Kırgız müziği, göçebe ve kırsaldır. Türkmen ve Kazak halk formlarıyla yakından ilişkilidir.
Geleneksel müzik
Manaschi adı verilen gezgin müzisyenler ve şamanlar şarkıları ve komuz çalmalarıyla popülerdir. Müzikleri tipik olarak kahramanlık destanlarıdır, örneğin en ünlü hikâye olan Manas destanı (Homeros'un Odysseia'sından 20 kat daha uzun), Manas adında bir savaşçının ve Çinlilerle savaşan torunlarının vatanseverlik hikâyesidir. Rysbek Jumabaev ve gibi popüler olan modern Manas okuyucuları vardır.
Kopuzun yanı sıra, Kırgız halk çalgıları arasında iki telli dik yaylı bir çalgı olan kyl kiak (qyl-qyiyak) (bkz. keman), sybyzgy, yandan üflemeli bir flüt, chopo-choor ve bazı ülkelerde çene arpı olarak da bilinen temir ooz komuz (ağız komuzu) bulunmaktadır. Komuz, Kırgızistan'ın ulusal çalgısıdır. Koparılmış telli bir çalgıdır. Ancak kyl kiak da Kırgız kimliğinin önemli bir sembolüdür. Moğol morin khuur ile ilgili bir yaylı çalgıdır ve atlarla ve Kırgız kültüründe oynadıkları hayati rolle ilişkilidir. Dobulba (bir çerçeve davul), asa-tayak (çanlar ve diğer nesnelerle süslenmiş ahşap bir cihaz) ve daha önce bahsedilen kyl kiak dahil olmak üzere Kırgız halk kültürünün Şamanist unsurları devam etmektedir.
Kui (veya küü) adı verilen yaygın bir enstrümantal müzik türü, müzikal bir yolculuk etrafında dönen anlatılar anlatır. Tamamen sözsüz olarak ifade edilen anlatı, bazen hikâyenin önemli kısımlarını işaretlemek için abartılı hareketlerle noktalanıyor.
Sanatçılar
Kırgız geleneksel müziğinin modern yorumcuları arasında ulusal halk topluluğu da bulunmaktadır.
Salamat Sadikova, notaları oldukça uzun bir süre boyunca tutabilen güçlü bir sese sahip popüler bir geleneksel Kırgız şarkıcıdır. Repertuarında halk şarkılarının yanı sıra çağdaş halk tarzı besteler de yer almaktadır.
Diğer önemli sanatçılar arasında Tengir-Too, Djunushov Brothers, Jusup Aisaev, Gulnur Satylganova ve Zere Asylbek sayılabilir. Kırgız yazar ve müzisyen Elmirbek İmanaliyev Nisan 2020'de öldü.
Çağdaş müzik
Kırgızistan'da rock ve metal müzik popülerdir. Darkestrah, şu anda Almanya'da bulunan Bişkekli tanınmış bir metal grubudur. Müzikleri geleneksel Kırgız halk müziğini black metal ile birleştirmektedir. Z-Pop adı verilen ve esas olarak K-Pop ve batı pop müziğinden etkilenen yeni bir pop türü de vardır.
Galeri
- Geleneksel Kırgız müzik aletlerini tasvir eden Sovyet posta pulu
- Kırgız 1 Som banknotunun arka yüzünde komuz (ortada) dahil olmak üzere bazı geleneksel enstrümanlar gösterilmektedir.
- Destansı şiirin bir bölümünü seslendiren geleneksel bir Kırgız manasçısı
Kaynakça
- ^ a b Broughton, Simon and Sultanova, Razia. "Bards of the Golden Road". 2000. In Broughton, Simon and Ellingham, Mark with McConnachie, James and Duane, Orla (Ed.), World Music, Vol. 2: Latin & North America, Caribbean, India, Asia and Pacific, pp 24-31. Rough Guides Ltd, Penguin Books.
- ^ "Almaty or Bust". Central Asia in Words and Pictures. 6 Kasım 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2005.
- ^ a b c d "Welcome to Kyrgyzmusic.com". Kyrgyzmusic.com. 19 Ekim 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2005.
- ^ "Condolences for passing of famous author and state artist of Kyrgyzstan Elmirbek Imanaliyev". Turksoy. 30 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2023.
Dış bağlantılar
- Kırgız müziği 9 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - halk müziği örnekleri indirilebilir
- National Geographic Dünya Müziği: Kırgızistan
- Kırgızistan müziğine giriş
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kirgiz muzigi gocebe ve kirsaldir Turkmen ve Kazak halk formlariyla yakindan iliskilidir Geleneksel muzikManaschi adi verilen gezgin muzisyenler ve samanlar sarkilari ve komuz calmalariyla populerdir Muzikleri tipik olarak kahramanlik destanlaridir ornegin en unlu hikaye olan Manas destani Homeros un Odysseia sindan 20 kat daha uzun Manas adinda bir savascinin ve Cinlilerle savasan torunlarinin vatanseverlik hikayesidir Rysbek Jumabaev ve gibi populer olan modern Manas okuyuculari vardir Kopuzun yani sira Kirgiz halk calgilari arasinda iki telli dik yayli bir calgi olan kyl kiak qyl qyiyak bkz keman sybyzgy yandan uflemeli bir flut chopo choor ve bazi ulkelerde cene arpi olarak da bilinen temir ooz komuz agiz komuzu bulunmaktadir Komuz Kirgizistan in ulusal calgisidir Koparilmis telli bir calgidir Ancak kyl kiak da Kirgiz kimliginin onemli bir semboludur Mogol morin khuur ile ilgili bir yayli calgidir ve atlarla ve Kirgiz kulturunde oynadiklari hayati rolle iliskilidir Dobulba bir cerceve davul asa tayak canlar ve diger nesnelerle suslenmis ahsap bir cihaz ve daha once bahsedilen kyl kiak dahil olmak uzere Kirgiz halk kulturunun Samanist unsurlari devam etmektedir Kui veya kuu adi verilen yaygin bir enstrumantal muzik turu muzikal bir yolculuk etrafinda donen anlatilar anlatir Tamamen sozsuz olarak ifade edilen anlati bazen hikayenin onemli kisimlarini isaretlemek icin abartili hareketlerle noktalaniyor Sanatcilar Karakol da bir yurt kampinda performans sergileyen bir grup Kirgiz muzisyen Kirgiz geleneksel muziginin modern yorumculari arasinda ulusal halk toplulugu da bulunmaktadir Salamat Sadikova notalari oldukca uzun bir sure boyunca tutabilen guclu bir sese sahip populer bir geleneksel Kirgiz sarkicidir Repertuarinda halk sarkilarinin yani sira cagdas halk tarzi besteler de yer almaktadir Diger onemli sanatcilar arasinda Tengir Too Djunushov Brothers Jusup Aisaev Gulnur Satylganova ve Zere Asylbek sayilabilir Kirgiz yazar ve muzisyen Elmirbek Imanaliyev Nisan 2020 de oldu Cagdas muzikKirgizistan da rock ve metal muzik populerdir Darkestrah su anda Almanya da bulunan Biskekli taninmis bir metal grubudur Muzikleri geleneksel Kirgiz halk muzigini black metal ile birlestirmektedir Z Pop adi verilen ve esas olarak K Pop ve bati pop muziginden etkilenen yeni bir pop turu de vardir GaleriGeleneksel Kirgiz muzik aletlerini tasvir eden Sovyet posta pulu Kirgiz 1 Som banknotunun arka yuzunde komuz ortada dahil olmak uzere bazi geleneksel enstrumanlar gosterilmektedir Destansi siirin bir bolumunu seslendiren geleneksel bir Kirgiz manascisiKaynakca a b Broughton Simon and Sultanova Razia Bards of the Golden Road 2000 In Broughton Simon and Ellingham Mark with McConnachie James and Duane Orla Ed World Music Vol 2 Latin amp North America Caribbean India Asia and Pacific pp 24 31 Rough Guides Ltd Penguin Books 1 85828 636 0 Almaty or Bust Central Asia in Words and Pictures 6 Kasim 2005 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Eylul 2005 a b c d Welcome to Kyrgyzmusic com Kyrgyzmusic com 19 Ekim 2001 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Eylul 2005 Condolences for passing of famous author and state artist of Kyrgyzstan Elmirbek Imanaliyev Turksoy 30 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Nisan 2023 Dis baglantilarKirgiz muzigi 9 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi halk muzigi ornekleri indirilebilir National Geographic Dunya Muzigi Kirgizistan Kirgizistan muzigine giris