Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hızırbey Hamamı veya Hızırbey Çifte Hamamı, Kırklareli'de kent merkezinde bulunan tarihi bir Türk hamamıdır. Çifte hamam olarak inşa edilmiş yapı, şehir merkezinin en eski ve günümüze ulaşan tek hamamıdır.
 Kırklareli Hızırbey Bedesteni ve Hamamı, 2006 | |
 | |
| Diğer ad(lar) | Hızırbey Çifte Hamamı |
|---|---|
| Genel bilgiler | |
| Tür | Hamam |
| Mimari tarz | Osmanlı mimarisi |
| Konum | Merkez, Kırklareli, Türkiye |
| Koordinatlar | 41°44′08″K 27°13′26″D / 41.73556°K 27.22389°D |
| Yaptıran | Köse Mihalzade Hızır Bey |
| Tamamlanma | 1383 veya 1384 |
| Teknik ayrıntılar | |
| Malzeme | Küfeki taşı |
Tarih
Yapının inşa kitabesi olmadığı için kesin yapılış tarihi bilinemese de yanındaki arasta ve cami ile beraber bir külliye olarak tasarlandığı düşünüldüğünde Hicri 785’e (Miladi 1383-1384) tarihlendirilebilir. Külliyedeki diğer yapılarla beraber hamamın da banisi Köse Mihalzade Hızır Bey'dir.:161
Hamam, tamir kitabesine göre H. 1016 (M. 1607-1608) tarihinde Hüseyin Ağa tarafından tamir ettirilmiştir. 17. yüzyılda Kırklareli'yi de ziyaret eden Evliya Çelebi de şehirde bedestene bitişik olan bir hamamdan bahsetmektedir. Hamam M. 1683, M. 1704, M. 1824 ve H. 27.08.1307 (M. 18.04.1890) tarihinde tamir görmüştür. 1912-1913 yılları arasında Balkan Savaşları’ndan sonra İtalyan mühendis Andre Beverato tarafından oluşturulan şehrin ilk kent planında Hızırbey Hamamı'nın yıkılarak kentte bir meydan oluşturulması planlanmış ancak bu plan uygulanmamıştır.
Hızırbey Hamamı, Cumhuriyet döneminde ise 1960, 1964, 1975 yıllarında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından onarılmıştır.
Hamam günümüzde hala kullanılmaktadır.
Mimari
Hızır Bey Hamamı çifte hamam şeklinde inşa edilmiş dikdörtgen planlı bir çarşı hamamıdır. Yapı, aydınlık fenerleri dahil düzgün kesme küfeki taşı ile inşa edilmiştir. Soyunmalık, soğukluk ve sıcaklık olmak üzere üç bölümden oluşmaktadır. Kadınlar ve erkekler bölümü bulunmaktadır. Çifte hamamın bugün erkeklere ait olarak bilinen kısmı aslında kadınlar bölümü, kadınlara ait olan kısmı ise erkekler bölümü olarak kullanılmaktaydı.
Erkekler Bölümü
Çifte hamamın güney cephesinde yer almaktadır. Basık kemerli kapıdan kare planlı soyunmalık bölümüne girilmektedir. Ortasında dokuzgen bir havuz bulunmaktadır. Doğu ve batı kısımlarında yerden yüksekte bulunan soyunma odalarına ahşap bir merdivenle çıkılmaktadır. Soyunmalık bölümünün üst örtüsü olan on ikigen kasnağa oturtulmuş kubbede bir aydınlık feneri yer almaktadır. Erken tarihli bir yapı olan hamamdaki bu mimari ögenin 1608-1608 tarihindeki onarımı sırasında eklendiği düşünülmektedir.:81
Soyunmalıktan geçilen dikdörtgen planlı soğukluk bölümü pandantif geçiş elemanı bulunan bir kubbe ile örtülüdür. Köşesinde beşik tonoz örtülü hela ve traşlık (usturalık) mekanları yer almaktadır.
Soğukluk bölümünden haçvari planlı, köşe hücreli ve dört eyvanlı, tromp geçiş elemanlı kubbe ile örtülü sıcaklık bölümüne geçilmektedir.:42 Sıcaklığın aydınlatılması eyvanlarda ve kubbede bulunan fil gözleri ile sağlanmaktadır.
Erkekler bölümünün girişindeki sivri kemerli bir niş içerisinde bir kitabe bulunmaktadır.
Kadınlar Bölümü
Çifte hamamın batı cephesinde yer almaktadır. Girişinin iki tarafında dükkanlar bulunmaktadır. Erkekler bölümü ile özdeş plan tipinde inşa edilmiştir.
Hamamın kuzey cephesinde beşik tonozla örtülü su deposu ve külhan bölümleri yer almaktadır.
Yapının kubbeleri kurşun taklidi çimento ile sıvalıdır.
Kitabesi
Yapının inşa kitabesi bulunmamaktadır. Çifte hamamın günümüzde erkekler bölümü olarak kullanılan bölümünün girişindeki bir niş içerisinde sülüs hatlı bir tamir kitabesi bulunmaktadır. Bu kitabeye göre hamam, 1607-1608 tarihinde hayırsever Hüseyin Ağa tarafından tamir ettirilmiştir.
Tamir kitabesinin transkripsiyonu:
Güzîn ve fahr-ı eshab-ı kibâe anî Hüseyin Ağa
Ali gibi mürüvvetkâni bir merd-i şecâ’atden
Bu hammâm-ı lâtifi devletle eyledi abâd
Derûnî vecd ü hâlât ehli gibi pür hararetden
Giren dünyâda bir kez içine çıkmağa meyletmez
Meğer kim âb-ı pâkî selsebil-i nehr-i cennetden
Demişler nısf-ı dünyâdır dilâ kermâbe hakkında
Safâsıyla bütün dünyâ değer bu özge hâletden
İki âlemden var ecrler yâ Rab sâhibü’l-hayra
Safâ ehline çün tathîr-i abdân-ı nezâfetden
Safâyı kalble târihini asâri dâ’î
Dedi gül gibi bu hammâm-ı zibâ câ-yi rahatden
sene 1016
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b "Hızırbey Hamamı". 30 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2024.
- ^ "Hızırbey Hamamı/Çifte Hamam". 15 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2024.
- ^ a b c d e f g Bulut, Ö. (2019). Kırklareli ve İlçelerindeki Tarihi Su Yapıları [Yüksek Lisans Tezi]. Selçuk Üniversitesi.
- ^ a b c d Mert, Özcan (2011). "Kırklareli Kitabeleri". Tarih Dergisi, 25. 31 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2024.
- ^ Kaplan, Büşra (2023). "Evliya Çelebi'nin Seyahatname'sinde Kırklareli ve Çevresi". Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 32 (2). s. 731. doi:10.35379/cusosbil.1334512.
- ^ a b c TDV İslâm Ansiklopedisi'nde Hızır Bey Külliyesi
- ^ Koca, Kardelen (2020). Kırklareli Kent Merkezinin Tarihsel Gelişimi (Lisans). İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi. s. 31.
- ^ Altuntaş, M. (1995). Kırklareli'deki Türk Devri Yapıları [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Selçuk Üniversitesi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hizirbey Hamami veya Hizirbey Cifte Hamami Kirklareli de kent merkezinde bulunan tarihi bir Turk hamamidir Cifte hamam olarak insa edilmis yapi sehir merkezinin en eski ve gunumuze ulasan tek hamamidir Hizirbey HamamiKirklareli Hizirbey Bedesteni ve Hamami 2006Diger ad lar Hizirbey Cifte HamamiGenel bilgilerTurHamamMimari tarzOsmanli mimarisiKonumMerkez Kirklareli TurkiyeKoordinatlar41 44 08 K 27 13 26 D 41 73556 K 27 22389 D 41 73556 27 22389YaptiranKose Mihalzade Hizir BeyTamamlanma1383 veya 1384Teknik ayrintilarMalzemeKufeki tasiKirklareli Hizirbey Bedesteni ve HamamiTarihYapinin insa kitabesi olmadigi icin kesin yapilis tarihi bilinemese de yanindaki arasta ve cami ile beraber bir kulliye olarak tasarlandigi dusunuldugunde Hicri 785 e Miladi 1383 1384 tarihlendirilebilir Kulliyedeki diger yapilarla beraber hamamin da banisi Kose Mihalzade Hizir Bey dir 161 Hamam tamir kitabesine gore H 1016 M 1607 1608 tarihinde Huseyin Aga tarafindan tamir ettirilmistir 17 yuzyilda Kirklareli yi de ziyaret eden Evliya Celebi de sehirde bedestene bitisik olan bir hamamdan bahsetmektedir Hamam M 1683 M 1704 M 1824 ve H 27 08 1307 M 18 04 1890 tarihinde tamir gormustur 1912 1913 yillari arasinda Balkan Savaslari ndan sonra Italyan muhendis Andre Beverato tarafindan olusturulan sehrin ilk kent planinda Hizirbey Hamami nin yikilarak kentte bir meydan olusturulmasi planlanmis ancak bu plan uygulanmamistir Hizirbey Hamami Cumhuriyet doneminde ise 1960 1964 1975 yillarinda Vakiflar Genel Mudurlugu tarafindan onarilmistir Hamam gunumuzde hala kullanilmaktadir MimariKirklareli Hizir Bey Hamami kubbelerinin ustten gorunusu Hizir Bey Hamami cifte hamam seklinde insa edilmis dikdortgen planli bir carsi hamamidir Yapi aydinlik fenerleri dahil duzgun kesme kufeki tasi ile insa edilmistir Soyunmalik sogukluk ve sicaklik olmak uzere uc bolumden olusmaktadir Kadinlar ve erkekler bolumu bulunmaktadir Cifte hamamin bugun erkeklere ait olarak bilinen kismi aslinda kadinlar bolumu kadinlara ait olan kismi ise erkekler bolumu olarak kullanilmaktaydi Erkekler Bolumu Cifte hamamin guney cephesinde yer almaktadir Basik kemerli kapidan kare planli soyunmalik bolumune girilmektedir Ortasinda dokuzgen bir havuz bulunmaktadir Dogu ve bati kisimlarinda yerden yuksekte bulunan soyunma odalarina ahsap bir merdivenle cikilmaktadir Soyunmalik bolumunun ust ortusu olan on ikigen kasnaga oturtulmus kubbede bir aydinlik feneri yer almaktadir Erken tarihli bir yapi olan hamamdaki bu mimari ogenin 1608 1608 tarihindeki onarimi sirasinda eklendigi dusunulmektedir 81 Soyunmaliktan gecilen dikdortgen planli sogukluk bolumu pandantif gecis elemani bulunan bir kubbe ile ortuludur Kosesinde besik tonoz ortulu hela ve traslik usturalik mekanlari yer almaktadir Sogukluk bolumunden hacvari planli kose hucreli ve dort eyvanli tromp gecis elemanli kubbe ile ortulu sicaklik bolumune gecilmektedir 42 Sicakligin aydinlatilmasi eyvanlarda ve kubbede bulunan fil gozleri ile saglanmaktadir Erkekler bolumunun girisindeki sivri kemerli bir nis icerisinde bir kitabe bulunmaktadir Kadinlar Bolumu Cifte hamamin bati cephesinde yer almaktadir Girisinin iki tarafinda dukkanlar bulunmaktadir Erkekler bolumu ile ozdes plan tipinde insa edilmistir Hamamin kuzey cephesinde besik tonozla ortulu su deposu ve kulhan bolumleri yer almaktadir Yapinin kubbeleri kursun taklidi cimento ile sivalidir KitabesiYapinin insa kitabesi bulunmamaktadir Cifte hamamin gunumuzde erkekler bolumu olarak kullanilan bolumunun girisindeki bir nis icerisinde sulus hatli bir tamir kitabesi bulunmaktadir Bu kitabeye gore hamam 1607 1608 tarihinde hayirsever Huseyin Aga tarafindan tamir ettirilmistir Hizirbey Hamami kitabesi Tamir kitabesinin transkripsiyonu Guzin ve fahr i eshab i kibae ani Huseyin Aga Ali gibi muruvvetkani bir merd i seca atden Bu hammam i latifi devletle eyledi abad Deruni vecd u halat ehli gibi pur hararetden Giren dunyada bir kez icine cikmaga meyletmez Meger kim ab i paki selsebil i nehr i cennetden Demisler nisf i dunyadir dila kermabe hakkinda Safasiyla butun dunya deger bu ozge haletden Iki alemden var ecrler ya Rab sahibu l hayra Safa ehline cun tathir i abdan i nezafetden Safayi kalble tarihini asari da i Dedi gul gibi bu hammam i ziba ca yi rahatden sene 1016Ayrica bakinizTurkiye deki hamamlar listesiKaynakca a b Hizirbey Hamami 30 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Haziran 2024 Hizirbey Hamami Cifte Hamam 15 Haziran 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Haziran 2024 a b c d e f g Bulut O 2019 Kirklareli ve Ilcelerindeki Tarihi Su Yapilari Yuksek Lisans Tezi Selcuk Universitesi a b c d Mert Ozcan 2011 Kirklareli Kitabeleri Tarih Dergisi 25 31 Mayis 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Haziran 2024 Kaplan Busra 2023 Evliya Celebi nin Seyahatname sinde Kirklareli ve Cevresi Cukurova Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Dergisi 32 2 s 731 doi 10 35379 cusosbil 1334512 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim a b c TDV Islam Ansiklopedisi nde Hizir Bey Kulliyesi Koca Kardelen 2020 Kirklareli Kent Merkezinin Tarihsel Gelisimi Lisans Istanbul Mimar Sinan Guzel Sanatlar Universitesi s 31 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Altuntas M 1995 Kirklareli deki Turk Devri Yapilari Yayinlanmamis Yuksek Lisans Tezi Selcuk Universitesi