Jean Buridan (Latince: Joannes Buridanus) (1300 - 1358) Fransız rahip, filozof. Geliştirmiş olduğu impetus kavramı modern süredurum kavramına doğru giden yolda ilk adımı teşkil eder. Kopernik devriminin temellerini atmıştır. Buridan'ın eşeği olarak bilinen düşünce deneyiyle hatırlanmaktadır. Ancak bu düşünce deneyine onun günümüze kadar gelen eserleinde rastlanmamaktadır.
Jean Buridan | |
---|---|
Doğum | 1301 Béthune, Picardie |
Ölüm | 1359 veya 1362 |
Mezun olduğu okul(lar) | Paris Üniversitesi |
Dönem | Orta Çağ felsefesi |
Etkilendikleri | Aristoteles, Porfirios, Ockhamlı William |
Etkiledikleri | Nikolas Kopernik |
Hayatı
Buridan 1301'den bir süre önce, Picardie'deki Béthune kasabasında veya yakınlarında doğmuştur. Arras piskoposluğunun başka bir yerinde doğmuştur olduğu söylenmektedir. Eğitimini Paris'te, önce Collège du Cardinal Lemoine'de ve daha sonra Paris Üniversitesi'nde, Master of Arts derecesini ve 1320'lerin ortalarında ise öğretmenlik yapmak için resmi lisansını aldı. O zaman felsefe kariyeri için hukuk, tıp veya teoloji alanında doktora yapmak gerekiyordu ama Buridan, akademik hayatını sanat fakültesinde geçirdi. Bunun yanında, dini bir düzene katılmak yerine seküler bir din adamı olarak entelektüel bağımsızlığını elinde bulundurdu. Kaynaklarda adına son olarak 1359 yılında rastlanmakatdır.
Eylemsizlik
Eylemsizilk kavramı, Aristoteles fiziğine yabancıdır. Aristoteles ve onun peripatetik takipçileri, bir bedenin yalnızca sürekli bir dış kuvvetin etkisiyle hareket halinde tutulduğunu savundu. Bu nedenle, Aristotelesçi görüşe göre, havada hareket eden bir mermi, devam eden hareketini, antiperistasis olarak bilinen bir fenomen olan çevredeki ortamdaki girdaplara veya titreşimlere borçludur. Yakın bir kuvvetin yokluğunda, cisim neredeyse anında dururdu.
İvme teorisi, hareketin vücudun bazı özellikleri tarafından sürdürüldüğünü ve harekete geçirildiğinde verildiğini ileri sürdü. Buridan, bu hareketi sürdüren mülkiyet ivmesini belirleyen ilk kişiydi, ancak teorinin kendisi muhtemelen ondan kaynaklanmadı. İbn Sina'nın meyl (eğilim) kavramında bu ilkenin nüveleri bulunabilir.
Bibliyografya
- , Un contributo allo studio della scienza nel Medio Evo. Il trattato Il cielo e il mondo di Giovanni Buridano e un confronto con alcune posizioni di Tommaso d'Aquino, in Divus Thomas 110/2 (2007) 151-185.
Felsefe ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Jean Buridan Latince Joannes Buridanus 1300 1358 Fransiz rahip filozof Gelistirmis oldugu impetus kavrami modern suredurum kavramina dogru giden yolda ilk adimi teskil eder Kopernik devriminin temellerini atmistir Buridan in esegi olarak bilinen dusunce deneyiyle hatirlanmaktadir Ancak bu dusunce deneyine onun gunumuze kadar gelen eserleinde rastlanmamaktadir Jean BuridanDogum1301 Bethune PicardieOlum1359 veya 1362Mezun oldugu okul lar Paris UniversitesiDonemOrta Cag felsefesiEtkilendikleriAristoteles Porfirios Ockhamli WilliamEtkiledikleriNikolas KopernikHayatiBuridan 1301 den bir sure once Picardie deki Bethune kasabasinda veya yakinlarinda dogmustur Arras piskoposlugunun baska bir yerinde dogmustur oldugu soylenmektedir Egitimini Paris te once College du Cardinal Lemoine de ve daha sonra Paris Universitesi nde Master of Arts derecesini ve 1320 lerin ortalarinda ise ogretmenlik yapmak icin resmi lisansini aldi O zaman felsefe kariyeri icin hukuk tip veya teoloji alaninda doktora yapmak gerekiyordu ama Buridan akademik hayatini sanat fakultesinde gecirdi Bunun yaninda dini bir duzene katilmak yerine sekuler bir din adami olarak entelektuel bagimsizligini elinde bulundurdu Kaynaklarda adina son olarak 1359 yilinda rastlanmakatdir EylemsizlikEylemsizilk kavrami Aristoteles fizigine yabancidir Aristoteles ve onun peripatetik takipcileri bir bedenin yalnizca surekli bir dis kuvvetin etkisiyle hareket halinde tutuldugunu savundu Bu nedenle Aristotelesci goruse gore havada hareket eden bir mermi devam eden hareketini antiperistasis olarak bilinen bir fenomen olan cevredeki ortamdaki girdaplara veya titresimlere borcludur Yakin bir kuvvetin yoklugunda cisim neredeyse aninda dururdu Ivme teorisi hareketin vucudun bazi ozellikleri tarafindan surduruldugunu ve harekete gecirildiginde verildigini ileri surdu Buridan bu hareketi surduren mulkiyet ivmesini belirleyen ilk kisiydi ancak teorinin kendisi muhtemelen ondan kaynaklanmadi Ibn Sina nin meyl egilim kavraminda bu ilkenin nuveleri bulunabilir Bibliyografya Un contributo allo studio della scienza nel Medio Evo Il trattato Il cielo e il mondo di Giovanni Buridano e un confronto con alcune posizioni di Tommaso d Aquino in Divus Thomas 110 2 2007 151 185 Felsefe ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz