Kâbus veya özgün İngilizce adıyla The Nightmare, İngiliz-İsviçreli sanatçı Henry Fuseli tarafından yapılmış 1781 tarihli bir yağlı boya tablodur. Fuseli'nin en tanınmış eseri olan Kâbus birçok farklı şekilde yorumlanmıştır. Tablo aynı anda hem rüya gören bir kadını hem de ilgili rüyanın içeriğini betimliyor görünümü vermektedir. Gerek tabloda yer alan gerekse kadının üzerinde betimlenmiş kâbuslara ilişkin çağdaş inanç ve folklore atıfta bulunsa da, bazı kuramcılar tarafından daha özel anlamlarla ilişkilendirildikleri de olmuştur. Çağdaş eleştirmenler tablonun aşikâr cinselliğini şaşkınlıkla karşılamış, nitekim bu özelliğiyle tablo bazı akademisyenlerce bilinçaltına dair Freudçü fikirleri sezen bir öncü olarak görülmüştür.
Sanatçı | Henry Fuseli |
---|---|
Yıl | 1781 |
Tür | Tuval üzerine yağlı boya |
Boyutlar | 101,6 cm × 127 cm (400 in × 50 in) |
Konum | Detroit Institute of Arts, Detroit |
Eser 1782'de, Londra Kraliyet Akademisi'ndeki ilk sergisinde ünlenmiş, Fuseli'nin ilk biyograficilerinden olan John Knowles bu sergide esere olan ilgiyi "[eser] heyecanlandırdı... yaygın olmayan derecede bir ilgi [vardı]" demiştir.
Thomas Burke tarafından yapılan ucuz bir baskısının nüshaları Ocak 1783'ten itibaren yaygınlaşarak elden ele dolaşmış, yayımcı John Raphael Smith'e 500 sterlin kazandırmıştır. Bu baskı nüsha altında Erasmus Darwin tarafından yazılmış bir şiir, "Kâbus" (Night-Mare), içermekteydi.
Eser siyasi hicivde, örneğin gibi karikatüristlerce, parodilenmiştir. Eserin ünü dolayısıyla Fuseli eserin en az üç farklı sürümünü üretmiştir. Eser edebî çevrelerde de büyük yankı bulmuş, birçok edebî eserde ilham kaynağı olmuş veya konu edilmiştir. Örneğin genel kanı Mary Shelley'nin Frankenstein ya da Modern Prometheus isimli gotik romanındaki belirli bir sahnenin Fuseli'nin eserinden ilham aldığı yönündedir ki romanın kahramanının deneyimleriyle, Fuseli'nin yaşamış olduğu ve bazılarına göre tablonun alt yapısını oluşturan aşk deneyiminin paralelliği de belirtilmiştir. Bazı sanat tarihçilerinin eserin alt yapısını oluşturduğunu düşündükleri aşk deneyimi, Fuseli'nin, arkadaşı 'in yeğeni olan 'a duyduğu aşktır ki büyük ihtimalle karşılıksız olan bu aşk mutlu sona ermemiş; Fuseli'nin evlenme teklifi Landholdt'un babası tarafından uygun görülmemiş, Landholdt kısa bir süre sonra başkasıyla evlenmiştir. Fuseli'nin tablosu (süblime edilmiş) cinsel güdülerin temsilcisi olarak görülmüştür.
Kaynakça ve notlar
- ^ a b Knowles, John (1831). The Life and Writings of Henry Fuseli, Vol. 1. H. Colburn and R. Bentley. ss. 64-65. Erişim tarihi: 21 Ekim 2007.
- ^ Moffitt, John F. (2002). "A Pictorial Counterpart to 'Gothick' Literature: Fuseli's The Nightmare". Mosaic. 35 (1). University of Manitoba. Özgün İngilizce formuyla şiir şöyledir:
"So on his Nightmare through the evening fog
Flits the squab Fiend o'er fen, and lake, and bog;
Seeks some love-wilder'd maid with sleep oppress'd,
Alights, and grinning sits upon her breast." - ^ Web image 8 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . of Giulio Romano's The Dream of Hecuba. Erişim tarihi: .
- ^ Ward, Maryanne C. (Kış 2000). "A Painting of the Unspeakable: Henry Fuseli's 'The Nightmare' and the Creation of Mary Shelley's 'Frankenstein'". The Journal of the Midwest Modern Language Association. 33 (1). ss. 20-31. doi:10.2307/1315115.
- ^ Palumbo, Donald (1986). Eros in the Mind's Eye: Sexuality and the Fantastic in Art and Film. Greenwood Press. ss. 40-42.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kabus veya ozgun Ingilizce adiyla The Nightmare Ingiliz Isvicreli sanatci Henry Fuseli tarafindan yapilmis 1781 tarihli bir yagli boya tablodur Fuseli nin en taninmis eseri olan Kabus bircok farkli sekilde yorumlanmistir Tablo ayni anda hem ruya goren bir kadini hem de ilgili ruyanin icerigini betimliyor gorunumu vermektedir Gerek tabloda yer alan gerekse kadinin uzerinde betimlenmis kabuslara iliskin cagdas inanc ve folklore atifta bulunsa da bazi kuramcilar tarafindan daha ozel anlamlarla iliskilendirildikleri de olmustur Cagdas elestirmenler tablonun asikar cinselligini saskinlikla karsilamis nitekim bu ozelligiyle tablo bazi akademisyenlerce bilincaltina dair Freudcu fikirleri sezen bir oncu olarak gorulmustur Kabus The Nightmare Sanatci Henry FuseliYil 1781Tur Tuval uzerine yagli boyaBoyutlar 101 6 cm 127 cm 400 in 50 in Konum Detroit Institute of Arts DetroitThomas Burke nin 1783 tarihli baskisi Eserin Fuseli tarafindan yapilan 1790 1791 tarihli bir baska versiyonu Eser 1782 de Londra Kraliyet Akademisi ndeki ilk sergisinde unlenmis Fuseli nin ilk biyograficilerinden olan John Knowles bu sergide esere olan ilgiyi eser heyecanlandirdi yaygin olmayan derecede bir ilgi vardi demistir Thomas Burke tarafindan yapilan ucuz bir baskisinin nushalari Ocak 1783 ten itibaren yayginlasarak elden ele dolasmis yayimci John Raphael Smith e 500 sterlin kazandirmistir Bu baski nusha altinda Erasmus Darwin tarafindan yazilmis bir siir Kabus Night Mare icermekteydi Eser siyasi hicivde ornegin gibi karikaturistlerce parodilenmistir Eserin unu dolayisiyla Fuseli eserin en az uc farkli surumunu uretmistir Eser edebi cevrelerde de buyuk yanki bulmus bircok edebi eserde ilham kaynagi olmus veya konu edilmistir Ornegin genel kani Mary Shelley nin Frankenstein ya da Modern Prometheus isimli gotik romanindaki belirli bir sahnenin Fuseli nin eserinden ilham aldigi yonundedir ki romanin kahramaninin deneyimleriyle Fuseli nin yasamis oldugu ve bazilarina gore tablonun alt yapisini olusturan ask deneyiminin paralelligi de belirtilmistir Bazi sanat tarihcilerinin eserin alt yapisini olusturdugunu dusundukleri ask deneyimi Fuseli nin arkadasi in yegeni olan a duydugu asktir ki buyuk ihtimalle karsiliksiz olan bu ask mutlu sona ermemis Fuseli nin evlenme teklifi Landholdt un babasi tarafindan uygun gorulmemis Landholdt kisa bir sure sonra baskasiyla evlenmistir Fuseli nin tablosu sublime edilmis cinsel gudulerin temsilcisi olarak gorulmustur Kaynakca ve notlar a b Knowles John 1831 The Life and Writings of Henry Fuseli Vol 1 H Colburn and R Bentley ss 64 65 Erisim tarihi 21 Ekim 2007 Moffitt John F 2002 A Pictorial Counterpart to Gothick Literature Fuseli s The Nightmare Mosaic 35 1 University of Manitoba Ozgun Ingilizce formuyla siir soyledir So on his Nightmare through the evening fog Flits the squab Fiend o er fen and lake and bog Seeks some love wilder d maid with sleep oppress d Alights and grinning sits upon her breast Web image 8 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde of Giulio Romano s The Dream of Hecuba Erisim tarihi Ward Maryanne C Kis 2000 A Painting of the Unspeakable Henry Fuseli s The Nightmare and the Creation of Mary Shelley s Frankenstein The Journal of the Midwest Modern Language Association 33 1 ss 20 31 doi 10 2307 1315115 Palumbo Donald 1986 Eros in the Mind s Eye Sexuality and the Fantastic in Art and Film Greenwood Press ss 40 42