Arses (Eski Farsça: *R̥šā; Grekçe: Ἀρσής), krallık adıyla da bilinen IV. Artaserhas (; Eski Farsça: 𐎠𐎼𐎫𐎧𐏁𐏂𐎠 Artaxšaçāʰ; Grekçe: Ἀρταξέρξης), MÖ 338'den 336'ya kadar on ikinci Ahameniş Kralların kralıydı.
Arses 𐎠𐎼𐏁𐎣 | |
---|---|
Muhtemelen Arses'in portresi, Mısır firavun tacı giymiş. | |
Ahameniş İmparatorluğu'nun Kralların kralı | |
Hüküm süresi | 338-336 MÖ |
Önce gelen | III. Artaserhas |
Sonra gelen | III. Darius |
Ölüm | 336 MÖ |
Hanedan | Ahameniş |
Babası | III. Artaserhas |
Annesi | Atossa |
Dini | Zerdüştçülük |
Arses, Pers İmparatorluğu'nun yeniden dirilişine neden olan babası III. Artaserhas'in hadım Bagoas tarafından zehirlenmesinin ardından tahta çıktı. İkincisi, onu kontrol edebilme beklentisiyle Arses'i tahta çıkardı. Ahameniş İmparatorluğu'nun III. Artaserhas'in öldürülmesi ve Arses'in halefi nedeniyle zayıflamasıyla, Yunan birliği 336'da Asya'ya asker gönderdi.
Arses, kendisini Bagoas'ın etkilerinden kurtarmak için hadımı zehirletmeye çalıştı; ancak başarılı olamadı, bunun yerine Bagoas'ın emriyle kendini zehirlemeye yenik düştü. Bagoas, Arses'in kuzeni III. Darius'u kendisinden sonra tahta çıkardı.
İsmi
Yunan kaynaklarında Grekçe: Arses olarak bilinir ve bu onun gerçek adı gibi görünüyor, ancak Kherei Anıtı ve Samarya'dan çanak çömlek parçaları, babası ve büyükbabasından sonra IV. Artaserhas'in kraliyet adını aldığını bildirir.
Grekçe: Arses, Eski Farsça: R̥šā'nın Yunanca biçimidir ve Avestaca: Aršan- da kaydedilmiştir ve Aršaka, Aršāma ve Xšayaaršan gibi birçok Eski Farsça bileşik isimde kullanılır. Terim, dilbilimsel olarak "erkek, erkeksi" anlamına gelen Yunanca arsēn ile ilgilidir.
Hayatı
Arses, III. Artaserhas ve eşi Atossa'nın en küçük oğluydu. Arses'in birkaç erkek kardeşi vardı, sadece Bisthanes isimli olanınki bellidir. III. Artaserhas, İran, imparatorluğunu yeniden düzenleyip, ülke genelindeki isyanları bastırmıştı. Bununla birlikte, 338 sonbaharında III. Artaserhas'i zehirleyen hırslı hadım ve chiliarch Bagoas tarafından öldürüldüğünde, İran'ın talihi aniden sona erdi. III. Artaserhas'ün erken ölümü, İran için sorunlu bir konu olduğunu kanıtladı ve ülkenin zayıflamasında rol oynamış olabilir. III. Artaserhas'ün Arses ve Bisthanes dışındaki oğullarının çoğu da Bagoas tarafından öldürüldü. Kral yapıcı olmak isteyen Bagoas, genç Arses'i tahta çıkardı.
Tahta çıkışında, Arses büyük olasılıkla IV. Artaserhas'in krallık adını aldı. Gençliğinden dolayı Bagoas tarafından tahta geçirildi ve Bagoas onu kontrol etmek için bundan yararlanmaya çalıştı. Aynı dönemde, Yunan şehir devletlerinin çoğu, Makedonya kralı II. Filip'in önderliğinde Yunan birliğine katılmıştı; İran'daki olaylardan yararlanmak isteyen II. Filip, III. Artaserhas'ın hükümdarlık döneminde Perinthus kasabasına yardım ettiği için ülkeden tazminat talep etti. Arses reddetti ve sonuç olarak, MÖ 336'da II. Filip komutasında 10.000 Makedon askeri ile bir Yunan seferi başlatıldı. Aynı zamanda Arses, kendisini Bagoas'ın otoritesinden ve etkisinden kurtarmaya kararlıydı; Bagoas'ı zehirlemek için başarısız bir çaba sarf etti, ancak ailesinin geri kalanıyla birlikte Arses'in kuzeni III. Darius'u tahta çıkaran Bagoas tarafından zehirlendi. Birkaç yıl sonra Büyük İskender'in fetihlerini meşrulaştırmak için yapılan Makedon propagandası, III. Darius'u Ahameniş kraliyet ailesinin son kralı olarak gösterilen Arses'in öldürülmesinde kilit rol oynamakla suçladı.
Madeni paraları
IV. Artaserhas'in hanedan sikkesi yoktur, ancak Kilikya'daki satrap Mazaios'un bazı çağdaş sikkelerinin bazılarının arka yüzünde Firavun tacı giyen genç bir hükümdar olarak tasvir edilebileceği düşünülürken, ön yüzde firavun kıyafetiyle babası III Artaserhas ile otururken görünür.
Kaynakça
- ^ a b c Kovacs, Frank L. (2002). "Two Persian Pharaonic Portraits". Jahrbuch für Numismatik und Geldgeschichte (İngilizce). R. Pflaum. ss. 55-60.
- ^ a b c d e f g h LeCoq 1986, s. 548.
- ^ a b c d Schmitt 1986, ss. 658-659.
- ^ Waters 2014, s. 197.
- ^ Briant 2002, s. 769.
- ^ Briant 2002, s. 770.
Yayınlar
Antik çalışmalar
- Flavius Arrianus, .
- Diodorus Siculus, .
- , Pompeius Trogus'un Filip Tarihinin Özeti.
Modern çalışmalar
- Briant, Pierre (2002). From Cyrus to Alexander: A History of the Persian Empire. Eisenbrauns. ss. 1-1196. ISBN .
- LeCoq, P. (1986). "Arses". Yarshater, Ehsan (Ed.). Encyclopædia Iranica, Volume II/5: Armenia and Iran IV–Art in Iran I (İngilizce). Londra ve New York: Routledge & Kegan Paul. s. 548. ISBN .
- Schmitt, R. (1986). "Artaxerxes III". Yarshater, Ehsan (Ed.). Encyclopædia Iranica, Volume II/6: Art in Iran I–ʿArūż (İngilizce). Londra ve New York: Routledge & Kegan Paul. ss. 658–659. ISBN .
- Waters, Matt (2014). Ancient Persia: A Concise History of the Achaemenid Empire, 550–330 BCE. Cambridge University Press. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Arses Eski Farsca R sa Grekce Ἀrshs krallik adiyla da bilinen IV Artaserhas ˌ ɑːr t e ˈ z ɜːr k s iː z Eski Farsca 𐎠𐎼𐎫𐎧𐏁𐏂𐎠 Artaxsacaʰ Grekce Ἀrta3er3hs MO 338 den 336 ya kadar on ikinci Ahamenis Krallarin kraliydi Arses 𐎠𐎼𐏁𐎣Krallarin krali Pers krali Misir firavunuMuhtemelen Arses in portresi Misir firavun taci giymis Ahamenis Imparatorlugu nun Krallarin kraliHukum suresi338 336 MOOnce gelenIII ArtaserhasSonra gelenIII DariusOlum336 MOHanedanAhamenisBabasiIII ArtaserhasAnnesiAtossaDiniZerdustculuk Arses Pers Imparatorlugu nun yeniden dirilisine neden olan babasi III Artaserhas in hadim Bagoas tarafindan zehirlenmesinin ardindan tahta cikti Ikincisi onu kontrol edebilme beklentisiyle Arses i tahta cikardi Ahamenis Imparatorlugu nun III Artaserhas in oldurulmesi ve Arses in halefi nedeniyle zayiflamasiyla Yunan birligi 336 da Asya ya asker gonderdi Arses kendisini Bagoas in etkilerinden kurtarmak icin hadimi zehirletmeye calisti ancak basarili olamadi bunun yerine Bagoas in emriyle kendini zehirlemeye yenik dustu Bagoas Arses in kuzeni III Darius u kendisinden sonra tahta cikardi IsmiYunan kaynaklarinda Grekce Arses olarak bilinir ve bu onun gercek adi gibi gorunuyor ancak Kherei Aniti ve Samarya dan canak comlek parcalari babasi ve buyukbabasindan sonra IV Artaserhas in kraliyet adini aldigini bildirir Grekce Arses Eski Farsca R sa nin Yunanca bicimidir ve Avestaca Arsan da kaydedilmistir ve Arsaka Arsama ve Xsayaarsan gibi bircok Eski Farsca bilesik isimde kullanilir Terim dilbilimsel olarak erkek erkeksi anlamina gelen Yunanca arsen ile ilgilidir HayatiArses III Artaserhas ve esi Atossa nin en kucuk ogluydu Arses in birkac erkek kardesi vardi sadece Bisthanes isimli olaninki bellidir III Artaserhas Iran imparatorlugunu yeniden duzenleyip ulke genelindeki isyanlari bastirmisti Bununla birlikte 338 sonbaharinda III Artaserhas i zehirleyen hirsli hadim ve chiliarch Bagoas tarafindan olduruldugunde Iran in talihi aniden sona erdi III Artaserhas un erken olumu Iran icin sorunlu bir konu oldugunu kanitladi ve ulkenin zayiflamasinda rol oynamis olabilir III Artaserhas un Arses ve Bisthanes disindaki ogullarinin cogu da Bagoas tarafindan olduruldu Kral yapici olmak isteyen Bagoas genc Arses i tahta cikardi Tahta cikisinda Arses buyuk olasilikla IV Artaserhas in krallik adini aldi Gencliginden dolayi Bagoas tarafindan tahta gecirildi ve Bagoas onu kontrol etmek icin bundan yararlanmaya calisti Ayni donemde Yunan sehir devletlerinin cogu Makedonya krali II Filip in onderliginde Yunan birligine katilmisti Iran daki olaylardan yararlanmak isteyen II Filip III Artaserhas in hukumdarlik doneminde Perinthus kasabasina yardim ettigi icin ulkeden tazminat talep etti Arses reddetti ve sonuc olarak MO 336 da II Filip komutasinda 10 000 Makedon askeri ile bir Yunan seferi baslatildi Ayni zamanda Arses kendisini Bagoas in otoritesinden ve etkisinden kurtarmaya kararliydi Bagoas i zehirlemek icin basarisiz bir caba sarf etti ancak ailesinin geri kalaniyla birlikte Arses in kuzeni III Darius u tahta cikaran Bagoas tarafindan zehirlendi Birkac yil sonra Buyuk Iskender in fetihlerini mesrulastirmak icin yapilan Makedon propagandasi III Darius u Ahamenis kraliyet ailesinin son krali olarak gosterilen Arses in oldurulmesinde kilit rol oynamakla sucladi Madeni paralariKilikya Satrapi Mazaios un madeni parasi MO 361 0 334 on yuzde Artaxerxes III u ve arka yuzde genc Arses i temsil ettigi saniliyor IV Artaserhas in hanedan sikkesi yoktur ancak Kilikya daki satrap Mazaios un bazi cagdas sikkelerinin bazilarinin arka yuzunde Firavun taci giyen genc bir hukumdar olarak tasvir edilebilecegi dusunulurken on yuzde firavun kiyafetiyle babasi III Artaserhas ile otururken gorunur Kaynakca a b c Kovacs Frank L 2002 Two Persian Pharaonic Portraits Jahrbuch fur Numismatik und Geldgeschichte Ingilizce R Pflaum ss 55 60 a b c d e f g h LeCoq 1986 s 548 a b c d Schmitt 1986 ss 658 659 Waters 2014 s 197 Briant 2002 s 769 Briant 2002 s 770 YayinlarAntik calismalar Flavius Arrianus Diodorus Siculus Pompeius Trogus un Filip Tarihinin Ozeti Modern calismalar Briant Pierre 2002 From Cyrus to Alexander A History of the Persian Empire Eisenbrauns ss 1 1196 ISBN 9781575061207 LeCoq P 1986 Arses Yarshater Ehsan Ed Encyclopaedia Iranica Volume II 5 Armenia and Iran IV Art in Iran I Ingilizce Londra ve New York Routledge amp Kegan Paul s 548 ISBN 978 0 71009 105 5 Schmitt R 1986 Artaxerxes III Yarshater Ehsan Ed Encyclopaedia Iranica Volume II 6 Art in Iran I ʿAruz Ingilizce Londra ve New York Routledge amp Kegan Paul ss 658 659 ISBN 978 0 71009 106 2 Waters Matt 2014 Ancient Persia A Concise History of the Achaemenid Empire 550 330 BCE Cambridge University Press ISBN 978 0521253697