Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
David Hume (d. 7 Mayıs 1711 – ö. 25 Ağustos 1776),İskoç filozof, ekonomist ve tarihçi
| David Hume | |
|---|---|
 | |
| Doğumu | 7 Mayıs 1711 Edinburgh, İskoçya |
| Ölümü | 25 Ağustos 1776 (65 yaşında) Edinburgh, İskoçya |
| Çağı | 18. yüzyıl felsefesi |
| Bölgesi | Batı felsefesi |
| Okulu | Doğalcılık, kuşkuculuk, deneycilik, İskoç Aydınlanması, Klasik liberalizm |
| İlgi alanları | Epistemoloji, metafizik, zihin felsefesi, etik, siyaset felsefesi, estetik, din felsefesi, klasik iktisat |
| Önemli fikirleri | , , indüksiyon, , yarar |
Felsefesi
İnsan zihninde olup bitenleri Newton'un deneysel yöntemini uygulayarak, yeni bir insan bilimi kurmayı ve geliştirmeyi öneren Hume, tüm iyi niyetine ve yüksek amaçlarına rağmen, İngiliz empirizminin temel tezlerini koruduğu için son çözümlemede kuşkuculuğa düşmekten kurtulamamıştır. Bizim yalnızca, kendi zihnimizde doğrudan ve aracısız olarak tecrübe ettiğimiz ideleri, duyum ve izlenimleri bilebileceğimizi, bilgide kendi zihnimizin ötesine geçemediğimizi ve bundan dolayı herhangi bir şeyin insan zihninden bağımsız olarak var olduğunu söyleyemeyeceğimizi belirten Hume, insan zihnini bilgi bakımından analiz ettiği zaman, insan zihninin tüm içeriklerinin bize duyular ve deney tarafından sağlanan malzemeye indirgenebileceğini görmüştür, bu malzeme ise algılardan başka hiçbir şey değildir.
Gilles Deleuze'e göre, "Hume için söz konusu olan zihin psikolojisini, zihnin duygulanımlarının psikolojisiyle ikame etmektir. Zihin psikolojisi imkânsız, kurulamaz olandır, çünkü nesnesinde ne gerekli istikrarı ne de gerekli evrenselliği bulabilir; insanın gerçek bilimini yalnızca bir duygulanımlar psikolojisi kurabilir."
Başlıca Eserleri
- A Treatise of Human Nature (1739-1740, İnsanın Doğası Üzerine Bir İnceleme)
- Essays Moral, Political and Literary (1742, Ahlak, Siyaset, Yazın Denemeleri)
- An Enquiry Concerning Human Understanding (1751, , çev. Oruç Aruoba, Hacettepe Üniversitesi Yayınları)
- Political Discourses (1752, Siyasal Söylevler)
- History of England (1754-1762, İngiltere Tarihi)
Ölümünden sonra çıkan eserleri
- Dinin Doğal Tarihi (Natural History of Religion)
- Tabiî Din Üzerine Diyaloglar (Dialogues on Natural Religion) (Bu iki kitabı beraber olarak çevrilmiştir: DİN ÜSTÜNE Çev. Mete Tunçay, İmge Yayınları)
- İntihar ve Ruhun Ölümsüzlüğü Üstüne Deneme (On Suicide and On The Immortality of The Soul).
Hume üzerine yazılan kitaplar
- Gilles Deleuze, Empirisme et subjectivité, PUF, 1953 (Türkçesi: Ampirizm ve Öznellik, Ece Erbay (çev.), Norgunk Yayıncılık, İstanbul, 2008).
- Hume, Prof. Dr. Örsan K. Öymen, Say Yayınları, İstanbul, 2010.
Kaynakça
- ^ . David Hume (İngilizce). 28 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2021.
- ^ . 3 Mayıs 1998 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2021.
- ^ (İngilizce). 11 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2021.
- ^ . Encyclopedia Britannica (İngilizce). 21 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2021.
- ^ Hıristiyanlık Tarihi. Colşn Brown. Yeni Yaşam Yayınları. 1977. ss. 492-93 .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
David Hume d 7 Mayis 1711 o 25 Agustos 1776 Iskoc filozof ekonomist ve tarihciDavid HumeDogumu7 Mayis 1711 1711 05 07 Edinburgh IskocyaOlumu25 Agustos 1776 65 yasinda Edinburgh IskocyaCagi18 yuzyil felsefesiBolgesiBati felsefesiOkuluDogalcilik kuskuculuk deneycilik Iskoc Aydinlanmasi Klasik liberalizmIlgi alanlariEpistemoloji metafizik zihin felsefesi etik siyaset felsefesi estetik din felsefesi klasik iktisatOnemli fikirleri induksiyon yararEtkilendikleri Locke Descartes Berkeley Hobbes Hutcheson Newton Leibniz Epicurus Cicero Ashley Cooper Sextus Empiricus PyrrhoEtkiledikleri Smith Ferguson Kant Bentham Madison Hamilton Schopenhauer Comte Mill Baron d Holbach Darwin Huxley James Russell Einstein Popper Ayer Mackie Chomsky Dennett FodorFelsefesiInsan zihninde olup bitenleri Newton un deneysel yontemini uygulayarak yeni bir insan bilimi kurmayi ve gelistirmeyi oneren Hume tum iyi niyetine ve yuksek amaclarina ragmen Ingiliz empirizminin temel tezlerini korudugu icin son cozumlemede kuskuculuga dusmekten kurtulamamistir Bizim yalnizca kendi zihnimizde dogrudan ve aracisiz olarak tecrube ettigimiz ideleri duyum ve izlenimleri bilebilecegimizi bilgide kendi zihnimizin otesine gecemedigimizi ve bundan dolayi herhangi bir seyin insan zihninden bagimsiz olarak var oldugunu soyleyemeyecegimizi belirten Hume insan zihnini bilgi bakimindan analiz ettigi zaman insan zihninin tum iceriklerinin bize duyular ve deney tarafindan saglanan malzemeye indirgenebilecegini gormustur bu malzeme ise algilardan baska hicbir sey degildir Gilles Deleuze e gore Hume icin soz konusu olan zihin psikolojisini zihnin duygulanimlarinin psikolojisiyle ikame etmektir Zihin psikolojisi imkansiz kurulamaz olandir cunku nesnesinde ne gerekli istikrari ne de gerekli evrenselligi bulabilir insanin gercek bilimini yalnizca bir duygulanimlar psikolojisi kurabilir Baslica EserleriA Treatise of Human Nature 1739 1740 Insanin Dogasi Uzerine Bir Inceleme Essays Moral Political and Literary 1742 Ahlak Siyaset Yazin Denemeleri An Enquiry Concerning Human Understanding 1751 cev Oruc Aruoba Hacettepe Universitesi Yayinlari Political Discourses 1752 Siyasal Soylevler History of England 1754 1762 Ingiltere Tarihi Olumunden sonra cikan eserleri Dinin Dogal Tarihi Natural History of Religion Tabii Din Uzerine Diyaloglar Dialogues on Natural Religion Bu iki kitabi beraber olarak cevrilmistir DIN USTUNE Cev Mete Tuncay Imge Yayinlari Intihar ve Ruhun Olumsuzlugu Ustune Deneme On Suicide and On The Immortality of The Soul Hume uzerine yazilan kitaplar Gilles Deleuze Empirisme et subjectivite PUF 1953 Turkcesi Ampirizm ve Oznellik Ece Erbay cev Norgunk Yayincilik Istanbul 2008 Hume Prof Dr Orsan K Oymen Say Yayinlari Istanbul 2010 Kaynakca David Hume Ingilizce 28 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Nisan 2021 3 Mayis 1998 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Nisan 2021 Ingilizce 11 Haziran 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Nisan 2021 Encyclopedia Britannica Ingilizce 21 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Nisan 2021 Hiristiyanlik Tarihi Colsn Brown Yeni Yasam Yayinlari 1977 ss 492 93 ISBN 975 8318 86 1