TUSAŞ Hürkuş (İngilizce:TAI Hürkuş), TUSAŞ tarafından tasarlanan ve geliştirilen, temel eğitim ve hafif kara saldırı uçağı olan iki kişilik, alçak kanatlı, tek motorlu turboprop bir uçaktır. Adı Birinci Dünya Savaşı ve Türk Kurtuluş Savaşı gazisi, ilk Türk uçak üreticisi Vecihi Hürkuş'tan esinlenerek verilmiştir.
TUSAŞ Hürkuş | |
---|---|
Hürkuş | |
Türü | Temel eğitim uçağı Keşif-gözlem uçağı Hafif kara saldırı uçağı |
Ulusal köken | Türkiye |
Üretici | TUSAŞ |
Tasarımcı | TUSAŞ |
İlk uçuş | 29 Ağustos 2013 |
Hizmete giriş | Kabul testleri yapılıyor |
Durumu | Seri üretim aşamasında |
Ana kullanıcı | Türk Hava Kuvvetleri |
Diğer kullanıcılar | Nijer Silahlı Kuvvetleri |
Üretim sayısı | 18 |
Değişimleri | Hürkuş-A (Sivil kullanım) Hürkuş-B (Temel eğitim) Hürkuş-C (Hafif kara saldırı) |
Geliştirme süreci
2006 yılının Mart ayında SSB ile TUSAŞ arasında imzalanan anlaşma ile "Türk Başlangıç ve Temel Eğitim Uçağı Projesi" yürürlüğe girmiştir. HÜRKUŞ eğitim uçağı projesi çerçevesinde, özgün bir eğitim uçağı prototipinin tasarlanması, geliştirilmesi, test ve doğrulamasının yapılması, üretiminin ve sertifikasyonunun gerçekleştirilmesi ve sisteme ait teknik veri paketinin oluşturulması hedeflenmiştir. HÜRKUŞ, EASA CS 23 kurallarına göre tasarlanmış, sertifiye edilmiştir. Gece ve gündüz görev yapabilme kabiliyeti ile öğretmen ve öğrenci pilotun arka arkaya oturduğu, tek turboprop motorlu bir tasarım sahiptir. Uçak ayrıca, genel kullanım, aletli uçuş, seyrüsefer ve formasyon eğitim aşamalarını gerçekleştirebilme özelliklerini de taşımaktadır. Standart uçak sistemlerinin yanı sıra, kabin basınçlandırma, koltuk fırlatma sistemi ve uçak üzeri oksijen üretimi sistemine (OBOGS) sahiptir. 2014 yılının Aralık ayı içerisinde Milli Savunma Bakanlığından yapılan açıklamada ilk HÜRKUŞ'un 2018 yılında Türk Hava Kuvvetlerinin envanterine alınmasının öngörüldüğü belirtilmiştir.
Genel özellikleri
HÜRKUŞ uçağı aynı zamanda “glass/cam kokpit” olarak bilinen tamamen dijital elektronik gösterge sistemlerine sahiptir. Bu dijital elektronik göstergelerin temel amacı kokpitteki aşırı miktarda gösterge saati kalabalığını azaltarak pilotların kontrol yeteneklerini artırmaktır. Elektronik dijital göstergelerin kullanımı verilerin pilota, muharip uçaklardaki bütünlük içerisinde ulaştırılmasını sağlayacaktır. Bu anlamda HÜRKUŞ oldukça çağdaş ve yüksek teknoloji kullanan bir eğitim uçağı olacak ve pilotları muharip uçaklara hazırlayacaktır. Tüm uçuş, yatış-dönüş, suni ufuk ve durum göstergeleri, motor göstergeleri ve uçak sistemlerine ait göstergeler 2 ana LCD ekranda pilota iletilecektir. Bunun dışında yedek uçuş göstergesi de bağımsız bir LCD ekran olacaktır. Tüm seyrüsefer ve iletişim ekipmanları tek bir elektronik panelden kontrol edilecek, bu da kontrollerin oldukça düzenli olmasını sağlayacaktır. Bu üstün elektronik yetenekleri HÜRKUŞ’u sınıfının en iyilerinden biri yapmaktadır. Tahminlere göre 2010 lu yıllarda dünya ordu ve hava yollarının envanterlerindeki eğitim uçaklarının pek çoğu ekonomik ömrünü doldurmaktadır. Dolayısı ile yüzlerce eğitim uçağı açığından oluşan ciddi bir Pazar beklenmektedir. Bu nedenle HÜRKUŞ’un EASA’dan sertifiye edilmiş ve sınıfında üstün özellikler taşıyan bir uçak olması oldukça önemlidir. Üstün elektronik özellikleri ve bir eğitim uçağı için sıra dışı olan uçak sistemleri (OBOGS, 0/0 fırlatma koltuğu gibi...) sayesinde bir jet uçağındaki sistemlere oldukça yakındır. Dolayısı ile HÜRKUŞ temel pilotaj eğitimi yanı sıra muharip pilotların temel eğitimlerinde de kullanılabilecek bir uçaktır. Projede gelişmiş elektronik, mekanik ve aerodinamik özelliklerin gerçekleştirilebilmesi için kalabalık bir ekip çalışmıştır.
Ayrıca HÜRKUŞ'un farklı modelleri için çalışmalar da başlamıştır. Sahil Güvenlik Komutanlığı için Keşif ve Gözetleme amacıyla kullanılacak bir türevi geliştirilmektedir.
HÜRKUŞ uçağı aynı zamanda TUSAŞ mühendisleri tarafından geliştirilen uçuş kontrol yazılımını içeren merkezi kontrol bilgisayarlarını da taşımaktadır.
İnsan makine arayüzünün uygun bir şekilde sağlandığı, pilot güvenliği; pilot rahatlığı, kullanılabilirlik, güvenlik ve idame edilebilirlik kriterlerinin ergonomik açıdan da düşünüldüğü bir uçak olacaktır. HÜRKUŞ'ta teknik özelliklerin sağlanmasının yanı sıra ürünün insan ilişkisi ile ilgili çalışmalarda yapılmaktadır.
12 Temmuz 2016'da Avrupa Havacılık Emniyet Ajansı (European Aviation Safety Agency / EASA) ve Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM)'nden tip sertifikalarını, İngiltere Farnborough International Airshow (FIA) sırasında almıştır. Alınan sertifikalar için 18 Ağustos'ta da Ankara Tusaş tesislerinde tören düzenlenmiştir. Törende konuşan Milli Savunma Bakanı Fikri Işık, Hürkuş projesinde yerlilik oranının %60'lara geldiğini ve amaçlarının %80'ler seviyesine gelmek ve nitelik artışı yakalamak olduğunu belirtti.
HÜRKUŞ, A (Temel eğitim uçağı), B (Askeri eğitim uçağı) ve C (Silahlı yakın hava desteği uçağı) olmak üzere üç farklı konfigürasyonda üretilecektir.
Varyantlar
Hürkuş-B
Hürkuş'un askeri eğitim uçağı versiyonu olan Hürkuş-B, Hürkuş-A'dan yaklaşık 100 kg daha hafiftir. Aviyonikleri ve içerdiği sistemler güncel askeri pilot eğitim ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde geliştirilmiştir. Kokpiti savaş uçağı kokpitleri gibi tasarlanmıştır. Bu varyant ilk test uçuşunu 2018 yılında yapmıştır. İlk operasyonel uçaklar 2019 yılında hava kuvvetlerine teslim edilmeye başlandı.
Hürkuş-C
Hürkuş ile aynı sınıftaki uçaklar, hafif yer taarruz görevleri için de kullanılıyor. TUSAŞ da Hürkuş'un benzer görevleri yerine getirebilmesi için, Hürkuş-C sürümü üzerinde Hava Kuvvetleri Komutanlığı ile koordinasyon içinde çalışıyor.
Savunma uzmanları Hürkuş-C’nin silahlandırılarak terörle mücadeleye yapacağı en büyük katkının hava harekâtlarının maliyetinin azaltılması olacağını belirtiyor. Hürkuş-C sayesinde F-16’ların kalkış sayısı azalacak, maliyetler aşağıya çekilecek. Uzun havada kalış ve yakın atış desteği verecek olan milli uçakta lazer güdümlü füzelerin dışında iki tane 12.7 milimetrelik makineli tüfek bulunuyor. Kanat altındaki podlara 8’er km menzile sahip 2x2 UMTAS ile 2x4 Cirit takılacak Hürkuş-C, yine Roketsan üretimi lazer güdümlü roket Mızrak ile birlikte eğitim bombaları BDU33 ve MK106 da kullanabilecek. Hürkuş-C’nin envantere girmesiyle TSK’nın hava harekâtlarında çeşitlilik sağlayacağı kaydediliyor. Uzmanlar 2018 yılında TSK’nın yakın hava desteğini Bayraktar TB2 İHA, T-129 ATAK, Hürkuş-C ve Silahlı ANKA ile dörde çıkaracağını ifade ediyor.
Hürkuş-C; silah sistemleri dışında termal görüntüleme ve nişangah sistemine, zırhlandırılmış yapı, kendini koruma sistemi, gece görüş uyumlu sayısal kokpit ve gelişmiş aviyonik sistemlere sahip olmasının yanında dijital güvenli haberleşme ile video ve veri linki sayesinde görüntü aktarımı da yapabilecek. Silahlı İHA’dan en büyük farkı taşıma kapasitesi olan Hürküş-C; 7 adet harici yük istasyonuyla 1500 kilograma kadar harici yük kapasitesine, 4 saati geçen uzun havada kalma süresine ve dar alandaki yüksek manevra kabiliyetine sahip olacak.
2018 yılında TSK envanterine girmesi planlanan Hürkuş-C'nin silahlı versiyonu TSK’nın özellikle terörle mücadelede çok ihtiyaç duyduğu yakın hava desteğini sağlayacak.
07 Nisan 2017'de HÜRKUŞ uçağının ilk silahlı modelinin LUMTAS füzesi atış testi Karapınar'da bulunan Milli Savunma Bakanlığı Atış Test ve Değerlendirme Grup Komutanlığında başarı ile gerçekleştirildi.
Hürkuş-SİHA
Hürkuş'un insansız modeli
Hürkuş-2
Hürkuş'un ikinci fazı
Hürkuş'un performans özellikleri
- Elektronik Güç Yönetim Ünitesine sahip 1 × PT6A-68T turboprop uçak motoru (1.600 mil beygir gücü (1.193 kW))
- 5 palli alüminyum Hartzell HC-B5MA-3 pervane
- Martin-Baker MK T16N 0/0 fırlatma sandalyesi
- 30 saniye ters uçuş kabiliyeti
- Ergonomik kokpit
- Kuş çarpmalarına karşı güçlendirilmiş kanopi
- Arka kokpitte yüksek görüş açısı
- Uçakta oksijen üretim sistemi
- Kabin basınçlandırma sistemi
- Askeri eğitim uçaklarına özgü yüksek şok dayanımlı iniş takımları
- Anti-g Sistemi
- Kokpit iklimlendirme sistemi
- Hands On Throttle and Stick (HOTAS / Pilotun, levye ve gaz kolundan uçağın tüm temel işlevlerini kontrol edebilmesi)
Teknik özellikler (Hürkuş)
Bilgi kaynağı:Türk Uzay Sanayii AŞ (TUSAŞ)
- Teknik özellikler
- Uzunluk: 11,17 m
- Gövde uzunluğu: 10,8 m
- Yükseklik: 3,70 m
- Gövde yüksekliği: 2,16 m
- Gövde Genişliği: 1,01 m
- Kanat açıklığı: 10,91 m
- Kanat alanı: 16,76 metrekare (180 ft2)
- Güç kaynağı
- Motor: 1 × PT6A-68T turboprop uçak motoru
- Motor gücü: 1.600 mil beygir gücü (1.193 kW)
- Performans
- Azami hız: 310 knot (574 km/sa)
- Azami seyir irtifası: 34.700 fit (10.577 m)
- Azami havada kalış süresi: 15.000 ft irtifada 4 saat 15 dakika
- Azami tırmanma hızı: 4.370 fit/dakika (22 m/s)
- Azami menzil: 798 deniz mili (1.478 km)
- Kalkış mesafesi: 1.605 fit (489 m)
- İniş mesafesi: 1.945 fit (593 m)
- Perdövites hızı: 77 knot (143 km/sa)
- G limitleri: -3,5/+7g
Silah sistemleri
- Roketsan UMTAS
- Roketsan CİRİT
- Roketsan MAM-L
- Roketsan MAM-C
- Roketsan MAM-T
- LGK81
- TUBİTAK SAGE TOGAN
Kullanıcılar
- Türkiye:
- Türk Hava Kuvvetleri: 1 adet Hürkuş-B temel eğitim uçağı kullanımda. 14'ü kesin, 40'ı opsiyonlu olmak üzere toplam 54 adet Hürkuş-B sipariş edildi.
Gelecek kullanıcılar
Ayrıca bakınız
TUSAŞ Hava Araçları
- TUSAŞ MMU
- TUSAŞ Hürjet
- TUSAŞ Anka
- TUSAŞ Aksungur
- TUSAŞ Anka-3
- TUSAŞ T-129 Atak
- TUSAŞ T-625 Gökbey
- TUSAŞ T-70
- TUSAŞ T-629
- TUSAŞ T-925
- TUSAŞ T-929 Atak 2
Muadilleri
Kaynakça
Bu madde önerilmeyen biçimde kaynaklandırılmıştır. () |
- ^ . millisavunma.com. 11 Haziran 2016. 22 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2022.
- ^ . defenceturk.net. 6 Ocak 2022. 6 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2022.
- ^ "İlklerin uçağı Hürkuş sivil ve askeri ihtiyaçları karşılayacak". Anadolu Ajansı. 24 Haziran 2020. 25 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Haziran 2020.
- ^ a b c . TUSAŞ - Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş., tai.com.tr. 2012. 9 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2012. (Türkçe)
- ^ "2018'de envantere alınacak". NTVMSNBC.com. 4 Aralık 2014. 9 Aralık 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Aralık 2014. (Türkçe)
- ^ MSI Eylül 2016, Sayfa: 34
- ^ a b MSI Eylül 2016, Sayfa: 36
- ^ "HÜRKUŞ-C Yeni Nesil Hafif Saldırı Uçağı". 31 Mart 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mart 2017.
- ^ "HÜRKUŞ-B ilk test uçuşunu başarıyla gerçekleştirdi". 3 Mart 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Mart 2020.
- ^ "Türkiye için bir ilk: Hürkuş göreve başladı". 29 Haziran 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Temmuz 2019.
- ^ MSI Eylül 2016, Sayfa: 40
- ^ "Silahı da kendisi de yerli! Hürkuş görücüye çıktı..." 31 Mart 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mart 2017.
- ^ "Hürkuş-C 2018'de TSK'nın envanterine girecek". 31 Mart 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mart 2017.
- ^ "Silahlı Hürkuş-C, 2018'de görev başında!". 31 Mart 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mart 2017.
- ^ "Silahlı HÜRKUŞ'tan atış gösterimi". 10 Nisan 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Nisan 2017.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Eylül 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Ocak 2024.
- ^ . tusas.com. 7 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Ocak 2024.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ocak 2024.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Ocak 2024.
- ^ . flightglobal.com. 8 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2022.
- ^ . defenceturk.net. 18 Kasım 2021. 18 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2022.
- ^ . libyaobserver.ly (İngilizce). Libya Observer. 21 Mayıs 2022. 21 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2022.
- ^ Kenger, Seyrani (24 Temmuz 2022). "HÜRKUŞ Nijer'den sonra Çad yolcusu". m5dergi.com. M5 Dergi. 24 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Temmuz 2022.
- ^ "Hürkuş'tan bir ihracat başarısı daha". sanalsavunma.com. Sanal Savunma. 25 Temmuz 2022. 25 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Temmuz 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
TUSAS Hurkus Ingilizce TAI Hurkus TUSAS tarafindan tasarlanan ve gelistirilen temel egitim ve hafif kara saldiri ucagi olan iki kisilik alcak kanatli tek motorlu turboprop bir ucaktir Adi Birinci Dunya Savasi ve Turk Kurtulus Savasi gazisi ilk Turk ucak ureticisi Vecihi Hurkus tan esinlenerek verilmistir TUSAS HurkusHurkusTuruTemel egitim ucagi Kesif gozlem ucagi Hafif kara saldiri ucagiUlusal koken TurkiyeUreticiTUSASTasarimciTUSASIlk ucus29 Agustos 2013Hizmete girisKabul testleri yapiliyorDurumuSeri uretim asamasindaAna kullaniciTurk Hava KuvvetleriDiger kullanicilarNijer Silahli KuvvetleriUretim sayisi18DegisimleriHurkus A Sivil kullanim Hurkus B Temel egitim Hurkus C Hafif kara saldiri Gelistirme sureci2006 yilinin Mart ayinda SSB ile TUSAS arasinda imzalanan anlasma ile Turk Baslangic ve Temel Egitim Ucagi Projesi yururluge girmistir HURKUS egitim ucagi projesi cercevesinde ozgun bir egitim ucagi prototipinin tasarlanmasi gelistirilmesi test ve dogrulamasinin yapilmasi uretiminin ve sertifikasyonunun gerceklestirilmesi ve sisteme ait teknik veri paketinin olusturulmasi hedeflenmistir HURKUS EASA CS 23 kurallarina gore tasarlanmis sertifiye edilmistir Gece ve gunduz gorev yapabilme kabiliyeti ile ogretmen ve ogrenci pilotun arka arkaya oturdugu tek turboprop motorlu bir tasarim sahiptir Ucak ayrica genel kullanim aletli ucus seyrusefer ve formasyon egitim asamalarini gerceklestirebilme ozelliklerini de tasimaktadir Standart ucak sistemlerinin yani sira kabin basinclandirma koltuk firlatma sistemi ve ucak uzeri oksijen uretimi sistemine OBOGS sahiptir 2014 yilinin Aralik ayi icerisinde Milli Savunma Bakanligindan yapilan aciklamada ilk HURKUS un 2018 yilinda Turk Hava Kuvvetlerinin envanterine alinmasinin ongoruldugu belirtilmistir Genel ozellikleriHURKUS ucagi ayni zamanda glass cam kokpit olarak bilinen tamamen dijital elektronik gosterge sistemlerine sahiptir Bu dijital elektronik gostergelerin temel amaci kokpitteki asiri miktarda gosterge saati kalabaligini azaltarak pilotlarin kontrol yeteneklerini artirmaktir Elektronik dijital gostergelerin kullanimi verilerin pilota muharip ucaklardaki butunluk icerisinde ulastirilmasini saglayacaktir Bu anlamda HURKUS oldukca cagdas ve yuksek teknoloji kullanan bir egitim ucagi olacak ve pilotlari muharip ucaklara hazirlayacaktir Tum ucus yatis donus suni ufuk ve durum gostergeleri motor gostergeleri ve ucak sistemlerine ait gostergeler 2 ana LCD ekranda pilota iletilecektir Bunun disinda yedek ucus gostergesi de bagimsiz bir LCD ekran olacaktir Tum seyrusefer ve iletisim ekipmanlari tek bir elektronik panelden kontrol edilecek bu da kontrollerin oldukca duzenli olmasini saglayacaktir Bu ustun elektronik yetenekleri HURKUS u sinifinin en iyilerinden biri yapmaktadir Tahminlere gore 2010 lu yillarda dunya ordu ve hava yollarinin envanterlerindeki egitim ucaklarinin pek cogu ekonomik omrunu doldurmaktadir Dolayisi ile yuzlerce egitim ucagi acigindan olusan ciddi bir Pazar beklenmektedir Bu nedenle HURKUS un EASA dan sertifiye edilmis ve sinifinda ustun ozellikler tasiyan bir ucak olmasi oldukca onemlidir Ustun elektronik ozellikleri ve bir egitim ucagi icin sira disi olan ucak sistemleri OBOGS 0 0 firlatma koltugu gibi sayesinde bir jet ucagindaki sistemlere oldukca yakindir Dolayisi ile HURKUS temel pilotaj egitimi yani sira muharip pilotlarin temel egitimlerinde de kullanilabilecek bir ucaktir Projede gelismis elektronik mekanik ve aerodinamik ozelliklerin gerceklestirilebilmesi icin kalabalik bir ekip calismistir Ayrica HURKUS un farkli modelleri icin calismalar da baslamistir Sahil Guvenlik Komutanligi icin Kesif ve Gozetleme amaciyla kullanilacak bir turevi gelistirilmektedir HURKUS ucagi ayni zamanda TUSAS muhendisleri tarafindan gelistirilen ucus kontrol yazilimini iceren merkezi kontrol bilgisayarlarini da tasimaktadir Insan makine arayuzunun uygun bir sekilde saglandigi pilot guvenligi pilot rahatligi kullanilabilirlik guvenlik ve idame edilebilirlik kriterlerinin ergonomik acidan da dusunuldugu bir ucak olacaktir HURKUS ta teknik ozelliklerin saglanmasinin yani sira urunun insan iliskisi ile ilgili calismalarda yapilmaktadir 12 Temmuz 2016 da Avrupa Havacilik Emniyet Ajansi European Aviation Safety Agency EASA ve Sivil Havacilik Genel Mudurlugu SHGM nden tip sertifikalarini Ingiltere Farnborough International Airshow FIA sirasinda almistir Alinan sertifikalar icin 18 Agustos ta da Ankara Tusas tesislerinde toren duzenlenmistir Torende konusan Milli Savunma Bakani Fikri Isik Hurkus projesinde yerlilik oraninin 60 lara geldigini ve amaclarinin 80 ler seviyesine gelmek ve nitelik artisi yakalamak oldugunu belirtti HURKUS A Temel egitim ucagi B Askeri egitim ucagi ve C Silahli yakin hava destegi ucagi olmak uzere uc farkli konfigurasyonda uretilecektir VaryantlarHurkus B Hurkus un askeri egitim ucagi versiyonu olan Hurkus B Hurkus A dan yaklasik 100 kg daha hafiftir Aviyonikleri ve icerdigi sistemler guncel askeri pilot egitim ihtiyaclarini karsilayacak sekilde gelistirilmistir Kokpiti savas ucagi kokpitleri gibi tasarlanmistir Bu varyant ilk test ucusunu 2018 yilinda yapmistir Ilk operasyonel ucaklar 2019 yilinda hava kuvvetlerine teslim edilmeye baslandi Hurkus C Hurkus ile ayni siniftaki ucaklar hafif yer taarruz gorevleri icin de kullaniliyor TUSAS da Hurkus un benzer gorevleri yerine getirebilmesi icin Hurkus C surumu uzerinde Hava Kuvvetleri Komutanligi ile koordinasyon icinde calisiyor Savunma uzmanlari Hurkus C nin silahlandirilarak terorle mucadeleye yapacagi en buyuk katkinin hava harekatlarinin maliyetinin azaltilmasi olacagini belirtiyor Hurkus C sayesinde F 16 larin kalkis sayisi azalacak maliyetler asagiya cekilecek Uzun havada kalis ve yakin atis destegi verecek olan milli ucakta lazer gudumlu fuzelerin disinda iki tane 12 7 milimetrelik makineli tufek bulunuyor Kanat altindaki podlara 8 er km menzile sahip 2x2 UMTAS ile 2x4 Cirit takilacak Hurkus C yine Roketsan uretimi lazer gudumlu roket Mizrak ile birlikte egitim bombalari BDU33 ve MK106 da kullanabilecek Hurkus C nin envantere girmesiyle TSK nin hava harekatlarinda cesitlilik saglayacagi kaydediliyor Uzmanlar 2018 yilinda TSK nin yakin hava destegini Bayraktar TB2 IHA T 129 ATAK Hurkus C ve Silahli ANKA ile dorde cikaracagini ifade ediyor Hurkus C silah sistemleri disinda termal goruntuleme ve nisangah sistemine zirhlandirilmis yapi kendini koruma sistemi gece gorus uyumlu sayisal kokpit ve gelismis aviyonik sistemlere sahip olmasinin yaninda dijital guvenli haberlesme ile video ve veri linki sayesinde goruntu aktarimi da yapabilecek Silahli IHA dan en buyuk farki tasima kapasitesi olan Hurkus C 7 adet harici yuk istasyonuyla 1500 kilograma kadar harici yuk kapasitesine 4 saati gecen uzun havada kalma suresine ve dar alandaki yuksek manevra kabiliyetine sahip olacak 2018 yilinda TSK envanterine girmesi planlanan Hurkus C nin silahli versiyonu TSK nin ozellikle terorle mucadelede cok ihtiyac duydugu yakin hava destegini saglayacak 07 Nisan 2017 de HURKUS ucaginin ilk silahli modelinin LUMTAS fuzesi atis testi Karapinar da bulunan Milli Savunma Bakanligi Atis Test ve Degerlendirme Grup Komutanliginda basari ile gerceklestirildi Hurkus SIHA Hurkus un insansiz modeli Hurkus 2 Hurkus un ikinci faziHurkus un performans ozellikleriElektronik Guc Yonetim Unitesine sahip 1 PT6A 68T Pratt amp Whitney Kanada turboprop ucak motoru 1 600 mil beygir gucu 1 193 kW 5 palli aluminyum Hartzell HC B5MA 3 pervane Martin Baker MK T16N 0 0 firlatma sandalyesi 30 saniye ters ucus kabiliyeti Ergonomik kokpit Kus carpmalarina karsi guclendirilmis kanopi Arka kokpitte yuksek gorus acisi Ucakta oksijen uretim sistemi Kabin basinclandirma sistemi Askeri egitim ucaklarina ozgu yuksek sok dayanimli inis takimlari Anti g Sistemi Kokpit iklimlendirme sistemi Hands On Throttle and Stick HOTAS Pilotun levye ve gaz kolundan ucagin tum temel islevlerini kontrol edebilmesi Teknik ozellikler Hurkus Bilgi kaynagi Turk Uzay Sanayii AS TUSAS Teknik ozellikler Uzunluk 11 17 m Govde uzunlugu 10 8 m Yukseklik 3 70 m Govde yuksekligi 2 16 m Govde Genisligi 1 01 m Kanat acikligi 10 91 m Kanat alani 16 76 metrekare 180 ft2 Guc kaynagi Motor 1 PT6A 68T Pratt amp Whitney Kanada turboprop ucak motoru Motor gucu 1 600 mil beygir gucu 1 193 kW Performans Azami hiz 310 knot 574 km sa Azami seyir irtifasi 34 700 fit 10 577 m Azami havada kalis suresi 15 000 ft irtifada 4 saat 15 dakika Azami tirmanma hizi 4 370 fit dakika 22 m s Azami menzil 798 deniz mili 1 478 km Kalkis mesafesi 1 605 fit 489 m Inis mesafesi 1 945 fit 593 m Perdovites hizi 77 knot 143 km sa G limitleri 3 5 7gSilah sistemleri Roketsan UMTAS Roketsan CIRIT Roketsan MAM L Roketsan MAM C Roketsan MAM T LGK81 TUBITAK SAGE TOGANKullanicilar Turkiye Turk Hava Kuvvetleri 1 adet Hurkus B temel egitim ucagi kullanimda 14 u kesin 40 i opsiyonlu olmak uzere toplam 54 adet Hurkus B siparis edildi Gelecek kullanicilar Nijer Hurkus un ilk yurt disi kullanicisinin Nijer oldugu duyuruldu Libya 21 Mayis 2022 tarihinde Libya Hurkus un ihrac edildigi ikinci ulke oldu Cad Hurkus un ucuncu ihracat musterisi Cad olmustur Ayrica bakinizTUSAS Hava Araclari TUSAS MMU TUSAS Hurjet TUSAS Anka TUSAS Aksungur TUSAS Anka 3 TUSAS T 129 Atak TUSAS T 625 Gokbey TUSAS T 70 TUSAS T 629 TUSAS T 925 TUSAS T 929 Atak 2 Muadilleri Embraer EMB 314 Super Tucano KAI KT 1 Woongbi Pilatus PC 21KaynakcaBu madde onerilmeyen bicimde kaynaklandirilmistir Gosterilen kaynaklar kaynak gosterme sablonlari kullanilarak dipnot belirtme bicemine uygun olarak duzenlenmelidir Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin millisavunma com 11 Haziran 2016 22 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Ocak 2022 defenceturk net 6 Ocak 2022 6 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Ocak 2022 Ilklerin ucagi Hurkus sivil ve askeri ihtiyaclari karsilayacak Anadolu Ajansi 24 Haziran 2020 25 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Haziran 2020 a b c TUSAS Turk Havacilik ve Uzay Sanayii A S tai com tr 2012 9 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Kasim 2012 Turkce 2018 de envantere alinacak NTVMSNBC com 4 Aralik 2014 9 Aralik 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Aralik 2014 Turkce MSI Eylul 2016 Sayfa 34 a b MSI Eylul 2016 Sayfa 36 HURKUS C Yeni Nesil Hafif Saldiri Ucagi 31 Mart 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mart 2017 HURKUS B ilk test ucusunu basariyla gerceklestirdi 3 Mart 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Mart 2020 Turkiye icin bir ilk Hurkus goreve basladi 29 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Temmuz 2019 MSI Eylul 2016 Sayfa 40 Silahi da kendisi de yerli Hurkus gorucuye cikti 31 Mart 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mart 2017 Hurkus C 2018 de TSK nin envanterine girecek 31 Mart 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mart 2017 Silahli Hurkus C 2018 de gorev basinda 31 Mart 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mart 2017 Silahli HURKUS tan atis gosterimi 10 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Nisan 2017 Arsivlenmis kopya 20 Eylul 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Ocak 2024 tusas com 7 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Ocak 2022 Arsivlenmis kopya 2 Ocak 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Ocak 2024 Arsivlenmis kopya 1 Ocak 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Ocak 2024 Arsivlenmis kopya 2 Ocak 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Ocak 2024 flightglobal com 8 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Ocak 2022 defenceturk net 18 Kasim 2021 18 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Ocak 2022 libyaobserver ly Ingilizce Libya Observer 21 Mayis 2022 21 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Mayis 2022 Kenger Seyrani 24 Temmuz 2022 HURKUS Nijer den sonra Cad yolcusu m5dergi com M5 Dergi 24 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Temmuz 2022 Hurkus tan bir ihracat basarisi daha sanalsavunma com Sanal Savunma 25 Temmuz 2022 25 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Temmuz 2022