Kızıl Medrese ya da Kırmızı Medrese (Kürtçe: Medresa Sor Arapça: Medreset-ül Hamra), Şırnak ilinin Cizre ilçesinin merkezindeki Dağkapı Mahallesi'nde yer alan tarihî yapı.
Kızıl Medrese | |
Diğer ad(lar) | Kürtçe: Medresa Sor Arapça: Medreset-ül Hamra |
---|---|
Genel bilgiler | |
Durum | Mescit ve Kur’an kursu olarak kullanılmaktadır |
Konum | Cizre ilçesinin merkezindeki Dağkapı Mahallesi'nde |
Şehir | Cizre, Şırnak |
Ülke | Türkiye |
Koordinatlar | 37°19′31″K 42°11′18″D / 37.32528°K 42.18833°D |
Adını aldığı | Çoğunluğu dört köşe kare biçiminde kırmızı tuğlalardan örülmüştür ve adını bu malzemeden alır. |
Tamamlanma | 14.yüzyıl |
Yenileme | 2007 | )
Şehrin batısındaki sur kalıntıları üzerinde bulunur. Çoğunluğu dört köşe kare biçiminde kırmızı tuğlalardan örülmüştür ve adını bu malzemeden alır. Güneyindeki mescit ve türbe ile birlikte inşa edilmiştir. Günümüzde harap halde ulaşmasına rağmen Cizre kenti ile özdeşleşen yapı, 2007 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün onarımları ile yenilenmiş; mescit ve Kur’an kursu olarak kullanıma açılmıştır.
Kızıl medrese halk arasında Kürtçe Medresa sor adıyla da bilinir. Arapça kaynaklarda ise Medreset’ü’l Hamra olarak geçer.Nuh Tufanı’ndan sonra inşa edildiğine inanılan Nuh Türbesi ve Orta Çağ'ın ünlü fizikçi ve sanat adamı El-Cezeri'nin türbesi gibi farklı dönemlere tarihlenen önemli diğer yapıların da bulunduğu bir alandadır.
döneminde tarafından 14. Yüzyılda yaptırılmıştır. II. Han Şeref Bey'in Akkoyunlu egemenliğine son verip Cizre'yi aldıktan sonra kentin alınmasına bir adak olarak yaptırdığı külliyenin bir parçası olduğu düşünülür.
Kızıl Medrese; medrese, mescit ve türbe yapılarının birbiriyle ilişkilendirilerek bir araya getirildiği bir külliyedir. Açık avlulu medrese tipinde; kuzey-güney doğrultusunda dikdörtgen planlı ve iki eyvanlıdır. Dört yanı revaklarla kuşatılmış avlunun güney kanadı mescit, baş müderris odaları ve türbeye, diğer kanatları ise müderris ve öğrenci odalarına ayrılmıştır. Kürt alimi Molla Ahmed-i Cezirî'nin bu medresede eğitim verdiği düşünülmektedir.
Avlunun güneyindeki üçlü revaktan geçilerek ulaşılan basık kemerli bir kapıdan mescit bölümüne, mescidin güney duvarındaki, iki basamakla ulaşılan kapıdan türbeye geçilir. Molla Ahmed Cezîrî Türbesi olarak anılan türbe, iki katlıdır. Alt kat mezar odasıdır, üst katın önemli toplantıların yapıldığı ve dini tartışmaların gerçekleştirildiği münazara odası olarak kullanıldığı söylenir. Mezar odasında yedi mezar taşı bulunur. Mezar şahidelerinden kitabesi okunabilenler arasında Melayê Cizîrî’nin adına rastlanılmaz ancak Mîr İmadeddin bin Şeref el-Bohti’nin mezar taşı halk arasında Melayê Cizîrî’ye ait mezar olarak bilinir.
Galeri
Kaynakça
- ^ a b c d Açıkyıldız Şengül, Birgül (2014). "Cizre Kırmızı Medrese: Mimari, İktidar ve Tarih" (PDF). Kebikeç İnsan Bilimleri İçin Kaynak Araştırmaları Dergisi. 15 Aralık 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2021.
- ^ Pilatin, Obeydullah (2012). "Osmanlı Medrese Sistemi ve Cizre Medreseleri" (PDF). Uluslararası Bilim Düşünce ve Sanatta Cizre Sempozyumu Bildirileri. 15 Aralık 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2016.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kizil Medrese ya da Kirmizi Medrese Kurtce Medresa Sor Arapca Medreset ul Hamra Sirnak ilinin Cizre ilcesinin merkezindeki Dagkapi Mahallesi nde yer alan tarihi yapi Kizil MedreseKizil MedreseDiger ad lar Kurtce Medresa Sor Arapca Medreset ul HamraGenel bilgilerDurumMescit ve Kur an kursu olarak kullanilmaktadirKonumCizre ilcesinin merkezindeki Dagkapi Mahallesi ndeSehirCizre SirnakUlke TurkiyeKoordinatlar37 19 31 K 42 11 18 D 37 32528 K 42 18833 D 37 32528 42 18833Adini aldigiCogunlugu dort kose kare biciminde kirmizi tuglalardan orulmustur ve adini bu malzemeden alir Tamamlanma14 yuzyilYenileme2007 17 yil once 2007 Sehrin batisindaki sur kalintilari uzerinde bulunur Cogunlugu dort kose kare biciminde kirmizi tuglalardan orulmustur ve adini bu malzemeden alir Guneyindeki mescit ve turbe ile birlikte insa edilmistir Gunumuzde harap halde ulasmasina ragmen Cizre kenti ile ozdeslesen yapi 2007 yilinda Vakiflar Genel Mudurlugu nun onarimlari ile yenilenmis mescit ve Kur an kursu olarak kullanima acilmistir Kizil medrese halk arasinda Kurtce Medresa sor adiyla da bilinir Arapca kaynaklarda ise Medreset u l Hamra olarak gecer Nuh Tufani ndan sonra insa edildigine inanilan Nuh Turbesi ve Orta Cag in unlu fizikci ve sanat adami El Cezeri nin turbesi gibi farkli donemlere tarihlenen onemli diger yapilarin da bulundugu bir alandadir doneminde tarafindan 14 Yuzyilda yaptirilmistir II Han Seref Bey in Akkoyunlu egemenligine son verip Cizre yi aldiktan sonra kentin alinmasina bir adak olarak yaptirdigi kulliyenin bir parcasi oldugu dusunulur Kizil Medrese medrese mescit ve turbe yapilarinin birbiriyle iliskilendirilerek bir araya getirildigi bir kulliyedir Acik avlulu medrese tipinde kuzey guney dogrultusunda dikdortgen planli ve iki eyvanlidir Dort yani revaklarla kusatilmis avlunun guney kanadi mescit bas muderris odalari ve turbeye diger kanatlari ise muderris ve ogrenci odalarina ayrilmistir Kurt alimi Molla Ahmed i Ceziri nin bu medresede egitim verdigi dusunulmektedir Avlunun guneyindeki uclu revaktan gecilerek ulasilan basik kemerli bir kapidan mescit bolumune mescidin guney duvarindaki iki basamakla ulasilan kapidan turbeye gecilir Molla Ahmed Ceziri Turbesi olarak anilan turbe iki katlidir Alt kat mezar odasidir ust katin onemli toplantilarin yapildigi ve dini tartismalarin gerceklestirildigi munazara odasi olarak kullanildigi soylenir Mezar odasinda yedi mezar tasi bulunur Mezar sahidelerinden kitabesi okunabilenler arasinda Melaye Ciziri nin adina rastlanilmaz ancak Mir Imadeddin bin Seref el Bohti nin mezar tasi halk arasinda Melaye Ciziri ye ait mezar olarak bilinir GaleriKaynakca a b c d Acikyildiz Sengul Birgul 2014 Cizre Kirmizi Medrese Mimari Iktidar ve Tarih PDF Kebikec Insan Bilimleri Icin Kaynak Arastirmalari Dergisi 15 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 15 Aralik 2021 Pilatin Obeydullah 2012 Osmanli Medrese Sistemi ve Cizre Medreseleri PDF Uluslararasi Bilim Dusunce ve Sanatta Cizre Sempozyumu Bildirileri 15 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 15 Aralik 2021 Arsivlenmis kopya 10 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Mayis 2016