 1943 14 x 20 cm 216 sayfa Turkce Ciltli Osmanli Tarihi VI Cilt Islahat Fermani Devri 1856 1861 TTK Yayinlari Osmanli Tarihine ait Genel Kitaplar Osmanli Tarihi Ankara 1995 15 5 x 23 5 cm Turkce Karton kapak ISBN 975 16 0018 9 Osmanli Tarihi VII Cilt Islahat Fermani Devri 1861 1876 TTK Yayinlari Osmanli Tarihine ait Genel Kitaplar Osmanli Tarihi Ankara 1988 15 5 x 23 5 cm Turkce Karton kapak ISBN 975 16 0019 7Kaynakca PDF TBMM Basin ve Halkla Iliskiler Mudurlugu 21 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Dis baglantilarAnkara Universitesi ankara edu tr resmi websitesinde Rektorlerimiz Ord Prof Dr Enver Ziya Karal 30 04 1948 22 06 1949 adli madde Online 1 2 Agustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Akademik goreviOnce gelen Sevket Aziz Kansu Turk Tarih Kurumu Baskani 21 Nisan 1973 18 Ocak 1982 Sonra gelen Sedat AlpOnce gelen Sevket Aziz Kansu Ankara Universitesi Rektoru 30 Nisan 1948 22 Haziran 1949 Sonra gelen Hikmet Birand