I. Fyodor (Teodor) İvanoviç (Rusça: Фёдор I Иванович) veya Fyodor I. İoanoviç (Rusça: Феодор I Иоаннович); 31 Mayıs 1557 – 16 veya 17 Ocak 1598), Zangoç (Çan Çalan) Fyodor olarak da anılan, 1584–1598 yılları arasında hüküm sürmüş, Rurik hanedanına mensup son Rusya Çarıdır.
I. Fyodor | |||||
---|---|---|---|---|---|
Tüm Rusya'nın Çarı | |||||
Hüküm süresi | 28 Mart 1584 – 16/17 Ocak 1598 | ||||
Taç giymesi | 31 Mayıs 1584 | ||||
Önce gelen | IV. İvan (Korkunç İvan) | ||||
Sonra gelen | Boris Godunov | ||||
Doğum | 31 Mayıs 1557 Moskova | ||||
Ölüm | 17 Ocak 1598 (40 yaşında) Moskova | ||||
Defin | , Moskova Kremlini | ||||
Eş(ler)i | İrina Feodorovna Godunova | ||||
| |||||
Hanedan | Rurik Hanedanı | ||||
Babası | IV. İvan | ||||
Annesi | Anastasiya Romanovna | ||||
Dini | Doğu Ortodoks |
Hayatı
Doğumu, gençliği ve karakteri
Fyodor 31 Mayıs 1557'de Moskova'da Rus Çarı IV. İvan ile ilk karısı olan "Anastasia Romanova"'nın oğlu olarak doğdu. Annesi ondan önce 5 tane erkek çocuk doğurmuştu ama ağabeylerinden dördü daha Fyodor bir yaşına girmeden ölmüşlerdi ve Fyodor tek ağabeyi olan "Çareviç İvan Ivanoviç" ile birlikte büyütülmeye başlandı. Fyodor üç yaşına geldiğinde annesi Anastasia Romanovna da hayatını kaybetti. Annesi Anastasia Romanovna'ya çok bağlı olan babası Rusya Çarı IV. Ívan karısının bu ölümünden kötü etkilendi. Bu acısından dolayı babası IV. İvan'ın Fyodor'un kalan çocukluk ve gençlik yıllarında gayet merhametsizce bir devlet idaresine başladığı ve bunun için babasına sonradan "Korkunç İvan" adı verildiği belirtilmektedir. Babası Çar IV. İvan birinci karısının ölümünden sonra bir seri birbirini takip eden yeni evlilikler yaptı ve bu evliliklerinden Fyodor'a "babaları-bir-erkek-kardeş" olan çocukları da oldu. Ama bu çocukların hemen hepsi genç yaşta hayatlarını kaybettiler. Ancak Fyodor'dan 25 yaş daha küçük olan yarı-erkek-kardeşi "Dmitriy Uglich'lı" uzunca bir dönem yaşadı.
Bundan dolayı Fyodor kendine sevgi şefkat gösterebilecek annesi olmadan, "korkunç" lakabına gayet uygun hareket eden babası IV. İvan'ın yanında, kendine sadece aile sevgisi ve şefkati gösterebilecek olan Çareviç İvan Ivanoviç dışında hiçbir ailevi desteği olmadan büyüdü. Fyodor bu nedenle gayet zayıf, nahif, sağlıksız bir kişi oldu ve gayet çekingen bir tabiatı vardı. Bu tabiatı nedeni ile olacak, koyu Ortodoks Hristiyan inançlı dindar bir kişi oldu. Dinsel konularda derin düşüncelere dalardı; kilise ayinlerine tüm dikkatle katılırdı ve dua etmeye büyük zaman ayırırdı. Ülkesinde bulunan Ortodoks Hristiyan kiliselerini ziyaret edip buralarda dualar edip ayinlere katılmayı çok sevmekteydi. Hristiyan Ortodoks kilisesinin özel geleneklerine göre bir devlet hükümdarı yakını bir kiliseyi ziyaret ettiğinde o kilisesinin çanları bu ziyaret sırasında durmadan çalınmaktaydı. Bunun için gününde ve sonradan yazılan tarih kitaplarında "Zangoç (Çan Çalan) Fyodor" olarak bir lakabı olduğu belirtilmektedir. Rusya devlet vesikalarında bazen "kutsanmış" Rusça: Блаженный) olarak anılmaktadır. Rus Ortodoks Kilisesi'nin evliyalarının listelendiği "Büyük Synaxatrium" adlı resmî dinsel listede Hristiyan evliyası olarak ismi bulunmakta ve Ortodoks Kilisesi için şahsına ait yortu gününün 7 Ocak olduğu belirtilmektedir.
Genel olarak şahsi karakteri, devlet siyaseti ile hiç ilgilenmeyen, iyi tabiatlı, kurnaz olmayan basit görüşleri olan bir kişilik olarak tanımlanmıştı. Bazı kaynaklar onu "geri zekalı" veya "öğrenebilme engelli" bir kişi olarak tanıtmaktadırlar. Fakat Fyodor'un devamlı çok çekingen davranışlı bir kişi olması dolayısıyla bunun ortaya atıldığı da iddia edilmiştir.
Evliliği
1580'de Fyodor, babası IV. İvan'ın en yüksek devlet idarecisi olan Boris Godunov'un kız kardeşi olan İrina (Alexandra) Feodorovna Godunova (1557 – 26 Ekim/23 Kasım 1603) ile bir evlilik yaptı. Bu evlilik babası IV. İvan tarafından düzenlenmişti ve çift nikâh tarihinden önce birbirlerinden tamamıyla habersizdiler. Buna rağmen bu evlilik gayet dayanıklı bir izdivaç oldu ve devamlı çekingen ve yalnız kişi olan Fyodor karısına büyük sevgi bağları ile bağlandı. Bu yaşadıkları dönemde ve yaşadıkları Rusya devlet ve hükûmet ortamında ender bulunmaktaydı. Karı ve koca gayet sıcak ve birbirine inançlı bir evlilik hayatına başladılar ve karısı Fyodor'a yaşadığı müddetçe büyük bir destek oldu. Ancak bu evlilikten çocukları olmamaktaydı. Bazı kritikler bu durumu her ikisi de katı dindar olan karı-koca arasında cinsel ilişkilerin önce hiç olmamasına ve sonrasında da gayet ender olmasına bağlamaktadırlar. Evlenmelerinden 12 yıl sonra 1592'de Çariçe İrina gebe kaldı ve bir kız çocuğuna doğum yaptı. Bu kızlarının ismini babasının ismine ithafla "Feodosia" olarak koydular. Fyodor ve karısı, kızları Feodosia'yı büyük sevgi ve özen yetiştirmeye başladılar. Ancak kızları iki yaşında iken 1594'te vefat etti. Bu çocuktan sonra çiftin hiç çocukları olmadı.
Hükümdarlığı
Kasım 1581'de Fyodor'un babası IV. İvan büyük oğlu ve veliahtı olan İvan Ivanoviç'i aşırı çılgın bir kızgınlık sırasında öldürdü. İvan Ivanoviç'in ölümü ile küçük kardeşi Fyodor babasının Çarlık tahtına veliaht oldu. O zaman kadar Fyodor Çarlık tahtına geçmeyi hiç beklememekte idi; bu yeni yüksek statüye kendini uygun ve hazırlıklı görmüyordu. Bir yıl sonra Ekim 1582'de IV. Ivan'ın son karısı gebe kalıp bir erkek çocuk doğurdu. Bu erkek çocuğa "Dmitriy Uglic'li adı verildi ve bu genç çocuk kendinden 23 yıl daha yaşlı olan ve çocuğu bulunmayan ağabeyi Fyodor'a veliaht olacaktı.
Mart 1584'te Çar IV. Ivan hayata gözlerini yumdu. Yaşayan büyük oğlu olan Fyodor Rusya Çarı oldu. İki ay sonra Fyodor'a Moskova Dormation (Meryem'in Göğe Çıkışı) Katedrali'nde yapılan bir Ortodoks Hristiyan dinsel törenle "Çar ve Tüm Rusya Otokratı" olarak taç giydirildi. Fyodor ancak isimsel olarak devlet hükümdarı oldu. Rusya devlet ve hükûmetinin efektif idaresi babasının en yüksek idarecisi ve Fyodor'un kayınbiraderi olan Boris Godunov elinde toplanmıştı ve bu devlet iktidarı resmen Boris Godunov'un 1587'den itibaren tek başına "taht naibi" olması ve tüm devlet yönetim dizginlerini kendi eline alması ile de açıkça teyit edildi.
Patriklik
1590 yılında İstanbul patrikliği, Ortodoks patrikleri meclisinde, başkanlığını onaylamıştır. Bizans’ta olduğu gibi, Çar ile yan yana bir de Patrik bulunacaktır. Bu durum Rus Ortodoks'luğunu, doğu kiliseleri arasında fiilen en yüksek konuma yükselmiştir. Bu durum Rusya'nın devlet işlerinde, Rus Kilisesi'nin büyük nüfuz kazanmasına olanak vermiştir.
Dış politika
Fyodor, babasının aksine, İngiltere Krallığı ile özel ticaret haklarını korumak için herhangi bir istek duymadı. Fyodor, Çarlık Rusyası'nın tüm yabancılara açık olduğunu ilan etti ve babası tarafından tolere edilebilen İngiliz büyükelçisi Sir Jerome Bowes'u görevinden aldı. I. Elizabeth Boris Godunov'un isteği üzerine Çarın konuyu yeniden değerlendirmesi için ikna etmek üzere yeni büyükelçi olarak Giles Fletcher'ı atar. Müzakereler başarısız oldu çünkü Fletcher Fyodor'a iki unvanını atlayarak hitap etmişti. Bu gelişmeye rağmen I. Elizabeth, Fyodor'a yarı ricacı, yarı sitemkâr mektuplar göndermeye devam etti. I. Elizabeth, Rusya ile İngiltere arasında bir ittifak oluşturulmasını önerdi, ki bu öneri Fyodor'un babası tarafından geldiğinde reddeden kendisi olmuştu. Bu kez reddeden Fyodor oldu.
Ölümü
Çar Fyodor Moskova'da 17 Ocak 1598 tarihinde 40 yaşında iken öldü. Moskova Kremlini'ndeki içinde bir anıt mezara gömüldü. Onun yerine hanedan değiştirilerek Boris Godunov'a "Çar ve Tüm Rusya Otokratı" olarak taç giydirildi. Böylece Rusya'da Rurik Hanedanı'ndan, 1598'de Çar Fyodor'un ölümünden 1613'te yeni Rusya Çarlık hanedanı olacak Romanov Hanedanı'nın başa gelmesine kadar süren Karışıklık Dönemi (Rusça: Смутное время, Smutnoe vremya) adı verilen 15 yıl süren bir fetret dönemi başladı.
Fyodor'un ve karısının hiç çocukları olmaması o döneme kadar Rusya Çarlığı hükümdar hanedanı olan Rurik Hanedanı'nın sona ermesine neden oldu. Birçok Rus prenslerinin uzaktan Rurik Hanedanı ile kan ilişkili olmakla beraber Rusya Çarlık kalıtsal kurallarına göre bu uzak Rurik akrabalarından hiçbirine Rusya Çarlığı Çar'ı olmak üzerinde meşru hak tanınmamakta idi.
Günümüz kültürüne etkisi
Çar Fyodor'un 1584-1598 arasında süren problemli Çarlık dönemi ünlü 19. yüzyıl Rus tiyatro oyunu yazarı olan Aleksey Konstantinovich Tolstoy tarafından serbest nazımla 1868'de yazılmış "Tsar Fyodor Ioannovich" adlı tiyatro oyununda işlenmektedir.
Kaynakça
- ^ a b Kurat, Akdes Nimet (1987). Rusya tarihi: başlangıçtan 1917'ye kadar. xiii. Türk Tarih Kurumu yayınları. s. 175. 13 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Ağustos 2017.
- ^ (Rusça). ΜΕΓΑΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2017.
- ^ Nolan, Cathal J. (2002). The Greenwood Encyclopedia of International Relations (İngilizce). 2. Westport, CT Londra: Greenwood Publishing. s. 633. ISBN . Erişim tarihi: 14 Ağustos 2017.
- ^ Uydu Yücel, Prof. Dr. Mualla. Rusya_Tarihi. İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi. ss. 121-122. 18 Aralık 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ağustos 2017.
- ^ Hume, David (1983). The History of England from the Invasion of Julius Caesar to the Revolution of 1688. IV (1778 bas.). İndianapolis: LibertyClassics. s. 376. 15 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ağustos 2017 – Online Library of Liberty vasıtasıyla.
- ^ Crankshaw, Edward. Russia and Britain. The Nations and Britain. Collins. s. 126.
- ^ Banham, Martin (1998). The Cambridge Guide to Theatre (İngilizce). Cambridge: Cambridge University Press. s. 1115. ISBN .
Dış kaynaklar
- Hosking, Geoffrey, (2004). Russia and the Russians: A History. Cambridge: Harvard University Press, (İngilizce)
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta I. Fyodor ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Vikikaynak has the text of the 1911 Encyclopædia Britannica article Theodore (tsars). |
- Rusya hükümdarlarının soyağacı
- Kurat, Akdes Nimet (6.baskı: 2014), Rusya Tarihi / Başlangıcından 1917'ye Kadar, Ankara:Turk Tarih Kurumu, . Online:[1] 18 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Resmî unvanlar | ||
---|---|---|
Önce gelen: IV. İvan (Korkunç İvan) | Rus Çarı 28 Mart 1584 - 16/17 Ocak 1598 | Sonra gelen: Boris Godunov |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
I Fyodor Teodor Ivanovic Rusca Fyodor I Ivanovich veya Fyodor I Ioanovic Rusca Feodor I Ioannovich 31 Mayis 1557 16 veya 17 Ocak 1598 Zangoc Can Calan Fyodor olarak da anilan 1584 1598 yillari arasinda hukum surmus Rurik hanedanina mensup son Rusya Caridir I FyodorTum Rusya nin CariHukum suresi28 Mart 1584 16 17 Ocak 1598Tac giymesi31 Mayis 1584Once gelenIV Ivan Korkunc Ivan Sonra gelenBoris GodunovDogum31 Mayis 1557 1557 05 31 MoskovaOlum17 Ocak 1598 40 yasinda MoskovaDefin Moskova KremliniEs ler iIrina Feodorovna GodunovaTam adiFyodor IvanovicHanedanRurik HanedaniBabasiIV IvanAnnesiAnastasiya RomanovnaDiniDogu OrtodoksHayatiCar I Fyodor ve Carice Irina Godunova 1592 Fyodor Ivanovic in Boris Godunov a altin bir zincir sunusu adli resim Aleksey Kivsenko 1895 I Fyodor Ivanovic in adil yuzunun yeniden yapilmasi Mikail Gerasimov 1963 Dogumu gencligi ve karakteri Fyodor 31 Mayis 1557 de Moskova da Rus Cari IV Ivan ile ilk karisi olan Anastasia Romanova nin oglu olarak dogdu Annesi ondan once 5 tane erkek cocuk dogurmustu ama agabeylerinden dordu daha Fyodor bir yasina girmeden olmuslerdi ve Fyodor tek agabeyi olan Carevic Ivan Ivanovic ile birlikte buyutulmeye baslandi Fyodor uc yasina geldiginde annesi Anastasia Romanovna da hayatini kaybetti Annesi Anastasia Romanovna ya cok bagli olan babasi Rusya Cari IV Ivan karisinin bu olumunden kotu etkilendi Bu acisindan dolayi babasi IV Ivan in Fyodor un kalan cocukluk ve genclik yillarinda gayet merhametsizce bir devlet idaresine basladigi ve bunun icin babasina sonradan Korkunc Ivan adi verildigi belirtilmektedir Babasi Car IV Ivan birinci karisinin olumunden sonra bir seri birbirini takip eden yeni evlilikler yapti ve bu evliliklerinden Fyodor a babalari bir erkek kardes olan cocuklari da oldu Ama bu cocuklarin hemen hepsi genc yasta hayatlarini kaybettiler Ancak Fyodor dan 25 yas daha kucuk olan yari erkek kardesi Dmitriy Uglich li uzunca bir donem yasadi Bundan dolayi Fyodor kendine sevgi sefkat gosterebilecek annesi olmadan korkunc lakabina gayet uygun hareket eden babasi IV Ivan in yaninda kendine sadece aile sevgisi ve sefkati gosterebilecek olan Carevic Ivan Ivanovic disinda hicbir ailevi destegi olmadan buyudu Fyodor bu nedenle gayet zayif nahif sagliksiz bir kisi oldu ve gayet cekingen bir tabiati vardi Bu tabiati nedeni ile olacak koyu Ortodoks Hristiyan inancli dindar bir kisi oldu Dinsel konularda derin dusuncelere dalardi kilise ayinlerine tum dikkatle katilirdi ve dua etmeye buyuk zaman ayirirdi Ulkesinde bulunan Ortodoks Hristiyan kiliselerini ziyaret edip buralarda dualar edip ayinlere katilmayi cok sevmekteydi Hristiyan Ortodoks kilisesinin ozel geleneklerine gore bir devlet hukumdari yakini bir kiliseyi ziyaret ettiginde o kilisesinin canlari bu ziyaret sirasinda durmadan calinmaktaydi Bunun icin gununde ve sonradan yazilan tarih kitaplarinda Zangoc Can Calan Fyodor olarak bir lakabi oldugu belirtilmektedir Rusya devlet vesikalarinda bazen kutsanmis Rusca Blazhennyj olarak anilmaktadir Rus Ortodoks Kilisesi nin evliyalarinin listelendigi Buyuk Synaxatrium adli resmi dinsel listede Hristiyan evliyasi olarak ismi bulunmakta ve Ortodoks Kilisesi icin sahsina ait yortu gununun 7 Ocak oldugu belirtilmektedir Genel olarak sahsi karakteri devlet siyaseti ile hic ilgilenmeyen iyi tabiatli kurnaz olmayan basit gorusleri olan bir kisilik olarak tanimlanmisti Bazi kaynaklar onu geri zekali veya ogrenebilme engelli bir kisi olarak tanitmaktadirlar Fakat Fyodor un devamli cok cekingen davranisli bir kisi olmasi dolayisiyla bunun ortaya atildigi da iddia edilmistir Evliligi 1580 de Fyodor babasi IV Ivan in en yuksek devlet idarecisi olan Boris Godunov un kiz kardesi olan Irina Alexandra Feodorovna Godunova 1557 26 Ekim 23 Kasim 1603 ile bir evlilik yapti Bu evlilik babasi IV Ivan tarafindan duzenlenmisti ve cift nikah tarihinden once birbirlerinden tamamiyla habersizdiler Buna ragmen bu evlilik gayet dayanikli bir izdivac oldu ve devamli cekingen ve yalniz kisi olan Fyodor karisina buyuk sevgi baglari ile baglandi Bu yasadiklari donemde ve yasadiklari Rusya devlet ve hukumet ortaminda ender bulunmaktaydi Kari ve koca gayet sicak ve birbirine inancli bir evlilik hayatina basladilar ve karisi Fyodor a yasadigi muddetce buyuk bir destek oldu Ancak bu evlilikten cocuklari olmamaktaydi Bazi kritikler bu durumu her ikisi de kati dindar olan kari koca arasinda cinsel iliskilerin once hic olmamasina ve sonrasinda da gayet ender olmasina baglamaktadirlar Evlenmelerinden 12 yil sonra 1592 de Carice Irina gebe kaldi ve bir kiz cocuguna dogum yapti Bu kizlarinin ismini babasinin ismine ithafla Feodosia olarak koydular Fyodor ve karisi kizlari Feodosia yi buyuk sevgi ve ozen yetistirmeye basladilar Ancak kizlari iki yasinda iken 1594 te vefat etti Bu cocuktan sonra ciftin hic cocuklari olmadi Hukumdarligi Kasim 1581 de Fyodor un babasi IV Ivan buyuk oglu ve veliahti olan Ivan Ivanovic i asiri cilgin bir kizginlik sirasinda oldurdu Ivan Ivanovic in olumu ile kucuk kardesi Fyodor babasinin Carlik tahtina veliaht oldu O zaman kadar Fyodor Carlik tahtina gecmeyi hic beklememekte idi bu yeni yuksek statuye kendini uygun ve hazirlikli gormuyordu Bir yil sonra Ekim 1582 de IV Ivan in son karisi gebe kalip bir erkek cocuk dogurdu Bu erkek cocuga Dmitriy Uglic li adi verildi ve bu genc cocuk kendinden 23 yil daha yasli olan ve cocugu bulunmayan agabeyi Fyodor a veliaht olacakti Mart 1584 te Car IV Ivan hayata gozlerini yumdu Yasayan buyuk oglu olan Fyodor Rusya Cari oldu Iki ay sonra Fyodor a Moskova Dormation Meryem in Goge Cikisi Katedrali nde yapilan bir Ortodoks Hristiyan dinsel torenle Car ve Tum Rusya Otokrati olarak tac giydirildi Fyodor ancak isimsel olarak devlet hukumdari oldu Rusya devlet ve hukumetinin efektif idaresi babasinin en yuksek idarecisi ve Fyodor un kayinbiraderi olan Boris Godunov elinde toplanmisti ve bu devlet iktidari resmen Boris Godunov un 1587 den itibaren tek basina taht naibi olmasi ve tum devlet yonetim dizginlerini kendi eline almasi ile de acikca teyit edildi Patriklik 1590 yilinda Istanbul patrikligi Ortodoks patrikleri meclisinde baskanligini onaylamistir Bizans ta oldugu gibi Car ile yan yana bir de Patrik bulunacaktir Bu durum Rus Ortodoks lugunu dogu kiliseleri arasinda fiilen en yuksek konuma yukselmistir Bu durum Rusya nin devlet islerinde Rus Kilisesi nin buyuk nufuz kazanmasina olanak vermistir Dis politika Fyodor babasinin aksine Ingiltere Kralligi ile ozel ticaret haklarini korumak icin herhangi bir istek duymadi Fyodor Carlik Rusyasi nin tum yabancilara acik oldugunu ilan etti ve babasi tarafindan tolere edilebilen Ingiliz buyukelcisi Sir Jerome Bowes u gorevinden aldi I Elizabeth Boris Godunov un istegi uzerine Carin konuyu yeniden degerlendirmesi icin ikna etmek uzere yeni buyukelci olarak Giles Fletcher i atar Muzakereler basarisiz oldu cunku Fletcher Fyodor a iki unvanini atlayarak hitap etmisti Bu gelismeye ragmen I Elizabeth Fyodor a yari ricaci yari sitemkar mektuplar gondermeye devam etti I Elizabeth Rusya ile Ingiltere arasinda bir ittifak olusturulmasini onerdi ki bu oneri Fyodor un babasi tarafindan geldiginde reddeden kendisi olmustu Bu kez reddeden Fyodor oldu Olumu Car Fyodor Moskova da 17 Ocak 1598 tarihinde 40 yasinda iken oldu Moskova Kremlini ndeki icinde bir anit mezara gomuldu Onun yerine hanedan degistirilerek Boris Godunov a Car ve Tum Rusya Otokrati olarak tac giydirildi Boylece Rusya da Rurik Hanedani ndan 1598 de Car Fyodor un olumunden 1613 te yeni Rusya Carlik hanedani olacak Romanov Hanedani nin basa gelmesine kadar suren Karisiklik Donemi Rusca Smutnoe vremya Smutnoe vremya adi verilen 15 yil suren bir fetret donemi basladi Fyodor un ve karisinin hic cocuklari olmamasi o doneme kadar Rusya Carligi hukumdar hanedani olan Rurik Hanedani nin sona ermesine neden oldu Bircok Rus prenslerinin uzaktan Rurik Hanedani ile kan iliskili olmakla beraber Rusya Carlik kalitsal kurallarina gore bu uzak Rurik akrabalarindan hicbirine Rusya Carligi Car i olmak uzerinde mesru hak taninmamakta idi Gunumuz kulturune etkisiCar Fyodor un 1584 1598 arasinda suren problemli Carlik donemi unlu 19 yuzyil Rus tiyatro oyunu yazari olan Aleksey Konstantinovich Tolstoy tarafindan serbest nazimla 1868 de yazilmis Tsar Fyodor Ioannovich adli tiyatro oyununda islenmektedir Kaynakca a b Kurat Akdes Nimet 1987 Rusya tarihi baslangictan 1917 ye kadar xiii Turk Tarih Kurumu yayinlari s 175 13 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Agustos 2017 Rusca MEGAS SYNA3ARISTHS 3 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Agustos 2017 Nolan Cathal J 2002 The Greenwood Encyclopedia of International Relations Ingilizce 2 Westport CT Londra Greenwood Publishing s 633 ISBN 0 313 30742 3 Erisim tarihi 14 Agustos 2017 Uydu Yucel Prof Dr Mualla Rusya Tarihi Istanbul Universitesi Acik ve Uzaktan Egitim Fakultesi ss 121 122 18 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Agustos 2017 Hume David 1983 The History of England from the Invasion of Julius Caesar to the Revolution of 1688 IV 1778 bas Indianapolis LibertyClassics s 376 15 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Agustos 2017 Online Library of Liberty vasitasiyla Crankshaw Edward Russia and Britain The Nations and Britain Collins s 126 Banham Martin 1998 The Cambridge Guide to Theatre Ingilizce Cambridge Cambridge University Press s 1115 ISBN 0 521 43437 8 Dis kaynaklarHosking Geoffrey 2004 Russia and the Russians A History Cambridge Harvard University Press ISBN 0 674 01114 7 Ingilizce Dis baglantilarWikimedia Commons ta I Fyodor ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Vikikaynak has the text of the 1911 Encyclopaedia Britannica article Theodore tsars Rusya hukumdarlarinin soyagaci Kurat Akdes Nimet 6 baski 2014 Rusya Tarihi Baslangicindan 1917 ye Kadar Ankara Turk Tarih Kurumu ISBN 9751605504 Online 1 18 Aralik 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Resmi unvanlarOnce gelen IV Ivan Korkunc Ivan Rus Cari 28 Mart 1584 16 17 Ocak 1598 Sonra gelen Boris Godunov