Intel 80386 veya i386, 80286'dan sonraki Intel mikroişlemcisi.
Intel 80386 DX rated at 16 MHz | |
Genel bilgiler | |
---|---|
Üretim başlangıcı | 1985 |
Üretim durdurulma | September 2007 |
Yaygın üretici(ler) |
|
Performans | |
Max. CPU | 12 MHz ilâ 40 MHz |
Mimari ve sınıflandırma | |
Teknoloji nodu | 1.5µm ilâ 1µm |
Komut seti | x86 (IA-32) |
Fiziksel özellikler | |
Paket(ler) |
|
Intel 1985 yılında üretilen, bir tümleşik devre üzerinde gerçek 32-bit CPU olan 80386DX oldu. 80286 gibi bu mikroişlemcide çok yaygın olarak kullanıldı. 1988 yılında, harici 16-bit veriyoluna sahip 80386SX mikroişlemcisi üretildi.
Intel'in ilk 32-bit mikroişlemcisi 80386'dır. Bu mikroişlemci, diğer x86 mikroişlemcileri gibi, 8086 ve 80286 programlarını hiçbir değişiklik olmadan çalıştırabilmektedir. Bu mikroişlemcinin daha önceki 80286 mikroişlemcisine göre birçok üstünlüğü bulunur. Bunlar:
- İşlemcinin kaydedicileri ve aritmetik birimleri 32-bit genişliğindedir. Ayrıca, komut kümesi 32-bit adresleri ve verileri desteklemek için genişletilmiştir.
- Mikroişlemciden ana belleğe giden, adres yolu ve veriyolu 32-bit'e genişletilmiştir. Bu sayede, komutlar, verileri iki kat hızında okuyabilmekte ve yazabilmektedir.
- 4 GB'a kadar fiziksel belleği adresleyebilmektedir (80286 da 16 MB). Diğer yandan, programlara 246 byte (64 terabyte) kadar görüntü bellek sağlayabilmektedir (80286 da 230 byte, 1 GB).
- Daha hızlı yürütme hızına sahiptir. Birçok komutu yürütme zamanı azalmıştır.
- Tümleşik devre üzerindeki bellek yönetim sistemi, sayfalı adreslemeyi destekler.
80386 da bulunan 32-bit adres yolu, 32-bit veriyolu ve çeşitli kontrol sinyalleri için, 80286 da kullanılan 68 uçlu tümleşik devre kılıfı çok küçüktü bu yüzden Intel daha büyük bir standarda gitti.
Dahili olarak, 80386, 80286 gibi daha yüksek performans için paralel çalışan birçok fonksiyonel birime sahiptir. 80286'daki gibi 4 yerine, 8 tane alt birim içermektedir. 80386'daki daha fazla olan fonksiyonel bölünme, adres ve yürütme birimlerinde yapılmıştır.
80386'nın tümleşik devre uçları, 80286'ya bazı yönlerden benzemektedir. Bellek erişimleri 32-bit kelimeler ile yapılıp, bellek adresleri, 4 byte sınırlara göre ayarlanmalıdır. Böylece CPU 0, 4, 8 gibi adreslerde bulunan kelimelere erişebilmekte, buna karşın, 1, 2 veya 3 gibi adreslerde olanlara erişememektedir. Bunun sonucu olarak, bütün bellek adresleri 4'ün katları şeklindedir. Bu yüzden, iki düşük değerli adres biti her zaman 0'dır ve A0 ve A1 bitleri tümleşik devre üzerinde yoktur.
Bununla beraber, bellekte 8-bit ve 16-bit veriler üzerinde işlem yapan komutlar bulunduğundan, bu problemi çözmek gerekmektedir. 8086 ve 80286 mikroişlemcilerinde BHE sinyali ile bu problem çözüldüğü gibi, 80386 da bu işlem için 4 sinyal BE3- BE0 sağlamaktadır. Bu sinyallerden her biri bir kelime içindeki 4 byte'dan hangisinin kullanılacağını belirtir.
Daha önceki mikroişlemcilerde bulunan, ve kontrol sinyalleri değişmedi. Bununla beraber, 80386'ya yeni 3 veriyolu kontrol sinyali daha eklendi. Bu sinyaller ADS, ve sinyalleridir. , adres yolunda geçerli bir adres olduğunu belirtir. Bellek bu sinyali gördüğü zaman adres ve kontrol yollarındaki sinyallerin geçerli olduğunu anlar ve çalışmaya başlar. BS16 bir giriş sinyali olup 80386'ya, sistemde 16-bit I/O tümleşik devrelerinin olduğunu belirtmekte kullanılır. 80386 bu sinyali gördüğü zaman, bir 32-bit veri aktarımını peşpeşe iki 16-bit aktarım şeklinde yapar. BS16 mikroişlemciyi yavaşlatmada kullanılmasına karşın NA sinyali hızlandırmada kullanılır. Bellek tümleşik devresi, o anki veriyol çevrimi için READY sinyalini pasif yapmadan, mikroişlemcinin NA girişini aktif yaparak, bir sonraki bellek adresini kabul etmek için hazır olduğunu 80386'ya bildirir. Bu özellik, CPU'nun o anki veriyolu çevrimini bitirmeden, bir sonraki veriyol çevrimine hazır olmasını başlatarak, iş-hattının hızını daha da artırır.
Intel, geleneksel olarak her yeni bir mikroişlemci tümleşik devresinde yapmış olduğu, veriyolu durum ve veriyolu kontrol sinyallerini yeniden tanımlamayı, 80386 mikroişlemcisinde de devam ettirdi, örneğin; daha önceki 80286 tasarımında 4 tane veriyolu durum sinyali bulunmaktaydı. Bu sinyaller, 16 farklı durum göstermesine karşın, sadece 7 durum anlamlıydı ve kullanılmaktaydı. Sonunda Intel'den bir mühendis şu gerçeği gördü: 7<2³ yani 3 durum sinyali ile 7 sinyali belirtmek mümkündü. Bu büyük sinyalin neticesi 80386 için yeni durum sinyalleri Yaz/Oku, Veri/Kod ve Bellek/Giriş-Çıkış olarak belirlendi. Bu sinyallerin belirttikleri veriyolu durumları: Kod okuma, veri okuma, veri yazma, giriş-çıkış okuma, giriş-çıkış yazma, kabul ve durma dır.
80286 mikroişlemcisinde bulunan diğer sinyaller, , , , , , , ve , 80386 da aynı fonksiyonlara sahiptir. 80386 yardımcı işlemci doğrudan erişebildiği için, 80286'daki 80386 da bulunmaz.
80386-80387 İletişimi
80386-80387 sistemlerinde bulunan mikroişlemci CPU arabirimi 80286-80287 sistemlerindekine çok benzemektedir. CPU'ya programların yanlışlıkla yazma yapılmasını önlemek için I/O alanı F8h-FFh'den 800000F8h-800000FFh alanına kaydırılmıştır. Arabirim performansı iyileştirilmiş ve 32-bit kullanıma açılmıştır. Yeni haliyle iletişim ek yükü 16-20 saat çevrimine indirilmiştir.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Intel 80386 veya i386 80286 dan sonraki Intel mikroislemcisi 386Intel 80386 DX rated at 16 MHzGenel bilgilerUretim baslangici1985Uretim durdurulmaSeptember 2007Yaygin uretici ler IntelAMDIBMPerformansMax CPU12 MHz ila 40 MHzMimari ve siniflandirmaTeknoloji nodu1 5µm ila 1µmKomut setix86 IA 32 Fiziksel ozelliklerPaket ler 132 pin 132 pin SX variant 100 pin Intel 1985 yilinda uretilen bir tumlesik devre uzerinde gercek 32 bit CPU olan 80386DX oldu 80286 gibi bu mikroislemcide cok yaygin olarak kullanildi 1988 yilinda harici 16 bit veriyoluna sahip 80386SX mikroislemcisi uretildi Intel in ilk 32 bit mikroislemcisi 80386 dir Bu mikroislemci diger x86 mikroislemcileri gibi 8086 ve 80286 programlarini hicbir degisiklik olmadan calistirabilmektedir Bu mikroislemcinin daha onceki 80286 mikroislemcisine gore bircok ustunlugu bulunur Bunlar Islemcinin kaydedicileri ve aritmetik birimleri 32 bit genisligindedir Ayrica komut kumesi 32 bit adresleri ve verileri desteklemek icin genisletilmistir Mikroislemciden ana bellege giden adres yolu ve veriyolu 32 bit e genisletilmistir Bu sayede komutlar verileri iki kat hizinda okuyabilmekte ve yazabilmektedir 4 GB a kadar fiziksel bellegi adresleyebilmektedir 80286 da 16 MB Diger yandan programlara 246 byte 64 terabyte kadar goruntu bellek saglayabilmektedir 80286 da 230 byte 1 GB Daha hizli yurutme hizina sahiptir Bircok komutu yurutme zamani azalmistir Tumlesik devre uzerindeki bellek yonetim sistemi sayfali adreslemeyi destekler 80386 da bulunan 32 bit adres yolu 32 bit veriyolu ve cesitli kontrol sinyalleri icin 80286 da kullanilan 68 uclu tumlesik devre kilifi cok kucuktu bu yuzden Intel daha buyuk bir standarda gitti Dahili olarak 80386 80286 gibi daha yuksek performans icin paralel calisan bircok fonksiyonel birime sahiptir 80286 daki gibi 4 yerine 8 tane alt birim icermektedir 80386 daki daha fazla olan fonksiyonel bolunme adres ve yurutme birimlerinde yapilmistir 80386 nin tumlesik devre uclari 80286 ya bazi yonlerden benzemektedir Bellek erisimleri 32 bit kelimeler ile yapilip bellek adresleri 4 byte sinirlara gore ayarlanmalidir Boylece CPU 0 4 8 gibi adreslerde bulunan kelimelere erisebilmekte buna karsin 1 2 veya 3 gibi adreslerde olanlara erisememektedir Bunun sonucu olarak butun bellek adresleri 4 un katlari seklindedir Bu yuzden iki dusuk degerli adres biti her zaman 0 dir ve A0 ve A1 bitleri tumlesik devre uzerinde yoktur Bununla beraber bellekte 8 bit ve 16 bit veriler uzerinde islem yapan komutlar bulundugundan bu problemi cozmek gerekmektedir 8086 ve 80286 mikroislemcilerinde BHE sinyali ile bu problem cozuldugu gibi 80386 da bu islem icin 4 sinyal BE3 BE0 saglamaktadir Bu sinyallerden her biri bir kelime icindeki 4 byte dan hangisinin kullanilacagini belirtir Daha onceki mikroislemcilerde bulunan ve kontrol sinyalleri degismedi Bununla beraber 80386 ya yeni 3 veriyolu kontrol sinyali daha eklendi Bu sinyaller ADS ve sinyalleridir adres yolunda gecerli bir adres oldugunu belirtir Bellek bu sinyali gordugu zaman adres ve kontrol yollarindaki sinyallerin gecerli oldugunu anlar ve calismaya baslar BS16 bir giris sinyali olup 80386 ya sistemde 16 bit I O tumlesik devrelerinin oldugunu belirtmekte kullanilir 80386 bu sinyali gordugu zaman bir 32 bit veri aktarimini pespese iki 16 bit aktarim seklinde yapar BS16 mikroislemciyi yavaslatmada kullanilmasina karsin NA sinyali hizlandirmada kullanilir Bellek tumlesik devresi o anki veriyol cevrimi icin READY sinyalini pasif yapmadan mikroislemcinin NA girisini aktif yaparak bir sonraki bellek adresini kabul etmek icin hazir oldugunu 80386 ya bildirir Bu ozellik CPU nun o anki veriyolu cevrimini bitirmeden bir sonraki veriyol cevrimine hazir olmasini baslatarak is hattinin hizini daha da artirir Intel geleneksel olarak her yeni bir mikroislemci tumlesik devresinde yapmis oldugu veriyolu durum ve veriyolu kontrol sinyallerini yeniden tanimlamayi 80386 mikroislemcisinde de devam ettirdi ornegin daha onceki 80286 tasariminda 4 tane veriyolu durum sinyali bulunmaktaydi Bu sinyaller 16 farkli durum gostermesine karsin sadece 7 durum anlamliydi ve kullanilmaktaydi Sonunda Intel den bir muhendis su gercegi gordu 7 lt 2 yani 3 durum sinyali ile 7 sinyali belirtmek mumkundu Bu buyuk sinyalin neticesi 80386 icin yeni durum sinyalleri Yaz Oku Veri Kod ve Bellek Giris Cikis olarak belirlendi Bu sinyallerin belirttikleri veriyolu durumlari Kod okuma veri okuma veri yazma giris cikis okuma giris cikis yazma kabul ve durma dir 80286 mikroislemcisinde bulunan diger sinyaller ve 80386 da ayni fonksiyonlara sahiptir 80386 yardimci islemci dogrudan erisebildigi icin 80286 daki 80386 da bulunmaz 80386 80387 Iletisimi80386 80387 sistemlerinde bulunan mikroislemci CPU arabirimi 80286 80287 sistemlerindekine cok benzemektedir CPU ya programlarin yanlislikla yazma yapilmasini onlemek icin I O alani F8h FFh den 800000F8h 800000FFh alanina kaydirilmistir Arabirim performansi iyilestirilmis ve 32 bit kullanima acilmistir Yeni haliyle iletisim ek yuku 16 20 saat cevrimine indirilmistir Kaynakca