Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
IV. Gustav Adolf (1 Kasım 1778 - 7 Şubat 1837), 1792'den 1809'a kadar İsveç kralıdır. Kendisi, III. Gustav'ın ve Sophia Magdalena'nın en büyük oğludur.
| IV. Gustav Adolf | |
|---|---|
 Genç Per Krafft'ın portresi, 1809 | |
| İsveç kralı | |
| Hüküm süresi | 29 Mart 1792 - 29 Mart 1809 |
| Taç giymesi | 3 Nisan 1800 |
| Önce gelen | III. Gustav |
| Sonra gelen | XIII. Karl |
| Vekil | XIII. Karl (1792-1796) |
| Doğum | 1 Kasım 1778 Stockholm Sarayı, İsveç |
| Ölüm | 7 Şubat 1837 (58 yaşında) St. Gallen, İsviçre |
| Defin | 29 Mayıs 1884 İsveç ve Norveç Birliği |
| Hanedan | Oldenburg Hanedanı |
| Babası | III. Gustav |
| Annesi | Sofya Magdalena |
| Dini | Lütercilik |
IV. Gustav Adolf'un iktidardaki dönemi Napolyon'dan hoşlanmaması ve İsveç'in Napolyon Savaşları'na katılmasına yol açan İsveç'in askerî gücü hakkındaki gerçekçi olmayan görüşüyle karakterize edildi. Naip olarak kendisine duyulan güven zamanla azaldı.
IV. Gustav Adolf'un dış politikası onun çöküşü oldu. Basit bir ifadeyle, her şey 1806'da Napolyon'un Avrupa kıtasındaki tüm düşmanlarını yenmesiyle başladı. Napolyon'un rakibi olarak sadece Büyük Britanya kalmıştı. Bir yıl önce İngiltere, Trafalgar deniz savaşında Fransız filosunu yenmiş ve dünyanın en güçlü deniz gücü olarak konumunu sağlamlaştırmıştı.
1806 yılında Napolyon, İngiltere'ye ulaşmak amacıyla, ülkeyi boyun eğmeye zorlamak için tüm Avrupa limanlarını İngiliz donanmasına kapatan büyük bir ticaret ablukası, 'kıta sistemi' uyguladı. Napolyon ilgili tüm ülkelere yeni stratejiyle ilgili direktifler gönderdiğinde, İsveç büyük Avrupa çatışmasına ciddi bir şekilde dahil oldu.
İsveç kendisini çok zor bir durumda buldu. İsveç'in önündeki seçenekler ya önemli ticaret ortağı Büyük Britanya ile ticaret yapmaya devam etmek - ve böylece Avrupa'nın büyük bir bölümünü fethetmiş olan Fransa ile savaşa girmek - ya da Napolyon'un taleplerine boyun eğmek ve bunun yerine dünyanın en güçlü deniz filosuna sahip olan Büyük Britanya ile resmen savaşa girmekti.
IV. Gustav Adolf için seçim yapmak zor değildi. Napolyon'dan nefret etmeye başlamıştı ve kişisel olarak renklendirdiği Napolyon karşıtı politikasında kararlıydı - İsveç bu nedenle İngiltere ile ticaret yapmaya devam edecekti. Daha önce Danimarka'yı Napolyon'un yanında yer almaya zorlamış olan İsveç'in etrafı şimdi düşmanlarla çevriliydi.
İsveç'in büyük siyasi oyundaki gelecekteki rolü, 1807 yılında Napolyon'un yeni müttefiki Rusya'nın hükümdarı Çar I. Aleksandr ile Avrupa'nın geleceğini görüşmek üzere bir araya gelmesiyle belirlendi. İsveç'in Napolyon'un İngiltere'ye yönelik ticari ablukasına katılmayı reddetmesi meselesini çözmek Rus Çarı'na düştü. Karar, Finlandiya Körfezi'ndeki savunmasız konumuyla Rus başkenti St Petersburg'u korumak için uzun süredir Finlandiya'nın bazı bölgelerini ele geçirme hedefi olan Rusya'nın lehineydi.
21 Şubat 1808'de Finlandiya'da İsveç'e karşı savaş, 24.000 Rus askerinin sınırdaki Kymijoki nehrini geçmesiyle başladı. Saldırı sürpriz bir şekilde ve savaş ilanı olmadan gerçekleşti. Zayıf donanımlı İsveç-Fin ordusu adım adım kuzeye doğru geri çekilirken Ruslar da arkalarından geliyordu.
1809 sonbaharında Hamina Barışı imzalandı. Bu İsveç'in o güne kadar imzaladığı en zorlu barıştı. Krallığın yüzölçümü üçte bir oranında küçüldü ve İsveç nüfusunun neredeyse bir milyonu (nüfusun dörtte biri) Rus egemenliği altına girdi. IV. Gustav Adolf Mayıs 1809'da bir darbeyle tahttan indirildi. Sonunda İsviçre'ye yerleşti ve 1837'deki ölümüne kadar orada yaşadı.
Vesayet hükümeti
IV. Gustav Adolf'un vesayet hükûmeti ya da diğer adıyla Reuterholm rejimi, resmi olarak Dük XII. Karl tarafından yönetiliyordu, ancak uygulamada danışman Gustaf Adolf Reuterholm tarafından yönetiliyordu. Gustaf 1756 yılında doğdu ve Gustav III'e muhalifti. Bir mason olarak Dük Karl (o da bir masondu) üzerinde önemli bir etkisi vardı. Güçlü bir güvenlik polisi kuruldu ve hem Armfelt gibi Gustavcılar hem de Reuterholm'un eski radikal arkadaşları zulüm gördü.
1792'de geniş bir basın özgürlüğü denemesi kısa sürede yerini daha baskıcı bir politikaya bıraktı. İsveç Akademisi, Reuterholm'un seçilmemesine misilleme olarak 1795 yılında askıya alındı.
IV. Gustav Adolf 1796'da reşit oldu ve Reuterholm'un St Petersburg'da kralı evlendirme girişimindeki dış politika başarısızlığının ardından görevden alındı. Reuterholm daha sonra Tempelcreutz adı altında yurtdışında gezgin bir hayat sürdü ve 1813'te öldü.
Politika
IV. Gustav Adolf, babası III. Gustav bir suikast sonucu öldürüldüğünde sadece 14 yaşındaydı. Gustav Adolf ancak Dük Karl'ın vasiliğinden sonra 1796'da tahta geçti.
Tarımsal arazi transferi hareketi ve 1803 sikke uygulaması Kral'ın artı hesabındadır. Riksdag sadece bir kez toplandı (1800'de Norrköping'de). Güç, Kral ve danışmanlarının etrafında toplanmıştı. Basın özgürlüğü, fikirlerinin babasının öldürülmesinden sorumlu olduğuna inandığı Aydınlanma'dan nefret eden Gustav Adolf tarafından daha da kısıtlandı.
Napolyon Savaşları sırasında 1805'te tarafsızlığın terk edilmesi ve 1808-1809 Finlandiya Savaşı felaketi, başarısız bir hükümdar imajı yaratmıştır. Fransa ve Napolyon'dan duygusal olarak hoşlanmamasının dış politikada gerekli bir değişikliği engellediği düşünülmektedir. Her ne kadar kişisel liderlik vasıfları sınırlı olsa da, yaşanan aksilikler o dönemde İsveç için elverişsiz jeopolitik durum (1807 Rusya-Fransa ittifakı), uzun süredir kötü yönetilen bir ordu ve subaylar ile sivil yetkililer arasında süregelen çözülme bağlamında görülmelidir.
Mart 1809'daki darbenin ardından Gustav Adolf, Gripsholm'de bir süre kaldıktan sonra ailesiyle birlikte Almanya'ya nakledildi. Baden'li Fredrika ile olan evliliği 1812'de sona erdi ve tahtta hak iddia etmeye devam eden oğlu Gustav ('Vasa Prensi'), 'Albay Gustavsson' (Gustav Adolf hayatının son döneminde kendisini böyle adlandırıyordu) olarak trajik bir şekilde dolaşırken babasını parayla destekledi.
Kaynakça
IV. Gustav Adolf Alt kolu Oldenburg Hanedanı Doğumu: 1 Kasım 1778 Ölümü: 7 Şubat 1837 | ||
| Resmî unvanlar | ||
|---|---|---|
| Önce gelen III. Gustav |  İsveç kralı 1792-1809 | Boş Sonraki tarafından düzenlenen makam XIII. Karl |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
IV Gustav Adolf 1 Kasim 1778 7 Subat 1837 1792 den 1809 a kadar Isvec kralidir Kendisi III Gustav in ve Sophia Magdalena nin en buyuk ogludur IV Gustav AdolfGenc Per Krafft in portresi 1809Isvec kraliHukum suresi29 Mart 1792 29 Mart 1809Tac giymesi3 Nisan 1800Once gelenIII GustavSonra gelenXIII KarlVekilXIII Karl 1792 1796 Dogum1 Kasim 1778 Stockholm Sarayi IsvecOlum7 Subat 1837 58 yasinda St Gallen IsvicreDefin29 Mayis 1884 Isvec ve Norvec BirligiHanedanOldenburg HanedaniBabasiIII GustavAnnesiSofya MagdalenaDiniLutercilik IV Gustav Adolf un iktidardaki donemi Napolyon dan hoslanmamasi ve Isvec in Napolyon Savaslari na katilmasina yol acan Isvec in askeri gucu hakkindaki gercekci olmayan gorusuyle karakterize edildi Naip olarak kendisine duyulan guven zamanla azaldi IV Gustav Adolf un dis politikasi onun cokusu oldu Basit bir ifadeyle her sey 1806 da Napolyon un Avrupa kitasindaki tum dusmanlarini yenmesiyle basladi Napolyon un rakibi olarak sadece Buyuk Britanya kalmisti Bir yil once Ingiltere Trafalgar deniz savasinda Fransiz filosunu yenmis ve dunyanin en guclu deniz gucu olarak konumunu saglamlastirmisti 1806 yilinda Napolyon Ingiltere ye ulasmak amaciyla ulkeyi boyun egmeye zorlamak icin tum Avrupa limanlarini Ingiliz donanmasina kapatan buyuk bir ticaret ablukasi kita sistemi uyguladi Napolyon ilgili tum ulkelere yeni stratejiyle ilgili direktifler gonderdiginde Isvec buyuk Avrupa catismasina ciddi bir sekilde dahil oldu Isvec kendisini cok zor bir durumda buldu Isvec in onundeki secenekler ya onemli ticaret ortagi Buyuk Britanya ile ticaret yapmaya devam etmek ve boylece Avrupa nin buyuk bir bolumunu fethetmis olan Fransa ile savasa girmek ya da Napolyon un taleplerine boyun egmek ve bunun yerine dunyanin en guclu deniz filosuna sahip olan Buyuk Britanya ile resmen savasa girmekti IV Gustav Adolf icin secim yapmak zor degildi Napolyon dan nefret etmeye baslamisti ve kisisel olarak renklendirdigi Napolyon karsiti politikasinda kararliydi Isvec bu nedenle Ingiltere ile ticaret yapmaya devam edecekti Daha once Danimarka yi Napolyon un yaninda yer almaya zorlamis olan Isvec in etrafi simdi dusmanlarla cevriliydi Isvec in buyuk siyasi oyundaki gelecekteki rolu 1807 yilinda Napolyon un yeni muttefiki Rusya nin hukumdari Car I Aleksandr ile Avrupa nin gelecegini gorusmek uzere bir araya gelmesiyle belirlendi Isvec in Napolyon un Ingiltere ye yonelik ticari ablukasina katilmayi reddetmesi meselesini cozmek Rus Cari na dustu Karar Finlandiya Korfezi ndeki savunmasiz konumuyla Rus baskenti St Petersburg u korumak icin uzun suredir Finlandiya nin bazi bolgelerini ele gecirme hedefi olan Rusya nin lehineydi 21 Subat 1808 de Finlandiya da Isvec e karsi savas 24 000 Rus askerinin sinirdaki Kymijoki nehrini gecmesiyle basladi Saldiri surpriz bir sekilde ve savas ilani olmadan gerceklesti Zayif donanimli Isvec Fin ordusu adim adim kuzeye dogru geri cekilirken Ruslar da arkalarindan geliyordu 1809 sonbaharinda Hamina Barisi imzalandi Bu Isvec in o gune kadar imzaladigi en zorlu baristi Kralligin yuzolcumu ucte bir oraninda kuculdu ve Isvec nufusunun neredeyse bir milyonu nufusun dortte biri Rus egemenligi altina girdi IV Gustav Adolf Mayis 1809 da bir darbeyle tahttan indirildi Sonunda Isvicre ye yerlesti ve 1837 deki olumune kadar orada yasadi Vesayet hukumetiIV Gustav Adolf un vesayet hukumeti ya da diger adiyla Reuterholm rejimi resmi olarak Duk XII Karl tarafindan yonetiliyordu ancak uygulamada danisman Gustaf Adolf Reuterholm tarafindan yonetiliyordu Gustaf 1756 yilinda dogdu ve Gustav III e muhalifti Bir mason olarak Duk Karl o da bir masondu uzerinde onemli bir etkisi vardi Guclu bir guvenlik polisi kuruldu ve hem Armfelt gibi Gustavcilar hem de Reuterholm un eski radikal arkadaslari zulum gordu 1792 de genis bir basin ozgurlugu denemesi kisa surede yerini daha baskici bir politikaya birakti Isvec Akademisi Reuterholm un secilmemesine misilleme olarak 1795 yilinda askiya alindi IV Gustav Adolf 1796 da resit oldu ve Reuterholm un St Petersburg da krali evlendirme girisimindeki dis politika basarisizliginin ardindan gorevden alindi Reuterholm daha sonra Tempelcreutz adi altinda yurtdisinda gezgin bir hayat surdu ve 1813 te oldu PolitikaIV Gustav Adolf babasi III Gustav bir suikast sonucu olduruldugunde sadece 14 yasindaydi Gustav Adolf ancak Duk Karl in vasiliginden sonra 1796 da tahta gecti Tarimsal arazi transferi hareketi ve 1803 sikke uygulamasi Kral in arti hesabindadir Riksdag sadece bir kez toplandi 1800 de Norrkoping de Guc Kral ve danismanlarinin etrafinda toplanmisti Basin ozgurlugu fikirlerinin babasinin oldurulmesinden sorumlu olduguna inandigi Aydinlanma dan nefret eden Gustav Adolf tarafindan daha da kisitlandi Napolyon Savaslari sirasinda 1805 te tarafsizligin terk edilmesi ve 1808 1809 Finlandiya Savasi felaketi basarisiz bir hukumdar imaji yaratmistir Fransa ve Napolyon dan duygusal olarak hoslanmamasinin dis politikada gerekli bir degisikligi engelledigi dusunulmektedir Her ne kadar kisisel liderlik vasiflari sinirli olsa da yasanan aksilikler o donemde Isvec icin elverissiz jeopolitik durum 1807 Rusya Fransa ittifaki uzun suredir kotu yonetilen bir ordu ve subaylar ile sivil yetkililer arasinda suregelen cozulme baglaminda gorulmelidir Mart 1809 daki darbenin ardindan Gustav Adolf Gripsholm de bir sure kaldiktan sonra ailesiyle birlikte Almanya ya nakledildi Baden li Fredrika ile olan evliligi 1812 de sona erdi ve tahtta hak iddia etmeye devam eden oglu Gustav Vasa Prensi Albay Gustavsson Gustav Adolf hayatinin son doneminde kendisini boyle adlandiriyordu olarak trajik bir sekilde dolasirken babasini parayla destekledi Kaynakca David Williamson in Debrett s Kings and Queens of Europe 0 86350 194 X pp 125 134 194 207 Cronholm Neander N 1902 A History of Sweden from the Earliest Times to the Present Day ch 37 pp 203 19 IV Gustav AdolfHolstein Gottorp HanedaniAlt kolu Oldenburg HanedaniDogumu 1 Kasim 1778 Olumu 7 Subat 1837Resmi unvanlarOnce gelen III Gustav Isvec krali 1792 1809 BosSonraki tarafindan duzenlenen makamXIII Karl