Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kıraât (Arapça: قراءة qıraeh; "okuma", "okuyuş"), Kur'an'ın farklı rivayetlerle gelen okunuş farklılıklarını ve kurallarını, bunların kaynağı olan kıraat alimleri ve rivayet zincirleriyle ilgilenen ilim dalıdır. Kur'an'ın serbest okunuşunu Kıraat-ı Aşere'ye göre içeren ve her defasında farklı okunan ve tonu ve içeriği de değiştiren bir yöntemdir.
Günümüzde Müslümanlar arasında, Kur'an'ın değişik okuma şekillerine bağlı olarak farklı mushaflar bulunduğu bilinmektedir. Bunların en yaygını Hafs Mushafı ve Verş Mushafıdır. Ancak bu değişikliklerde okuyuş şekillerinin ötesinde farklılıkların bulunduğu da araştırmacılar tarafından ortaya konmuştur.
Kelime anlamı
Kıraat, Arapçada toplamak bir araya getirmek anlamlarına gelen 'kırae' fiilinin mastar halidir. Gerçekte kelimenin okunuşu 'kırae' iken Türkçeye geçişinde sonundaki okunmayan t harfiyle birlikte 'kıraat' şeklinde geçmiştir. Kırae ise Arapçada okumak anlamına da gelmektedir. Arapçada herhangi bir okumayla ilgili geniş bir anlamı olan bu kelime Kur'an söz konusu olduğunda mushaftan herhangi bir parçanın okunmasını anlamına gelir. Aynı fiilin Arapçada diğer karşılığı tilave(t) gelir. Türkçede ise özelleşerek sadece Kur'an okumaya münhasır kılınmıştır.
Maddenin konusunu oluşturan Kur'an'ın farklı okuyuş şekillerinin kıraat imamlarına dayandırılarak incelenmesi ise aslında kıraat ilmi olarak isimlendirilir. Fakat zamanla kıraat ismi bu ilmi ifade eder olmuştur.
Normal musikide sadece tek bir metin olmasına rağmen Kur'an'ın okunuşundaki 10 (Arapça: aşere) çeşit okunma ve farklı anlamla insan sesinin piyanoyla veya kanunla akort edilmesi sayesinde geniş olanaklara sahiptir.
Tarihi
23 yıllık bir süreçte Muhammed'e sözlü olarak vahyedildiğine inanılan Kur'an, sahabilerine ezberletmiş ve yazdırmıştır. Bu şekilde mevcut halinde korunmaya çalışılan Kur'an'ın okunuşunda ilk olarak lehçe farklılıklarına Muhammed tarafından izin verilmiştir. Daha sonraki dönemde Arap harflerinin noktalamalarından kaynaklı farklılıklar da oluşmuş bu okuyuş farklılıkları Muhammed'in ölümünden sonra da devam etmiştir. Bu dönemde Kur'an halife Ebu Bekir döneminde mushaf haline getirilmiş, halife Osman döneminde de 'resmi' mushaf haline getirilip çoğaltılarak bazı merkezlere gönderilmiş, diğer nüshaların yakılması emredilmiştir. Bunu sebebinin genellikle farklı okuyuş şekillerinin önüne geçmek olduğu bilinmektedir.
Her ne kadar bu şekilde bir 'imam mushaf' oluşturulup, tüm İslam topraklarında bunun resmi olarak tanınması istenmişse de buna muhalepet eden sahabiler de olmuştur. Abdullah bin Mesud bu konuda başı çekmektedir. O bu mushaf yazımı işine de oluşturulan resmi mushafa da şiddetle karşı çıkmıştır. Daha sonraki dönemde de çeşitli ilim merkezlerinde sahabiden rivayet edilen kıraat şekilleri okunmuş ve tabiinden olan alimlerce rivayeti sürdürülmüştür. Zamanla bu Kur'an rivayetleri kıraat denilen ilim dalının doğup gelişmesine sebep olmuştur.
Kıraat imamlarından her birinin, rivayet ve tariklarının ittifak ile temsil ettiği okuyuşa kıraat yedi veya on kıraattan her birinin kendisine dayandırıldığı kimseye de imam denir. Bir İmam'a ait Raviye (talebesine) nispet edilen kıraat farklılığına Rivayet; bu rivayeti nakleden, yani kıraat imamlarından birisinden kıraat rivayet eden kişiye de Ravi denilmiştir. Ravilerin ravileri arasındaki farklı nakillere de Tarik tabiri kullanılmıştır. Kıraatları bilen kimseye kurra; bunları sözlü olarak nakledip okutan kimseye de mukri denilmiştir.
Kıraat-ı Seba (Yedi Kıraat)
İslam dünyasında ünlü olan yedi okunuş şeklinin imamları şunlardır:
| İmam | Ravileri | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Adı | Doğum | Ölüm | Tam Adı | Not | Adı | Doğum | Ölüm | Tam Adı | Not | Yaygın bölge |
| Nâfi bin Abdurrahman | 689 | 785 | Ebu Abdurrahman Nâfi bin Abdurrahman bin Ebu Nuaym el-Leysi el-Medeni | İsfahan doğumlu İranlı | Kalun | 738 | 835 | Ebu Musa İsa bin Mina' bin Verdan el-Medeni | Roman, Client of Bani Zuhrah | Libya ve Tunus çoğu |
| 728 | 812 | Ebu Said Osman bin Said bi Abdullah el-Kıbti | Mısırlı; client of Quraysh | Fas, Cezayir, Moritanya, the Sahel, Batı Afrika ve Tunus'un bazı bölgeleri | ||||||
| Ebu Ma'bed İbn Kesir | 665 | 738 | Ebu Ma'bed Abdullah bin Kesir bin Amr ed-Dari | İranlı | 786 | 864 | Ebü'l-Hasen Ahmed bin Muhammed bin Abdullah el-Bezzî | İranlı | Artık kullanılmıyor | |
| 811 | 904 | Ebu Ömer Muhammed bin Abdurrahman el-Mahzumi el-Mekkî | Mahzum kabilesi | Artık kullanılmıyor | ||||||
| 689 | 770 | Ebu Amr Zebban bin el-Alâ bin Ammar el-Mazini el-Basri | 767 | 860 | Ebu Ömer Hafs bin Ömer bin Abdulaziz el-Ezdi ed-Duri el-Bağdadi | Grammarian, deaf | Sudan, Çad, Merkezi Afrika, Doğu Afrika ve Yemen'in bir kısmı | |||
| 786 | 874 | Ebu Şuayb Salih bin Ziyad bin Abdullah es-Susi | Okunmuyor | |||||||
| 630 | 736 | Ebu İmran Abdullah bin Âmir bin Yezid el-Yahsubi | 770 | 859 | Ebu'l-Velid Hişam bin Ammar bin Nusayr es-Sülemi ed-Dımaşki | Yemen'in bir kısmı | ||||
| 789 | 857 | Ebu Amr Abdullah bin Ahmed bin Beşir bin Zekvan ed-Dımaşki | Not commonly recited | |||||||
| Asım bin Behdele | ? | 745 | Ebu Bekr Asım bin Ebi'n-Necud Behdele el-Esedi el-Kufi | İranlı | 713 | 809 | Ebu Bekir Şu'be bin Ayyaş bin Salim el-Esedi el-Kefi | Esedoğulları kölesi | Okunmuyor | |
| Hafs bin Süleyman | 709 | 796 | Ebu Ömer Hafs bin Süleyman bin el-Mugire el-Esedi | Orta Asya, Güney Asya, Güneydoğu Asya ve | ||||||
| Hamza bin Habib | 699 | 773 | Ebu Umare Hamza bin Habib bin Umare ez-Zeyyat et-Teymi el-Kufi | İranlı | 767 | 844 | Ebu Muhammed Halef bin Hişam bin Sa'leb (Talib) el-Esedi el-Bağdadi el-Bezzar | Artık okunmuyor | ||
| ? | 835 | Ebu İsa Hallad bin Halid eş-Şeybani | Kureyş kabilesi | Okunmuyor | ||||||
| 738 | 805 | Ebu'l-Hasen Ali bin Hamza bin Abdullah el-Kisai el-Kufi | İranlı (Asadi by loyalty) | ? | 240 AH (854 CE) | Abu al-Harith, al-Layth Ibn Khalid al-Baghdadi | Okunmuyor | |||
| 150 AH | 246 AH (860 CE) | Abu 'Amr, Hafs Ibn 'Umar Ibn 'Abd al-'Aziz al-Baghdadi | Transmitter of Abu 'Amr (see above) | Okunmuyor | ||||||
Kıraat-ı Aşere (On Kıraat)
Yedi okunuş şekline daha sonra üç okunuş şekli daha eklenmiş ve buna da Kıraat-ı Aşere denmiştir. Bu üç yeni okunuşun imamları ise şunlardır.
- Halef b.Hişam el-Bezzâr (-844)
- Ebû Ca’fer Yezid b.el-Ka’ka el-Mahzûmî el-Medeni (-748)
- Ebû Muhammed Ya’kub b.İshak el-Hadremî el-Basrî
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Eylül 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ocak 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ocak 2022.
- ^ Albayrak, Halis (2001). Kıraat Sorunu (PDF). Ankara Üniversitesi ilahiyat Fakültesi. s. 11. 21 Şubat 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 21 Şubat 2022.
- ^ a b Ergün, Mustafa. . Afyon Kocatepe Übiversitesi. 12 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2012.
- ^ a b c d e Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;shady129isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
 | Kur'an ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kiraat Arapca قراءة qiraeh okuma okuyus Kur an in farkli rivayetlerle gelen okunus farkliliklarini ve kurallarini bunlarin kaynagi olan kiraat alimleri ve rivayet zincirleriyle ilgilenen ilim dalidir Kur an in serbest okunusunu Kiraat i Asere ye gore iceren ve her defasinda farkli okunan ve tonu ve icerigi de degistiren bir yontemdir Gunumuzde Muslumanlar arasinda Kur an in degisik okuma sekillerine bagli olarak farkli mushaflar bulundugu bilinmektedir Bunlarin en yaygini Hafs Mushafi ve Vers Mushafidir Ancak bu degisikliklerde okuyus sekillerinin otesinde farkliliklarin bulundugu da arastirmacilar tarafindan ortaya konmustur Kelime anlamiKiraat Arapcada toplamak bir araya getirmek anlamlarina gelen kirae fiilinin mastar halidir Gercekte kelimenin okunusu kirae iken Turkceye gecisinde sonundaki okunmayan t harfiyle birlikte kiraat seklinde gecmistir Kirae ise Arapcada okumak anlamina da gelmektedir Arapcada herhangi bir okumayla ilgili genis bir anlami olan bu kelime Kur an soz konusu oldugunda mushaftan herhangi bir parcanin okunmasini anlamina gelir Ayni fiilin Arapcada diger karsiligi tilave t gelir Turkcede ise ozelleserek sadece Kur an okumaya munhasir kilinmistir Maddenin konusunu olusturan Kur an in farkli okuyus sekillerinin kiraat imamlarina dayandirilarak incelenmesi ise aslinda kiraat ilmi olarak isimlendirilir Fakat zamanla kiraat ismi bu ilmi ifade eder olmustur Normal musikide sadece tek bir metin olmasina ragmen Kur an in okunusundaki 10 Arapca asere cesit okunma ve farkli anlamla insan sesinin piyanoyla veya kanunla akort edilmesi sayesinde genis olanaklara sahiptir Tarihi23 yillik bir surecte Muhammed e sozlu olarak vahyedildigine inanilan Kur an sahabilerine ezberletmis ve yazdirmistir Bu sekilde mevcut halinde korunmaya calisilan Kur an in okunusunda ilk olarak lehce farkliliklarina Muhammed tarafindan izin verilmistir Daha sonraki donemde Arap harflerinin noktalamalarindan kaynakli farkliliklar da olusmus bu okuyus farkliliklari Muhammed in olumunden sonra da devam etmistir Bu donemde Kur an halife Ebu Bekir doneminde mushaf haline getirilmis halife Osman doneminde de resmi mushaf haline getirilip cogaltilarak bazi merkezlere gonderilmis diger nushalarin yakilmasi emredilmistir Bunu sebebinin genellikle farkli okuyus sekillerinin onune gecmek oldugu bilinmektedir Her ne kadar bu sekilde bir imam mushaf olusturulup tum Islam topraklarinda bunun resmi olarak taninmasi istenmisse de buna muhalepet eden sahabiler de olmustur Abdullah bin Mesud bu konuda basi cekmektedir O bu mushaf yazimi isine de olusturulan resmi mushafa da siddetle karsi cikmistir Daha sonraki donemde de cesitli ilim merkezlerinde sahabiden rivayet edilen kiraat sekilleri okunmus ve tabiinden olan alimlerce rivayeti surdurulmustur Zamanla bu Kur an rivayetleri kiraat denilen ilim dalinin dogup gelismesine sebep olmustur Kiraat imamlarindan her birinin rivayet ve tariklarinin ittifak ile temsil ettigi okuyusa kiraat yedi veya on kiraattan her birinin kendisine dayandirildigi kimseye de imam denir Bir Imam a ait Raviye talebesine nispet edilen kiraat farkliligina Rivayet bu rivayeti nakleden yani kiraat imamlarindan birisinden kiraat rivayet eden kisiye de Ravi denilmistir Ravilerin ravileri arasindaki farkli nakillere de Tarik tabiri kullanilmistir Kiraatlari bilen kimseye kurra bunlari sozlu olarak nakledip okutan kimseye de mukri denilmistir Kiraat i Seba Yedi Kiraat Islam dunyasinda unlu olan yedi okunus seklinin imamlari sunlardir Yedi kiraat imami ve ravileri Imam RavileriAdi Dogum Olum Tam Adi Not Adi Dogum Olum Tam Adi Not Yaygin bolgeNafi bin Abdurrahman 689 785 Ebu Abdurrahman Nafi bin Abdurrahman bin Ebu Nuaym el Leysi el Medeni Isfahan dogumlu Iranli Kalun 738 835 Ebu Musa Isa bin Mina bin Verdan el Medeni Roman Client of Bani Zuhrah Libya ve Tunus cogu728 812 Ebu Said Osman bin Said bi Abdullah el Kibti Misirli client of Quraysh Fas Cezayir Moritanya the Sahel Bati Afrika ve Tunus un bazi bolgeleriEbu Ma bed Ibn Kesir 665 738 Ebu Ma bed Abdullah bin Kesir bin Amr ed Dari Iranli 786 864 Ebu l Hasen Ahmed bin Muhammed bin Abdullah el Bezzi Iranli Artik kullanilmiyor811 904 Ebu Omer Muhammed bin Abdurrahman el Mahzumi el Mekki Mahzum kabilesi Artik kullanilmiyor689 770 Ebu Amr Zebban bin el Ala bin Ammar el Mazini el Basri 767 860 Ebu Omer Hafs bin Omer bin Abdulaziz el Ezdi ed Duri el Bagdadi Grammarian deaf Sudan Cad Merkezi Afrika Dogu Afrika ve Yemen in bir kismi786 874 Ebu Suayb Salih bin Ziyad bin Abdullah es Susi Okunmuyor630 736 Ebu Imran Abdullah bin Amir bin Yezid el Yahsubi 770 859 Ebu l Velid Hisam bin Ammar bin Nusayr es Sulemi ed Dimaski Yemen in bir kismi789 857 Ebu Amr Abdullah bin Ahmed bin Besir bin Zekvan ed Dimaski Not commonly recitedAsim bin Behdele 745 Ebu Bekr Asim bin Ebi n Necud Behdele el Esedi el Kufi Iranli 713 809 Ebu Bekir Su be bin Ayyas bin Salim el Esedi el Kefi Esedogullari kolesi OkunmuyorHafs bin Suleyman 709 796 Ebu Omer Hafs bin Suleyman bin el Mugire el Esedi Orta Asya Guney Asya Guneydogu Asya veHamza bin Habib 699 773 Ebu Umare Hamza bin Habib bin Umare ez Zeyyat et Teymi el Kufi Iranli 767 844 Ebu Muhammed Halef bin Hisam bin Sa leb Talib el Esedi el Bagdadi el Bezzar Artik okunmuyor 835 Ebu Isa Hallad bin Halid es Seybani Kureys kabilesi Okunmuyor738 805 Ebu l Hasen Ali bin Hamza bin Abdullah el Kisai el Kufi Iranli Asadi by loyalty 240 AH 854 CE Abu al Harith al Layth Ibn Khalid al Baghdadi Okunmuyor150 AH 246 AH 860 CE Abu Amr Hafs Ibn Umar Ibn Abd al Aziz al Baghdadi Transmitter of Abu Amr see above OkunmuyorKiraat i Asere On Kiraat Yedi okunus sekline daha sonra uc okunus sekli daha eklenmis ve buna da Kiraat i Asere denmistir Bu uc yeni okunusun imamlari ise sunlardir Halef b Hisam el Bezzar 844 Ebu Ca fer Yezid b el Ka ka el Mahzumi el Medeni 748 Ebu Muhammed Ya kub b Ishak el Hadremi el BasriKaynakca Arsivlenmis kopya 12 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ocak 2022 Arsivlenmis kopya 14 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ocak 2022 Albayrak Halis 2001 Kiraat Sorunu PDF Ankara Universitesi ilahiyat Fakultesi s 11 21 Subat 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 21 Subat 2022 a b Ergun Mustafa Afyon Kocatepe Ubiversitesi 12 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Eylul 2012 a b c d e Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi shady129 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Kur an ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz