IV. Kaihosro Gurieli (Gürcüce: ქაიხოსრო IV გურიელი; ö. 1829) 1797'den 1809'a kadar reşit olmayan yeğeni V. Mamia Gurieli'nin naibi olarak Guria Prensliği'ni fiilen yönetmiş Gurieli hanedanı üyesidir. Saltanatı döneminde, Guria'ya düzen ve istikrar getiren bir dizi önlem aldı. Kaihosro, 1809'da iktidar yetkilerini yeğeni V. Mamia'ya verdikten sonra bile Guria siyasetindeki etkisini sürdürdü. Rus İmparatorluğu Guria ile sıcak ilişkiler kursa da, Kaihosro Rusların iyi niyetlerinden şüpheleniyordu. Mamia Rusya'ya sadık kalırken, Kaihosro 1820'de Batı Gürcistan'da patlak veren Rus hegemonyasına karşıtı ayaklanmaya katıldı. İsyancıların yenilgisinden sonra Kaihosro, 1829'da öldüğü Osmanlı topraklarına kaçmak zorunda kaldı.
İlk yılları
Kaihosro Gurieli, Guria'nın prensi V. Giorgi Gurieli'nin üçüncü oğluydu. Gençliğinde İmereti Krallığı'nın başkenti Kutaisi yakınlarındaki Gelati Manastırı'nda eğitim gördü. Kaihosro'nun kariyer seçimleri Guria'nın ana piskoposluğu olan Şemokmedi Piskoposu olmasını sağlamaya yönelikti. Birkaç dile hakim olan Kaihosro, Yunanca ve Latince okuyabiliyordu.
1792'de kardeşi Prens II. Simon Gurieli'nin ölümü üzerine, Guria'nın başına Kaihosro'nun erkek kardeşi II. Vahtang Gurieli geçti. Simon'un oğlu ve vârisi Mamia, reşit olmadığı için prens olamadı. Simon'ın dul eşi Marine, Vahtang'ı ailesine zulmetmekle suçladı ve papazlığı bırakıp 1797'de Guria'ya dönen Kaikhosro'dan korunma istedi. Aynı yıl, Kaihosro Vakhtang'ı tahttan indirdi ve Guria'dan kovdu, Mamia'yı prens ve kendisini dul prenses Marine ile birlikte naip ilan etti.
Saltanatı
Fiilen iktidara geldiğinde, iç çekişmeler, Osmanlı saldırıları, adam kaçırmalar ve köle ticaretinden kötü etkilenen Guria Prensliği'ni istikrara kavuşturmak için seferberlik başlattı. Saray ve kilise konseylerini topladı, köle tüccarlarını ölümle tehdit etti ve Osmanlı yanlısı olmakla suçlanan soylulara zulmetti. Kaihosro, asiliğiyle ün salmış Davit Asatiani'yi öldürttü ve Asatiani'nin Askana Kalesi'ne baskın düzenledi. Sonrasında Zabuedil Jordania tarafından savunulan Lançhuti Kalesi'ni ele geçirdi. Mülksüzleştirilmiş kardeşi Vahtang'ın sürgününden dönüşünde mülklerini geri alması engellendi.
Kaihosro Gurieli, Guria'yı genişleyen Rus İmparatorluğu'nun koruması altına alarak otoritesini sağlamlaştırmaya çalıştı, ancak Guria'nın kendi kendini yönetmesine karşıydı. 1804'te İmereti Kralı II. Solomon, Guria'yı İmereti'nin tebası olarak tanıyan ve böylece Guria'yı dolaylı olarak Rusya'ya bağımlı yapan "koruma antlaşmasını" kabul etmek zorunda kaldı. Gurieli hükûmeti bu anlaşmayı kabul etmek zorunda kaldı, ancak Rusya ile İmereti Krallığı'ndan bağımsız ayrı bir anlaşma imzalamaya çalıştılar. Bu olay, Rusya'nın İmereti'yi 1810'da silah zoruyla ilhak etmesinden sonra gerçekleşti. O zamana kadar, Kaihosro yetkilerini yeğeni Mamia'ya bırakmıştı, ancak yine de Guria siyaseti üzerinde önemli etkiye sahipti. Kaihosro, Mamia'yı Rusya ile yapılan anlaşmada Gürcü tebaasının Rus İmparatorluğu yasalarına göre yargılanmasını şart koşan iki maddeyi imzalamaktan vazgeçirmeye çalıştı. Guria hükûmetini transit ticareti vergilendirme ayrıcalığından mahrum etti. 1811'de Rus-Guria antlaşmasının sonuçlandırılmasıyla beraber, Kaihosro Gurieli'ye Rus hükûmeti tarafından podpolkovnik (yarbay) rütbesi verildi, ancak "bu kurnaz adam" şüpheyle muamele görmeye devam etti.
1820 isyanı
1820'de Kaihosro, İmereti'deki kiliselerin Ruslar tarafından bastırılmasına karşı çıkan isyancı bir gruba liderlik eden kaçak İmeretli prens İvane Abaşidze'ye Guria'da sığınma teklif etti. Mart 1820'de Rus kuvvetleri Abaşidze'yi yakalamak için Guria'ya girdi; Mamia Ruslarla işbirliği yaptı, ancak Kaihosro İvane Abaşidze'yi teslim etmeyi reddetti. Rus komutan Albay Puzyrevsky, Kaihosro'nun kalesine giderken Gurialı bir Gürcü tarafından öldürüldü.Kafkasya'daki Rus başkomutanı General Yermolov, Kaihosro'yu hain ilan etti ve Puzyrevsky'nin ölümünden sorumlu tuttu. Guria'da Rusya karşıtı isyan çıktı, ancak isyan General Velyaminov'un topçusu tarafından bastırıldı. Rus yetkililerin "eşkıyalık yurdu" olarak adlandırdıkları Şemokmedi Kalesi, 1820 Temmuz'unda intikam operasyonuyla ele geçirilip yerle bir edildi. Kaihosro, Osmanlı mülklerine kaçtı.Kobuleti'ye yerleşti ve Rus yetkililerin 1822'de kendisini affetmesine rağmen Guria'ya dönmeyi reddetti. Mamia ile yazışmalarını sürdürdü ve 1829'da sürgünde öldü.
Ailesi
Kaihosro Gurieli iki kez evlendi. İlk eşi Prens Rostom Nakaşidze'nin kızı Makidjaspi'ydi; ikinci eşi Prens Kaihosro Eristavi-Şervaşidze'nin kızı Elisabed'di. Kaihosro'nun sürgündeki ölümünden sonra, ailesine Rus hükûmeti tarafından 1831'de geri dönme izni verildi. Ailesi 1835'te Guria'da bazı mülkler aldı. Oğulları daha sonra Rus İmparatorluk Ordusu'na alındı.
- Prens Malakia (1818-1858), Rus ordusunun 1850'deki podporuchiki. Prenses Tamar Tsulukidze ile evliydi ve çocuğu vardı.
- Prenses Despine (1820-1885). İmereti Kralı II. Davit'in torunu Prens Tariel Bagration-Davydov ile evlendi.
- Prens Dimitri (1822-1882), Rus ordusunun tümgeneral (1875) ve Kırım ve 93 Harbi savaşlarının katılımcısı. Ozurgeti'deki konağı günümüze ulaşmıştır.
- Prenses Pelagia (d. 1823), nedime. Prens Nestor Tsereteli ile evliydi.
Notlar
- ^ a b Potto 1887.
- ^ a b c Church 2001.
- ^ a b Rayfield 2012.
- ^ a b c Belyavsky & Potto 1904.
- ^ a b c d e Grebelsky, Dumin & Lapin 1993.
Kaynakça
- Belyavsky, N.N.; Potto, V.A., (Ed.) (1904). Утверждение русского владычества на Кавказе. Том III, часть 2 [The Consolidation of Russian Dominance over the Caucasus, Vol. 3, Part 2] (Rusça). Tiflis: Caucasus Military District Staff Typography. 20 Ekim 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2021.
- Church, Kenneth (2001). From dynastic principality to imperial district: the incorporation of Guria into the Russian Empire to 1856 (Ph.D.). University of Michigan.
- Grebelsky, P. Kh.; Dumin, S.V.; Lapin, V.V. (1993). Дворянские роды Российской империи. Том 4: Князья Царства Грузинского [Noble families of the Russian Empire. Vol. 4: Princes of the Kingdom of Georgia] (Rusça). Vesti.
- Rayfield, Donald (2012). Edge of Empires: A History of Georgia. Londra: Reaktion Books. ISBN .
- (1887). Кавказская война, т. 2 [Caucasian War, vol. 2] (Rusça). St. Petersburg: E. Evdokimov Typography. 8 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
IV Kaihosro Gurieli Gurcuce ქაიხოსრო IV გურიელი o 1829 1797 den 1809 a kadar resit olmayan yegeni V Mamia Gurieli nin naibi olarak Guria Prensligi ni fiilen yonetmis Gurieli hanedani uyesidir Saltanati doneminde Guria ya duzen ve istikrar getiren bir dizi onlem aldi Kaihosro 1809 da iktidar yetkilerini yegeni V Mamia ya verdikten sonra bile Guria siyasetindeki etkisini surdurdu Rus Imparatorlugu Guria ile sicak iliskiler kursa da Kaihosro Ruslarin iyi niyetlerinden supheleniyordu Mamia Rusya ya sadik kalirken Kaihosro 1820 de Bati Gurcistan da patlak veren Rus hegemonyasina karsiti ayaklanmaya katildi Isyancilarin yenilgisinden sonra Kaihosro 1829 da oldugu Osmanli topraklarina kacmak zorunda kaldi Ilk yillariKaihosro Gurieli Guria nin prensi V Giorgi Gurieli nin ucuncu ogluydu Gencliginde Imereti Kralligi nin baskenti Kutaisi yakinlarindaki Gelati Manastiri nda egitim gordu Kaihosro nun kariyer secimleri Guria nin ana piskoposlugu olan Semokmedi Piskoposu olmasini saglamaya yonelikti Birkac dile hakim olan Kaihosro Yunanca ve Latince okuyabiliyordu 1792 de kardesi Prens II Simon Gurieli nin olumu uzerine Guria nin basina Kaihosro nun erkek kardesi II Vahtang Gurieli gecti Simon un oglu ve varisi Mamia resit olmadigi icin prens olamadi Simon in dul esi Marine Vahtang i ailesine zulmetmekle sucladi ve papazligi birakip 1797 de Guria ya donen Kaikhosro dan korunma istedi Ayni yil Kaihosro Vakhtang i tahttan indirdi ve Guria dan kovdu Mamia yi prens ve kendisini dul prenses Marine ile birlikte naip ilan etti SaltanatiFiilen iktidara geldiginde ic cekismeler Osmanli saldirilari adam kacirmalar ve kole ticaretinden kotu etkilenen Guria Prensligi ni istikrara kavusturmak icin seferberlik baslatti Saray ve kilise konseylerini topladi kole tuccarlarini olumle tehdit etti ve Osmanli yanlisi olmakla suclanan soylulara zulmetti Kaihosro asiligiyle un salmis Davit Asatiani yi oldurttu ve Asatiani nin Askana Kalesi ne baskin duzenledi Sonrasinda Zabuedil Jordania tarafindan savunulan Lanchuti Kalesi ni ele gecirdi Mulksuzlestirilmis kardesi Vahtang in surgununden donusunde mulklerini geri almasi engellendi Kaihosro Gurieli Guria yi genisleyen Rus Imparatorlugu nun korumasi altina alarak otoritesini saglamlastirmaya calisti ancak Guria nin kendi kendini yonetmesine karsiydi 1804 te Imereti Krali II Solomon Guria yi Imereti nin tebasi olarak taniyan ve boylece Guria yi dolayli olarak Rusya ya bagimli yapan koruma antlasmasini kabul etmek zorunda kaldi Gurieli hukumeti bu anlasmayi kabul etmek zorunda kaldi ancak Rusya ile Imereti Kralligi ndan bagimsiz ayri bir anlasma imzalamaya calistilar Bu olay Rusya nin Imereti yi 1810 da silah zoruyla ilhak etmesinden sonra gerceklesti O zamana kadar Kaihosro yetkilerini yegeni Mamia ya birakmisti ancak yine de Guria siyaseti uzerinde onemli etkiye sahipti Kaihosro Mamia yi Rusya ile yapilan anlasmada Gurcu tebaasinin Rus Imparatorlugu yasalarina gore yargilanmasini sart kosan iki maddeyi imzalamaktan vazgecirmeye calisti Guria hukumetini transit ticareti vergilendirme ayricaligindan mahrum etti 1811 de Rus Guria antlasmasinin sonuclandirilmasiyla beraber Kaihosro Gurieli ye Rus hukumeti tarafindan podpolkovnik yarbay rutbesi verildi ancak bu kurnaz adam supheyle muamele gormeye devam etti 1820 isyani1830 larda Semokmedi Manastiri ve yikik Gurieli kalesi 1820 de Kaihosro Imereti deki kiliselerin Ruslar tarafindan bastirilmasina karsi cikan isyanci bir gruba liderlik eden kacak Imeretli prens Ivane Abasidze ye Guria da siginma teklif etti Mart 1820 de Rus kuvvetleri Abasidze yi yakalamak icin Guria ya girdi Mamia Ruslarla isbirligi yapti ancak Kaihosro Ivane Abasidze yi teslim etmeyi reddetti Rus komutan Albay Puzyrevsky Kaihosro nun kalesine giderken Guriali bir Gurcu tarafindan olduruldu Kafkasya daki Rus baskomutani General Yermolov Kaihosro yu hain ilan etti ve Puzyrevsky nin olumunden sorumlu tuttu Guria da Rusya karsiti isyan cikti ancak isyan General Velyaminov un topcusu tarafindan bastirildi Rus yetkililerin eskiyalik yurdu olarak adlandirdiklari Semokmedi Kalesi 1820 Temmuz unda intikam operasyonuyla ele gecirilip yerle bir edildi Kaihosro Osmanli mulklerine kacti Kobuleti ye yerlesti ve Rus yetkililerin 1822 de kendisini affetmesine ragmen Guria ya donmeyi reddetti Mamia ile yazismalarini surdurdu ve 1829 da surgunde oldu AilesiKaihosro Gurieli iki kez evlendi Ilk esi Prens Rostom Nakasidze nin kizi Makidjaspi ydi ikinci esi Prens Kaihosro Eristavi Servasidze nin kizi Elisabed di Kaihosro nun surgundeki olumunden sonra ailesine Rus hukumeti tarafindan 1831 de geri donme izni verildi Ailesi 1835 te Guria da bazi mulkler aldi Ogullari daha sonra Rus Imparatorluk Ordusu na alindi Prens Malakia 1818 1858 Rus ordusunun 1850 deki podporuchiki Prenses Tamar Tsulukidze ile evliydi ve cocugu vardi Prenses Despine 1820 1885 Imereti Krali II Davit in torunu Prens Tariel Bagration Davydov ile evlendi Prens Dimitri 1822 1882 Rus ordusunun tumgeneral 1875 ve Kirim ve 93 Harbi savaslarinin katilimcisi Ozurgeti deki konagi gunumuze ulasmistir Prenses Pelagia d 1823 nedime Prens Nestor Tsereteli ile evliydi Notlar a b Potto 1887 a b c Church 2001 a b Rayfield 2012 a b c Belyavsky amp Potto 1904 a b c d e Grebelsky Dumin amp Lapin 1993 KaynakcaBelyavsky N N Potto V A Ed 1904 Utverzhdenie russkogo vladychestva na Kavkaze Tom III chast 2 The Consolidation of Russian Dominance over the Caucasus Vol 3 Part 2 Rusca Tiflis Caucasus Military District Staff Typography 20 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2021 Church Kenneth 2001 From dynastic principality to imperial district the incorporation of Guria into the Russian Empire to 1856 Ph D University of Michigan Grebelsky P Kh Dumin S V Lapin V V 1993 Dvoryanskie rody Rossijskoj imperii Tom 4 Knyazya Carstva Gruzinskogo Noble families of the Russian Empire Vol 4 Princes of the Kingdom of Georgia Rusca Vesti Rayfield Donald 2012 Edge of Empires A History of Georgia Londra Reaktion Books ISBN 1 78023 030 3 1887 Kavkazskaya vojna t 2 Caucasian War vol 2 Rusca St Petersburg E Evdokimov Typography 8 Mart 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2021