Kanatlı Hüssar veya Leh Hüssarları, Polonya'nın 16. ve 18. yüzyılları arasında kullandığı, sırtlarına yapma kanatlar takan süvari birlikleridir. Lehistan ordusunun en önemli birliği olarak görülmüşlerdir.
Kanatlı Hüssar | |
---|---|
Hüssar | |
Etkin | 16. yüzyıl - 18. yüzyıl |
Ülke | Lehistan-Litvanya Birliği |
Bağlılık | Leh kralları |
Sınıfı | Süvari |
Tipi | Ağır Süvari |
Yer | Varşova, Lviv |
Renkleri | Kırmızı ve Beyaz |
Donanma | Karabela kabzası, Süvari kılıcı, Piştov, Fitilli Karabina |
Savaşları | Lehistan Veraset Savaşı 1605-1618 Lehistan-Rusya Savaşı Kahlenberg Muharebesi Kluşino Muharebesi ve diğerleri. |
Süslemeler | Kanatlar |
Tarihi
Hüssarlar, aslında daha çok Avusturya-Macaristan kökenlidir ancak daha çok Lehistan-Litvanya Birliği tarafından daha çok yetiştirilmişlerdir. Henüz süvariler barutlu silahlar kullanmaya yeni geçtiği dönemlerde hızlı akıncı birlikleri olarak kullanılmışlardır.
Leh hüssarlar, sırtlarına taktıkları metalden ve tüyden oluşan yapay kanatlar sayesinde erken bir tank birimi vazifesi gördüler. Diğer atlıların arasına hızla dalan bu birlikler, kanatları sayesinde sayısız atlıyı büyük bir hızla saf dışı bırakabilmekteydiler. Hüssarların Orta Avrupa ve daha çok Doğu Avrupa'da kullanılmalarının sebebi, bu bölgede yetiştirilen atlardır.
1610 yılında Lehistan ile Rusya Çarlığı arasında yapılan Kluşino Muharebesi'nde 5 bin Leh hüssarı 35-40 bin kişilik Rus askerlerini mağlup etmiş ve Hüssarlar kendilerinin 3-4 katı kadar fazla ve güçlü olan orduları yenerek efsane olmuşlardır.
Galeri
- Hüssar, 1605.
- Hüssar
- Hüssar
-
-
- Hüssarların Kluşino Muharebesi'nde toplu olarak hücum etmeleri, 1610.
- Hüssarların Hotin Muharebesi'nde toplu olarak hücum etmeleri
- Hüssarların giydiği efsanevi kanatlı zincir zırhlar.
- 17. yüzyılda giyilen Hüssar zırhı.
- III. Jan Sobieski'nin giydiği Hüssar zırhı.
- Leh hüssarların kılıcı.
-
Kaynakça
- Zbigniew Bocheński - Ze studiów nad polską zbroją husarską. [w:] "Rozprawy i sprawozdania Muzeum Narodowego w Krakowie" t. VI (1960).
- Richard Brzezinski, Velimir Vuksic: Polish winged hussar, 1500-1775. Oxford: Osprey, 2005. .
- Jan S. Bystroń - Dzieje obyczajów w dawnej Polsce, Warszawa 1932.
- Jerzy Cichowski, Andrzej Szulczyński: Husaria. Warszawa: Wydaw. Ministerstwa Obrony Narodowej, 1981. .
- Piotr Drożdż - Orsza 1518., seria: "Historyczne bitwy", Bellona, Warszawa 2000.
- Galeria „Broń i barwa w Polsce”. Przewodnik, Muzeum Narodowe w Krakowie, Kraków 2004.
- Bronisław Gembarzewski: Husarze: ubiór, oporządzenie i uzbrojenie : 1500-1775. Warszawa: Wydawnictwo Arkadia, 1999. .
- Krystyna Kaczmarek, Remigiusz Kaczmarek, Romuald Kaczmarek, Jan Sobieski jako żołnierz i wódz we współczesnej mu grafice, cz. 2, "Wychowanie Techniczne w Szkole (z Plastyką)", 2005, nr 2, s. 39-42
- Romuald Kaczmarek, Jan Sobieski jako żołnierz i wódz we współczesnej mu grafice, cz. 1, "Wychowanie Techniczne w Szkole (z Plastyką)", 2005, nr 1, s. 26-29
- Włodzimierz Kwaśniewicz: Leksykon broni białej i miotającej. Warszawa: Bellona, 2003. .
- Mirosław Nagielski: Relacje wojenne z pierwszych lat walk polsko-kozackich powstania Bohdana Chmielnickiego okresu "Ogniem i mieczem" (1648–1651). Warszawa: "Viking", 1999. .
- Jan Chryzostom Pasek: Pamiętniki. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1987. .
- Leszek Podhorodecki - Chocim 1621., seria: "Historyczne bitwy", MON, 1988.
- Zuzanna Sawicka: Koń w życiu szlachty w XVI-XVIII w.. Toruń: Wydaw. A. Marszałek, 2002. .
- Radosław Sikora - Fenomen husarii, Toruń: Duet, 2003, .
- Radosław Sikora - Kłuszyn 1610. Wyd. I. Warszawa: ERICA, 2010, s. 160. .
- Radosław Sikora - Lubieszów 17 IV 1577, Zabrze: Wydawnictwo Inforteditions, 2005, .
- Radosław Sikora - Z Dziejów husarii, Warszawa: ERICA, 2010, ISBN/EAN: 978-83-62329-04-5.
- Janusz Sikorski (red) - Zarys dziejów wojskowości polskiej do roku 1864, t.1
- Jerzy Teodorczyk - Bitwa pod Gniewem 22.IX – 29.IX. 1626, pierwsza porażka husarii. [w:] "Studia i materiały do Historii Wojskowości", t. XII, Warszawa 1966.
- Robert Szcześniak - Kłuszyn 1610., seria: "Historyczne bitwy". Bellona, Warszawa 2008. (wyd. II)
- Henryk Wisner - Kircholm 1605., seria: "Historyczne bitwy", MON, Warszawa 1987. (wyd. I)
- Zdzisław Żygulski (junior): Broń w dawnej Polsce na tle uzbrojenia Europy i Bliskiego Wschodu. Warszawa: PWN, 1982. .
- Zdzisław Żygulski (junior): Broń wodzów i żołnierzy. Kraków: Kluszczyński, 1998.
- Zdzisław Żygulski (junior): Husaria polska. Warszawa: "Pagina", 2000.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Kanatlı hüssar ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Reenactment 18 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . a Polish reenactment information site
- a Los Angeles based Polish Hussar reenactment group and reference library
- The first Los Angeles based website for this portrayal
- (Polish)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kanatli Hussar veya Leh Hussarlari Polonya nin 16 ve 18 yuzyillari arasinda kullandigi sirtlarina yapma kanatlar takan suvari birlikleridir Lehistan ordusunun en onemli birligi olarak gorulmuslerdir Kanatli HussarHussarEtkin16 yuzyil 18 yuzyilUlkeLehistan Litvanya BirligiBaglilikLeh krallariSinifiSuvariTipiAgir SuvariYerVarsova LvivRenkleriKirmizi ve BeyazDonanmaKarabela kabzasi Suvari kilici Pistov Fitilli KarabinaSavaslariLehistan Veraset Savasi 1605 1618 Lehistan Rusya Savasi Kahlenberg Muharebesi Klusino Muharebesi ve digerleri SuslemelerKanatlarTarihiHussarlar aslinda daha cok Avusturya Macaristan kokenlidir ancak daha cok Lehistan Litvanya Birligi tarafindan daha cok yetistirilmislerdir Henuz suvariler barutlu silahlar kullanmaya yeni gectigi donemlerde hizli akinci birlikleri olarak kullanilmislardir Leh hussarlar sirtlarina taktiklari metalden ve tuyden olusan yapay kanatlar sayesinde erken bir tank birimi vazifesi gorduler Diger atlilarin arasina hizla dalan bu birlikler kanatlari sayesinde sayisiz atliyi buyuk bir hizla saf disi birakabilmekteydiler Hussarlarin Orta Avrupa ve daha cok Dogu Avrupa da kullanilmalarinin sebebi bu bolgede yetistirilen atlardir 1610 yilinda Lehistan ile Rusya Carligi arasinda yapilan Klusino Muharebesi nde 5 bin Leh hussari 35 40 bin kisilik Rus askerlerini maglup etmis ve Hussarlar kendilerinin 3 4 kati kadar fazla ve guclu olan ordulari yenerek efsane olmuslardir GaleriHussar 1605 Hussar Hussar Polonya li hussarlar Krakow dan ordu halinde cikarken 1605 Hussarlarin Klusino Muharebesi nde toplu olarak hucum etmeleri 1610 Hussarlarin Hotin Muharebesi nde toplu olarak hucum etmeleri Hussarlarin giydigi efsanevi kanatli zincir zirhlar 17 yuzyilda giyilen Hussar zirhi III Jan Sobieski nin giydigi Hussar zirhi Leh hussarlarin kilici KaynakcaZbigniew Bochenski Ze studiow nad polska zbroja husarska w Rozprawy i sprawozdania Muzeum Narodowego w Krakowie t VI 1960 Richard Brzezinski Velimir Vuksic Polish winged hussar 1500 1775 Oxford Osprey 2005 ISBN 1 84176 650 X Jan S Bystron Dzieje obyczajow w dawnej Polsce Warszawa 1932 Jerzy Cichowski Andrzej Szulczynski Husaria Warszawa Wydaw Ministerstwa Obrony Narodowej 1981 ISBN 83 11 06568 3 Piotr Drozdz Orsza 1518 seria Historyczne bitwy Bellona Warszawa 2000 Galeria Bron i barwa w Polsce Przewodnik Muzeum Narodowe w Krakowie Krakow 2004 Bronislaw Gembarzewski Husarze ubior oporzadzenie i uzbrojenie 1500 1775 Warszawa Wydawnictwo Arkadia 1999 ISBN 83 88055 01 1 Krystyna Kaczmarek Remigiusz Kaczmarek Romuald Kaczmarek Jan Sobieski jako zolnierz i wodz we wspolczesnej mu grafice cz 2 Wychowanie Techniczne w Szkole z Plastyka 2005 nr 2 s 39 42 Romuald Kaczmarek Jan Sobieski jako zolnierz i wodz we wspolczesnej mu grafice cz 1 Wychowanie Techniczne w Szkole z Plastyka 2005 nr 1 s 26 29 Wlodzimierz Kwasniewicz Leksykon broni bialej i miotajacej Warszawa Bellona 2003 ISBN 83 11 09617 1 Miroslaw Nagielski Relacje wojenne z pierwszych lat walk polsko kozackich powstania Bohdana Chmielnickiego okresu Ogniem i mieczem 1648 1651 Warszawa Viking 1999 ISBN 83 912638 0 0 Jan Chryzostom Pasek Pamietniki Warszawa Panstwowy Instytut Wydawniczy 1987 ISBN 83 06 01577 0 Leszek Podhorodecki Chocim 1621 seria Historyczne bitwy MON 1988 Zuzanna Sawicka Kon w zyciu szlachty w XVI XVIII w Torun Wydaw A Marszalek 2002 ISBN 83 7174 839 6 Radoslaw Sikora Fenomen husarii Torun Duet 2003 ISBN 83 918712 8 2 Radoslaw Sikora Kluszyn 1610 Wyd I Warszawa ERICA 2010 s 160 ISBN 978 83 62329 05 2 Radoslaw Sikora Lubieszow 17 IV 1577 Zabrze Wydawnictwo Inforteditions 2005 ISBN 83 89943 05 0 Radoslaw Sikora Z Dziejow husarii Warszawa ERICA 2010 ISBN EAN 978 83 62329 04 5 Janusz Sikorski red Zarys dziejow wojskowosci polskiej do roku 1864 t 1 Jerzy Teodorczyk Bitwa pod Gniewem 22 IX 29 IX 1626 pierwsza porazka husarii w Studia i materialy do Historii Wojskowosci t XII Warszawa 1966 Robert Szczesniak Kluszyn 1610 seria Historyczne bitwy Bellona Warszawa 2008 wyd II Henryk Wisner Kircholm 1605 seria Historyczne bitwy MON Warszawa 1987 wyd I Zdzislaw Zygulski junior Bron w dawnej Polsce na tle uzbrojenia Europy i Bliskiego Wschodu Warszawa PWN 1982 ISBN 83 01 02515 8 Zdzislaw Zygulski junior Bron wodzow i zolnierzy Krakow Kluszczynski 1998 Zdzislaw Zygulski junior Husaria polska Warszawa Pagina 2000 ISBN 83 86951 31 4Dis baglantilarWikimedia Commons ta Kanatli hussar ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Reenactment 18 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde a Polish reenactment information site a Los Angeles based Polish Hussar reenactment group and reference library The first Los Angeles based website for this portrayal Polish