III. İoannis Dukas Vatacis (Yunan: Ιωάννης Γ΄ Δούκας Βατάτζης, Iōannēs III Doukas Batatzēs) (y. 1192, Dimetoka (Didymoteichon) - 3 Kasım, 1254, Kemalpaşa (Nimfaeum) 1221-1254 yılları arasında İznik İmparatoru olmuştur. İoannis Dukas Vatacis çok büyük bir olasılıkla general 'in oğludur ve babası Bizans imparatorları olan II. İsaakios ve III. Aleksios'in adı bilinmeyen bir kuzeninin oğludur. Asker bir aileden gelen ve şahsen başarılı bir asker olan İoannis 1212'de birinci İznik İmparatoru olan I. Theodoros tarafından İrene Laskarina adlı kızına koca olarak seçilmiş ve düğün yapılmıştır. I. Theodoros üç evlilik yapmakla beraber, tahtına varis olacak bir erkek oğlu olmamış ve varis olarak damadı general İoannis Vatacis'i seçmiştir.
III. İoannis Dukas Vatacis Ιωάννης Γ΄ Δούκας Βατάτζης | |
---|---|
İznik İmparatoru (Sürgündeki Bizans İmparatoru) | |
III. İoannis Vatacis'in bastırdığı Bizans altını (İperpiron) | |
Hüküm süresi | 1221–1254 |
Taç giymesi | 1221 |
Önce gelen | I. Theodoros |
Sonra gelen | II. Theodoros |
Doğum | 1192 Didymoteichon |
Ölüm | 3 Kasım 1254 Nimfaeum |
Defin | Sosandra Manastırı, Magnesia ad Sipylum |
Eş(ler)i | Hohenstaufen'li II. Konstans |
Çocuk(lar)ı | II. Theodoros |
Hanedan | Laskaris Hanedanı |
Babası |
Yaşamı
I. Theodoros Aralık 1221'de ölünce İznik İmparatorluk tahtına damadı olan III. İoannis Vatacis geçti. Sülalenin dışından gelen bir kişinin imparatorluk tahtını ele geçirmesini Laskaris ailesi mensupları kabul etmeyince, III. İoannis Vatacis ile Laskaris ailesi mensupları arasındaki çatışma askeri mücadeleye dönüştü. Bu mücadele 1224'te iki taraf orduları arasında yapılan Poimanenon Muharebesi'nde Laskaris ailesinin ordusunun mağlup düşmesi ile ile sona erdi. Bu taht mücadelesi sırasında Laskaris ailesi Konstantinopolis'te bulunan Latin İmparatorluğu'ndan da moral ve askeri destek aldı. III. İoannis'in galibiyetiyle karşı tarafa yardım sağlayan Latin İmparatorluğu, elindeki bazı arazileri İznik İmparatorluğu'na vermek zorunda kaldı.
Bu arazi ödünleriyle yetinmeyen III. İoannis, ülkesinin bulunduğu Anadolu'dan Avrupa'ya geçmiş ve Edirne (Hadrianapolis) şehrini Latinlerin elinden almıştır. III. İoannis'in Edirne'yi elinde bulundurması, 1227'de Epir Despotu ve Selanik Hakimi Theodoros Komnenos Dukas tarafından Edirne'nin zapt edilmesi; burada bulunan İznik İmparatorluğu askeri garnizonunun şehirden dışarı atılmaları ve bütün batı ve doğu Trakya'nın büyük bir kısmının İmparatorluk adı verdiği kendi devletine ilhak edilmesiyle son buldu.
Theodoros Komnenos Dukas, bu bölgelerde fazla bir zaman hüküm sürememiştir. Trakya'yı zaptetme başarılarından fazla ümitlenen Theodoros Dukas, 1230'un ilkbahar başlarında Bulgar Çarlığı'nı ortadan kaldırmak gayesiyle bir askeri sefere başladı. Nisan 1230'da Theodoros Dukas ile Bulgar Çarı II. İvan Asen orduları arasındaki Edirne ve Filibe arasında Meriç Nehri üzerinde bulunan Klokotnitza köyünde yapılan savaşta Bulgarlar galip geldi. Theodoros Dukas'ın ordusu tamamen bozguna uğratılmış ve kendisi de Bulgar Çarı II. İvan Asen eline esir düşmüştür. Klokotnitza Savaşı sonucunda Theodoros Dukas'ın elindeki bölgeler Bulgarların eline geçmiş ve Bulgar Çarlığı Karadeniz'den Adriyatik Denizi'ne uzanan bir Balkan İmparatorluğu durumuna gelmiştir. Böylece III. İoannis Vatacis'in İznik İmparatorluğu'nun Konstantinopolis'i fethedip Bizans İmparatorluğu'nu yenileme amaçlarına rakip olacak bir diğer Rum asıllı devlet ortadan kalkmıştır.
III. İoannis Vatacis, Bulgar Çarlığı ile Latin İmparatorluğu aleyhinde bir ittifak anlaşması yapmıştır. Buna göre 1235'te Bulgar Ortodoks kilisesinin özerk olduğu kabul edilmiştir ve Bulgar Patrikliği yeniden kurulmuştur. Aynı yıl III. İoannis, oğlu ve varisi olan Theodoros ile II. İvan Asen'in kızı Eleni Asenina evlenmişlerdir. Yine aynı yıl Bulgar ve İznik İmparatorluğu orduları Latin İmparatorluğu'na karşı birlikte hücumlara başlamışlardır. Bu askeri yardımlaşma, 1236'da iki devlet ordularının birlikte Konstantinopolis'i kuşatmasıyla zirveye vardı. Bundan sonra Bulgaristan'ın menfaatlerinin yeniden kurulacak bir Bizans İmparatorluğu ile aynı olmadığını gören Bulgar Çarı II. İvan Asen katkılarını azaltmış ve sonunda İznik İmparatorluğu ile Latin İmparatorlukları arasındaki mücadelede tarafsız bir tutum alacak kadar tavrını değiştirmiştir.
III. İoannis, Latin İmparatorluğu'na karşı tecavüzkar tutumuna devam etmiştir. 1240'ta Latin İmparatorluğu bazı başarılar sağlamıştır ancak 1241'de Bulgar Çarı II. İvan Asen ölünce, bundan faydalanan III. İoannis önce 1242'de Selanik'in kendine vasal bir şehir olmasını sağlamış ve sonra 1246'da bu şehri ve Bulgarlar elinde bulunan diğer Trakya arazileri ile birlikte kendi ülkesine ilhak etmiştir. Böylece 1247'de III. İoannis eline geçirdiği bölgelerle Latinler elinde bulunan Konstantinopolis'i tamamen sarmıştır. Hükümdarlığının son yıllarında ise III. İoannis, Epir Despotluğu'nun eskiden elinde bulundurduğu Balkan bölgelerini İznik İmparatorluğu içine almakla uğraşmıştır.
III. İoannis'in hükümdarlığı döneminde İznik İmparatorluğu, güneye Ege ve Akdeniz'e doğru genişledi. Ege Denizi'nde bulunan adaların çoğu ve çok stratejik öneme haiz Rodos adası, İznik İmparatorluğu eline geçmiştir.
III. İoannis İznik İmparatorluğu'nun Konstantinopolis'i eline geçirip yeni bir Bizans İmparatorluğu kurması için çok sağlam temelleri sağlayan başarılı bir hükümdardır. Yakın bulunan komşusu olan Latin İmparatorluğu ve eski Bizans devleti kalıntılarıyla ve ordusunda bulunan Batı Anadolu'daki Türk yayılışına engel olma yolunda Oğuz-Türkmenlere karşı Batı Anadolu'ya iskan ettiği kalabalık Kuman toplulukları ile birlikte savaşarak sınırlarını genişletmekte iken daha güçlü komşuları olan Bulgar Çarlığı ve Anadolu Selçuklu Devleti ile genellikle barışçıl ilişkiler sağlamıştır. Kurduğu diplomatik ilişkiler ağı Avrupa'da Papalık ve Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'na da yayılmıştır. Ülkesinin içişlerinde adalet ve hayırseverliği ile tanınmış ve ülkesinin iktisaden refah içinde olmasını sağlamıştır. Bütün bu başarılarını zaman zaman sara nöbetleri geçirmesine rağmen başarmıştır. Bu sara nöbetleri irsiyetle oğlu ve varisi II. Theodoros'e geçmiştir.
Ölümünden sonra III. İoannis Ortodoks Hristiyan Kilisesi tarafından aziz olarak ilan edilmiş ve Şefkatli İoannis aziz adı verilmiştir.
Ailesi
III. İoannis Vatacis 1212'de kendinden önce İznik İmparatorluğu imparatoru olan I. Theodoros'in kızı İrini Laskarina ile evlenmiştir. İleride II. Theodoros olarak İznik İmparatorluğu hükümdarı olacak bir erkek çocukları doğmuştur fakat hemen sonra İrini kazayla attan düşmüş ve daha başka çocuğu olmasını engelleyen yaralar almıştır. Bu kazadan sonra İmparatoriçe İrini bir manastıra girerek Eugenia adı ile bir rahibe olmuş ve bu manastırda 1239'da ölmüştür. III. İoannis daha sonra ikinci bir evlilik daha yapmış ve Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu İmparatoru II. Friedrich ile metresi Bianka Lancia'nın gayrimeşru kızı olan 12 yaşında Hohensaufen'lı II. Konstans ile evlenmiştir. Bu evlikten çocuğu olmamıştır.
Kaynakça
- ^ "İznik İmparatorluğu (Nicaea) Tarihi".
- ^ . 20 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2022.
- ^ "BATI ANADOLU'DAKİ TÜRK YAYILIŞINA KARŞI BİZANS İMPARATORLUĞU'NUN KUMAN-ALAN TOPLULUKLARINI BALKANLARDAN ANADOLU'YA NAKLETMESİ". 11 Ekim 2022. 11 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ekim 2022.
- ^ "ANADOLU'DA SON TÜRK İSKÂNI: İZNİK İMPARATORLUĞU'NDA KUMAN-KIPÇAKLAR VE YALOVA KAZIMİYE (YORTAN) İLE ELMALIK (SARUHANLI) KÖYLERİNDEKİ VARLIKLARI". 19 Nisan 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Haziran 2022.
- ^ Korobeinikov, Dimitri. "The Cumans in the Empire of Nicaea". 22 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Ağustos 2023.
Dış kaynaklar
- Norwich, John Julius (1999). Byzantium: The Decline and Fall (İngilizce). Londra: Penguin. ISBN .
Resmî unvanlar | ||
---|---|---|
Önce gelen: I. Theodoros | İznik İmparatoru (Sürgündeki Bizans İmparatoru) 1221–1254 | Sonra gelen: II. Theodoros |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
III Ioannis Dukas Vatacis Yunan Iwannhs G Doykas Batatzhs Iōannes III Doukas Batatzes y 1192 Dimetoka Didymoteichon 3 Kasim 1254 Kemalpasa Nimfaeum 1221 1254 yillari arasinda Iznik Imparatoru olmustur Ioannis Dukas Vatacis cok buyuk bir olasilikla general in ogludur ve babasi Bizans imparatorlari olan II Isaakios ve III Aleksios in adi bilinmeyen bir kuzeninin ogludur Asker bir aileden gelen ve sahsen basarili bir asker olan Ioannis 1212 de birinci Iznik Imparatoru olan I Theodoros tarafindan Irene Laskarina adli kizina koca olarak secilmis ve dugun yapilmistir I Theodoros uc evlilik yapmakla beraber tahtina varis olacak bir erkek oglu olmamis ve varis olarak damadi general Ioannis Vatacis i secmistir III Ioannis Dukas Vatacis Iwannhs G Doykas BatatzhsIznik Imparatoru Surgundeki Bizans Imparatoru III Ioannis Vatacis in bastirdigi Bizans altini Iperpiron Hukum suresi1221 1254Tac giymesi1221Once gelenI TheodorosSonra gelenII TheodorosDogum1192 DidymoteichonOlum3 Kasim 1254 NimfaeumDefinSosandra Manastiri Magnesia ad SipylumEs ler iHohenstaufen li II KonstansCocuk lar iII TheodorosHanedanLaskaris HanedaniBabasiYasamiI Theodoros Aralik 1221 de olunce Iznik Imparatorluk tahtina damadi olan III Ioannis Vatacis gecti Sulalenin disindan gelen bir kisinin imparatorluk tahtini ele gecirmesini Laskaris ailesi mensuplari kabul etmeyince III Ioannis Vatacis ile Laskaris ailesi mensuplari arasindaki catisma askeri mucadeleye donustu Bu mucadele 1224 te iki taraf ordulari arasinda yapilan Poimanenon Muharebesi nde Laskaris ailesinin ordusunun maglup dusmesi ile ile sona erdi Bu taht mucadelesi sirasinda Laskaris ailesi Konstantinopolis te bulunan Latin Imparatorlugu ndan da moral ve askeri destek aldi III Ioannis in galibiyetiyle karsi tarafa yardim saglayan Latin Imparatorlugu elindeki bazi arazileri Iznik Imparatorlugu na vermek zorunda kaldi Bu arazi odunleriyle yetinmeyen III Ioannis ulkesinin bulundugu Anadolu dan Avrupa ya gecmis ve Edirne Hadrianapolis sehrini Latinlerin elinden almistir III Ioannis in Edirne yi elinde bulundurmasi 1227 de Epir Despotu ve Selanik Hakimi Theodoros Komnenos Dukas tarafindan Edirne nin zapt edilmesi burada bulunan Iznik Imparatorlugu askeri garnizonunun sehirden disari atilmalari ve butun bati ve dogu Trakya nin buyuk bir kisminin Imparatorluk adi verdigi kendi devletine ilhak edilmesiyle son buldu Theodoros Komnenos Dukas bu bolgelerde fazla bir zaman hukum surememistir Trakya yi zaptetme basarilarindan fazla umitlenen Theodoros Dukas 1230 un ilkbahar baslarinda Bulgar Carligi ni ortadan kaldirmak gayesiyle bir askeri sefere basladi Nisan 1230 da Theodoros Dukas ile Bulgar Cari II Ivan Asen ordulari arasindaki Edirne ve Filibe arasinda Meric Nehri uzerinde bulunan Klokotnitza koyunde yapilan savasta Bulgarlar galip geldi Theodoros Dukas in ordusu tamamen bozguna ugratilmis ve kendisi de Bulgar Cari II Ivan Asen eline esir dusmustur Klokotnitza Savasi sonucunda Theodoros Dukas in elindeki bolgeler Bulgarlarin eline gecmis ve Bulgar Carligi Karadeniz den Adriyatik Denizi ne uzanan bir Balkan Imparatorlugu durumuna gelmistir Boylece III Ioannis Vatacis in Iznik Imparatorlugu nun Konstantinopolis i fethedip Bizans Imparatorlugu nu yenileme amaclarina rakip olacak bir diger Rum asilli devlet ortadan kalkmistir III Ioannis Vatacis Bulgar Carligi ile Latin Imparatorlugu aleyhinde bir ittifak anlasmasi yapmistir Buna gore 1235 te Bulgar Ortodoks kilisesinin ozerk oldugu kabul edilmistir ve Bulgar Patrikligi yeniden kurulmustur Ayni yil III Ioannis oglu ve varisi olan Theodoros ile II Ivan Asen in kizi Eleni Asenina evlenmislerdir Yine ayni yil Bulgar ve Iznik Imparatorlugu ordulari Latin Imparatorlugu na karsi birlikte hucumlara baslamislardir Bu askeri yardimlasma 1236 da iki devlet ordularinin birlikte Konstantinopolis i kusatmasiyla zirveye vardi Bundan sonra Bulgaristan in menfaatlerinin yeniden kurulacak bir Bizans Imparatorlugu ile ayni olmadigini goren Bulgar Cari II Ivan Asen katkilarini azaltmis ve sonunda Iznik Imparatorlugu ile Latin Imparatorluklari arasindaki mucadelede tarafsiz bir tutum alacak kadar tavrini degistirmistir III Ioannis Latin Imparatorlugu na karsi tecavuzkar tutumuna devam etmistir 1240 ta Latin Imparatorlugu bazi basarilar saglamistir ancak 1241 de Bulgar Cari II Ivan Asen olunce bundan faydalanan III Ioannis once 1242 de Selanik in kendine vasal bir sehir olmasini saglamis ve sonra 1246 da bu sehri ve Bulgarlar elinde bulunan diger Trakya arazileri ile birlikte kendi ulkesine ilhak etmistir Boylece 1247 de III Ioannis eline gecirdigi bolgelerle Latinler elinde bulunan Konstantinopolis i tamamen sarmistir Hukumdarliginin son yillarinda ise III Ioannis Epir Despotlugu nun eskiden elinde bulundurdugu Balkan bolgelerini Iznik Imparatorlugu icine almakla ugrasmistir III Ioannis in hukumdarligi doneminde Iznik Imparatorlugu guneye Ege ve Akdeniz e dogru genisledi Ege Denizi nde bulunan adalarin cogu ve cok stratejik oneme haiz Rodos adasi Iznik Imparatorlugu eline gecmistir III Ioannis Iznik Imparatorlugu nun Konstantinopolis i eline gecirip yeni bir Bizans Imparatorlugu kurmasi icin cok saglam temelleri saglayan basarili bir hukumdardir Yakin bulunan komsusu olan Latin Imparatorlugu ve eski Bizans devleti kalintilariyla ve ordusunda bulunan Bati Anadolu daki Turk yayilisina engel olma yolunda Oguz Turkmenlere karsi Bati Anadolu ya iskan ettigi kalabalik Kuman topluluklari ile birlikte savasarak sinirlarini genisletmekte iken daha guclu komsulari olan Bulgar Carligi ve Anadolu Selcuklu Devleti ile genellikle bariscil iliskiler saglamistir Kurdugu diplomatik iliskiler agi Avrupa da Papalik ve Kutsal Roma Cermen Imparatorlugu na da yayilmistir Ulkesinin icislerinde adalet ve hayirseverligi ile taninmis ve ulkesinin iktisaden refah icinde olmasini saglamistir Butun bu basarilarini zaman zaman sara nobetleri gecirmesine ragmen basarmistir Bu sara nobetleri irsiyetle oglu ve varisi II Theodoros e gecmistir Olumunden sonra III Ioannis Ortodoks Hristiyan Kilisesi tarafindan aziz olarak ilan edilmis ve Sefkatli Ioannis aziz adi verilmistir AilesiIII Ioannis Vatacis 1212 de kendinden once Iznik Imparatorlugu imparatoru olan I Theodoros in kizi Irini Laskarina ile evlenmistir Ileride II Theodoros olarak Iznik Imparatorlugu hukumdari olacak bir erkek cocuklari dogmustur fakat hemen sonra Irini kazayla attan dusmus ve daha baska cocugu olmasini engelleyen yaralar almistir Bu kazadan sonra Imparatorice Irini bir manastira girerek Eugenia adi ile bir rahibe olmus ve bu manastirda 1239 da olmustur III Ioannis daha sonra ikinci bir evlilik daha yapmis ve Kutsal Roma Cermen Imparatorlugu Imparatoru II Friedrich ile metresi Bianka Lancia nin gayrimesru kizi olan 12 yasinda Hohensaufen li II Konstans ile evlenmistir Bu evlikten cocugu olmamistir Kaynakca Iznik Imparatorlugu Nicaea Tarihi 20 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Ekim 2022 BATI ANADOLU DAKI TURK YAYILISINA KARSI BIZANS IMPARATORLUGU NUN KUMAN ALAN TOPLULUKLARINI BALKANLARDAN ANADOLU YA NAKLETMESI 11 Ekim 2022 11 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Ekim 2022 ANADOLU DA SON TURK ISKANI IZNIK IMPARATORLUGU NDA KUMAN KIPCAKLAR VE YALOVA KAZIMIYE YORTAN ILE ELMALIK SARUHANLI KOYLERINDEKI VARLIKLARI 19 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Haziran 2022 Korobeinikov Dimitri The Cumans in the Empire of Nicaea 22 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Agustos 2023 Dis kaynaklarNorwich John Julius 1999 Byzantium The Decline and Fall Ingilizce Londra Penguin ISBN 0 14 011447 5 Resmi unvanlarOnce gelen I Theodoros Iznik Imparatoru Surgundeki Bizans Imparatoru 1221 1254 Sonra gelen II Theodoros