Birinci Jön Türk Kongresi ya da Osmanlı Hürriyetperveran Kongresi, 4 Şubat 1902'de saat 20:00'de Institut de France üyesi Germain Antoin Lefevre-Pontalis'in evinde yapıldı. Muhalefet Fransız hükûmetine uygun olarak bir araya geldi. Halka kapalı, 47 delege hazır bulundu. Ermeniler görüşmelerin Fransızca yapılmasını istediler, ancak diğer delegeler bu teklifi reddettiler.
Jön Türk Kongresi (1902) | |
---|---|
Durum | Tamamlandı |
Konum | Paris |
Ülke | Fransa |
İlk düzenlenme | 4 Şubat 1902 |
Son düzenlenme | 9 Şubat 1902 |
Öncesi
Sultan Abdülmecid'in kızı Seniha Sultan'ın eşi Damat Mahmud Celâleddin Paşa’nın çocukları Prens Sabahaddin ve Prens Lütfullah Bey ile birlikte II. Abdülhamid’e karşı mücadele eden Jön Türklere katılmaları Cemiyet’in durma noktasına gelen faaliyetlerine yeni bir ivme kazandırmış ve yok olmaya başlayan ümitlerin yeniden filizlenmeye başlamasına neden olmuştur. Prens Sabahattin, Jön Türkler ile çalışmaya başladıktan sonra Abdülhamid muhalifleri arasındaki çalışmaların birlikte devam etmesi için geniş çaplı bir toplantı yapma gereğini dile getirmiştir. Bu çerçevede Abdülhamid’e muhalif olan en tanınmış kişileri bir araya getirmek için bir kongre oluşturulması çalışmalarına başlamıştı. Kısa süre içinde bu çabaları netice vermişti.
Kongre
Kongre’de yapılan müzakereler neticesinde iki farklı görüş ortaya çıkmıştır. Bu görüşler Osmanlı Devleti’nde yapılacak olan devrimin ilk olarak askerî güç kullanılarak gerçekleştirilmesi ikinci olarak da yabancı devletlerin müdahalede aktif rol almalarıdır. Devrimin yapılmasında destek alınması ve kullanılması gereken askerî güç konusunda taraflar arasında görüş ayrılığı yoktu. Ancak kongrenin en tartışmalı konusu yapılacak olan devrim için dış güçlerin müdahalesini isteme noktasında olmuştur. Prens Sabahattin, yabancı müdahalesinin ülkemiz için genel olarak yararlı bir düşünce olmadığını ancak bu defa konunun hassasiyeti bakımından böyle bir durumun gerekebileceğini söyledikten sonra görüşlerini desteklemek için yabancı müdahalesinin devletimiz yararına çevirebileceğinden bahsetmiştir. Sabahattin Bey ve İsmail Kemal Bey müdahale edilmesini Ahmet Rıza Bey ise Adem-i Müdahaleciliği savunmuş ve böylece kongre neticesinde birleşme yerine bölünme çıkmıştır.
Birinci Jön Türk Kongresi’nde ayrılıkların temel nedenlerinden bir tanesi de Prens Sabahattin ve yanında yer alanlar Osmanlı Devleti sınırları içinde yer alan diğer etnik ve gayri Müslim unsurların taleplerini tamamen reddetmek yerine uygulanabilir olanlarının dikkate alınmasını istemişlerdir. Bunun için Prens Sabahattin ve yanındakiler Adem-i Merkeziyet etrafında bir programın yapılması gerekliliğini savunmuşlardır.
Sonrası
1902 yılında yapılan kongreden sonra II. Abdülhamid’e karşı izlenecek mücadele konusunda düşülen anlaşmazlık neticesinde muhalefet safları bölündü. Birinci Jön Türk Kongresi’nden sonra çıkan anlaşmazlıklardan sonra kurulan Osmanlı Hürriyetperveran Cemiyeti 1905 tarihinde Prens Sabahattin tarafından Teşebbüs-i Şahsî ve Adem-i Merkeziyeti Cemiyeti adı altında siyasal hayattaki faaliyetlerine devam etmiştir. Ahmet Rıza Bey ve taraftarları Birinci Jön Türk Kongresi’nden sonra meydana gelen görüş ayrılıklarından sonra İttihat ve Terakki ismini kullanmaya başladılar. İlk Kongre’nin başarısızlığından birkaç yıl sonra Jön Türkler ortak ve kuvvetli muhalif bir yapı içinde hareket etmek maksadıyla yeni bir kongrenin yapılması konusunda anlaşmaya vardılar.
Kaynakça
- Özel
- ^ Hanioğlu 2001, s. 586.
- ^ Hanioğlu 1995, s. 188.
- ^ Kaan 2019, s. 9.
- ^ Durukan 2004, s. 145.
- ^ Kuran 2000, s. 191.
- ^ Sarıca 1993, s. 249.
- ^ Kaan 2019, s. 11.
- ^ Kaan 2019, s. 12.
- Genel
- Hanioğlu, M. Şükrü (2001). "Jön Türkler". TDV İslâm Ansiklopedisi. 23. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı. 16 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ocak 2022.
- Hanioğlu, M. Şükrü (1995), The Young Turks in Opposition (İngilizce), Oxford University Press, ISBN .
- Kaan, Oğuz (2019). "Türk Siyasi Tarihi'nde Jön Türk Kongreleri". Econharran Harran Üniversitesi İİBF Dergisi. 3 (4). 16 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ocak 2022.
- Durukan, K. (2004). "Prens Sabahattin ve İlm-i İçtima Liberalizmin Kökenleri". Alkan, Mehmet Ö. (Ed.). Cumhuriyete Devreden Düşünce Mirası Tanzimat ve Meşrutiyet’in Birikimi. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Kuran, Ahmet Bedevi (2000). İnkılap Tarihimiz ve Jöntürkler (2. bas.). İstanbul: Kaynak. ISBN .
- Sarıca, Murat (1993). Siyasi Düşünce Tarihi (6. bas.). İstanbul: Gerçek Yayınevi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Birinci Jon Turk Kongresi ya da Osmanli Hurriyetperveran Kongresi 4 Subat 1902 de saat 20 00 de Institut de France uyesi Germain Antoin Lefevre Pontalis in evinde yapildi Muhalefet Fransiz hukumetine uygun olarak bir araya geldi Halka kapali 47 delege hazir bulundu Ermeniler gorusmelerin Fransizca yapilmasini istediler ancak diger delegeler bu teklifi reddettiler Jon Turk Kongresi 1902 DurumTamamlandiKonumParisUlkeFransaIlk duzenlenme4 Subat 1902Son duzenlenme9 Subat 1902OncesiSultan Abdulmecid in kizi Seniha Sultan in esi Damat Mahmud Celaleddin Pasa nin cocuklari Prens Sabahaddin ve Prens Lutfullah Bey ile birlikte II Abdulhamid e karsi mucadele eden Jon Turklere katilmalari Cemiyet in durma noktasina gelen faaliyetlerine yeni bir ivme kazandirmis ve yok olmaya baslayan umitlerin yeniden filizlenmeye baslamasina neden olmustur Prens Sabahattin Jon Turkler ile calismaya basladiktan sonra Abdulhamid muhalifleri arasindaki calismalarin birlikte devam etmesi icin genis capli bir toplanti yapma geregini dile getirmistir Bu cercevede Abdulhamid e muhalif olan en taninmis kisileri bir araya getirmek icin bir kongre olusturulmasi calismalarina baslamisti Kisa sure icinde bu cabalari netice vermisti KongrePrens Sabahattin in baskanliginda Paris te 4 9 Subat 1902 tarihleri arasinda duzenlenen Osmanli Hurriyetperveran Kongresi ne katilan Jon Turkler Kongre de yapilan muzakereler neticesinde iki farkli gorus ortaya cikmistir Bu gorusler Osmanli Devleti nde yapilacak olan devrimin ilk olarak askeri guc kullanilarak gerceklestirilmesi ikinci olarak da yabanci devletlerin mudahalede aktif rol almalaridir Devrimin yapilmasinda destek alinmasi ve kullanilmasi gereken askeri guc konusunda taraflar arasinda gorus ayriligi yoktu Ancak kongrenin en tartismali konusu yapilacak olan devrim icin dis guclerin mudahalesini isteme noktasinda olmustur Prens Sabahattin yabanci mudahalesinin ulkemiz icin genel olarak yararli bir dusunce olmadigini ancak bu defa konunun hassasiyeti bakimindan boyle bir durumun gerekebilecegini soyledikten sonra goruslerini desteklemek icin yabanci mudahalesinin devletimiz yararina cevirebileceginden bahsetmistir Sabahattin Bey ve Ismail Kemal Bey mudahale edilmesini Ahmet Riza Bey ise Adem i Mudahaleciligi savunmus ve boylece kongre neticesinde birlesme yerine bolunme cikmistir Birinci Jon Turk Kongresi nde ayriliklarin temel nedenlerinden bir tanesi de Prens Sabahattin ve yaninda yer alanlar Osmanli Devleti sinirlari icinde yer alan diger etnik ve gayri Muslim unsurlarin taleplerini tamamen reddetmek yerine uygulanabilir olanlarinin dikkate alinmasini istemislerdir Bunun icin Prens Sabahattin ve yanindakiler Adem i Merkeziyet etrafinda bir programin yapilmasi gerekliligini savunmuslardir Sonrasi1902 yilinda yapilan kongreden sonra II Abdulhamid e karsi izlenecek mucadele konusunda dusulen anlasmazlik neticesinde muhalefet saflari bolundu Birinci Jon Turk Kongresi nden sonra cikan anlasmazliklardan sonra kurulan Osmanli Hurriyetperveran Cemiyeti 1905 tarihinde Prens Sabahattin tarafindan Tesebbus i Sahsi ve Adem i Merkeziyeti Cemiyeti adi altinda siyasal hayattaki faaliyetlerine devam etmistir Ahmet Riza Bey ve taraftarlari Birinci Jon Turk Kongresi nden sonra meydana gelen gorus ayriliklarindan sonra Ittihat ve Terakki ismini kullanmaya basladilar Ilk Kongre nin basarisizligindan birkac yil sonra Jon Turkler ortak ve kuvvetli muhalif bir yapi icinde hareket etmek maksadiyla yeni bir kongrenin yapilmasi konusunda anlasmaya vardilar KaynakcaOzel Hanioglu 2001 s 586 Hanioglu 1995 s 188 Kaan 2019 s 9 Durukan 2004 s 145 Kuran 2000 s 191 Sarica 1993 s 249 Kaan 2019 s 11 Kaan 2019 s 12 GenelHanioglu M Sukru 2001 Jon Turkler TDV Islam Ansiklopedisi 23 Istanbul Turkiye Diyanet Vakfi 16 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Ocak 2022 Hanioglu M Sukru 1995 The Young Turks in Opposition Ingilizce Oxford University Press ISBN 0 19 509115 9 Kaan Oguz 2019 Turk Siyasi Tarihi nde Jon Turk Kongreleri Econharran Harran Universitesi IIBF Dergisi 3 4 16 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Ocak 2022 Durukan K 2004 Prens Sabahattin ve Ilm i Ictima Liberalizmin Kokenleri Alkan Mehmet O Ed Cumhuriyete Devreden Dusunce Mirasi Tanzimat ve Mesrutiyet in Birikimi Istanbul Iletisim Yayinlari Kuran Ahmet Bedevi 2000 Inkilap Tarihimiz ve Jonturkler 2 bas Istanbul Kaynak ISBN 9789753432702 Sarica Murat 1993 Siyasi Dusunce Tarihi 6 bas Istanbul Gercek Yayinevi