Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
V. Mamia Gurieli (Gürcüce: მამია V გურიელი; 1789 - 21 Kasım 1826), 1797-1826 yılları arasında Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. 1797'den 1809'a kadar amcası Prens Kaihosro'nun naipliği altındaydı. Mamia, Guria'nın idaresinde ve eğitim sistemindeki reform çabalarına öncülük eden Avrupalılaşan bir hükümdardı. Osmanlı'ya bağlılığı reddederek, 1810'da Guria'yı Rus İmparatorluğu'na bağlı özerk bir prenslik haline getirdi. Amcası Kaihosro ve Guria'nın önde gelen soyluları 1820'de Rus hegemonyasına karşı silahlanmaya başladıklarında bile yeni düzene bağlılığını sürdürdü. Mamia'nın imparatorluğa olan sadakati, Guria'daki ayaklanmaları durdurma konusunda kararsız bir tutum sergilemesine rağmen, Rus hükûmeti tarafından takdir edildi. Mamia'nın kendisi ayaklanmadan sonra giderek daha fazla depresyona girdi ve 1826'da öldü yerine oğlu Davit'i Guria'nın son prensi olarak bıraktı.
Erken dönem
Mamia ailenin üçüncü çocuğu ve Guria Prensi II. Simon Gurieli ile Prenses Marine'nin tek oğluydu. Simon 1792'de öldüğünde Mamia henüz üç yaşındaydı ve Guria'nın yönetimi Simon'un kardeşi II. Vahtang Gurieli tarafından devralındı. Vahtang tarafından zulüm gören dul Prenses Marine, 1797'de Vahtang'ı görevden alan Simon'un bir sonraki küçük erkek kardeşi olan Kaihosro'dan koruma istedi. Kaihosro, küçük prens Mamia'yı yetişkinlik çağına gelene kadar kendisinin naipliği altında Guria'nın bir sonraki prensi ilan etti. Naipliği yıllarında Kaihosro, Guria'ya bir derece istikrar getirmeyi başardı ve genişleyen Rus İmparatorluğu ile ilişkiler kurmaya başladı, bu tüm Batı Gürcistan'da hükümdarlık iddiasında bulunan Osmanlı hükûmeti ile ilişkilerini kötüleştirdi.
Rusya'ya katılması
1809'da Kaihosro naiplikten emekli oldu ve tüm yönetici yetkilerini Mamia'ya devretti. Aynı yıl, Rus-Osmanlı savaşı, Guria sınırlarına dayandı; General Dimitri Orbeliani komutasındaki Rus kuvvetleri Karadeniz'de Guria'nın hemen kuzeyinde bulunan Poti'deki Osmanlı kalesini kuşattı. Başlangıçta Ruslara açıkça katılma konusunda isteksiz olan Mamia, Osmanlı komutanlarıyla yazışmalarını sürdürdü; ancak sonunda Rus tarafını desteklemeye karar kıldı ve Poti'deki Osmanlı birliklerine Grigoleti'de arkalarından saldırarak Kasım 1809'da Rus zaferine katkıda bulundu. Mart 1810'da, Mamia ve komşu Megrelya hükümdarı V. Levan Dadiani, Batı Gürcü Krallığı İmereti'yi kontrol altına almak için Rus ordusuna katıldı.
Mamia, Poti'nin düşüşünden kısa bir süre sonra Rusya ile bir anlaşma talebinde bulundu. 1810 Nisan ayında Guriamta köyünde düzenlenen bir törenle Çar I. Aleksandr'a sadakat yemini ederek imparatorluk diplomasını aldı ve çar onun bir Rus tebaası olarak prens-hükümdar olduğunu devir teslim sembolleriyle - kıymetli bir kılıç ve Rus İmparatorluğu arması bulunan bir bayrakla - onayladı. 8 Nisan 1811'de bu vesileyle Mamia, St. Anna Nişanı, 1. Sınıf ve tümgeneral rütbesiyle ödüllendirilirken annesi Marina'ya yıllık 200 çervon emekli maaşı verildi.
Mamia, nüfusu yaklaşık 6.000 aileden oluşan küçük eyaletinde, idare ve ekonomi alanlarında dönüşüm ve gelişime ve ayrıca eğitimin iyileştirilmesine büyük ilgi gösterdi. Yabancı bir gözlemci onu "Avrupa gelenek ve alışkanlıklarını benimsemeye son derece istekli" olarak nitelendirdi. 1817 civarında, çivit otu yetiştiriciliğini Guria'da tanıtması şartıyla, bazı toprakları ve serf çiftçi aileleri bir İskoç olan James Patrick Montague Marr'ın hizmetine verdi. Marr, Guria'da çalışmaya başladıktan sonra buraya yerleşmeye karar verdi ve Gurialı köylü bir kızla evlenerek hayatını burada geçirdi ve uluslararası üne sahip bir tarihçi ve dilbilimci olan Nicholas Marr'ın babası oldu. Mamia ayrıca sarayını eğlendirmek için haftada üç kez gösteri düzenleyen Alman halat dansçılarından oluşan bir grup görevlendirmiştir.
1820 Ayaklanması
Mart 1820'de Mamia Gurieli'nin Rus İmparatorluğu ile ilişkileri bir teste tabi tutuldu; Rus hegemonyasına karşı İmereti'de patlak veren bir ayaklanma Guria'da yankı buldu. Ayaklanmanın liderleri Mamia'nın İmeretili kayınbiraderi İvane Abaşidze ve amcası ve eski naipi olan Kaihosro Gurieli idi. Rus birlikleri prensliğe ilerlerken, Mamia imparatorluğa sadakatini sürdürdü ve kendisine bağlı soylularını isyana katılmaktan caydırmaya çalıştı ancak bunda tam olarak başarılı olamadı ve direnişle mücadele operasyonlarına doğrudan dahil olmaktan kaçındı. Daha sonraları ise kendisine bağlı soyluların Rus ordusu tarafından el konulan mülklerini geri kazanmayı denedi. Rus Kafkasya Genel Valisi General Aleksey Yermolov, Guria prensinin bu konudaki talebini reddetti çünkü Yermolov'un iddia ettiği üzere asi soyluların yaptığı şey Mamia'nın itibarını zedelemişti. Yine de genel vali, Mamia'nın isyanı kontrol altına almadaki başarısından dolayı Mamia'nın imparatorluğa olan sadakatini takdir ediyordu. Eylül 1820'de Gurieli, Çohatauri'deki bir askeri kampta Guria'daki Rus komutan General Velyaminov ile bir araya geldi ve imparatorluk hükûmetinin kendisine karşı iyi niyetli tutumundan emin oldu.
1820 olaylarından kısa bir süre sonra Mamia depresyona yenik düşerek 21 Kasım 1826'da Ozurgeti'de öldü ve yerine iki yaşındaki oğlu Davit'i halefi olarak bıraktı.
Ailesi
Mamia Gurieli, 1814'te İmereti Prensesi Sopio (ö. 7 Eylül 1829) ile evlendi. Sopio Gurieli 1826'da kocasının ölümü üzerine Mamia'nın varisi Davit'in naipliğini üstlendi. 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında Rus İmparatorluğu'na karşı Osmanlıları destekledi, bu Guria'nın özerk yönetimini kaybetmesine ve prensliğin 7 Eylül 1829'da Rusya tarafından doğrudan ilhak edilmesine neden oldu. Çiftin beş çocuğu, dört kızı ve bir oğlu vardı. Sopio'nun Osmanlı topraklarındaki sürgünde ölümünden sonra, Mamia'nın çocukları affedildi ve Rus hükûmeti tarafından St. Petersburg'a yerleştirildi. 20 Ocak 1843'te hayatta kalan iki kızı Ekaterina ve Terezia'ya Serene Majesteleri unvanı verildi.
Mamia'nın çocukları şunlardı:
- Prenses Ekaterina (1815–1880); Haziran 1834'te Megrelya Prensi Levan Çiçua ile evlenmiştir (1834'te öldü), ancak iki ay sonra dul kaldı.
- Prens Davit (1818 - 23 Ağustos 1839), Guria'nın son prensidir. Bir Rus subayı olarak Ahulgo'da Kafkas dağlılarına karşı savaşta öldü.
- Prenses Koçibrola (d. 1820)
- Prenses Sopia (1823 - 15 Mayıs 1840)
- Prenses Terezia (1825 - 24 Mart 1871), 1843'te General Prens Grigol Dadiani (1814-1901) ile evlenmiştir.
Notlar
- ^ a b c Church 2001.
- ^ a b Rayfield 2012.
- ^ a b c Belyavsky & Potto 1902.
- ^ a b c Encyclopædia Metropolitana 1845.
- ^ a b Belyavsky & Potto 1904.
- ^ a b c d e f Grebelsky, Dumin & Lapin 1993.
Kaynakça
- The Consolidation of Russian Dominance over the Caucasus, Vol. 2 (Rusça). Tiflis: Caucasus Military District Staff Typography. 1902. 9 Nisan 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mart 2021.
- The Consolidation of Russian Dominance over the Caucasus, Vol. 3, Part 2 (Rusça). Tiflis: Caucasus Military District Staff Typography. 1904. 20 Ekim 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mart 2021.
- From dynastic principality to imperial district: the incorporation of Guria into the Russian Empire to 1856 (Ph.D. tez). University of Michigan. 2001.
- Noble families of the Russian Empire. Vol. 4: Princes of the Kingdom of Georgia (Rusça). Vesti. 1993.
- Edge of Empires: A History of Georgia. Londra: Reaktion Books. 2012. ISBN .
- Rose, Hugh James; Rose, Henry John, (Ed.) (1845). "Georgia". Encyclopædia Metropolitana or, Universal Dictionary of Knowledge. XIX. Londra.
V. Mamia Gurieli Gurieli Hanedanı | ||
| Resmî unvanlar | ||
|---|---|---|
| Önce gelen II. Vahtang Gurieli | Guria Prensi 1797-1826 | Sonra gelen Davit Gurieli |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
V Mamia Gurieli Gurcuce მამია V გურიელი 1789 21 Kasim 1826 1797 1826 yillari arasinda Guria nin prensligini yapmis Gurieli hanedani uyesidir 1797 den 1809 a kadar amcasi Prens Kaihosro nun naipligi altindaydi Mamia Guria nin idaresinde ve egitim sistemindeki reform cabalarina onculuk eden Avrupalilasan bir hukumdardi Osmanli ya bagliligi reddederek 1810 da Guria yi Rus Imparatorlugu na bagli ozerk bir prenslik haline getirdi Amcasi Kaihosro ve Guria nin onde gelen soylulari 1820 de Rus hegemonyasina karsi silahlanmaya basladiklarinda bile yeni duzene bagliligini surdurdu Mamia nin imparatorluga olan sadakati Guria daki ayaklanmalari durdurma konusunda kararsiz bir tutum sergilemesine ragmen Rus hukumeti tarafindan takdir edildi Mamia nin kendisi ayaklanmadan sonra giderek daha fazla depresyona girdi ve 1826 da oldu yerine oglu Davit i Guria nin son prensi olarak birakti Erken donemMamia ailenin ucuncu cocugu ve Guria Prensi II Simon Gurieli ile Prenses Marine nin tek ogluydu Simon 1792 de oldugunde Mamia henuz uc yasindaydi ve Guria nin yonetimi Simon un kardesi II Vahtang Gurieli tarafindan devralindi Vahtang tarafindan zulum goren dul Prenses Marine 1797 de Vahtang i gorevden alan Simon un bir sonraki kucuk erkek kardesi olan Kaihosro dan koruma istedi Kaihosro kucuk prens Mamia yi yetiskinlik cagina gelene kadar kendisinin naipligi altinda Guria nin bir sonraki prensi ilan etti Naipligi yillarinda Kaihosro Guria ya bir derece istikrar getirmeyi basardi ve genisleyen Rus Imparatorlugu ile iliskiler kurmaya basladi bu tum Bati Gurcistan da hukumdarlik iddiasinda bulunan Osmanli hukumeti ile iliskilerini kotulestirdi Rusya ya katilmasi1809 da Kaihosro naiplikten emekli oldu ve tum yonetici yetkilerini Mamia ya devretti Ayni yil Rus Osmanli savasi Guria sinirlarina dayandi General Dimitri Orbeliani komutasindaki Rus kuvvetleri Karadeniz de Guria nin hemen kuzeyinde bulunan Poti deki Osmanli kalesini kusatti Baslangicta Ruslara acikca katilma konusunda isteksiz olan Mamia Osmanli komutanlariyla yazismalarini surdurdu ancak sonunda Rus tarafini desteklemeye karar kildi ve Poti deki Osmanli birliklerine Grigoleti de arkalarindan saldirarak Kasim 1809 da Rus zaferine katkida bulundu Mart 1810 da Mamia ve komsu Megrelya hukumdari V Levan Dadiani Bati Gurcu Kralligi Imereti yi kontrol altina almak icin Rus ordusuna katildi Mamia Poti nin dususunden kisa bir sure sonra Rusya ile bir anlasma talebinde bulundu 1810 Nisan ayinda Guriamta koyunde duzenlenen bir torenle Car I Aleksandr a sadakat yemini ederek imparatorluk diplomasini aldi ve car onun bir Rus tebaasi olarak prens hukumdar oldugunu devir teslim sembolleriyle kiymetli bir kilic ve Rus Imparatorlugu armasi bulunan bir bayrakla onayladi 8 Nisan 1811 de bu vesileyle Mamia St Anna Nisani 1 Sinif ve tumgeneral rutbesiyle odullendirilirken annesi Marina ya yillik 200 cervon emekli maasi verildi Mamia nufusu yaklasik 6 000 aileden olusan kucuk eyaletinde idare ve ekonomi alanlarinda donusum ve gelisime ve ayrica egitimin iyilestirilmesine buyuk ilgi gosterdi Yabanci bir gozlemci onu Avrupa gelenek ve aliskanliklarini benimsemeye son derece istekli olarak nitelendirdi 1817 civarinda civit otu yetistiriciligini Guria da tanitmasi sartiyla bazi topraklari ve serf ciftci aileleri bir Iskoc olan James Patrick Montague Marr in hizmetine verdi Marr Guria da calismaya basladiktan sonra buraya yerlesmeye karar verdi ve Guriali koylu bir kizla evlenerek hayatini burada gecirdi ve uluslararasi une sahip bir tarihci ve dilbilimci olan Nicholas Marr in babasi oldu Mamia ayrica sarayini eglendirmek icin haftada uc kez gosteri duzenleyen Alman halat danscilarindan olusan bir grup gorevlendirmistir 1820 AyaklanmasiMart 1820 de Mamia Gurieli nin Rus Imparatorlugu ile iliskileri bir teste tabi tutuldu Rus hegemonyasina karsi Imereti de patlak veren bir ayaklanma Guria da yanki buldu Ayaklanmanin liderleri Mamia nin Imeretili kayinbiraderi Ivane Abasidze ve amcasi ve eski naipi olan Kaihosro Gurieli idi Rus birlikleri prenslige ilerlerken Mamia imparatorluga sadakatini surdurdu ve kendisine bagli soylularini isyana katilmaktan caydirmaya calisti ancak bunda tam olarak basarili olamadi ve direnisle mucadele operasyonlarina dogrudan dahil olmaktan kacindi Daha sonralari ise kendisine bagli soylularin Rus ordusu tarafindan el konulan mulklerini geri kazanmayi denedi Rus Kafkasya Genel Valisi General Aleksey Yermolov Guria prensinin bu konudaki talebini reddetti cunku Yermolov un iddia ettigi uzere asi soylularin yaptigi sey Mamia nin itibarini zedelemisti Yine de genel vali Mamia nin isyani kontrol altina almadaki basarisindan dolayi Mamia nin imparatorluga olan sadakatini takdir ediyordu Eylul 1820 de Gurieli Cohatauri deki bir askeri kampta Guria daki Rus komutan General Velyaminov ile bir araya geldi ve imparatorluk hukumetinin kendisine karsi iyi niyetli tutumundan emin oldu 1820 olaylarindan kisa bir sure sonra Mamia depresyona yenik duserek 21 Kasim 1826 da Ozurgeti de oldu ve yerine iki yasindaki oglu Davit i halefi olarak birakti AilesiMamia Gurieli 1814 te Imereti Prensesi Sopio o 7 Eylul 1829 ile evlendi Sopio Gurieli 1826 da kocasinin olumu uzerine Mamia nin varisi Davit in naipligini ustlendi 1828 1829 Osmanli Rus Savasi sirasinda Rus Imparatorlugu na karsi Osmanlilari destekledi bu Guria nin ozerk yonetimini kaybetmesine ve prensligin 7 Eylul 1829 da Rusya tarafindan dogrudan ilhak edilmesine neden oldu Ciftin bes cocugu dort kizi ve bir oglu vardi Sopio nun Osmanli topraklarindaki surgunde olumunden sonra Mamia nin cocuklari affedildi ve Rus hukumeti tarafindan St Petersburg a yerlestirildi 20 Ocak 1843 te hayatta kalan iki kizi Ekaterina ve Terezia ya Serene Majesteleri unvani verildi Mamia nin cocuklari sunlardi Prenses Ekaterina 1815 1880 Haziran 1834 te Megrelya Prensi Levan Cicua ile evlenmistir 1834 te oldu ancak iki ay sonra dul kaldi Prens Davit 1818 23 Agustos 1839 Guria nin son prensidir Bir Rus subayi olarak Ahulgo da Kafkas daglilarina karsi savasta oldu Prenses Kocibrola d 1820 Prenses Sopia 1823 15 Mayis 1840 Prenses Terezia 1825 24 Mart 1871 1843 te General Prens Grigol Dadiani 1814 1901 ile evlenmistir Notlar a b c Church 2001 a b Rayfield 2012 a b c Belyavsky amp Potto 1902 a b c Encyclopaedia Metropolitana 1845 a b Belyavsky amp Potto 1904 a b c d e f Grebelsky Dumin amp Lapin 1993 KaynakcaThe Consolidation of Russian Dominance over the Caucasus Vol 2 Rusca Tiflis Caucasus Military District Staff Typography 1902 9 Nisan 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Mart 2021 The Consolidation of Russian Dominance over the Caucasus Vol 3 Part 2 Rusca Tiflis Caucasus Military District Staff Typography 1904 20 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Mart 2021 From dynastic principality to imperial district the incorporation of Guria into the Russian Empire to 1856 Ph D tez University of Michigan 2001 Noble families of the Russian Empire Vol 4 Princes of the Kingdom of Georgia Rusca Vesti 1993 Edge of Empires A History of Georgia Londra Reaktion Books 2012 ISBN 978 1 78023 030 6 Rose Hugh James Rose Henry John Ed 1845 Georgia Encyclopaedia Metropolitana or Universal Dictionary of Knowledge XIX Londra V Mamia GurieliGurieli HanedaniResmi unvanlarOnce gelen II Vahtang Gurieli Guria Prensi 1797 1826 Sonra gelen Davit Gurieli