Köşkerbaba Höyük, Malatya İl merkezinin 31 km. kuzeydoğusunda, Karakaya Baraj Gölü suları altında kalmış olan bir höyüktür. Öncesinde Fırat kıyısından 100 metre içerdeydi. Höyük adını hemen yakınındaki bir almaktadır. Höyüğün en üst tabakası eski yıllarda köprü inşaatı sırasında büyük ölçüde tahribata uğramıştır.
Arkeolojik Höyük | |
Adı: | Köşkerbaba Höyük |
il: | Malatya |
İlçe: | Battalgazi |
Köy: | Fırat |
Türü: | Höyük |
Tahribat: | Karakaya Baraj Gölü suları altında kaldı. |
Tescil durumu: | |
Tescil No ve derece: | |
Tescil tarihi: | |
Araştırma yöntemi: | Kazı |
Orta Demir Çağı'nda yerleşme, bir Urartu garnizonu görünümü vermektedir. Urartuların Geç Hitit Krallıkları'yla ilişkilerinde Fırat'ın batı kıyısında böyle bir ileri üs kurmayı yararlı buldukları anlaşılmaktadır. Ortaya çıkarılan yapılardan birinde onarım gördüğü saptanmış, bu durumun, bölgenin Geç Hititler tarafından geri alındığı şeklinde yorumlanmıştır. Ancak bir süre sonra yerleşmenin yeniden Urartu eline geçtiği anlaşılmaktadır. Urartular'ın çekilmesinden sonra ise bir Geç Hitit yerleşmesi kurulmamıştır. Erken Tunç Çağı tabakasında şiddetli bir yangına işaret eden bulgular, yerleşmenin bir yangın sonrasında el değiştirdiği anlamında alınmaktadır.
Kazılar
Kazılar 1978-85 yılları arasında İstanbul Üniversitesi ve Ortadoğu Teknik Üniversitesi işbirliğinde Doç. Dr. başkanlığında sekiz yıl sürdürülmüştür.
Tabakalanma
Kazılarda yukarıdan aşağı (yeniden eskiye) tabakalanma, Osmanlı Dönemi, Roma Dönemi, , ve Erken Tunç Çağı olarak saptanmıştır.
Buluntular
Roma Dönemi kültür katı, 1980 yılı kazılarıyla tümüyle ortaya çıkmıştı fakat, bu kültür katının I. ve II. tabakalarındaki mimari kalıntılar kısmen ya da bütünüyle tahrip olmuş bulundu. Bu tahribat, bir yandan erozyona, diğer yandan da Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerindeki yapılanmaya bağlanmaktadır.
Orta Demir Çağı Urartu yerleşim kültür katlarında yerel seramiklerin yanı sıra ithal çanak çömlek ele geçmiştir. Bunlar Orta Anadolu malları olduğu gibi hatta, Batı Anadolu'dan ve Kıbrıs'tan gelmiş olabileceği düşünülen mallardır. Urartu Dönemi'nin küçük buluntuları arasında bir demir hançer, çok sayıda balık ağı ağırlığı ele geçmiştir.
Ölü gömme geleneklerine ışık tutacak iki buluntu da Erken Tunç Çağı tabaklarında bulunmuştur. Bulunan iki gömütten biri bir bebek, diğeri ise yetişkindir. Her iki gömüt de küp içinde bulunmuştur. Gömüt hediyesi olarak sadece yetkin gömütünde bulunan bir bronz yüzüktür. Bu yüzük Erken Tunç Çağı kültür katlarında bulunan az sayıdaki bronz eşyadan biridir ve tümü, takı eşyasıdır.
Üç evreli Erken Tunç Çağı kültür tabakalarında bazı duvarların sıva yapıldıktan sonra beyazımsı bej bir renkle boyandığı görülmüştür. Bu renk boya halen çevredeki köylerde kullanılmaktadır. Köylülerden alınan bilgiye göre, çevrede doğal olarak bulunan bir kilin suda eritildiği ve topak haline getirilen bir bezle duvarlara sürüldüğü öğrenilmiştir.
Erken Tunç Çağı yerleşmesinde bulunan çanak çömlek MÖ 3. binin son çeyreğine tarihlenmektedir.
Değerlendirme
Eski Tunç Çağı kültür tabakasının hemen üstünde 75 metrekarelik oldukça büyük bir yapı kompleksinin bir yangın geçirdiği görülmüştür. Bu yangına muhtemelen Urartular'ın neden olduğu düşünülmektedir. Urartular MÖ 8. yüzyıl sonlarında, 20 km. uzaklıktaki o tarihlerde Geç Hitit yerleşmesi olan Arslantepe ile temas yönünden bugünkü Malatya civarında birçok yerleşmeyi ele geçirdikleri biliniyor. Bu bilgi, Kral 'un 'nden okunabilmektedir.
Urartu yerleşmesi, MÖ 8. yüzyıl sonları ile 7. yüzyıl başlarına tarihlenmektedir.
Notlar
- ^ İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi Eski Önasya Dilleri ve Kültürleri Bölümü öğretim üyesi
Kaynakça
- ^ a b "TAY – Yerleşme Ayrıntıları". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Şubat 2012.
- ^ a b c d e "TAY – Yerleşme Dönem Ayrıntıları". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Şubat 2012.
- ^ a b Önder Bilgi, Köşerbaba Höyük Kazısı 1980 Yılı Sonuçları III. Kazı Sonuçları Toplantısı, Sh.: 83
- ^ Önder Bilgi, 1984 Dönemi Malatya-Köşkerbaba Höyük Kurtarma Kazıları VII. Kazı Sonuçları Toplantısı, Sh.: 145
- ^ a b Önder Bilgi, Köşerbaba Höyük Kazıları - 1982 V. Kazı Sonuçları Toplantısı, Sh.: 115
- ^ Önder Bilgi, Köşerbaba Höyük Kazıları - 1982 V. Kazı Sonuçları Toplantısı, Sh.: 113, 114
- ^ Önder Bilgi, Köşerbaba Höyük Kazısı 1980 Yılı Sonuçları III. Kazı Sonuçları Toplantısı, Sh.: 85
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Koskerbaba Hoyuk Malatya Il merkezinin 31 km kuzeydogusunda Karakaya Baraj Golu sulari altinda kalmis olan bir hoyuktur Oncesinde Firat kiyisindan 100 metre icerdeydi Hoyuk adini hemen yakinindaki bir almaktadir Hoyugun en ust tabakasi eski yillarda kopru insaati sirasinda buyuk olcude tahribata ugramistir Arkeolojik HoyukAdi Koskerbaba Hoyukil MalatyaIlce BattalgaziKoy FiratTuru HoyukTahribat Karakaya Baraj Golu sulari altinda kaldi Tescil durumu Tescil No ve derece Tescil tarihi Arastirma yontemi Kazi Orta Demir Cagi nda yerlesme bir Urartu garnizonu gorunumu vermektedir Urartularin Gec Hitit Kralliklari yla iliskilerinde Firat in bati kiyisinda boyle bir ileri us kurmayi yararli bulduklari anlasilmaktadir Ortaya cikarilan yapilardan birinde onarim gordugu saptanmis bu durumun bolgenin Gec Hititler tarafindan geri alindigi seklinde yorumlanmistir Ancak bir sure sonra yerlesmenin yeniden Urartu eline gectigi anlasilmaktadir Urartular in cekilmesinden sonra ise bir Gec Hitit yerlesmesi kurulmamistir Erken Tunc Cagi tabakasinda siddetli bir yangina isaret eden bulgular yerlesmenin bir yangin sonrasinda el degistirdigi anlaminda alinmaktadir KazilarKazilar 1978 85 yillari arasinda Istanbul Universitesi ve Ortadogu Teknik Universitesi isbirliginde Doc Dr baskanliginda sekiz yil surdurulmustur TabakalanmaKazilarda yukaridan asagi yeniden eskiye tabakalanma Osmanli Donemi Roma Donemi ve Erken Tunc Cagi olarak saptanmistir BuluntularRoma Donemi kultur kati 1980 yili kazilariyla tumuyle ortaya cikmisti fakat bu kultur katinin I ve II tabakalarindaki mimari kalintilar kismen ya da butunuyle tahrip olmus bulundu Bu tahribat bir yandan erozyona diger yandan da Osmanli ve Cumhuriyet donemlerindeki yapilanmaya baglanmaktadir Orta Demir Cagi Urartu yerlesim kultur katlarinda yerel seramiklerin yani sira ithal canak comlek ele gecmistir Bunlar Orta Anadolu mallari oldugu gibi hatta Bati Anadolu dan ve Kibris tan gelmis olabilecegi dusunulen mallardir Urartu Donemi nin kucuk buluntulari arasinda bir demir hancer cok sayida balik agi agirligi ele gecmistir Olu gomme geleneklerine isik tutacak iki buluntu da Erken Tunc Cagi tabaklarinda bulunmustur Bulunan iki gomutten biri bir bebek digeri ise yetiskindir Her iki gomut de kup icinde bulunmustur Gomut hediyesi olarak sadece yetkin gomutunde bulunan bir bronz yuzuktur Bu yuzuk Erken Tunc Cagi kultur katlarinda bulunan az sayidaki bronz esyadan biridir ve tumu taki esyasidir Uc evreli Erken Tunc Cagi kultur tabakalarinda bazi duvarlarin siva yapildiktan sonra beyazimsi bej bir renkle boyandigi gorulmustur Bu renk boya halen cevredeki koylerde kullanilmaktadir Koylulerden alinan bilgiye gore cevrede dogal olarak bulunan bir kilin suda eritildigi ve topak haline getirilen bir bezle duvarlara suruldugu ogrenilmistir Erken Tunc Cagi yerlesmesinde bulunan canak comlek MO 3 binin son ceyregine tarihlenmektedir DegerlendirmeEski Tunc Cagi kultur tabakasinin hemen ustunde 75 metrekarelik oldukca buyuk bir yapi kompleksinin bir yangin gecirdigi gorulmustur Bu yangina muhtemelen Urartular in neden oldugu dusunulmektedir Urartular MO 8 yuzyil sonlarinda 20 km uzakliktaki o tarihlerde Gec Hitit yerlesmesi olan Arslantepe ile temas yonunden bugunku Malatya civarinda bircok yerlesmeyi ele gecirdikleri biliniyor Bu bilgi Kral un nden okunabilmektedir Urartu yerlesmesi MO 8 yuzyil sonlari ile 7 yuzyil baslarina tarihlenmektedir Notlar Istanbul Universitesi Edebiyat Fakultesi Eski Onasya Dilleri ve Kulturleri Bolumu ogretim uyesiKaynakca a b TAY Yerlesme Ayrintilari 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Subat 2012 a b c d e TAY Yerlesme Donem Ayrintilari 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Subat 2012 a b Onder Bilgi Koserbaba Hoyuk Kazisi 1980 Yili Sonuclari III Kazi Sonuclari Toplantisi Sh 83 Onder Bilgi 1984 Donemi Malatya Koskerbaba Hoyuk Kurtarma Kazilari VII Kazi Sonuclari Toplantisi Sh 145 a b Onder Bilgi Koserbaba Hoyuk Kazilari 1982 V Kazi Sonuclari Toplantisi Sh 115 Onder Bilgi Koserbaba Hoyuk Kazilari 1982 V Kazi Sonuclari Toplantisi Sh 113 114 Onder Bilgi Koserbaba Hoyuk Kazisi 1980 Yili Sonuclari III Kazi Sonuclari Toplantisi Sh 85