Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu sayfanın bir bölümünün Azerbaycanca'dan tamamının ya da bir kısmının Türkçeye çevrilmesi gerekmektedir. Bu sayfanın tamamı ya da bir kısmı Türkçe dışındaki bir dilde yazılmıştır. Madde, alakalı dilin okuyucuları için oluşturulmuşsa o dildeki Vikipedi'ye aktarılmalıdır. İlgili değişiklikler gerçekleşmezse maddenin tamamının ya da çevrilmemiş kısımların silinmesi sözkonusu olabilecektir. İlgili çalışmayı yapmak üzere |
Hurşidbanu Natevan (Azerice: Xurşidbanu Natəvan, 5 Ağustos 1832, Şuşa - 1897, Şuşa), Azerbaycanlı şair.
| Hurşidbanu Natevan | |
|---|---|
 Hurşidbanu Natevan çocuklarıyla | |
| Doğum | Han kızı Hurşidbanu 6 Ağustos 1832 Şuşa, Rus İmparatorluğu |
| Ölüm | 2 Ekim 1897 (65 yaşında) Şuşa, Rus İmparatorluğu |
| Takma ad | Natevan |
| Meslek | Şair |
| Milliyet | Azeri |
| Tür | Gazel, rubai |
Azerbaycan kültür ve sosyal hayatında iz bırakmış bir kişidir. XIX. yüzyıl Azerbaycan’ında Fuzûlî mektebinin en tanınmış temsilcisi olarak kabul edilir. Şiirlerinin çoğu kaybolmuş; ancak devrinde bazıları bestelenmiş ve bu besteler klasik Azerbaycan mûsikisinin en güzel örnekleri arasında yer almıştır.
Yaşamı
Hurşidbanu, 1832’de Şuşa’da dünyaya geldi. Babası, Karabağ'ın sonuncu egemen hanı Mehdikulu Han; annesi ise Gence hanlarının neslinden olan Uğurlu Bey'in kızı Bedircihan idi. Ailenin yegâne evladı ve Karabağ Hanlığının mirasçısı olduğundan sarayda "Dürr-i yekta" (Tek inci), halk arasında ise Han Kızı adıyla tanınmıştı. "Natevan", kendisi için seçtiği mahlastır, "kimsesiz, muhtaç" anlamına gelir.
Halası Gevher Hanım’ın yanında yetişti; özel hocalardan Arapça ve Farsça öğrendi.
Babasının 1845'te ölümünden sonra Karabağ Hanlığı’nın meşrû vârisi olarak hanlığı yönetmeye başladı. Hanlığın toprakları babasının ölümünden sonra Rus İmparatorluğu’nun idaresine geçtiğinden Tiflis'teki Rus yöneticilerin gözetiminde yaşadı ve 1850'de Ruslar’ın hizmetinde bir general olan Dağıstanlı Hasay Han Üsmiyev'le evlendirildi. Bu evlilikten Mehdikulu Han ve Hanbike adlı iki çocuğu dünyaya geldi.
1860'ta Hasay Han'dan ayrıldı ve 1869'da Karabağlı bir seyyidle evlendi. İkinci evliliği Karabağ asilzadeleri arasında huzursuzluk yarattı. Hayatının büyük bir kısmını Şuşa'da eşinin de teşvik ve desteğiyle daha çok hayır işleriyle uğraşarak geçirdi. İkinci evliliğinden iki kız iki erkek dört çocuk sahibi oldu. Şuşa'nm imarı, burada eğitim ve kültürün yayılmasına çaba harcadı; kendi imkanlarıyla Şuşa'ya dağlardan su kemeri, Muğan bölgesine bir su arkı çektirdi.
1850'den itibaren şiir yazdığı bilinen Hurşid Banu, 1872'de Şuşa'da "Meclis-i Üns" adı altında şairler birliği kurdu ve yirmi yıldan fazla bu birliğin yöneticisi ve mali destekleyicisi oldu. Şiirin yanı sıra hat, tezhip ve resimle de uğraştı. Azerbaycan El Yazmaları Enstitüsü’nde onun kendi elinden çıkmış “Gül Defteri” (1886) adıyla bilinen bir albüm bulunur. Yaptığı iğne işleri de Azerbaycan Ulusal Güzel Sanatlar Müzesi’nde saklanmaktadır. 1858'de Kafkasya'yı ziyaret eden Fransız yazarı Alexandre Dumas’ya hazırladığı el işlerini hediye etmiş, Dumas da kendisine bir satranç takımı vermiştir.
Mir Abbas adlı oğlunun (1885) ve ikinci eşinin beklenmedik ölümleri ile sarsıldı. Fuzûlî tarzı gazelleri bir tarafa bırakarak mersiyeler kaleme aldı.
Hurşid Bânû 2 Ekim 1897’de vefat etti. Ağdam’da İmaret adı verilen aile mezarlığına defnedildi. Ağdam rayonu ve Ağdam şehri işkalden azad edildiğinden sonra, malum olmuştur ki, armeniler tarafından Natevanın meqberesi dağıtılmıştır, kabiri ise tahqir olunmuşdur, kazılıp ve kemikleri kabrinden çıkarılıp aparılmıştı. Bu haqda mehşur fransız fotogazeteçi Reza Deghati malumat da derc etmişdir, Azerbaycan Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı şu olayı onaylamıştır
1960'ta Bakü’de heykeli dikilen Hurşid Bânû hakkında birçok eser kaleme alınmıştır. Bunlar arasında İlyas Efendiyev'in Hurşîd Bânû Nâtevan (1978) adlı dramı birçok defa sahnelenmiştir. 2006 yılı yapımı "Xarı Bülbüllər" filmi Hurşidbanu Natevan'nın hayatı hakkındadır.
Eserleri
- Türkçe qezeller Mecmuesi, 1917
- Şükufe mecmuesi, 1913
- Eserleri, 1928, 1938; 1956; 1984.
- Otuz Üç Qezel, 1989;
- Azerbaycamn Aşıq ve Şair Qadınları, 1990.
Galeri
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
Hurşidbanu Natevan, çocuklarıyla -
![image]()
İlk eşi Hasay Han ve oğlu Mehdikulu Han -
![image]()
Oğlu Mehdikulu Han -
![image]()
Azerbaycan Tarih Müzesi'nde Natavan'ın ayakkabıları
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b c d e f Akpınar, Yavuz. . İslam Ansiklopedisi Cilt 18. 3 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2016.
- ^ a b c d (PDF). http://ekitap.kulturturizm.gov.t. Türkiye Dışındaki Türk Edebiyatları Ansiklopedisi (e-kitap), Kültür ve Turizm Bakanlığı web sitesi. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2016.
- ^ . Azerbaijans.com sitesi. 11 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2016.
- ^ . Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. 27 Ocak 2021. 27 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2021.
- ^ "Məşhur fotoqraf Rza Diqqəti Ağdamda Natəvanın məqbərəsində törədilən vandalizmlə bağlı paylaşım edib". Heydər Əliyev Mərkəzlərinin İnformasiya Portalı (Azerice). 25 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Mart 2021.
- ^ "Dünyaca məşhur fotoqraf erməni vandallarının Xurşidbanu Natəvanın qəbrini təhqir etməsindən yazdı - FOTO". Dünyaca məşhur fotoqraf erməni vandallarının Xurşidbanu Natəvanın qəbrini təhqir etməsindən yazdı - FOTO (Azerice). 25 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Mart 2021.
- ^ azerbaijannews. . azerbaijannews.az (Azerice). 27 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2021.
- ^ "Reza Deghati". www.facebook.com. 25 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Mart 2021.
- ^ "Это могила последней принцессы Карабахского ханства Хуршидбану Натаван, эти варвары вскрыли могилу". 2021. 25 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Mart 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Mart 2015.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu sayfanin bir bolumunun Azerbaycanca dan tamaminin ya da bir kisminin Turkceye cevrilmesi gerekmektedir Bu sayfanin tamami ya da bir kismi Turkce disindaki bir dilde yazilmistir Madde alakali dilin okuyuculari icin olusturulmussa o dildeki Vikipedi ye aktarilmalidir Ilgili degisiklikler gerceklesmezse maddenin tamaminin ya da cevrilmemis kisimlarin silinmesi sozkonusu olabilecektir Ilgili calismayi yapmak uzere bu sayfadan destek alabilirsiniz Hursidbanu Natevan Azerice Xursidbanu Natevan 5 Agustos 1832 Susa 1897 Susa Azerbaycanli sair Hursidbanu NatevanHursidbanu Natevan cocuklariylaDogumHan kizi Hursidbanu 6 Agustos 1832 1832 08 06 Susa Rus ImparatorluguOlum2 Ekim 1897 65 yasinda Susa Rus ImparatorluguTakma adNatevanMeslekSairMilliyetAzeriTurGazel rubai Azerbaycan kultur ve sosyal hayatinda iz birakmis bir kisidir XIX yuzyil Azerbaycan inda Fuzuli mektebinin en taninmis temsilcisi olarak kabul edilir Siirlerinin cogu kaybolmus ancak devrinde bazilari bestelenmis ve bu besteler klasik Azerbaycan musikisinin en guzel ornekleri arasinda yer almistir YasamiHursidbanu 1832 de Susa da dunyaya geldi Babasi Karabag in sonuncu egemen hani Mehdikulu Han annesi ise Gence hanlarinin neslinden olan Ugurlu Bey in kizi Bedircihan idi Ailenin yegane evladi ve Karabag Hanliginin mirascisi oldugundan sarayda Durr i yekta Tek inci halk arasinda ise Han Kizi adiyla taninmisti Natevan kendisi icin sectigi mahlastir kimsesiz muhtac anlamina gelir Halasi Gevher Hanim in yaninda yetisti ozel hocalardan Arapca ve Farsca ogrendi Babasinin 1845 te olumunden sonra Karabag Hanligi nin mesru varisi olarak hanligi yonetmeye basladi Hanligin topraklari babasinin olumunden sonra Rus Imparatorlugu nun idaresine gectiginden Tiflis teki Rus yoneticilerin gozetiminde yasadi ve 1850 de Ruslar in hizmetinde bir general olan Dagistanli Hasay Han Usmiyev le evlendirildi Bu evlilikten Mehdikulu Han ve Hanbike adli iki cocugu dunyaya geldi 1860 ta Hasay Han dan ayrildi ve 1869 da Karabagli bir seyyidle evlendi Ikinci evliligi Karabag asilzadeleri arasinda huzursuzluk yaratti Hayatinin buyuk bir kismini Susa da esinin de tesvik ve destegiyle daha cok hayir isleriyle ugrasarak gecirdi Ikinci evliliginden iki kiz iki erkek dort cocuk sahibi oldu Susa nm imari burada egitim ve kulturun yayilmasina caba harcadi kendi imkanlariyla Susa ya daglardan su kemeri Mugan bolgesine bir su arki cektirdi 1850 den itibaren siir yazdigi bilinen Hursid Banu 1872 de Susa da Meclis i Uns adi altinda sairler birligi kurdu ve yirmi yildan fazla bu birligin yoneticisi ve mali destekleyicisi oldu Siirin yani sira hat tezhip ve resimle de ugrasti Azerbaycan El Yazmalari Enstitusu nde onun kendi elinden cikmis Gul Defteri 1886 adiyla bilinen bir album bulunur Yaptigi igne isleri de Azerbaycan Ulusal Guzel Sanatlar Muzesi nde saklanmaktadir 1858 de Kafkasya yi ziyaret eden Fransiz yazari Alexandre Dumas ya hazirladigi el islerini hediye etmis Dumas da kendisine bir satranc takimi vermistir Mir Abbas adli oglunun 1885 ve ikinci esinin beklenmedik olumleri ile sarsildi Fuzuli tarzi gazelleri bir tarafa birakarak mersiyeler kaleme aldi Hursid Banu 2 Ekim 1897 de vefat etti Agdam da Imaret adi verilen aile mezarligina defnedildi Agdam rayonu ve Agdam sehri iskalden azad edildiginden sonra malum olmustur ki armeniler tarafindan Natevanin meqberesi dagitilmistir kabiri ise tahqir olunmusdur kazilip ve kemikleri kabrinden cikarilip aparilmisti Bu haqda mehsur fransiz fotogazeteci Reza Deghati malumat da derc etmisdir Azerbaycan Cumhuriyeti Kultur Bakanligi su olayi onaylamistir 1960 ta Baku de heykeli dikilen Hursid Banu hakkinda bircok eser kaleme alinmistir Bunlar arasinda Ilyas Efendiyev in Hursid Banu Natevan 1978 adli drami bircok defa sahnelenmistir 2006 yili yapimi Xari Bulbuller filmi Hursidbanu Natevan nin hayati hakkindadir EserleriTurkce qezeller Mecmuesi 1917 Sukufe mecmuesi 1913 Eserleri 1928 1938 1956 1984 Otuz Uc Qezel 1989 Azerbaycamn Asiq ve Sair Qadinlari 1990 GaleriHursidbanu Natevan cocuklariyla Ilk esi Hasay Han ve oglu Mehdikulu Han Oglu Mehdikulu Han Azerbaycan Tarih Muzesi nde Natavan in ayakkabilariAyrica bakinizAzeri yazarlar listesiKaynakca a b c d e f Akpinar Yavuz Islam Ansiklopedisi Cilt 18 3 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Haziran 2016 a b c d PDF http ekitap kulturturizm gov t Turkiye Disindaki Turk Edebiyatlari Ansiklopedisi e kitap Kultur ve Turizm Bakanligi web sitesi 2 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 30 Haziran 2016 Azerbaijans com sitesi 11 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Haziran 2016 Azerbaycan Respublikasi Medeniyyet Nazirliyi 27 Ocak 2021 27 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Mart 2021 Meshur fotoqraf Rza Diqqeti Agdamda Natevanin meqberesinde toredilen vandalizmle bagli paylasim edib Heyder Eliyev Merkezlerinin Informasiya Portali Azerice 25 Mart 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Mart 2021 Dunyaca meshur fotoqraf ermeni vandallarinin Xursidbanu Natevanin qebrini tehqir etmesinden yazdi FOTO Dunyaca meshur fotoqraf ermeni vandallarinin Xursidbanu Natevanin qebrini tehqir etmesinden yazdi FOTO Azerice 25 Mart 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Mart 2021 azerbaijannews azerbaijannews az Azerice 27 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Mart 2021 Reza Deghati www facebook com 25 Mart 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Mart 2021 Eto mogila poslednej princessy Karabahskogo hanstva Hurshidbanu Natavan eti varvary vskryli mogilu 2021 25 Mart 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Mart 2021 Arsivlenmis kopya 2 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Mart 2015