Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
IQ and the Wealth of Nations (Türkçe: IQ ve Milletlerin Zenginliği) psikolog Richard Lynn ve siyaset bilimci Tatu Vanhanen tarafından 2002 yılında yazılmış olan kitap. Yazarlar kitapta kişi başına düşen millî gelirin ülkelerin ortalama IQ'ları ile bağlantılı olduğunu savunmaktalardır. Buna ek olarak kitap ülkeler arası ekonomik büyüme ve millî servet gibi farklılıklarda da IQ'nun önemli bir faktör olduğuna değinmektedir.
 | |
| Yazarlar | Richard Lynn Tatu Vanhanen |
|---|---|
| Dil | İngilizce |
| Konular | İnsan zekası, ekonomik eşitsizlik, psikoloji, sosyoloji |
| Yayım | 28 Şubat 2002 |
| Yayımcı | Praeger/Greenwood |
| Sayfa | 320 |
| ISBN | |
Kitap bazı bilimsel çevrelerde metodolojisi ve yetersiz veri barındırması gibi nedenler öne sürülerekten eleştirilmiş ve pek çok tartışmaya neden olmuştur. 2006 yılında aynı yazarlar tarafından yazılmış olan IQ and Global Inequality kitabı IQ and the Wealth of Nations'a devam niteliği taşımaktadır.
Özet
Kitap yazarların bilimsel raporları analiz edip 60 ülkenin ortalama IQ'larını hesaplamalarını içermektedir. Bu araştırmalar sonucunda millî IQ'nun kişi başına düşen gayri safi yurt içi hasıla ile 0.82, 1950–1990 yılları arasındaki ekonomik büyüme ile ise 0.64 oranında bağlantılı olduğu rapor edilmektedir.
Kitapta milletler arası ortalama IQ farklılıklarının genetik ve çevresel faktörler nedeniyle var olduğuna da değinilmektedir. Lynn ve Vanhanen düşük GSYİH'nın düşük IQ'ya sebep olabileceğine düşünmekle beraber aynı zamanda düşük IQ'nun düşük GSYİH'nın nedenlerinden biri olduğunu savunmaktalardır (pozitif geri besleme).
Yazarlar zengin ve yüksek IQ'lu milletlerin fakir ve düşük IQ'lu milletlere finansal olarak yardım etmelerini etik bir sorumluluk olarak görmüştür.
Ülkelere göre IQ tahminleri
Araştırmanın sonuçlarına göre Güney Kore tarafından takip edilen Hong Kong 107 IQ ile en yüksek IQ ortalamasına sahip ülke olmaktadır.
Lynn and Vanhanen kendi araştırmalarını yapmak yerine daha önce yayınlanmış araştırmaları toparlamış ve analiz etmiş, eski araştırmalar içinse Flynn etkisini hesaba kataraktan eklemeler yapmışlardır.
185 ülkeden 104'ünde IQ üzerine araştırmalar bulunmamaktadır. Bu ülkelerin ortalama IQ'ları komşu bulundukları ülkelerin ortalama IQ'ları toplanarak ortalamasının alınmasıyla hesaplanmıştır. Örnek olarak El Salvador'un 84 olan puanı, puanı 79 olan Guatemala ve 88 olan Kolombiya'nın ortalamasının alınması ile bulunmuştur. Bu tahminsel IQ'lu ülkeler sayıldığı takdirde IQ ve GSYİH arasındaki bağlantı 0.62 olmaktadır.
Güney Afrika'daki veriler ise ülkedeki farklı etnik grupların sonuçlarının oransal olarak ortalamasının alınması ile bulunmuş ve 72 sonucunu vermiştir. Kolombiya, Peru ve Singapur'da da aynı metotlar kullanılmıştır.
Bazı durumlarda ise komşu ülkelerin ortalamasının alınması yerine kültürel ve genetik olarak yakınlık gösteren bölgeler ortalama için tercih edilmiştir. Örneğin Kırgızistan'ın IQ'su hesaplanırken komşusu olan Çin ortalamaya katılmamış ama komşu olmayan İran ve Türkiye'nin IQ'ları ortalamada hesaplanmıştır. Bunun nedeni etnik kökenin coğrafi yakınlığa kıyasla millî IQ üzerinde olan belirleyiciliğinin daha fazla olduğunun düşünülmesidir.
İstisnai ülkeler
Bazi istisnai durumlarda GSYİH ve IQ arasındaki bağlantı Lynn ve Vanhanen'ın beklentileri ile uyuşmamaktadır. Bu durumlar için yazarlar ülkede piyasa ekonomisinin olup olmamasının ve ülkedeki doğal kaynakların büyük bir rol oynadığını savunmuşlardır.
Buna örnek olarak IQ ortalaması 78 olmasına rağmen kişi başına düşen geliri yıllık 63.000$ ile dünya ortalamasının çok üstünde olan Katar verilebilir. Lynn ve Vanhanen bunun nedenini ülkenin petrol kaynaklarına bağlamışlardır. Benzer şekilde Botsvanada görülen yüksek ekonomik büyüme hızının ülkenin büyük elmas madenlerinden kaynaklandığını tahmin etmektedirler.
Kitabın yayınlandığı tarihte kişi başına düşen GSYİH'sı 4.500$ olan Çin'in yüksek IQ göstermesine rağmen görece fakir olması kitapta Çin'deki komünist partinin sürdürdüğü ekonomik politikalara bağlanmıştır. Aynı zamanda yüksek IQ'ya sahip Kuzey Kore ve Çin gibi ülkelerin ekonomik sistem değişikliği yaşadıkları takdirde hızlı GSYİH büyümeleri yaşayacakları tahmin edilmiştir. Buna rağmen ekonomik veya politik sistemden bağımsız olarak Sahra Altı Afrika'da fakirliğin devam edeceği tahminlerinde bulunulmuştur.
Ayrıca bakınız
- Ekonomik eşitsizlik
- IQ and Global Inequality
- The Wealth and Poverty of Nations
Kaynakça
- ^ a b Lynn, R. and Vanhanen, T. (2002). IQ and the wealth of nations 8 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Westport, CT: Praeger.
- ^ Richard Lynn and Tatu Vanhanens Recent Book by Thomas Volken
- ^ Book Review: IQ and the Wealth of Nations 22 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Heredity April 2004, Volume 92, Number 4, Pages 359–360. K Richardson.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
IQ and the Wealth of Nations Turkce IQ ve Milletlerin Zenginligi psikolog Richard Lynn ve siyaset bilimci Tatu Vanhanen tarafindan 2002 yilinda yazilmis olan kitap Yazarlar kitapta kisi basina dusen milli gelirin ulkelerin ortalama IQ lari ile baglantili oldugunu savunmaktalardir Buna ek olarak kitap ulkeler arasi ekonomik buyume ve milli servet gibi farkliliklarda da IQ nun onemli bir faktor olduguna deginmektedir IQ and the Wealth of NationsYazarlarRichard Lynn Tatu VanhanenDilIngilizceKonularInsan zekasi ekonomik esitsizlik psikoloji sosyolojiYayim28 Subat 2002YayimciPraeger GreenwoodSayfa320ISBN978 0275975104 Kitap bazi bilimsel cevrelerde metodolojisi ve yetersiz veri barindirmasi gibi nedenler one surulerekten elestirilmis ve pek cok tartismaya neden olmustur 2006 yilinda ayni yazarlar tarafindan yazilmis olan IQ and Global Inequality kitabi IQ and the Wealth of Nations a devam niteligi tasimaktadir OzetKitap yazarlarin bilimsel raporlari analiz edip 60 ulkenin ortalama IQ larini hesaplamalarini icermektedir Bu arastirmalar sonucunda milli IQ nun kisi basina dusen gayri safi yurt ici hasila ile 0 82 1950 1990 yillari arasindaki ekonomik buyume ile ise 0 64 oraninda baglantili oldugu rapor edilmektedir Kitapta milletler arasi ortalama IQ farkliliklarinin genetik ve cevresel faktorler nedeniyle var olduguna da deginilmektedir Lynn ve Vanhanen dusuk GSYIH nin dusuk IQ ya sebep olabilecegine dusunmekle beraber ayni zamanda dusuk IQ nun dusuk GSYIH nin nedenlerinden biri oldugunu savunmaktalardir pozitif geri besleme Yazarlar zengin ve yuksek IQ lu milletlerin fakir ve dusuk IQ lu milletlere finansal olarak yardim etmelerini etik bir sorumluluk olarak gormustur Ulkelere gore IQ tahminleriArastirmanin sonuclarina gore Guney Kore tarafindan takip edilen Hong Kong 107 IQ ile en yuksek IQ ortalamasina sahip ulke olmaktadir Lynn and Vanhanen kendi arastirmalarini yapmak yerine daha once yayinlanmis arastirmalari toparlamis ve analiz etmis eski arastirmalar icinse Flynn etkisini hesaba kataraktan eklemeler yapmislardir 185 ulkeden 104 unde IQ uzerine arastirmalar bulunmamaktadir Bu ulkelerin ortalama IQ lari komsu bulunduklari ulkelerin ortalama IQ lari toplanarak ortalamasinin alinmasiyla hesaplanmistir Ornek olarak El Salvador un 84 olan puani puani 79 olan Guatemala ve 88 olan Kolombiya nin ortalamasinin alinmasi ile bulunmustur Bu tahminsel IQ lu ulkeler sayildigi takdirde IQ ve GSYIH arasindaki baglanti 0 62 olmaktadir Guney Afrika daki veriler ise ulkedeki farkli etnik gruplarin sonuclarinin oransal olarak ortalamasinin alinmasi ile bulunmus ve 72 sonucunu vermistir Kolombiya Peru ve Singapur da da ayni metotlar kullanilmistir Bazi durumlarda ise komsu ulkelerin ortalamasinin alinmasi yerine kulturel ve genetik olarak yakinlik gosteren bolgeler ortalama icin tercih edilmistir Ornegin Kirgizistan in IQ su hesaplanirken komsusu olan Cin ortalamaya katilmamis ama komsu olmayan Iran ve Turkiye nin IQ lari ortalamada hesaplanmistir Bunun nedeni etnik kokenin cografi yakinliga kiyasla milli IQ uzerinde olan belirleyiciliginin daha fazla oldugunun dusunulmesidir Istisnai ulkeler Intelligence and the Wealth and Poverty of Nations adli bilimsel calismaya gore ulkelere gore ortalama IQ dagilimini gosteren harita Bazi istisnai durumlarda GSYIH ve IQ arasindaki baglanti Lynn ve Vanhanen in beklentileri ile uyusmamaktadir Bu durumlar icin yazarlar ulkede piyasa ekonomisinin olup olmamasinin ve ulkedeki dogal kaynaklarin buyuk bir rol oynadigini savunmuslardir Buna ornek olarak IQ ortalamasi 78 olmasina ragmen kisi basina dusen geliri yillik 63 000 ile dunya ortalamasinin cok ustunde olan Katar verilebilir Lynn ve Vanhanen bunun nedenini ulkenin petrol kaynaklarina baglamislardir Benzer sekilde Botsvanada gorulen yuksek ekonomik buyume hizinin ulkenin buyuk elmas madenlerinden kaynaklandigini tahmin etmektedirler Kitabin yayinlandigi tarihte kisi basina dusen GSYIH si 4 500 olan Cin in yuksek IQ gostermesine ragmen gorece fakir olmasi kitapta Cin deki komunist partinin surdurdugu ekonomik politikalara baglanmistir Ayni zamanda yuksek IQ ya sahip Kuzey Kore ve Cin gibi ulkelerin ekonomik sistem degisikligi yasadiklari takdirde hizli GSYIH buyumeleri yasayacaklari tahmin edilmistir Buna ragmen ekonomik veya politik sistemden bagimsiz olarak Sahra Alti Afrika da fakirligin devam edecegi tahminlerinde bulunulmustur Ayrica bakinizEkonomik esitsizlik IQ and Global Inequality The Wealth and Poverty of NationsKaynakca a b Lynn R and Vanhanen T 2002 IQ and the wealth of nations 8 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Westport CT Praeger 0 275 97510 X Richard Lynn and Tatu Vanhanens Recent Book by Thomas Volken Book Review IQ and the Wealth of Nations 22 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Heredity April 2004 Volume 92 Number 4 Pages 359 360 K Richardson