I. Henri (4 Mayıs 1008 – 4 Ağustos 1060), 20 Temmuz 1031'den 4 Ağustos 1060'ta ölümüne kadar Fransa kralı ve 1016 – 1032 döneminde Burgonya Dükü. Capet Hanedanı'dan II. Robert ile üçüncü eşi Constance d'Arles'ın büyük oğludur. Babası yaşamakta iken 14 Mayıs 1027 Reims Katedrali'de ortak kral olarak babası ile birlikte taç giydirilmiş ve babasının 4 Mayıs 1008'da ölümünden sonra tek başına Franklar Kralı olmuştur. Capet Hanedanından olan üçüncü Franklar Kralıdır ve böylece Fransız tarihçileri tarafından kullanılan "birinci bin yıl (an mil)" dönemi hükümdarlarındandır.
I. Henri | |
---|---|
I. Henri'nin Chroniques de France ou de St Denis yama eserinde bulunan resmi | |
Franklar kralı | |
Hüküm süresi | 20 Temmuz 1031 – 4 Ağustos 1060 29 yıl, 25 gün Babası II. Robert ile ortak krallıkː 14 Mayıs 1027 – 20 Temmuz 1031; |
Taç giymesi | (Babası ile birlikte) 14 Mayıs 1027 Reims Katedrali |
Önce gelen | II. Robert (Frank kralı) |
Sonra gelen | I.Philippe |
Hüküm süresi | 1016 – 1032 yak. 16 yıl |
Önce gelen | II. Robert, Franklar Kralı |
Sonra gelen | |
Doğum | 4 Mayıs 1008 Reims, Fransa Krallığı |
Ölüm | 4 Ağustos 1060 (52 yaşında) , Fransa Krallığı |
Defin | Saint-Denis Bazilikası, Paris |
Eş(ler)i | Kievli Anne |
Çocuk(lar)ı | I. Philippe Emma Fransalı Robert Fransalı I. Hugues, Vermandois Kontu |
Hanedan | Capet Hanedanı |
Babası | II. Robert |
Annesi | Constance d'Arles |
Dini | Roma Katoliği |
Hükümdarlık döneminde kraliyetin doğrudan doğruya sahip olduğu kraliyet arazilerinin yüzölçümü gayet küçülmüştü. Bu nedenle bazı tarihçiler bunun Capet Hanedanı'nın ilk krallarının iktidar gücünün gayet zayıf olduğunu iddia etmişlerdir. Fakat bu tartışmalıdır. Diğer tarihçiler I. Henri ve iki öncülü Capet Hanedanı krallarının güçlü ama gerçekçi olduklarını ve Fransa monarşi sisteminin o dönemdeki politik bakımdan çok kısıtlı olması durumunu, merkezi devlet idaresine maksimum sonuç sağlayacak şekilde kullandıklarını; ama buna rağmen kraliyet arazilerinin yüzölçümünün küçüldüğünü iddia etmektedirler.
Hayatı
I. Henri 4 Mayıs 1008'de Reims'te Capet Hanedanı üyesi olarak doğdu. Babası Franklar Kralı ve Burgonya Dükü olan II. Robert, Fransa Kralı (972–1031) ve annesi Constance d'Arles (986–1034) idi. Babası Henri'yi tercih edercesine önce ona 1016'da Burgonya Dükü unvanını verdi. Daha sonra da Capet Hanedanı kurucusu Hugues Capet tarafından hükümdar ölümlerinden sonra taht kavgalarını önleme için uygulanan bir gelenek olarak I. Henri kardeşi Hugh Magnus’un ölümünden sonra babası II. Robert Fransa Kralı olarak yaşamakta iken, 14 Mayıs 1027'de Reims Katedrali'nde yapılan bir törenle babası ile birlikte bir taç giydirilip ortak kral ilan edildi. Buna karşı olan kardeşi Robert, hem annelerinin hem de Henri'nin destekleri ile, babasına karşı isyan edip veliaht olmak istedi; ama babası II. Robert bu evlat isyanını hemen bastırdı. Zaten ortak kral iken I. Henri'nin gayet az etkisi ve iktidar gücü bulunmaktaydı.
Babası 20 Temmuz 1031'da öldüğünde I. Henri tek hükümdar olarak devlet idaresini eline aldı. I. Henri Franklar Kralı olduktan sonra kardeşi Robert'in bunu kabul etmemesi olasılığını ortadan kaldırmak için politik bir tedbir alarak, 1016'dan itibaren kendi üzerinde bulunan Burgonya Dükü görevi ve unvanını kardeşi Robert'e devredip Robert'i 1032'de Burgonya Dükü yaptı.
Hükümdarlığın başlarında I. Henri'nin uyguladığı stratejik politik tedbirlerin başında yeni olarak Normandiya Dükü olan ve Henri'nin akrabası olan (sonradan İngiltere'yi fethedip İngiltere Kralı olacak) William'a vasallarının isyanlarını bastırabilmesi için askeri destek sağlamak oldu. 1047'de Normandiya Dükü William, kendine destek veren Franklar Krallığı birlikleri ile isyancı vasallarını Caen yakınlarındaki bir alanda 'de yenip isyanı bastırdı.
1051'de Normandiya Dükü William Flandra Kontu'nun kızı olan "Matilda Flandra'lı" ile evlendi. I. Henri bu evliliği Fransa Krallığı'na bir tehdit olarak gördü ve I. Henri'nin Normandiya Dükü William'a karşı stratejisi değişti. Bundan sonra Fransa William'ı bir aleyhtar olarak görmeye başladı. 1054'te ilk defa ve 1057'de ikinci defa I. Henri Normandiya Dükü'ne karşı bu düklüğü istila edip Fransa'ya bağlamak hedefi ile askeri seferler düzenledi. Her iki askeri seferde de Fransa Krallığı orduları başarısız kaldı. I. Henri bundan sonra Normandiya Dükü William'a karşı isyana geçmiş olan Normandiyalı asil baronlara destek vermeye başladı. William'a karşı olan Fransa Krallığı isyancılara desteği İ. Henri'nin hükümdarlığının sonuna kadar ve ondan sonra da devam etti.
Fransa Krallığı ile Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu arasında anlaşmazlıklar çıktıkça Fransa Kralı I. Henri ve III. Heinrich (Kutsal Roma İmparatoru) bunları çözümlemek için şahsen buluşup müzakereler yapmayı tercih ettiler. III. Henri'nin hükümdarlığı sırasında kral I. Henri ve imparator III. Hendrik üç defa, hepsi de 'ta yapılan; böyle şahsi karşılıklı müzakerelerde bulundular. Birinci şahsi müzakereler 1043 yılı başlarında yapıldı. Bu ilk müzakerelere konu olan sorun imparator III. Hindrick'in Fransa Kralı I. Henri'nin tabi vasallarından biri olan "V. Guillaume, Akitanya Dükũ"'nũn kızı "Agnes d'Poitou" (veya Agnès de Poitiers) ile evlenmesi ve bu evliliğin ortaya çıkaracağı sorunlar idi. Bundan sonra III. Hindrick ile Agnes d'Poitou evliliği gerçekleşti. İkinci karşılıklı konuşmalar Mayıs 1056'de yapıldı. Bu müzakerelerin konusu III. Thibaut, Blois Kontu'nın I. Henri'ye tabi olmayı kabul etmemesi oldu. Bu müzakerelerde her iki taraf da bir anlaşmaya razı görülmedikleri için müzakereler çıkmaza girdi. Fransa Kralı I. Henri imparator III. Hindrick'i geleneksel vassallık kaidelerine uymamakla suçladı. İki taraf da hiç anlaşmaya varamadan müzakereleri terk ettiler. Üçüncü karşılıklı şahsi müzakereler 1059'de yapıldı. Bu müzakerelerde Fransa'ya papalık temsilcisi olan Kardinal Humbert'in Fransa kralını "tiranlıkla ve kilise mevkilerini para ile satma suçuyla ile itham etmesine" aldırmayıp papazlık, piskoposluk ve manastır başrahipliği mevkilerinin I. Henri tarafından para ile satılması konusu ele alındı. Bu müzakereler de başarısız kaldı.
I. Henri Fransa Kralı olarak şahsi iktidarını ve merkezi siyasal otoriteyi geliştirmek için yaptığı büyük çabalara rağmen 29 yıl kadar uzun süren I. Henri'nin hükümdarlık döneminde feodalizm (yani ülkede merkezî otoritenin zayıf olup, yerellik görülmesi ve siyasal örgütlenmeyi koruyan-korunan (süzeren-vassal) ilişkisine dayanarak gayet hiyerarşik olması), tarihsel zirve noktasına erişmiştir.
I. Henri 4 Ağustos 1060'ta Vitry-en-Brie, Fransa'da öldü ve geleneksel Fransa Kralları defin mevki olan Saint-Denis Bazilikası, Paris'te defin edildi. Yerine Fransa Kralı olarak yaşayan en büyük oğlu olan I. Philippe 7 yaşında iken Fransa Krallığı tahtına çıkarıldı. Onun 7 yıl içinde yetişkin yaşına varabilmesi için sonraki 7 yıl, I. Henri'nin karısı ve I. Philippe'in annesi olan "Anne de Kiev" taht naipliği yaptı.
Evlilikleri ve çocuklarɪ
I. Henri yapılan devlet anlaşmalarına göre II. Konrad (Kutsal Roma İmparatoru) kızı Mathilda Frankonyalı ile evlenmek üzere nişanlanmıştı ama Mathilda 1034'te beklenmedik şekilde genç yaşta öldü. Bundan sonra I Henri "Matilda Frisialı" ile evlilik yaptı. 1044'te bu eşi doğum yapmakta iken sezaryen doğum yapması gerekti ve bu operasyondan ne anne ne de bebek kurtulabildi. Üçüncü evlilik için I. Henri Avrupa;'nin uzak köşelerine bile uygun bir kral kızı bulmak için araştırmalar yaptırdı. I. Yaroslav (Kiev Büyük Knezi) ve eşi sonradan Azize Anna adı ile Hristiyan Ortodoks azizi olacak) İsveçli İngegerd Olofsdotter'in kızı olan Kievli Anne ile 19 Mayıs 1051'de evlilik yaptı. Bu evlilikten çiftin şu dört çocuğu oldu:
- I. Philippe, Fransa Kralı (23 Mayıs 1052 – 30 Temmuz 1108).
- Emma (1054 – 1109?).
- Robert (yak.1055 – yak.1060).
- I. Hugues, Vermandois Kontu (1057–1102).
Kaynakça
- Özel
- ^ a b c d e Bradbury, Jim (2007) The Capetians: The History of a Dynasty, Londra: Bloomsbury. (İngilizce)
- ^ a b Hallam, Elizabeth ve Evard, Judith, (2013) Capetian France 987-1328, Londra: Routledge (İngilizce)
- ^ Brown, R. Allen, (1969) The Normans and the Norman Conquest, Boydell Press, (İngilizce)
- ^ Weinfurter, Stefan (1999) The Salian Century: Main Currents in an Age of Transition, University of Pennsylvania Press. (İngilizce)
- ^ Hallam, Elizabeth (1999) The Capetians 987-1328, Londra Longman Group Ltd., (İngilizce)
- ^ Herwig Wolfram, (İng. çev. Denise A Kaiser) (2000) Conrad II, 990-1039: Emperor of Three Kingdoms, The Pennsylvania State University Press, (İngilizce)
- ^ Gislebertus (Mons'lu), (Ing. cev. Laura Napran) (2005) Chronicle of Hainaut, The Boydell Press, say. 28 not108.
- Genel
- Hallam, Elizabeth (1980) Capetian France: 987-1328, Londra: Longman Group Ltd, (İngilizce)
- Bradbury, Jim, (2007) The Capetians: The History of a Dynasty, Londra: Bloomsbury Publishing, (İngilizce)
- Fawtier, Robert (İng. çev.: Lionel Butler ve R.J. Adam) (1989) The Capetian Kings of France:Monarchy and Nation 987-1328, Londra: Macmillan Education Ltd, (İngilizce)
- Viard, Jules (ed.) (1928) Les Grandes Chroniques de France 5. Ciltː Hugues Capet à Louis VI le Gros, Paris:Librairie ancienne Honoré Champion (Fransızca) [1] 11 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . .
Dış bağlantılar
- Capet Hanedanı silsile tablosu12 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
Önce gelen: II. Robert | Fransa Kralı 24 Ekim 996 - 20 Temmuz 1031 | Sonra gelen: I. Philippe |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
I Henri 4 Mayis 1008 4 Agustos 1060 20 Temmuz 1031 den 4 Agustos 1060 ta olumune kadar Fransa krali ve 1016 1032 doneminde Burgonya Duku Capet Hanedani dan II Robert ile ucuncu esi Constance d Arles in buyuk ogludur Babasi yasamakta iken 14 Mayis 1027 Reims Katedrali de ortak kral olarak babasi ile birlikte tac giydirilmis ve babasinin 4 Mayis 1008 da olumunden sonra tek basina Franklar Krali olmustur Capet Hanedanindan olan ucuncu Franklar Kralidir ve boylece Fransiz tarihcileri tarafindan kullanilan birinci bin yil an mil donemi hukumdarlarindandir I HenriI Henri ninChroniques de France ou de St Denisyama eserinde bulunan resmiFranklar kraliHukum suresi20 Temmuz 1031 4 Agustos 1060 29 yil 25 gun Babasi II Robert ile ortak krallikː 14 Mayis 1027 20 Temmuz 1031 Tac giymesi Babasi ile birlikte 14 Mayis 1027 Reims KatedraliOnce gelenII Robert Frank krali Sonra gelenI PhilippeHukum suresi1016 1032 yak 16 yilOnce gelenII Robert Franklar KraliSonra gelenDogum4 Mayis 1008 Reims Fransa KralligiOlum4 Agustos 1060 52 yasinda Fransa KralligiDefinSaint Denis Bazilikasi ParisEs ler iKievli AnneCocuk lar iI Philippe Emma Fransali Robert Fransali I Hugues Vermandois KontuHanedanCapet HanedaniBabasiII RobertAnnesiConstance d ArlesDiniRoma Katoligi Hukumdarlik doneminde kraliyetin dogrudan dogruya sahip oldugu kraliyet arazilerinin yuzolcumu gayet kuculmustu Bu nedenle bazi tarihciler bunun Capet Hanedani nin ilk krallarinin iktidar gucunun gayet zayif oldugunu iddia etmislerdir Fakat bu tartismalidir Diger tarihciler I Henri ve iki onculu Capet Hanedani krallarinin guclu ama gercekci olduklarini ve Fransa monarsi sisteminin o donemdeki politik bakimdan cok kisitli olmasi durumunu merkezi devlet idaresine maksimum sonuc saglayacak sekilde kullandiklarini ama buna ragmen kraliyet arazilerinin yuzolcumunun kuculdugunu iddia etmektedirler HayatiI Henri 4 Mayis 1008 de Reims te Capet Hanedani uyesi olarak dogdu Babasi Franklar Krali ve Burgonya Duku olan II Robert Fransa Krali 972 1031 ve annesi Constance d Arles 986 1034 idi Babasi Henri yi tercih edercesine once ona 1016 da Burgonya Duku unvanini verdi Daha sonra da Capet Hanedani kurucusu Hugues Capet tarafindan hukumdar olumlerinden sonra taht kavgalarini onleme icin uygulanan bir gelenek olarak I Henri kardesi Hugh Magnus un olumunden sonra babasi II Robert Fransa Krali olarak yasamakta iken 14 Mayis 1027 de Reims Katedrali nde yapilan bir torenle babasi ile birlikte bir tac giydirilip ortak kral ilan edildi Buna karsi olan kardesi Robert hem annelerinin hem de Henri nin destekleri ile babasina karsi isyan edip veliaht olmak istedi ama babasi II Robert bu evlat isyanini hemen bastirdi Zaten ortak kral iken I Henri nin gayet az etkisi ve iktidar gucu bulunmaktaydi Babasi 20 Temmuz 1031 da oldugunde I Henri tek hukumdar olarak devlet idaresini eline aldi I Henri Franklar Krali olduktan sonra kardesi Robert in bunu kabul etmemesi olasiligini ortadan kaldirmak icin politik bir tedbir alarak 1016 dan itibaren kendi uzerinde bulunan Burgonya Duku gorevi ve unvanini kardesi Robert e devredip Robert i 1032 de Burgonya Duku yapti Hukumdarligin baslarinda I Henri nin uyguladigi stratejik politik tedbirlerin basinda yeni olarak Normandiya Duku olan ve Henri nin akrabasi olan sonradan Ingiltere yi fethedip Ingiltere Krali olacak William a vasallarinin isyanlarini bastirabilmesi icin askeri destek saglamak oldu 1047 de Normandiya Duku William kendine destek veren Franklar Kralligi birlikleri ile isyanci vasallarini Caen yakinlarindaki bir alanda de yenip isyani bastirdi 1051 de Normandiya Duku William Flandra Kontu nun kizi olan Matilda Flandra li ile evlendi I Henri bu evliligi Fransa Kralligi na bir tehdit olarak gordu ve I Henri nin Normandiya Duku William a karsi stratejisi degisti Bundan sonra Fransa William i bir aleyhtar olarak gormeye basladi 1054 te ilk defa ve 1057 de ikinci defa I Henri Normandiya Duku ne karsi bu duklugu istila edip Fransa ya baglamak hedefi ile askeri seferler duzenledi Her iki askeri seferde de Fransa Kralligi ordulari basarisiz kaldi I Henri bundan sonra Normandiya Duku William a karsi isyana gecmis olan Normandiyali asil baronlara destek vermeye basladi William a karsi olan Fransa Kralligi isyancilara destegi I Henri nin hukumdarliginin sonuna kadar ve ondan sonra da devam etti Fransa Kralligi ile Kutsal Roma Cermen Imparatorlugu arasinda anlasmazliklar ciktikca Fransa Krali I Henri ve III Heinrich Kutsal Roma Imparatoru bunlari cozumlemek icin sahsen bulusup muzakereler yapmayi tercih ettiler III Henri nin hukumdarligi sirasinda kral I Henri ve imparator III Hendrik uc defa hepsi de ta yapilan boyle sahsi karsilikli muzakerelerde bulundular Birinci sahsi muzakereler 1043 yili baslarinda yapildi Bu ilk muzakerelere konu olan sorun imparator III Hindrick in Fransa Krali I Henri nin tabi vasallarindan biri olan V Guillaume Akitanya Dukũ nũn kizi Agnes d Poitou veya Agnes de Poitiers ile evlenmesi ve bu evliligin ortaya cikaracagi sorunlar idi Bundan sonra III Hindrick ile Agnes d Poitou evliligi gerceklesti Ikinci karsilikli konusmalar Mayis 1056 de yapildi Bu muzakerelerin konusu III Thibaut Blois Kontu nin I Henri ye tabi olmayi kabul etmemesi oldu Bu muzakerelerde her iki taraf da bir anlasmaya razi gorulmedikleri icin muzakereler cikmaza girdi Fransa Krali I Henri imparator III Hindrick i geleneksel vassallik kaidelerine uymamakla sucladi Iki taraf da hic anlasmaya varamadan muzakereleri terk ettiler Ucuncu karsilikli sahsi muzakereler 1059 de yapildi Bu muzakerelerde Fransa ya papalik temsilcisi olan Kardinal Humbert in Fransa kralini tiranlikla ve kilise mevkilerini para ile satma sucuyla ile itham etmesine aldirmayip papazlik piskoposluk ve manastir basrahipligi mevkilerinin I Henri tarafindan para ile satilmasi konusu ele alindi Bu muzakereler de basarisiz kaldi I Henri Fransa Krali olarak sahsi iktidarini ve merkezi siyasal otoriteyi gelistirmek icin yaptigi buyuk cabalara ragmen 29 yil kadar uzun suren I Henri nin hukumdarlik doneminde feodalizm yani ulkede merkezi otoritenin zayif olup yerellik gorulmesi ve siyasal orgutlenmeyi koruyan korunan suzeren vassal iliskisine dayanarak gayet hiyerarsik olmasi tarihsel zirve noktasina erismistir I Henri 4 Agustos 1060 ta Vitry en Brie Fransa da oldu ve geleneksel Fransa Krallari defin mevki olan Saint Denis Bazilikasi Paris te defin edildi Yerine Fransa Krali olarak yasayan en buyuk oglu olan I Philippe 7 yasinda iken Fransa Kralligi tahtina cikarildi Onun 7 yil icinde yetiskin yasina varabilmesi icin sonraki 7 yil I Henri nin karisi ve I Philippe in annesi olan Anne de Kiev taht naipligi yapti Evlilikleri ve cocuklarɪI Henri yapilan devlet anlasmalarina gore II Konrad Kutsal Roma Imparatoru kizi Mathilda Frankonyali ile evlenmek uzere nisanlanmisti ama Mathilda 1034 te beklenmedik sekilde genc yasta oldu Bundan sonra I Henri Matilda Frisiali ile evlilik yapti 1044 te bu esi dogum yapmakta iken sezaryen dogum yapmasi gerekti ve bu operasyondan ne anne ne de bebek kurtulabildi Ucuncu evlilik icin I Henri Avrupa nin uzak koselerine bile uygun bir kral kizi bulmak icin arastirmalar yaptirdi I Yaroslav Kiev Buyuk Knezi ve esi sonradan Azize Anna adi ile Hristiyan Ortodoks azizi olacak Isvecli Ingegerd Olofsdotter in kizi olan Kievli Anne ile 19 Mayis 1051 de evlilik yapti Bu evlilikten ciftin su dort cocugu oldu I Philippe Fransa Krali 23 Mayis 1052 30 Temmuz 1108 Emma 1054 1109 Robert yak 1055 yak 1060 I Hugues Vermandois Kontu 1057 1102 KaynakcaOzel a b c d e Bradbury Jim 2007 The Capetians The History of a Dynasty Londra Bloomsbury Ingilizce a b Hallam Elizabeth ve Evard Judith 2013 Capetian France 987 1328 Londra Routledge Ingilizce Brown R Allen 1969 The Normans and the Norman Conquest Boydell Press Ingilizce Weinfurter Stefan 1999 The Salian Century Main Currents in an Age of Transition University of Pennsylvania Press Ingilizce Hallam Elizabeth 1999 The Capetians 987 1328 Londra Longman Group Ltd Ingilizce Herwig Wolfram Ing cev Denise A Kaiser 2000 Conrad II 990 1039 Emperor of Three Kingdoms The Pennsylvania State University Press Ingilizce Gislebertus Mons lu Ing cev Laura Napran 2005 Chronicle of Hainaut The Boydell Press say 28 not108 GenelHallam Elizabeth 1980 Capetian France 987 1328 Londra Longman Group Ltd Ingilizce Bradbury Jim 2007 The Capetians The History of a Dynasty Londra Bloomsbury Publishing Ingilizce Fawtier Robert Ing cev Lionel Butler ve R J Adam 1989 The Capetian Kings of France Monarchy and Nation 987 1328 Londra Macmillan Education Ltd Ingilizce Viard Jules ed 1928 Les Grandes Chroniques de France 5 Ciltː Hugues Capet a Louis VI le Gros Paris Librairie ancienne Honore Champion Fransizca 1 11 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dis baglantilarCapet Hanedani silsile tablosu12 Aralik 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Once gelen II Robert Fransa Krali 24 Ekim 996 20 Temmuz 1031 Sonra gelen I Philippe