Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Jean Chardin veya doğum adıyla Jean-Baptiste Chardin (16 Kasım 1643 - 5 Ocak 1713) on ciltlik The Travels of Sir John Chardin kitabını yazmasıyla tanınan Fransız kuyumcu ve gezgindir. Kitap genel olarak Batı dünyasındaki çağdaş eserlere kıyasla İran ve Yakın Doğu üzerine yazılmış en iyi eserlerden biri olarak kabul edilir.
Sir John Chardin | |
|---|---|
 | |
| Doğum | Jean-Baptiste Chardin 16 Kasım 1643 Paris, Fransa |
| Ölüm | 05 Ocak 1713 (69 yaşında) Chiswick, Londra, Birleşik Krallık |
| Milliyet | Fransız ve Britanyalı |
Hayatı
Chardin, Dauphine Meydanı'nda çalışan varlıklı bir tüccar ve kuyumcunun oğlu olarak Paris'te doğdu. 1664'te Lyonlu tüccar M. Raisin ile birlikte Doğu Hint Adaları'na gitmeye karar verdiler. Konstantinopolis ve Karadeniz'den geçerek 1666'nın başlarında İran'a ulaştılar. Aynı yıl Şah II. Abbas, Chardin'i kendisinin mücevher işlerinden sorumlu kişi olarak belirledi. Chardin 1667'nin ortasında Hindistan'ı ziyaret etti ve 1669'da İran'a döndü. Ertesi yıl Paris'e geldi. İran'da görgü tanığı olduğu bazı olayları 1671'de yazdığı 'Le Couronnement de Soleiman Troisième' isimli eserinde anlattı. İsfahan'da kendi sarayına hapsedilmiş soylu bir bilge olan Mirza Sefi, Chardin'e Farsça öğretti ve ona yardım etti. Peter de la Croix ve Tavernier bu bilginin doğruluğunu şiddetle eleştirirken, Ange de la Brosse bilginin doğruluğunu şiddetle savunmaktadır.
Chardin, Ağustos 1671'de tekrar Doğu'ya doğru yola çıktı. Mart'tan Temmuz 1672'ye kadar Konstantinopolis'te kaldı. Sadrazam ve Fransız büyükelçisi arasındaki tartışmalar Fransız tebaasının şehirdeki konumunu tehlikeli hale getirdi ve Chardin küçük bir gemiyle Karadeniz'den geçerek kaçtı. Kefe, Gürcistan ve Ermenistan'dan geçerek 1673'te İshafan'a ulaştı. Megrelya'dayken gangsterler tarafından soyuldu ve £6,000 değerindeki iki küçük çantası dışında tüm eşyalarını kaybetti. Dört yıl boyunca İshafan'da kaldı. Sonrasında Hazar, Basra Körfezi ve İndus nehrin çevresindeki şehirleri ziyaret etti. Bu iki yolculukla hatırı sayılır bir servet elde etti ve eve dönmeye karar vererek 1677'de Ümit Burnu'ndan geçen bir yolculukla Avrupa'ya ulaştı.
Yayımlamayı planladığı dört ciltten ilkini (Journal du Voyage. . . de Chardin en Parse et aux Indes Orientales, London) 1686'da yayımladı. Eşzamanlı olarak eserin İngilizce çevirisini yayımladı. Bu ciltte yazarın Paris'ten İshafan'a yolculuğu, yazarın Loggan tarafından boyanmış 1/2 ölçekli portresi ve çoğunlukla katlanarak yerleştirilmiş on sekiz bakır levha vardı. Eski eseri, "Epistle Dedicatory to James II" adıyla yeniden yayımlandı.
Chardin önsözünde, yayımlamayı planladığı üç cildi açıkladı. Pers tarihini kısaca anlatacak üçüncü cilt, 1675-77 yıllarına ait günlükleriyle birlikte hiç görünmedi. Diğer üç cilt (ilkine birçok eklemeyle birlikte) 1711'de Amsterdam'da 4to, Voyages de Mons. le Chevalier Chardin adıyla yayımlandı. 1711'de J. M, Zampi'nin La Relation des Mingreliens adlı eserinin çevirisini yayımladı. Chardin'in yazı tarzı basit ve grafiktir ve gördüklerini ve duyduklarını aslına uygun olacak şekilde anlatır. Montesquieu, Rousseau, Gibbon ve Helvetius Chardin'in yazılarını değerli bulmaktadır.
1681'de Fransa'daki Protestanların zulüme uğraması yüzünden İngiltere'ye yerleşmeye karar verdi. Sarayda iyi karşılandı ve kısa süre sonra saray kuyumcusu olarak atandı. 17 Kasım 1681'de II. Charles tarafından Whitehall'da şövalye ilan edildi. Aynı gün Rouen Parlamentosu meclis üyesi ve M. de Lardinière Peigné'nin kızı olan Esther ile evlendi. Kayda değer miktarda mücevher ticareti yapan Chardin'den dönemin yazışmalarında "tüccarların çiçeği" olarak bahsedilmekteydi. 1682'de Holland House, Kensington'da yaşarken, Royal Society üyeliğine seçildi. 1684'te kral Chardin'i birkaç yıl kaldığı Hollanda'ya elçi olarak gönderdi ve East India Company temsilcisi olarak atadı. Londra'ya döndüğünde zamanının çoğunu Oryantal çalışmalarına ayırdı.
El yazmalarını yayınlayamadan öldü ve ölümünden sonra el yazmaları kayboldu. Torunlarından bazıları el yazmalarını getirene yirmi gine ödül vereceklerini duyurdu. El yazmaları Chardin'in soyundan gelen Sir Philip Musgrave tarafından bulundu. Thomas Harmer el yazmalarını altı ciltte derledi ve Chardin'in imzasıyla yayımladı.
Hayatının sonraki yıllarını Chardin Turnin'de geçirdi. Sir John, 1713'te Londra'nın Chiswick kentinde öldü. Turnham Green'e (Chiswick) gömüldü. Westminster Abbey'deki cenaze anıtının üstünde Sir John Chardin – nomen sibi fecit eundo ("seyahat ederek adını duyurdu") yazmaktadır.
Chardin'in kütüphanesinin kalıntıları 1712-13'te James Levy tarafından Tom'un kahvehanesinden St. Martin's Lane'e satıldı.
Ailesi
Dört oğlu ve üç kızı vardı. En büyük oğlu John, 1720'de baronet olarak atandı ve evlenmeden öldü. Diğer oğullarının adı Daniel, Charles ve George'du. Büyük Kempton Malikanesi ve Sunbury'yi yeğeni Sir Philip Chardin Musgrave'e bıraktı.
Chardin'in çalışmasının değeri
Çağdaş bilim insanları Voyages'in 1711'de yayımlanan versiyonunu standart kabul eder. Kitabın tamamı asla İngilizceye çevrilmedi; İngilizce sürümler orijinal materyalin yarısından daha azını içermektedir.
Aralarında Montesquieu, Rousseau, Voltaire ve Gibbon'un da bulunduğu birçok Aydınlanma Çağı düşünürü Chardin'in çalışmalarını dolgun ve doğru bilgilerden oluştuğu için takdir etmiştir. John Emerson'a göre, "Safevi İran'ı hakkındaki bilgileri, kapsamı, derinliği, doğruluğu ve mantıklılığı bakımından diğer tüm Batılı yazarlarınkinden üstündür." Chardin çok uzaklara gitti, Farsçaya iyi derecede hakim oldu ve karşılaştığı yerlerin ve insanların ayrıntılı anlatımlarını bıraktı. Ayrıca Safevi sarayına doğrudan erişimi vardı ve çağdaş siyaset ve idare hakkındaki tanımları oldukça saygı görüyordu. Kitaplarında zaman zaman hatalar olsa da, genellikle Safevi tarihi, hükûmeti, iktisadı, antropolojisi, dini, sanatı ve kültürü üzerine çeşitli çalışmalar için güvenilir bir kaynak olarak kullanılmıştır.
Konuyla ilgili yayınlar
- Jean Chardin (1686). Journal du voiage du Chevalier Chardin en Perse. Amsterdam: Jean Wolters & Ysbrand Haring. 24 Haziran 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Nisan 2021.
- Jean Chardin (1686). Journal du voiage du Chevalier Chardin en Perse. Paris: Daniel Horthemels. 24 Haziran 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Nisan 2021.
- Jean Chardin (1686). Journal du voiage du Chevalier Chardin en Perse. Londra: Moses Pitt. 13 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Nisan 2021.. v.1
- Jean Chardin (1811). Voyages du chevalier Chardin en Perse (Fransızca). Paris. 13 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Nisan 2021 – vasıtasıyla.
Kaynakça
Bu makale şu anda kamu malı bir yayından metin içerir: Gibson, John Westby (1887). "Chardin, John". Stephen, Leslie (Ed.). Dictionary of National Biography. 10. Londra: Smith, Elder & Co.
Dış bağlantılar
- Bu madde artık kamu malı olan bir yayından alınan metni içeriyor: Chisholm, Hugh, (Ed.) (1911). "Chardin, Sir John". Encyclopædia Britannica. 5 (11. bas.). Cambridge University Press. s. 857.
- John Emerson'un 28 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Encyclopaedia Iranica'daki Chardin biyografisi.
- John Chardin Yazışmalar ve Belgeler, Yale Üniversitesi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Jean Chardin veya dogum adiyla Jean Baptiste Chardin 16 Kasim 1643 5 Ocak 1713 on ciltlik The Travels of Sir John Chardin kitabini yazmasiyla taninan Fransiz kuyumcu ve gezgindir Kitap genel olarak Bati dunyasindaki cagdas eserlere kiyasla Iran ve Yakin Dogu uzerine yazilmis en iyi eserlerden biri olarak kabul edilir Sir John Chardin FRSDogumJean Baptiste Chardin 16 Kasim 1643 1643 11 16 Paris FransaOlum05 Ocak 1713 69 yasinda Chiswick Londra Birlesik KrallikMilliyetFransiz ve BritanyaliHayatiChardin Dauphine Meydani nda calisan varlikli bir tuccar ve kuyumcunun oglu olarak Paris te dogdu 1664 te Lyonlu tuccar M Raisin ile birlikte Dogu Hint Adalari na gitmeye karar verdiler Konstantinopolis ve Karadeniz den gecerek 1666 nin baslarinda Iran a ulastilar Ayni yil Sah II Abbas Chardin i kendisinin mucevher islerinden sorumlu kisi olarak belirledi Chardin 1667 nin ortasinda Hindistan i ziyaret etti ve 1669 da Iran a dondu Ertesi yil Paris e geldi Iran da gorgu tanigi oldugu bazi olaylari 1671 de yazdigi Le Couronnement de Soleiman Troisieme isimli eserinde anlatti Isfahan da kendi sarayina hapsedilmis soylu bir bilge olan Mirza Sefi Chardin e Farsca ogretti ve ona yardim etti Peter de la Croix ve Tavernier bu bilginin dogrulugunu siddetle elestirirken Ange de la Brosse bilginin dogrulugunu siddetle savunmaktadir Chardin Agustos 1671 de tekrar Dogu ya dogru yola cikti Mart tan Temmuz 1672 ye kadar Konstantinopolis te kaldi Sadrazam ve Fransiz buyukelcisi arasindaki tartismalar Fransiz tebaasinin sehirdeki konumunu tehlikeli hale getirdi ve Chardin kucuk bir gemiyle Karadeniz den gecerek kacti Kefe Gurcistan ve Ermenistan dan gecerek 1673 te Ishafan a ulasti Megrelya dayken gangsterler tarafindan soyuldu ve 6 000 degerindeki iki kucuk cantasi disinda tum esyalarini kaybetti Dort yil boyunca Ishafan da kaldi Sonrasinda Hazar Basra Korfezi ve Indus nehrin cevresindeki sehirleri ziyaret etti Bu iki yolculukla hatiri sayilir bir servet elde etti ve eve donmeye karar vererek 1677 de Umit Burnu ndan gecen bir yolculukla Avrupa ya ulasti Voyage du Chevalier Chardin en Perse et autres lieux de l Orient kitabinin kapagi1674 te Persepolis te Jean Chardin tarafindan kaydedilen civi yazilari Yayimlamayi planladigi dort ciltten ilkini Journal du Voyage de Chardin en Parse et aux Indes Orientales London 1686 da yayimladi Eszamanli olarak eserin Ingilizce cevirisini yayimladi Bu ciltte yazarin Paris ten Ishafan a yolculugu yazarin Loggan tarafindan boyanmis 1 2 olcekli portresi ve cogunlukla katlanarak yerlestirilmis on sekiz bakir levha vardi Eski eseri Epistle Dedicatory to James II adiyla yeniden yayimlandi Chardin onsozunde yayimlamayi planladigi uc cildi acikladi Pers tarihini kisaca anlatacak ucuncu cilt 1675 77 yillarina ait gunlukleriyle birlikte hic gorunmedi Diger uc cilt ilkine bircok eklemeyle birlikte 1711 de Amsterdam da 4to Voyages de Mons le Chevalier Chardin adiyla yayimlandi 1711 de J M Zampi nin La Relation des Mingreliens adli eserinin cevirisini yayimladi Chardin in yazi tarzi basit ve grafiktir ve gorduklerini ve duyduklarini aslina uygun olacak sekilde anlatir Montesquieu Rousseau Gibbon ve Helvetius Chardin in yazilarini degerli bulmaktadir 1681 de Fransa daki Protestanlarin zulume ugramasi yuzunden Ingiltere ye yerlesmeye karar verdi Sarayda iyi karsilandi ve kisa sure sonra saray kuyumcusu olarak atandi 17 Kasim 1681 de II Charles tarafindan Whitehall da sovalye ilan edildi Ayni gun Rouen Parlamentosu meclis uyesi ve M de Lardiniere Peigne nin kizi olan Esther ile evlendi Kayda deger miktarda mucevher ticareti yapan Chardin den donemin yazismalarinda tuccarlarin cicegi olarak bahsedilmekteydi 1682 de Holland House Kensington da yasarken Royal Society uyeligine secildi 1684 te kral Chardin i birkac yil kaldigi Hollanda ya elci olarak gonderdi ve East India Company temsilcisi olarak atadi Londra ya dondugunde zamaninin cogunu Oryantal calismalarina ayirdi El yazmalarini yayinlayamadan oldu ve olumunden sonra el yazmalari kayboldu Torunlarindan bazilari el yazmalarini getirene yirmi gine odul vereceklerini duyurdu El yazmalari Chardin in soyundan gelen Sir Philip Musgrave tarafindan bulundu Thomas Harmer el yazmalarini alti ciltte derledi ve Chardin in imzasiyla yayimladi Hayatinin sonraki yillarini Chardin Turnin de gecirdi Sir John 1713 te Londra nin Chiswick kentinde oldu Turnham Green e Chiswick gomuldu Westminster Abbey deki cenaze anitinin ustunde Sir John Chardin nomen sibi fecit eundo seyahat ederek adini duyurdu yazmaktadir Chardin in kutuphanesinin kalintilari 1712 13 te James Levy tarafindan Tom un kahvehanesinden St Martin s Lane e satildi AilesiDort oglu ve uc kizi vardi En buyuk oglu John 1720 de baronet olarak atandi ve evlenmeden oldu Diger ogullarinin adi Daniel Charles ve George du Buyuk Kempton Malikanesi ve Sunbury yi yegeni Sir Philip Chardin Musgrave e birakti Chardin in calismasinin degeri 1988 Chardin s Travels in Dover baskisi Cagdas bilim insanlari Voyages in 1711 de yayimlanan versiyonunu standart kabul eder Kitabin tamami asla Ingilizceye cevrilmedi Ingilizce surumler orijinal materyalin yarisindan daha azini icermektedir Aralarinda Montesquieu Rousseau Voltaire ve Gibbon un da bulundugu bircok Aydinlanma Cagi dusunuru Chardin in calismalarini dolgun ve dogru bilgilerden olustugu icin takdir etmistir John Emerson a gore Safevi Iran i hakkindaki bilgileri kapsami derinligi dogrulugu ve mantikliligi bakimindan diger tum Batili yazarlarinkinden ustundur Chardin cok uzaklara gitti Farscaya iyi derecede hakim oldu ve karsilastigi yerlerin ve insanlarin ayrintili anlatimlarini birakti Ayrica Safevi sarayina dogrudan erisimi vardi ve cagdas siyaset ve idare hakkindaki tanimlari oldukca saygi goruyordu Kitaplarinda zaman zaman hatalar olsa da genellikle Safevi tarihi hukumeti iktisadi antropolojisi dini sanati ve kulturu uzerine cesitli calismalar icin guvenilir bir kaynak olarak kullanilmistir Konuyla ilgili yayinlarJean Chardin 1686 Journal du voiage du Chevalier Chardin en Perse Amsterdam Jean Wolters amp Ysbrand Haring 24 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Nisan 2021 Jean Chardin 1686 Journal du voiage du Chevalier Chardin en Perse Paris Daniel Horthemels 24 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Nisan 2021 Jean Chardin 1686 Journal du voiage du Chevalier Chardin en Perse Londra Moses Pitt 13 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Nisan 2021 v 1 Jean Chardin 1811 Voyages du chevalier Chardin en Perse Fransizca Paris 13 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Nisan 2021 vasitasiyla Kaynakca a b c d e f Gibson 1887 Bu makale su anda kamu mali bir yayindan metin icerir Gibson John Westby 1887 Chardin John Stephen Leslie Ed Dictionary of National Biography 10 Londra Smith Elder amp Co Dis baglantilar Bu madde artik kamu mali olan bir yayindan alinan metni iceriyor Chisholm Hugh Ed 1911 Chardin Sir John Encyclopaedia Britannica 5 11 bas Cambridge University Press s 857 John Emerson un 28 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Encyclopaedia Iranica daki Chardin biyografisi John Chardin Yazismalar ve Belgeler Yale Universitesi