Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Jale İnan (1 Şubat 1914, İstanbul - 27 Şubat 2001, İstanbul), Türkiye'nin ilk kadın arkeoloğudur.
Jale İnan | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 11 Şubat 1914 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 27 Şubat 2001 (87 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Meslek | Arkeolog, akademisyen |
| Tanınma nedeni | Perge ve Side antik kentlerinin gün ışığına çıkarılması, Antalya ve Side müzelerinin kurulması. |
Uzun yıllar devam eden programlı kazılarla Perge ve Side antik kentlerinin gün ışığına çıkarılmasına emek vermiş; çıkarılan eserlerin sergilenmesi için Antalya ve Side müzelerinin kurulmasını sağlamıştır. Programlı kazıların dışında tarihî eser kaçakçılığına karşı çeşitli kurtarma kazıları gerçekleştirmiştir.
Babası, Türkiye'nin ilk arkeologlarından Aziz Ogan, eşi bilim insanı Mustafa İnan’dır.
Yaşamı
1914 yılında İstanbul'da doğdu. Babası, müzeci ve arkeolog Aziz Ogan, annesi Mesture Hanım'dır.
Lise öğrenimini Erenköy Kız Lisesi'nde tamamladı. Babasının mesleki gezilerine katılarak arkeoloji ile genç yaşta tanıştı.
Aleksander von Humboldt Vakfı'nın bursu ile, arkeoloji okumak üzere 1934 yılında Almanya'ya gitti. Bir yıl sonra da Türkiye Cumhuriyeti devlet bursunu kazandı. 1935-1943 yılları arasında klasik arkeoloji bilim dalında lisans ve doktora eğitimini Berlin ve Münih üniversitelerinde tamamladı. 1943 yılında Prof. Dr. Rodenwalt'ın yanında “Kunstgeschichtliche Untersuchung der Opferhandlung auf römischen Münzen” adlı teziyle doktorasını tamamlayarak Türkiye'ye döndü.
İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Eski Çağ Kürsüsü'nde Prof. Dr. Clemens Emn Bosch'un asistanı olarak atanan Jale İnan, lise yıllarında tanıştığı Mustafa İnan'la 1944 yılında evlendi. Ertesi yıl tek çocukları Hüseyin dünyaya geldi.
1946 yılında İstanbul Üniversitesi Klasik Arkeoloji Kürsüsü'nün kurulması çalışmalarına katıldı ve bu kürsünün ilk asistanı olup Prof. Dr. Arif Müfid Mansel'in asistanlığını yapmaya başladı. Aynı yıl Arif Müfid Mansel'le birlikte Türk Tarih Kurumu adına Antalya'da Side antik kenti kazısına, ertesi yıl Perge antik kenti kazısına başladı. 1953 yılında doçent, 1963 yılında profesör oldu. Mansel'in ardından 1974-1980 yılları arasında Side, 1975-1987 yılları arasında Perge kazılarına başkanlık etti. Kazıları sırasında Side Roma Hamamı'nın Side Müzesi’ne dönüşmesi için emek verdi. 1975 yılında Klasik Arkeoloji Kürsüsü'nün Başkanı oldu ve bu görevini 1983 yılında emekli oluncaya kadar sürdürdü.
Jale İnan, Side ve Perge'deki kazıların dışında 1970-1972 yılları arasında Kremna (Bucak, Burdur) ve 1972-1979 yılları arasında Pampfilya Seleukeiası (Manavgat) antik kentlerinde kurtarma kazıları gerçekleştirdi.
Antik dönem heykeltıraşlık sanatı üzerine çok önemli eserler verdi. Yayınladığı kitaplar Anadolu'nun Roma ve Erken Bizans dönemi portreciliği konusundaki çok önemli başvuru eserleri arasına girdi. 1991 yılında Side'deki Apollon Tapınağı kazısı ve onarımı için emek harcadı; 1992-1993'te Perge tiyatro kazılarını gerçekleştirdi. 1995 yılında Türkiye Bilimler Akademisi'nin şeref üyesi oldu.
Son yıllarını Parkinson hastalığı ile mücadele ederek geçirdi. 2001 yılında öldü. Cenazesi Zincirlikuyu Mezarlığı’na defnedildi.
Oğlu Hüseyin İnan tarafından bağışlanan koleksiyonu, Boğaziçi Üniversitesi Arşiv ve Dokümantasyon Merkezi tarafından sayısallaştırılmış ve ücretsiz bir şekilde erişime açılmıştır.
Yorgun Herkül heykeli
Jale İnan, 1980 yılında Perge’de ekibiyle birlikte belden yukarısı olmayan bir Herakles heykeli bulmuştur. “Yorgun Herkül” olarak bilinen heykelin belden aşağısı Antalya Müzesi’nde sergilenirken üst bölümü yıllarca bulunamadı. 1990’da gazeteci Özgen Acar yayınladığı bir haberde kayıp parçanın ABD’de olduğunu duyurdu. Tarihi eser koleksiyoncusu Shelby White ve Leon Levy çifti ile Boston Güzel Sanatlar Müzesi tarafından 1981’de yarı yarıya satın alınan parçanın Antalya’da sergilenen heykelin üst kısmı olduğu, 1970’lerde Türkiye’den kaçırıldığı iddia ediliyordu. Jale İnan Boston Güzel Sanatlar Müzesi’ndeki parça ile Antalya Müzesi'ndeki parçanın birbirine ait olduğunu 1990 yılında kanıtlamıştır. M.S. 2. yüzyıla tarihlenen Yorgun Herkül heykelinin üst kısmı, 2011’de Türkiye’ye getirildi.
Yayın listesi
- "Side Apollon Tapınağı Resterasyonu 1986 Yılı Çalışmaları" IX. Kazı Sonuçları Toplantısı II (1988)
- "Perge Kazısı 1987 Yılı Çalışmaları" X. Kazı Sonuçları Toplantısı II (1989)
- "Side Apollon Tapınağı Resterasyonu 1987 Yılı Çalışmaları" X. Kazı Sonuçları Toplantısı II (1989)
- "Perge'de ilk rastlanan Nemesis tipi" X. Türk Tarih Kongresi (1990)
- "Neue Forschungen zum Sebasteion von Bubon U. seinen Statuen" Akten des XI. Internationalen Lykien Symposium, Viyana (1989)
- "Perge'de bulunan Naukydes'in Diskobol Heykeli" Hittite and other Anatolian and Near Eastern Studies in Honour of Sedat Alp (1992).
- "Herakles Statue vom Types des Herakles Phernesia aus Perge" Festschrift für M. Wagner zum 90, Geburtstag, 1992.
Kaynakça
- ^ a b c (PDF). 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2012.
- ^ a b "Jale İnan, Türkiye Kültür portalı Kim Kimdir sayfaları, Erişim tarihi:13.12.2012". 6 Ekim 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Aralık 2012.
- ^ . 17 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2012.
- ^ "Nilgün Uysal, Jale İnan'ı Toprağa Verdik, Bianet sitesi, 28.02.2001". 10 Ekim 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Aralık 2012.
- ^ "Jale İnan Koleksiyonu". 28 Mart 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Mart 2024.
- ^ . 18 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2012.
- ^ . 1 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2012.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Jale Inan 1 Subat 1914 Istanbul 27 Subat 2001 Istanbul Turkiye nin ilk kadin arkeologudur Jale InanDogum11 Subat 1914 Istanbul Osmanli ImparatorluguOlum27 Subat 2001 87 yasinda Istanbul TurkiyeMeslekArkeolog akademisyenTaninma nedeniPerge ve Side antik kentlerinin gun isigina cikarilmasi Antalya ve Side muzelerinin kurulmasi Uzun yillar devam eden programli kazilarla Perge ve Side antik kentlerinin gun isigina cikarilmasina emek vermis cikarilan eserlerin sergilenmesi icin Antalya ve Side muzelerinin kurulmasini saglamistir Programli kazilarin disinda tarihi eser kacakciligina karsi cesitli kurtarma kazilari gerceklestirmistir Babasi Turkiye nin ilk arkeologlarindan Aziz Ogan esi bilim insani Mustafa Inan dir Yasami1914 yilinda Istanbul da dogdu Babasi muzeci ve arkeolog Aziz Ogan annesi Mesture Hanim dir Lise ogrenimini Erenkoy Kiz Lisesi nde tamamladi Babasinin mesleki gezilerine katilarak arkeoloji ile genc yasta tanisti Aleksander von Humboldt Vakfi nin bursu ile arkeoloji okumak uzere 1934 yilinda Almanya ya gitti Bir yil sonra da Turkiye Cumhuriyeti devlet bursunu kazandi 1935 1943 yillari arasinda klasik arkeoloji bilim dalinda lisans ve doktora egitimini Berlin ve Munih universitelerinde tamamladi 1943 yilinda Prof Dr Rodenwalt in yaninda Kunstgeschichtliche Untersuchung der Opferhandlung auf romischen Munzen adli teziyle doktorasini tamamlayarak Turkiye ye dondu Istanbul Universitesi Edebiyat Fakultesi Eski Cag Kursusu nde Prof Dr Clemens Emn Bosch un asistani olarak atanan Jale Inan lise yillarinda tanistigi Mustafa Inan la 1944 yilinda evlendi Ertesi yil tek cocuklari Huseyin dunyaya geldi 1946 yilinda Istanbul Universitesi Klasik Arkeoloji Kursusu nun kurulmasi calismalarina katildi ve bu kursunun ilk asistani olup Prof Dr Arif Mufid Mansel in asistanligini yapmaya basladi Ayni yil Arif Mufid Mansel le birlikte Turk Tarih Kurumu adina Antalya da Side antik kenti kazisina ertesi yil Perge antik kenti kazisina basladi 1953 yilinda docent 1963 yilinda profesor oldu Mansel in ardindan 1974 1980 yillari arasinda Side 1975 1987 yillari arasinda Perge kazilarina baskanlik etti Kazilari sirasinda Side Roma Hamami nin Side Muzesi ne donusmesi icin emek verdi 1975 yilinda Klasik Arkeoloji Kursusu nun Baskani oldu ve bu gorevini 1983 yilinda emekli oluncaya kadar surdurdu Jale Inan Side ve Perge deki kazilarin disinda 1970 1972 yillari arasinda Kremna Bucak Burdur ve 1972 1979 yillari arasinda Pampfilya Seleukeiasi Manavgat antik kentlerinde kurtarma kazilari gerceklestirdi Antik donem heykeltiraslik sanati uzerine cok onemli eserler verdi Yayinladigi kitaplar Anadolu nun Roma ve Erken Bizans donemi portreciligi konusundaki cok onemli basvuru eserleri arasina girdi 1991 yilinda Side deki Apollon Tapinagi kazisi ve onarimi icin emek harcadi 1992 1993 te Perge tiyatro kazilarini gerceklestirdi 1995 yilinda Turkiye Bilimler Akademisi nin seref uyesi oldu Son yillarini Parkinson hastaligi ile mucadele ederek gecirdi 2001 yilinda oldu Cenazesi Zincirlikuyu Mezarligi na defnedildi Oglu Huseyin Inan tarafindan bagislanan koleksiyonu Bogazici Universitesi Arsiv ve Dokumantasyon Merkezi tarafindan sayisallastirilmis ve ucretsiz bir sekilde erisime acilmistir Yorgun Herkul heykeliAntalya Muzesi inde sergilenen Yorgun Herkul heykeli Jale Inan 1980 yilinda Perge de ekibiyle birlikte belden yukarisi olmayan bir Herakles heykeli bulmustur Yorgun Herkul olarak bilinen heykelin belden asagisi Antalya Muzesi nde sergilenirken ust bolumu yillarca bulunamadi 1990 da gazeteci Ozgen Acar yayinladigi bir haberde kayip parcanin ABD de oldugunu duyurdu Tarihi eser koleksiyoncusu Shelby White ve Leon Levy cifti ile Boston Guzel Sanatlar Muzesi tarafindan 1981 de yari yariya satin alinan parcanin Antalya da sergilenen heykelin ust kismi oldugu 1970 lerde Turkiye den kacirildigi iddia ediliyordu Jale Inan Boston Guzel Sanatlar Muzesi ndeki parca ile Antalya Muzesi ndeki parcanin birbirine ait oldugunu 1990 yilinda kanitlamistir M S 2 yuzyila tarihlenen Yorgun Herkul heykelinin ust kismi 2011 de Turkiye ye getirildi Yayin listesi Side Apollon Tapinagi Resterasyonu 1986 Yili Calismalari IX Kazi Sonuclari Toplantisi II 1988 Perge Kazisi 1987 Yili Calismalari X Kazi Sonuclari Toplantisi II 1989 Side Apollon Tapinagi Resterasyonu 1987 Yili Calismalari X Kazi Sonuclari Toplantisi II 1989 Perge de ilk rastlanan Nemesis tipi X Turk Tarih Kongresi 1990 Neue Forschungen zum Sebasteion von Bubon U seinen Statuen Akten des XI Internationalen Lykien Symposium Viyana 1989 Perge de bulunan Naukydes in Diskobol Heykeli Hittite and other Anatolian and Near Eastern Studies in Honour of Sedat Alp 1992 Herakles Statue vom Types des Herakles Phernesia aus Perge Festschrift fur M Wagner zum 90 Geburtstag 1992 Kaynakca a b c PDF 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 13 Aralik 2012 a b Jale Inan Turkiye Kultur portali Kim Kimdir sayfalari Erisim tarihi 13 12 2012 6 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Aralik 2012 17 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Aralik 2012 Nilgun Uysal Jale Inan i Topraga Verdik Bianet sitesi 28 02 2001 10 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Aralik 2012 Jale Inan Koleksiyonu 28 Mart 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Mart 2024 18 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Aralik 2012 1 Subat 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Aralik 2012