J-600T Yıldırım, düşman hava savunma birimleri, C3I merkezleri, lojistik ve altyapı tesisleri gibi yüksek değerli hedeflere saldırmak için tasarlanmış ve dost topçu silahlarına ateş desteği sağlayarak yüksek hareket kabiliyeti sağlayan bir balistik füze sistemidir.
J-600T Yıldırım | |
---|---|
Çeşidi | Kısa menzilli balistik füze |
Uyruğu | Türkiye |
Hizmet geçmişi | |
Hizmet | 1998 - Günümüz |
Kullanıcılar | Türk Silahlı Kuvvetleri-Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri |
Üretim tarihi | |
Tasarımcı | MKEK TUSAŞ ASELSAN Roketsan A.Ş. |
Üretici | Roketsan A.Ş. |
Üretildiği tarih | 1998 - Günümüz |
Özellikler | |
Ağırlık | 2.100 kilogram (4.600 lb) |
Uzunluk | 610 santimetre (240 in) |
Namlu uzunluğu | 600 milimetre (24 in) |
Namlu Çapı | 600 milimetre (24 in) |
Savaş başlığı | 2.100 kilogram (4.600 lb) |
Savaş başlığı ağırlığı | 480 kilogram (1.060 lb) |
Patlama mekanizması | Yakınlık / Çarpma |
Motor | Tek aşamalı katı itici |
İtici güç | HTPB (kompozit) |
Harekat menzili | Yıldırım I: 150 km J-600T Yıldırım II (SRBM): (300 km) J-600T Yıldırım III (SRBM): (900 km) J-600T Yıldırım IV (MRBM): (2,500 km, geliştirilme aşamasında) |
Azami hızı | Süpersonik |
Kılavuz sistemi | Atalet ve optik rehberlik sistemi |
Platform | F-600T (MAN 26.372 6x6) |
Tarihçe
Türkiye'nin ortak balistik füze geliştirilmesi için Çin ve Pakistan ile işbirliği 1970'lerin sonlarında ve 1980'lerin başında başladı. J projesinin hikâyesi ve öncesindeki Kasırga projesi, Amerikan topçu roket sisteminin Türkiye'de lisans altındaki teknoloji transferi ve üretimi için yapılan müzakerelerin başarısız olduğu 1990'lı yılların ilk yarısına kadar uzanmaktadır. Türkiye, yönlendirilebilir füzelerin tasarlanması ve geliştirilmesi için kendi başına yeterli bir ulusal altyapıyı kurmak için eleştirel teknolojiler üzerinde tam egemenliğe odaklanan başka seçenekler aramayı kararlaştırmıştı. 1997'de Kasırga adı altında Çin ve roketlerinin lisanslı üretimi için bir sözleşme imzalandıktan sonra Çin B-611 için (Chinese Precision Machinery Import and Export Corporation) ile benzer bir sözleşme imzalandı. Çin B-611 SRBM sistemi 1998'de 300 milyon ABD doları tutarında rapor edilen 200'den fazla füze ile B-611 bataryasının lisanslı üretimini kapsıyordu.
J-600T tasarımı, düşük maliyetli bir taktik füze sistemi olarak CASIC tarafından geliştirilen SRBM'ye dayanıyordu ve B-611M ve Çinli envanterdeki M-11 (CSS-7 ve DF-11) füzelerinin yerini alacaktı. CPMIEC yetkilileri, Ankara'daki IDEF 2007 savunma fuarında B-611'in geliştirilmiş hali olan B-611M'nin Çin-Türk işbirliği programının bir parçası olmadığını doğruladı.
Türkiye'nin savunma şirketi Roketsan, J-600T'nin menzilini, performansını ve tasarımını geliştirme konusunda görevlendirilmiş ve kapalı pod fırlatma kutusu tasarımı, geliştirilmiş itici, iyileştirilmiş GCU ve farklı türdeki savaş başlığı yapılandırmaları gibi seçenekler üzerinde çalışmalar yürütmektedir.
Roketsan'ın ayrıntıları şu an için spekülatif olan J-600T'nin geliştirilmiş bir sürümü üzerinde çalıştığı bildirilmektedir. Sistemin hizmete başlangıcından 7 yıl daha önce kamuoyuna açıklandığı göz önüne alındığında, geliştirilmiş sürüm hakkında bir bilginin varsa bir süre gizli kalacağı beklenebilir.
Nitelikler
Yıldırım sistemi iki birimden oluşmaktadır: MAN 26.372 6x6 kamyon esaslı J-600T SRBM ve F-600T fırlatma aracı; Türkiye'de imal edilmiştir. Aynı araç, Türk yapımı T-122 Sakarya ve T-300 Kasırga ÇNRA (Çok Namlu Roket Atar) sistemleri için de lojistikte üstünlük sağlamak için kullanılmaktadır. Her F-600T, açık ray tipi bir fırlatıcı üzerinde bir adet J-600T taşır ve araç, 5 dakikadan daha kısa bir sürede tekrar hareket etmeye hazır haldeyken, 25 dakikadan kısa sürede fırlatmaya hazırlanabilir. Füze, F-600T taşıtına, yine bir MAN 26.372 6x6 istif aracından bir vinçle yüklenir.
Füzenin uçuşu, yörünge düzeltme komut girdilerini nozül bölümündeki dört hareketli kanalla besleyen bir INS (Inertial Navigation System, Ataletsel Seyrüsefer Sistemi) tarafından kontrol edilir. Yörünge verileri, fırlatma öncesinde F-600T aracındaki füze Rehberlik ve Kontrol Birimine (Guidance & Control Unit (GCU) (FCS)) yüklenir. F-600T'deki FCS, BIKE (Batarya Atış İdare Kompüter Sistemi, Battery Fire Control Computer System) ve TOMES (Topçu Meteoroloji Sistemi, Artillery Meteorology System) tarafından da desteklenmektedir. Füzenin GPS/INS siyir sistemi ile de yükseltilebileceği bildirilmiştir.
Her J-600T Yıldırım bataryası aşağıdakilerden oluşur:
- 1 x Batarya Komuta ve Kontrol Aracı
- 2 x İtfaiye Ekip Komuta Kontrol Araçları
- 6 x F-600T Fırlatıcı Araç
- 7 x F-600T Tekrar Yükleme - Besleme Aracı
- 1 x Bakım Aracı
Özellikler
Roketsan tarafından geliştirilen ve üretilen J-600T Yıldırım'ın halihazırda Türk Silahlı Kuvvetleri'nin envanterinde bulunan iki türevi vardır. Diğerleriyle birlikte aşağıda listelenmiştir:
- J-600T Yıldırım I KMBF (150 km menzil)
- J-600T Yıldırım II KMBF (300 km menzil)
- J-600T Yıldırım III KMBF (900 km menzil)
- J-600T Yıldırım IV OMBF (2.500 km menzil, geliştirilme aşamasında)
Üretici: Roketsan A.Ş.
Fırlatma aracı: F-600T (MAN 26.372 6x6)
Savaş başlık tipi: TNT + RDX
Füze: Yakınlık
Rehberlik: INS
Menzil: 150 km (J-600T Yıldırım I); 300 km (J-600T Yıldırım II); 900 km (J-600T Yıldırım III)
Çap: 600 mm
Uzunluk: 6.10 m
Ağırlık, toplam: 2,100 kg
Ağırlık, patlayıcı başlık: 480 kg
İtici türü: HTPB (Kompozit)
CEP: <15 m (J-600T Yıldırım I için)
Kaynaklar ve notlar
- Project: J-600T-Yıldırım, Turkey 23 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Jane's Strategic Weapon Systems, 27 Ekim 2011 (İngilizce)
- (İngilizce)
- , Utku Çakırözer, Milliyet, 14 Ocak 2002 (Türkçe)
- Devlet Sırrı Olarak Saklanıyor 15 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 7 Ekim 2015 (Türkçe)
Dış bağlantılar
- Türk Savunma Sanayii Araştırma ve Geliştirme Enstitüsü 25 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (TÜBİTAK SAGE)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
J 600T Yildirim dusman hava savunma birimleri C3I merkezleri lojistik ve altyapi tesisleri gibi yuksek degerli hedeflere saldirmak icin tasarlanmis ve dost topcu silahlarina ates destegi saglayarak yuksek hareket kabiliyeti saglayan bir balistik fuze sistemidir J 600T YildirimCesidi Kisa menzilli balistik fuzeUyrugu TurkiyeHizmet gecmisiHizmet 1998 GunumuzKullanicilar Turk Silahli Kuvvetleri Azerbaycan Silahli KuvvetleriUretim tarihiTasarimci MKEK TUSAS ASELSAN Roketsan A S Uretici Roketsan A S Uretildigi tarih 1998 GunumuzOzelliklerAgirlik 2 100 kilogram 4 600 lb Uzunluk 610 santimetre 240 in Namlu uzunlugu 600 milimetre 24 in Namlu Capi 600 milimetre 24 in Savas basligi 2 100 kilogram 4 600 lb Savas basligi agirligi 480 kilogram 1 060 lb Patlama mekanizmasi Yakinlik CarpmaMotor Tek asamali kati iticiItici guc HTPB kompozit Harekat menzili Yildirim I 150 km J 600T Yildirim II SRBM 300 km J 600T Yildirim III SRBM 900 km J 600T Yildirim IV MRBM 2 500 km gelistirilme asamasinda Azami hizi SupersonikKilavuz sistemi Atalet ve optik rehberlik sistemiPlatform F 600T MAN 26 372 6x6 TarihceTurkiye nin ortak balistik fuze gelistirilmesi icin Cin ve Pakistan ile isbirligi 1970 lerin sonlarinda ve 1980 lerin basinda basladi J projesinin hikayesi ve oncesindeki Kasirga projesi Amerikan topcu roket sisteminin Turkiye de lisans altindaki teknoloji transferi ve uretimi icin yapilan muzakerelerin basarisiz oldugu 1990 li yillarin ilk yarisina kadar uzanmaktadir Turkiye yonlendirilebilir fuzelerin tasarlanmasi ve gelistirilmesi icin kendi basina yeterli bir ulusal altyapiyi kurmak icin elestirel teknolojiler uzerinde tam egemenlige odaklanan baska secenekler aramayi kararlastirmisti 1997 de Kasirga adi altinda Cin ve roketlerinin lisansli uretimi icin bir sozlesme imzalandiktan sonra Cin B 611 icin Chinese Precision Machinery Import and Export Corporation ile benzer bir sozlesme imzalandi Cin B 611 SRBM sistemi 1998 de 300 milyon ABD dolari tutarinda rapor edilen 200 den fazla fuze ile B 611 bataryasinin lisansli uretimini kapsiyordu J 600T tasarimi dusuk maliyetli bir taktik fuze sistemi olarak CASIC tarafindan gelistirilen SRBM ye dayaniyordu ve B 611M ve Cinli envanterdeki M 11 CSS 7 ve DF 11 fuzelerinin yerini alacakti CPMIEC yetkilileri Ankara daki IDEF 2007 savunma fuarinda B 611 in gelistirilmis hali olan B 611M nin Cin Turk isbirligi programinin bir parcasi olmadigini dogruladi Turkiye nin savunma sirketi Roketsan J 600T nin menzilini performansini ve tasarimini gelistirme konusunda gorevlendirilmis ve kapali pod firlatma kutusu tasarimi gelistirilmis itici iyilestirilmis GCU ve farkli turdeki savas basligi yapilandirmalari gibi secenekler uzerinde calismalar yurutmektedir Roketsan in ayrintilari su an icin spekulatif olan J 600T nin gelistirilmis bir surumu uzerinde calistigi bildirilmektedir Sistemin hizmete baslangicindan 7 yil daha once kamuoyuna aciklandigi goz onune alindiginda gelistirilmis surum hakkinda bir bilginin varsa bir sure gizli kalacagi beklenebilir NiteliklerYildirim sistemi iki birimden olusmaktadir MAN 26 372 6x6 kamyon esasli J 600T SRBM ve F 600T firlatma araci Turkiye de imal edilmistir Ayni arac Turk yapimi T 122 Sakarya ve T 300 Kasirga CNRA Cok Namlu Roket Atar sistemleri icin de lojistikte ustunluk saglamak icin kullanilmaktadir Her F 600T acik ray tipi bir firlatici uzerinde bir adet J 600T tasir ve arac 5 dakikadan daha kisa bir surede tekrar hareket etmeye hazir haldeyken 25 dakikadan kisa surede firlatmaya hazirlanabilir Fuze F 600T tasitina yine bir MAN 26 372 6x6 istif aracindan bir vincle yuklenir Fuzenin ucusu yorunge duzeltme komut girdilerini nozul bolumundeki dort hareketli kanalla besleyen bir INS Inertial Navigation System Ataletsel Seyrusefer Sistemi tarafindan kontrol edilir Yorunge verileri firlatma oncesinde F 600T aracindaki fuze Rehberlik ve Kontrol Birimine Guidance amp Control Unit GCU FCS yuklenir F 600T deki FCS BIKE Batarya Atis Idare Komputer Sistemi Battery Fire Control Computer System ve TOMES Topcu Meteoroloji Sistemi Artillery Meteorology System tarafindan da desteklenmektedir Fuzenin GPS INS siyir sistemi ile de yukseltilebilecegi bildirilmistir Her J 600T Yildirim bataryasi asagidakilerden olusur 1 x Batarya Komuta ve Kontrol Araci 2 x Itfaiye Ekip Komuta Kontrol Araclari 6 x F 600T Firlatici Arac 7 x F 600T Tekrar Yukleme Besleme Araci 1 x Bakim AraciOzelliklerRoketsan tarafindan gelistirilen ve uretilen J 600T Yildirim in halihazirda Turk Silahli Kuvvetleri nin envanterinde bulunan iki turevi vardir Digerleriyle birlikte asagida listelenmistir J 600T Yildirim I KMBF 150 km menzil J 600T Yildirim II KMBF 300 km menzil J 600T Yildirim III KMBF 900 km menzil J 600T Yildirim IV OMBF 2 500 km menzil gelistirilme asamasinda Uretici Roketsan A S Firlatma araci F 600T MAN 26 372 6x6 Savas baslik tipi TNT RDX Fuze Yakinlik Rehberlik INS Menzil 150 km J 600T Yildirim I 300 km J 600T Yildirim II 900 km J 600T Yildirim III Cap 600 mm Uzunluk 6 10 m Agirlik toplam 2 100 kg Agirlik patlayici baslik 480 kg Itici turu HTPB Kompozit CEP lt 15 m J 600T Yildirim I icin Kaynaklar ve notlarProject J 600T Yildirim Turkey 23 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Jane s Strategic Weapon Systems 27 Ekim 2011 Ingilizce Ingilizce Utku Cakirozer Milliyet 14 Ocak 2002 Turkce Devlet Sirri Olarak Saklaniyor 15 Aralik 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde 7 Ekim 2015 Turkce Dis baglantilarTurk Savunma Sanayii Arastirma ve Gelistirme Enstitusu 25 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde TUBITAK SAGE