Itzcoatl (Klasik Nahuatl: Itzcōhuātl [itsˈkoːwaːtɬ], Obsidyen Yılan) 1427 ila 1440 yılları arasında hüküm süren dördüncü Aztek imparatoru. Onun döneminde Aztekler Tepanek boyunduruğundan kurtularak imparatorluklarının temellerini atmıştır.
Gençliği ve tahta çıkışı
Itzcoatl, ilk Aztek imparatoru ’nin evlilik dışı çocuğu olarak dünyaya gelir. Ondan önceki hükümdar olan , komşu Tepane şehir devleti olan Azcapotzalco hükümdarı Maxtla tarafından öldürülünce başa geçer.
Hükümdarlığı ve Üçlü Aztek İttifakı
Tahta çıktığında Texcoco hükümdarı Nezahualcoyotl ile ittifak yaparak Maxtla’yı yenecek ve Orta Meksika bölgesinde Tepanek egemenliğine son verecektir.Zaferden sonra Tlacopan ve Texcoco ile Aztek Üçlü İttifakı olarak adlandırılacak ortaklığı başlatır. Bu ortaklık aynı zamanda Aztek İmparatorluğunun da ilan edilmesidir.
Seferleri
Itzcoatl, Xochimilco ve Chalco göllerinin güney kıyılarına gözlerini diker. Bu kıyılardaki tatlı su kaynakları tarım yapılması için çok elverişli olanaklar sunmaktadır. 1430 yılında Xochimilco, 1432 yılında Mixquic ve 1433 yılında yapılan Cuitlahuac ile Tezompa seferleriyle bu kıyılar ele geçirilecek, böylece Tenochtitlan için çok önemli tarımsal kaynak sağlanmış olacaktır.
Seferlerde kazanılan zaferlerle beraber Itzcoatl Culhuaların kralı anlamına gelen Culhua tecuhtli payesini, Tlacopan kralı Totoquilhuaztli ise Tepaneklerin kralı anlamına gelen Tepaneca tecuhtli payesini kullanmaya başlar.
1439 yılında Itzcoatl Meksika Vadisinin dışına çıkarak günümüzdeki Cuernavaca’da bulunan Cuauhnahuaclara saldırır.
Tarih yazımı
Kıtaya sonradan gelen İspanyol konkistadorların anlattıklarıyla oluşan Madrid Codex’de Itzcoatl’ın Aztekler tarafından yazılan tüm tarih el yazmalarının imha edilmesini istediği iddia edilir. El yazmalarının imha edilmesinin savaş tanrısı ’ya saygıdan dolayı yapıldığı da iddia edilir.
Geleneği
1440 yılındaki ölümünden sonra ’ya kurumsallaşmış bir devlet yapısına sahip bir imparatorluk devreden Itzcoatl saltanatı sırasında sayısız ibadet yeri, yol ve su kanalları inşa ettirmiştir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Konuyla ilgili yayınlar
Wikimedia Commons'ta Itzcoatl ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Aguilar-Moreno, Manuel (2007). Handbook to Life in the Aztec World. Oxford and New York: Oxford University Press.
- Coe, Michael D.; Dean Snow and Elizabeth P. Benson (1986). Atlas of Ancient America. New York: Facts on File.
- Hassig, Ross (1988). Aztec Warfare: Imperial Expansion and Political Control. Civilization of the American Indian series, no. 188. Norman: University of Oklahoma Press.
- León-Portilla, Miguel (1963). Aztec Thought and Culture: A Study of the Ancient Náhuatl Mind. Civilization of the American Indian series, no. 67. Jack Emory Davis (trans.). Norman: University of Oklahoma Press
- Weaver, Muriel Porter (1993). The Aztecs, Maya, and Their Predecessors: Archaeology of Mesoamerica. San Diego, California: Academic Press.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Itzcoatl Klasik Nahuatl Itzcōhuatl itsˈkoːwaːtɬ Obsidyen Yilan 1427 ila 1440 yillari arasinda hukum suren dorduncu Aztek imparatoru Onun doneminde Aztekler Tepanek boyundurugundan kurtularak imparatorluklarinin temellerini atmistir Meksiko City deki Itzcoatl heykeliGencligi ve tahta cikisiItzcoatl ilk Aztek imparatoru nin evlilik disi cocugu olarak dunyaya gelir Ondan onceki hukumdar olan komsu Tepane sehir devleti olan Azcapotzalco hukumdari Maxtla tarafindan oldurulunce basa gecer Hukumdarligi ve Uclu Aztek IttifakiTahta ciktiginda Texcoco hukumdari Nezahualcoyotl ile ittifak yaparak Maxtla yi yenecek ve Orta Meksika bolgesinde Tepanek egemenligine son verecektir Zaferden sonra Tlacopan ve Texcoco ile Aztek Uclu Ittifaki olarak adlandirilacak ortakligi baslatir Bu ortaklik ayni zamanda Aztek Imparatorlugunun da ilan edilmesidir Seferleri Itzcoatl in seferlerini anlatan el yazmasi Itzcoatl Xochimilco ve Chalco gollerinin guney kiyilarina gozlerini diker Bu kiyilardaki tatli su kaynaklari tarim yapilmasi icin cok elverisli olanaklar sunmaktadir 1430 yilinda Xochimilco 1432 yilinda Mixquic ve 1433 yilinda yapilan Cuitlahuac ile Tezompa seferleriyle bu kiyilar ele gecirilecek boylece Tenochtitlan icin cok onemli tarimsal kaynak saglanmis olacaktir Seferlerde kazanilan zaferlerle beraber Itzcoatl Culhualarin krali anlamina gelen Culhua tecuhtli payesini Tlacopan krali Totoquilhuaztli ise Tepaneklerin krali anlamina gelen Tepaneca tecuhtli payesini kullanmaya baslar 1439 yilinda Itzcoatl Meksika Vadisinin disina cikarak gunumuzdeki Cuernavaca da bulunan Cuauhnahuaclara saldirir Tarih yazimi Kitaya sonradan gelen Ispanyol konkistadorlarin anlattiklariyla olusan Madrid Codex de Itzcoatl in Aztekler tarafindan yazilan tum tarih el yazmalarinin imha edilmesini istedigi iddia edilir El yazmalarinin imha edilmesinin savas tanrisi ya saygidan dolayi yapildigi da iddia edilir Gelenegi1440 yilindaki olumunden sonra ya kurumsallasmis bir devlet yapisina sahip bir imparatorluk devreden Itzcoatl saltanati sirasinda sayisiz ibadet yeri yol ve su kanallari insa ettirmistir Ayrica bakinizKolomb oncesi Amerika Aztek el yazmalariKaynakca Itzcoatl in annesinin Tepaneklerden oldugu iddia edilir Bkz Aguilar Moreno s 39 Madrid Codex VIII 192v Leon Portilla s 155 Itzcoatl in bu emri verdigine dair kanit bulunmamaktadir Konuyla ilgili yayinlarWikimedia Commons ta Itzcoatl ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Aguilar Moreno Manuel 2007 Handbook to Life in the Aztec World Oxford and New York Oxford University Press ISBN 978 0 19 533083 0 Coe Michael D Dean Snow and Elizabeth P Benson 1986 Atlas of Ancient America New York Facts on File ISBN 0 8160 1199 0 Hassig Ross 1988 Aztec Warfare Imperial Expansion and Political Control Civilization of the American Indian series no 188 Norman University of Oklahoma Press ISBN 0 8061 2121 1 Leon Portilla Miguel 1963 Aztec Thought and Culture A Study of the Ancient Nahuatl Mind Civilization of the American Indian series no 67 Jack Emory Davis trans Norman University of Oklahoma Press Weaver Muriel Porter 1993 The Aztecs Maya and Their Predecessors Archaeology of Mesoamerica San Diego California Academic Press ISBN 0 12 739065 0