John Forbes Nash Jr. (d. 13 Haziran 1928 – ö. 23 Mayıs 2015), oyunlar teorisinde ve diferansiyel geometri alanında köklü değişiklikler yapmış; aynı zamanda kısmi diferansiyel denklem üzerinde de çalışmış Amerikalı matematikçi.
John Forbes Nash Jr. | |
---|---|
Doğum | 13 Haziran 1928 Bluefield, Batı Virginia, ABD |
Ölüm | 23 Mayıs 2015 (86 yaşında) Monroe Township, Middlesex County, New Jersey, ABD |
Ölüm sebebi | Trafik kazası |
Vatandaşlık | Amerika Birleşik Devletleri |
Mezun olduğu okul(lar) | |
Evlilikler | Alicia Nash (e. 1957–1963) (boşanma)(e. 2001–2015) (ölüm) |
Çocuk(lar) |
|
Ödüller |
|
Kariyeri | |
Dalı | |
Çalıştığı kurumlar | |
Doktora danışmanı | Albert W. Tucker |
İmza | |
1959'da, Nash ruhsal bozukluk belirtilerini açıkça göstermeye başladı ve birkaç yılını paranoid şizofreni teşhisiyle akıl hastanelerinde geçirdi. 1970'ten sonra, durumu yavaş da olsa daha iyiye gitmeye başladı ve 1980'lerin ortasında akademik kariyerine geri dönme imkânı buldu.
Şizofreni ile mücadelesi ve toparlanıp akademik hayatına geri dönüşü, Sylvia Nasar tarafından yazılan Akıl Oyunları isimli biyografik romanın yanı sıra Nash'i Russell Crowe'un canlandırdığı aynı isimli filme de konu olmuştur.
23 Mayıs 2015'te, Nash ve eşi Alicia Nash, taksiyle yolculuk ederken bir paralı otoyolda meydana gelen trafik kazasında öldü.
Biyografisi
Lisans ve yüksek lisans eğitimini Carnegie Teknoloji Enstitüsü (günümüzde Carnegie Mellon Üniversitesi)'de ders çalışmadan dereceyle tamamladıktan sonra doktora yapmak için Princeton Üniversitesi'ne gitti. 21 yaşında hazırladığı doktora tezi, "Oyun Teorisi", ona uzun yıllar sonra, 1994'te Nobel Ekonomi Ödülünü kazandırdı. Genç deha, John von Neumann'ın icadı olan oyun teorisindeki sorunları çözüp kullanılır hale getirdi. 30 yaşına kadar parlak fikirleri ve göze çarpan kişiliği sayesinde hızla yükselip matematik camiasının önde gelen isimlerinden biri oldu. MIT'de profesörlük yapmaya başladığında karısı Alicia Larde ile tanıştı. Larde o zamanlar daha bir fizik öğrencisiydi. Nash'in şizofreni sorunları başlamadan kısa süre önce çiftin bir oğlu oldu. John Nash aynı zamanda soğuk savaş döneminde ordu adına şifre çözücü olarak çalışmıştır.
Hastalığının ilk belirtileri 1958 yılında görülmeye başladı. Bir oda arkadaşı olmamasına rağmen bir oda arkaşından bahsedip etrafındakileri korkutmuş ve oda arkadaşıyla yaptığı hayali sohbetler onun şizofren olduğunu ortaya çıkarmıştır. Daha sonra bu hastalığı kendi zekasını kullanarak yenmiştir.
Alicia Larde-John Nash çifti 1963’te boşandı ve 1970’te tekrar bir araya geldi. Bu tarihten itibaren darılıp barışan çift, kendileri hakkında “aynı çatı altındaki iki yabancı” benzetmesini yapmıştı. Nash 1994’te Nobel Ödülü’nü kazandıktan sonra aralarını düzelttiler ve 1 Haziran 2001’de tekrar evlendiler.
Nash, 1945 ve 1996 yılları arasında 23 bilimsel çalışma yayınladı, ayrıca “Essays on Game Theory” (1996) ve “The Essential John Nash” isimli kitapları yazdı. Aynı zamanda “Hex” ve “So Long Sucker” adlı 2 popüler oyunun yapımcıları arasındadır. Princeton’da matematik üzerine çalışmalar yapmaktaydı.
Nash 23 sayısıyla takıntılıydı. Nash, toplam 23 bilimsel makale yayınlamıştı.
Nash, 21 Ağustos 2009'da kalp krizi geçirdi. Dört gün hastanede yattıktan sonra kendine geldi ve eve döndü. Doktoru ölümü ucuz atlattığını ve sağlığının tehdit altında olduğunu söyledi. Nash düzenli ilaç kullandı.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta John Forbes Nash ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Autobiography9 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Nobel Ödülü websitesi
- Nash's home page at Princeton22 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- IDEAS/RePEc 30 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- (PDF)
- "A Brilliant Madness18 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ." – a PBS
- John Nash speaks out19 Aralık 2002 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- John H. Lienhard (1994). "John Forbes Nash, Jr.". . § 983. NPR. KUHF-FM Houston.
- video: Ariel Rubinstein's Lecture: "John Nash, Beautiful Mind and Game Theory"27 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- "Nash Equilibrium" 26 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 2002 Slate article by
- Video, with book, of Nash's meeting 14 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- NSA releases Nash Encryption Machine plans to National Cryptologic Museum19 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- John F. Nash Jr. (1928– ). (2.2seri= bas.). . 2008. 6 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Aralık 2013.
- "Aljazeera - One on One - Professor John Nash - 5 Dec 09 - Part 1" 5 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- "Aljazeera - One on One - Professor John Nash - 5 Dec 09 - Part 2" 5 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
John Forbes Nash Jr d 13 Haziran 1928 o 23 Mayis 2015 oyunlar teorisinde ve diferansiyel geometri alaninda koklu degisiklikler yapmis ayni zamanda kismi diferansiyel denklem uzerinde de calismis Amerikali matematikci John Forbes Nash Jr Dogum13 Haziran 1928 1928 06 13 Bluefield Bati Virginia ABDOlum23 Mayis 2015 86 yasinda Monroe Township Middlesex County New Jersey ABDOlum sebebiTrafik kazasiVatandaslikAmerika Birlesik DevletleriMezun oldugu okul lar Carnegie Teknoloji Enstitusu B S ve M S Princeton Universitesi Doktora EvliliklerAlicia Nash e 1957 1963 bosanma e 2001 2015 olum Cocuk lar John David Stier John Charles Martin NashOdullerNobel Ekonomi Odulu 1994 Abel Odulu 2015 KariyeriDaliMatematik EkonomiCalistigi kurumlarMassachusetts Teknoloji Enstitusu Princeton UniversitesiDoktora danismaniAlbert W TuckerImza 1959 da Nash ruhsal bozukluk belirtilerini acikca gostermeye basladi ve birkac yilini paranoid sizofreni teshisiyle akil hastanelerinde gecirdi 1970 ten sonra durumu yavas da olsa daha iyiye gitmeye basladi ve 1980 lerin ortasinda akademik kariyerine geri donme imkani buldu Sizofreni ile mucadelesi ve toparlanip akademik hayatina geri donusu Sylvia Nasar tarafindan yazilan Akil Oyunlari isimli biyografik romanin yani sira Nash i Russell Crowe un canlandirdigi ayni isimli filme de konu olmustur 23 Mayis 2015 te Nash ve esi Alicia Nash taksiyle yolculuk ederken bir parali otoyolda meydana gelen trafik kazasinda oldu BiyografisiLisans ve yuksek lisans egitimini Carnegie Teknoloji Enstitusu gunumuzde Carnegie Mellon Universitesi de ders calismadan dereceyle tamamladiktan sonra doktora yapmak icin Princeton Universitesi ne gitti 21 yasinda hazirladigi doktora tezi Oyun Teorisi ona uzun yillar sonra 1994 te Nobel Ekonomi Odulunu kazandirdi Genc deha John von Neumann in icadi olan oyun teorisindeki sorunlari cozup kullanilir hale getirdi 30 yasina kadar parlak fikirleri ve goze carpan kisiligi sayesinde hizla yukselip matematik camiasinin onde gelen isimlerinden biri oldu MIT de profesorluk yapmaya basladiginda karisi Alicia Larde ile tanisti Larde o zamanlar daha bir fizik ogrencisiydi Nash in sizofreni sorunlari baslamadan kisa sure once ciftin bir oglu oldu John Nash ayni zamanda soguk savas doneminde ordu adina sifre cozucu olarak calismistir Hastaliginin ilk belirtileri 1958 yilinda gorulmeye basladi Bir oda arkadasi olmamasina ragmen bir oda arkasindan bahsedip etrafindakileri korkutmus ve oda arkadasiyla yaptigi hayali sohbetler onun sizofren oldugunu ortaya cikarmistir Daha sonra bu hastaligi kendi zekasini kullanarak yenmistir Alicia Larde John Nash cifti 1963 te bosandi ve 1970 te tekrar bir araya geldi Bu tarihten itibaren darilip barisan cift kendileri hakkinda ayni cati altindaki iki yabanci benzetmesini yapmisti Nash 1994 te Nobel Odulu nu kazandiktan sonra aralarini duzelttiler ve 1 Haziran 2001 de tekrar evlendiler Nash 1945 ve 1996 yillari arasinda 23 bilimsel calisma yayinladi ayrica Essays on Game Theory 1996 ve The Essential John Nash isimli kitaplari yazdi Ayni zamanda Hex ve So Long Sucker adli 2 populer oyunun yapimcilari arasindadir Princeton da matematik uzerine calismalar yapmaktaydi Nash 23 sayisiyla takintiliydi Nash toplam 23 bilimsel makale yayinlamisti Nash 21 Agustos 2009 da kalp krizi gecirdi Dort gun hastanede yattiktan sonra kendine geldi ve eve dondu Doktoru olumu ucuz atlattigini ve sagliginin tehdit altinda oldugunu soyledi Nash duzenli ilac kullandi Ayrica bakinizNobel Ekonomi Odulu sahipleri listesi Akil Oyunlari film Kaynakca Akil Oyunlari filmindeki unlu matematikci John Nash trafik kazasinda oldu BBC Turkce 24 Mayis 2015 5 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Aralik 2016 Arsivlenmis kopya 28 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mayis 2015 Dis baglantilarWikimedia Commons ta John Forbes Nash ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Autobiography9 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Nobel Odulu websitesi Nash s home page at Princeton22 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde IDEAS RePEc 30 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde PDF A Brilliant Madness18 Subat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde a PBS John Nash speaks out19 Aralik 2002 tarihinde Wayback Machine sitesinde John H Lienhard 1994 John Forbes Nash Jr 983 NPR KUHF FM Houston video Ariel Rubinstein s Lecture John Nash Beautiful Mind and Game Theory 27 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Nash Equilibrium 26 Kasim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde 2002 Slate article by Video with book of Nash s meeting 14 Mayis 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde NSA releases Nash Encryption Machine plans to National Cryptologic Museum19 Subat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde John F Nash Jr 1928 2 2seri bas 2008 6 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Aralik 2013 Aljazeera One on One Professor John Nash 5 Dec 09 Part 1 5 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Aljazeera One on One Professor John Nash 5 Dec 09 Part 2 5 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde