Küp peyniri, İç Anadolu Bölgesi ve Doğu Anadolu bölgesinde, hemen hemen tüm illerde geleneksel olarak üretilen bir peynir türü. Bir kısım bölgelerde çömlek peyniri adıyla bilinir.
Küp peyniri | |
---|---|
Alternatif isim | çömlek peyniri |
Ülke(ler) | Türkiye |
Türü | Peynir |
Ana malzemeler | İnek sütü |
Genellikle toprak küplere veya plastik bidonlar içerisine yağlı peynirin bol tuzlanarak ve sıkıştırılarak doldurulur.Tercihen peynire katılan çörek otu hoş bir aroma ortaya çıkarır. Ağız kısmına bir bez veya üzüm yaprakları örtülerek tekrar hamur veya çamurla sıvanır. Ters çevrilerek küp veya bidonun ağız kısmı aşağı gelecek şekilde evlerin serin olan genellikle bodrum kısımlarında yarı yarıya toprağa gömülür. Birkaç ay içerisinde suyu süzülen peynirin rengi kokusu ve tadı değişir.
Peynir mayası ve kültürü ile içerisindeki kazein proteini (Süt proteini) fermentasyona bırakılarak pıhtılaştırılan süt, pıhtıdan peyniraltı suyunun ayrılmasından sonra suyu bir miktar süzülerek peynir küpü içerisine sıkıca basılır ve olgunlaşmaya terkedilir.
Yağı alınmamış sütten üretilen küp peyniri, peynirin toprak küp içerisinde olğunlaşma süresi boyunca nemini yavaş yavaş kaybetmesi ve bu sırada gerçekleşen biyokimyasal olaylar neticesinde kendine has koku ve aroma oluşan özel bir peynir türüdür. Bu biyokimyasal olaylar üzerinde, küpün ağzını kapatmakta kullanılan hamurun içerdiği mikroorganizmalar ve hamurunda etkisi olduğu düşünülebilir. Oda sıcaklığının altında depolanan küp peyniri için ideal depolama sıcaklığı 6-10 santigrad derecedir.
Çayıralan gibi bazı yörelerde ise peynir , Tandır gibi serin ve özgün mekanlarda olgunlaştırılarak küflenmeye bırakılmaktadır. Roquefort peyniri benzeri bir küflenme geçiren peynirin koku ve aroması değişir.
Yörelere Göre Çeşitleri
Antakya carra peyniri
Antakya Carra Peyniri; belirlenen coğrafi sınır içerisinde yetiştirilen inek veya keçilerin sütünden elde edilen peynirin ve inek sütünden üretilen çökeleğin sırlı veya sırsız bir çömlek (carra) içerisine katmanlar halinde hava kalmayacak şekilde basılması ve ağız kısmı mühürlendikten sonra, çömleğin ağız kısmı aşağıya gelecek şekilde toprağa gömülmesi yöntemi ile üretilir. En az 4 ay boyunca toprak altında olgunlaştırıldıktan sonra tüketilir. Antakya Carra Peyniri tuzlu ve yenildiğinde hafifçe dili ısıran, genizde kalıcı bir rayiha bırakan, ransit, meyvemsi ve et suyu gibi farklı kokulardan oluşan bir aromaya sahiptir.
Antakya Carra Peynirinin yapısında, başta yörede “zahter” olarak tanımlanan dağ kekiği olmak üzere, diğer endemik aromatik bitkilerden gelen p-cymene (para-kimen) aroma aktif bileşiği bulunur.Antakya Carra Peyniri Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Erzincan keçene Oltu küp peyniri
Eskilerden yağlı koyun şimdilerde ise inek ya da karışık sütten yapılmakta olan bu peynir oldukça tuzlu olup Sima otundan yapılır. Yapıldıktan sonra küplere konulup toprak altında 6 ay olgunlaştırılır.
Van otlu peyniri
Çankırı küpecik peyniri
Çankırı Küpecik Peyniri 01.10.2021 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Yozgat çanak peyniri
Yozgat Çanak Peyniri 18.12.2017 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Talas çörekotlu çömlek peyniri
Talas çörekotlu çömlek peyniri 12.03.2024 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve Kayseri adına coğrafi işaret almıştır.
Kaynakça
- ^ https://www.ci.gov.tr/Files/GeographicalSigns/5005d751-76c3-49e6-ade5-fbfc7d583c78.pdf[]
- ^ https://www.ci.gov.tr/cografi-isaretler/detay/647[]
- ^ . acar.coolpage.biz. 15 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ocak 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ocak 2022.
- ^ "Talas Çörekotlu Çömlek Peyniri". Türk Patent ve Marka Kurumu.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kup peyniri Ic Anadolu Bolgesi ve Dogu Anadolu bolgesinde hemen hemen tum illerde geleneksel olarak uretilen bir peynir turu Bir kisim bolgelerde comlek peyniri adiyla bilinir Kup peyniriAlternatif isimcomlek peyniriUlke ler TurkiyeTuruPeynirAna malzemelerInek sutu Genellikle toprak kuplere veya plastik bidonlar icerisine yagli peynirin bol tuzlanarak ve sikistirilarak doldurulur Tercihen peynire katilan corek otu hos bir aroma ortaya cikarir Agiz kismina bir bez veya uzum yapraklari ortulerek tekrar hamur veya camurla sivanir Ters cevrilerek kup veya bidonun agiz kismi asagi gelecek sekilde evlerin serin olan genellikle bodrum kisimlarinda yari yariya topraga gomulur Birkac ay icerisinde suyu suzulen peynirin rengi kokusu ve tadi degisir Peynir mayasi ve kulturu ile icerisindeki kazein proteini Sut proteini fermentasyona birakilarak pihtilastirilan sut pihtidan peyniralti suyunun ayrilmasindan sonra suyu bir miktar suzulerek peynir kupu icerisine sikica basilir ve olgunlasmaya terkedilir Yagi alinmamis sutten uretilen kup peyniri peynirin toprak kup icerisinde olgunlasma suresi boyunca nemini yavas yavas kaybetmesi ve bu sirada gerceklesen biyokimyasal olaylar neticesinde kendine has koku ve aroma olusan ozel bir peynir turudur Bu biyokimyasal olaylar uzerinde kupun agzini kapatmakta kullanilan hamurun icerdigi mikroorganizmalar ve hamurunda etkisi oldugu dusunulebilir Oda sicakliginin altinda depolanan kup peyniri icin ideal depolama sicakligi 6 10 santigrad derecedir Cayiralan gibi bazi yorelerde ise peynir Tandir gibi serin ve ozgun mekanlarda olgunlastirilarak kuflenmeye birakilmaktadir Roquefort peyniri benzeri bir kuflenme geciren peynirin koku ve aromasi degisir Yorelere Gore CesitleriAntakya carra peyniri Antakya Carra Peyniri belirlenen cografi sinir icerisinde yetistirilen inek veya kecilerin sutunden elde edilen peynirin ve inek sutunden uretilen cokelegin sirli veya sirsiz bir comlek carra icerisine katmanlar halinde hava kalmayacak sekilde basilmasi ve agiz kismi muhurlendikten sonra comlegin agiz kismi asagiya gelecek sekilde topraga gomulmesi yontemi ile uretilir En az 4 ay boyunca toprak altinda olgunlastirildiktan sonra tuketilir Antakya Carra Peyniri tuzlu ve yenildiginde hafifce dili isiran genizde kalici bir rayiha birakan ransit meyvemsi ve et suyu gibi farkli kokulardan olusan bir aromaya sahiptir Antakya Carra Peynirinin yapisinda basta yorede zahter olarak tanimlanan dag kekigi olmak uzere diger endemik aromatik bitkilerden gelen p cymene para kimen aroma aktif bilesigi bulunur Antakya Carra Peyniri Turk Patent ve Marka Kurumu tarafindan tescillenmis ve cografi isaret almistir Erzincan kecene Oltu kup peyniri Eskilerden yagli koyun simdilerde ise inek ya da karisik sutten yapilmakta olan bu peynir oldukca tuzlu olup Sima otundan yapilir Yapildiktan sonra kuplere konulup toprak altinda 6 ay olgunlastirilir Van otlu peyniri Cankiri kupecik peyniri Cankiri Kupecik Peyniri 01 10 2021 tarihinde Turk Patent ve Marka Kurumu tarafindan tescillenmis ve cografi isaret almistir Yozgat canak peyniri Yozgat Canak Peyniri 18 12 2017 tarihinde Turk Patent ve Marka Kurumu tarafindan tescillenmis ve cografi isaret almistir Talas corekotlu comlek peyniri Talas corekotlu comlek peyniri 12 03 2024 tarihinde Turk Patent ve Marka Kurumu tarafindan tescillenmis ve Kayseri adina cografi isaret almistir Kaynakca https www ci gov tr Files GeographicalSigns 5005d751 76c3 49e6 ade5 fbfc7d583c78 pdf olu kirik baglanti https www ci gov tr cografi isaretler detay 647 olu kirik baglanti acar coolpage biz 15 Mart 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Nisan 2021 Arsivlenmis kopya 18 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Ocak 2022 Arsivlenmis kopya 18 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Ocak 2022 Talas Corekotlu Comlek Peyniri Turk Patent ve Marka Kurumu