Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddede bulunmasına karşın yetersizliği nedeniyle bazı bilgilerin hangi kaynaktan alındığı belirsizdir. (Aralık 2016) () |
Holizm; bütünün, kendisini oluşturan parçaların toplamından daha fazla olduğunu savunan felsefe görüşüdür. Ayrıca Sistem Kuramı içerisinde de değerlendirilen bir yaklaşımdır.
Etimoloji
Holizm (Holism) kavramı Eski Yunanca bütün, tamam, tüm anlamlarına gelen “Holos” sözcüğünden türemiş olup İngilizce “Whole” (bütün) kelimesi ile aynı kökenden gelmektedir.
Belirleyiciler
Bu yaklaşıma göre herhangi bir alanda (fizik, biyoloji, kimya, sosyoloji, ekonomi, dilbilim, felsefe) bir doğal sistemin bütünü kendisini oluşturan parçalardan ve alt sistemlerden farklı bir yapı oluşturur. Örneğin insan bağışıklık sistemi ve solunum sisteminden oluşsa da bunlarla belirlenemez. Kendisini oluşturan sistemlerden bambaşka bir varlıktır. Dolayısıyla alt sistem aslında çoğu zaman üst sistemin bir işlevini (fonksiyonunu) yerine getirir. Bu yaklaşımın temel düşüncesi, sistemi bir bütün olarak ele almasıdır. Bütünsel yaklaşım, sistemi oluşturan parçaların, parçalar arası ilişkilerin ve çıkacak sorunların birbirinden ayrılamayacağını kabul eder. Öğeler ve ilişkiler arasında meydana gelen sorunların (entropi) da birbirine bağlı olduğunu, bu yüzden de sorunların birisine çözüm bulunduğunda diğer sorunların da çözüleceğini ortaya koyar. Bütünsel yaklaşım, sistem kavramını “birbirleriyle etkileşimli bütünlüklerden oluşmuş, çevresiyle etkileşimli bir bütün olarak görür”. Bu anlayışa göre sistem çoğu zaman sinerji meydana getirir.
Sinerji
Bütün parçaların toplamından daha büyük bir etki yaratır. Bu anlayış Aristo’nun “bütün, parçaların toplamından daha fazladır” sözü ile özetlenebilir. 2 + 2 = 5 şeklinde ifade edilir.
Örneğin 1. Kişi tek başına 5 birim üretirken, 2. Kişi tek başına 4 birim üretmektedir. Bu iki kişi ortak bir çalışma yaptığında 4+5=9 birim üretmeleri beklenirken 11 birim ürettikleri görülmektedir. Bu etkinin nedenleri ise çok farklı olabilir. Bazen de sinerji negatif yönde işler. Verilen örnekte üretkenliğin düşerek 8 birim üretim yapılması gibi olabilir.
Kaynakça
- Buckley, Walter F. (1967). Sociology and Modern Systems Theory, New Jersey: Englewood Cliffs.
- Özalp, İnan (1992), Yönetim ve Organizasyon, 1. Cilt, Eskişehir.
- Descombes, Vincent, The Institutions of Meaning: A Defense of Anthropological Holism. Cambridge, MA: Harvard University Press. 2014.
- Dusek, Val, The Holistic Inspirations of Physics: An Underground History of Electromagnetic Theory Rutgers University Press, Brunswick NJ, 1999.
- Fodor, Jerry, and Ernst Lepore, Holism: A Shopper's Guide Wiley. New York. 1992
- Phillips, D.C. Holistic Thought in Social Science. Stanford University Press. Stanford. 1976.
- Dreyfus, H.L. Holism and Hermeneutics in The Review of Metaphysics. 34. pp. 3–23.
- Harrington, A. Reenchanted Science: Holism in German Culture from Wilhelm II to Hitler. Princeton University Press. 1996.
- Jan C. Smuts, 1926 Holism and Evolution MacMillan, Compass/Viking Press 1961 reprint: , Greenwood Press 1973
Ayrıca bakınız
 | Felsefe ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddede kaynak listesi bulunmasina karsin metin ici kaynaklarin yetersizligi nedeniyle bazi bilgilerin hangi kaynaktan alindigi belirsizdir Lutfen kaynaklari uygun bicimde metin icine yerlestirerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Aralik 2016 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Holizm butunun kendisini olusturan parcalarin toplamindan daha fazla oldugunu savunan felsefe gorusudur Ayrica Sistem Kurami icerisinde de degerlendirilen bir yaklasimdir EtimolojiHolizm Holism kavrami Eski Yunanca butun tamam tum anlamlarina gelen Holos sozcugunden turemis olup Ingilizce Whole butun kelimesi ile ayni kokenden gelmektedir BelirleyicilerBu yaklasima gore herhangi bir alanda fizik biyoloji kimya sosyoloji ekonomi dilbilim felsefe bir dogal sistemin butunu kendisini olusturan parcalardan ve alt sistemlerden farkli bir yapi olusturur Ornegin insan bagisiklik sistemi ve solunum sisteminden olussa da bunlarla belirlenemez Kendisini olusturan sistemlerden bambaska bir varliktir Dolayisiyla alt sistem aslinda cogu zaman ust sistemin bir islevini fonksiyonunu yerine getirir Bu yaklasimin temel dusuncesi sistemi bir butun olarak ele almasidir Butunsel yaklasim sistemi olusturan parcalarin parcalar arasi iliskilerin ve cikacak sorunlarin birbirinden ayrilamayacagini kabul eder Ogeler ve iliskiler arasinda meydana gelen sorunlarin entropi da birbirine bagli oldugunu bu yuzden de sorunlarin birisine cozum bulundugunda diger sorunlarin da cozulecegini ortaya koyar Butunsel yaklasim sistem kavramini birbirleriyle etkilesimli butunluklerden olusmus cevresiyle etkilesimli bir butun olarak gorur Bu anlayisa gore sistem cogu zaman sinerji meydana getirir Sinerji Butun parcalarin toplamindan daha buyuk bir etki yaratir Bu anlayis Aristo nun butun parcalarin toplamindan daha fazladir sozu ile ozetlenebilir 2 2 5 seklinde ifade edilir Ornegin 1 Kisi tek basina 5 birim uretirken 2 Kisi tek basina 4 birim uretmektedir Bu iki kisi ortak bir calisma yaptiginda 4 5 9 birim uretmeleri beklenirken 11 birim urettikleri gorulmektedir Bu etkinin nedenleri ise cok farkli olabilir Bazen de sinerji negatif yonde isler Verilen ornekte uretkenligin duserek 8 birim uretim yapilmasi gibi olabilir KaynakcaBuckley Walter F 1967 Sociology and Modern Systems Theory New Jersey Englewood Cliffs Ozalp Inan 1992 Yonetim ve Organizasyon 1 Cilt Eskisehir Descombes Vincent The Institutions of Meaning A Defense of Anthropological Holism Cambridge MA Harvard University Press 2014 Dusek Val The Holistic Inspirations of Physics An Underground History of Electromagnetic Theory Rutgers University Press Brunswick NJ 1999 Fodor Jerry and Ernst Lepore Holism A Shopper s Guide Wiley New York 1992 Phillips D C Holistic Thought in Social Science Stanford University Press Stanford 1976 Dreyfus H L Holism and Hermeneutics in The Review of Metaphysics 34 pp 3 23 Harrington A Reenchanted Science Holism in German Culture from Wilhelm II to Hitler Princeton University Press 1996 Jan C Smuts 1926 Holism and Evolution MacMillan Compass Viking Press 1961 reprint ISBN 0 598 63750 8 Greenwood Press 1973Ayrica bakinizSistem Kurami YapisalcilikFelsefe ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz