Kısırlık veya infertilite, kadınlarda ve erkeklerde tıbbi nedenlerle çocuk sahibi olamama durumu. Tıpta kısırlık "herhangi bir korunma olmaksızın, düzenli cinsel ilişkiye rağmen bir yıl içerisinde çocuk sahibi olunamaması" şeklinde tanımlanır. Kısırlık sorunu erkek ve kadında eşit oranlarda görülür.
Kısırlık | |
---|---|
Uzmanlık | ÜRoloji, reproductive endocrinology and infertility, kadın hastalıkları ve jinekoloji |
Nedenleri
Kadınlarda
- Yumurtlamada meydana gelen bozukluklar: Kadında en sık görülen kısırlık nedenidir.
- Tüplerin hasarlı olması: Tüplerin kısmen veya tamamen tıkalı olması sperm ile yumurtanın buluşmasını engelleyerek döllenme ve gebeliği olanaksızlaştırır.
- Endometriozis: Endometriozis rahim içini döşeyen dokunun (Endometrium) rahim dışında gelişmesi olarak ifade edilir.
- Rahime ait problemler: Rahim ağzındaki yapısal, enfeksiyona ait veya bu bölgedeki salgıyla (Mukus) ait bozukluklar kısırlık sebebi olabilir.
- Alerjik nedenler: Alerjik nedenler kısırlık nedeni olabilmekle birlikte teşhisleri ve tedavileri zordur.
Erkeklerde
- Sperm üretiminde aksaklıklar: Sperm şekli, sayısı veya hareket kabiliyetindeki zayıflıktan kaynaklanır.
- Yapısal bozukluklar: Spermin üretim yeri olan testislerden dışarı çıkmasını engelleyen tam veya kısmi tıkanıklıklar kısırlık nedeni olabilir.
- Çevresel faktörler: Aşırı sıcakta çalışmak, sürekli oturmak, kimyasal maddeler solumak, kısırlık sebeplerinden birkaçıdır. Normal yaşamınızdaki faaliyetlerin birçoğu fazla olmasa da kısırlığa neden olabilir, örneğin işinizin stresli olması dahi kısırlığa sebep olabilir. Çocuğu olmayan insanların ilkin yaşam tarzlarında değişiklik yapmaları gerekir. Sigara içiliyorsa bırakılmalıdır. Alkolden uzak durulmalıdır. Sürekli oturulmamalı, sıcakta çalışmamalı, düzenli ve dengeli beslenilmelidir.
Belirtileri
Halk arasında rüyalanma olarak bilinen zevk eksikliği (aniproforkent).
Kadının yaş ortalaması: 40 yaşını geçmiş kadınlarda kısırlık en sık rastlanılan belirtilerdendir.
Erkeğin yaş ortalaması: ilerleyen yaşla beraber cinsel ilişki sayısının azalması nedeni ile gebe kalma şansında azalma olur.
Cinsel ilişki sayısı: Cinsel ilişki sıklığı gebe kalmayı etkileyen bir faktördür.
Teknolojinin gelişmesi ile erkek kısırlığı tedavisindeki en son yenilikler sayesinde artık gelişkin spermi olmayan erkeklere de testis dokusundan elde edilen spermleri kullanarak yardım edilebilmektedir. TESE operasyonlarıyla sperm testi 'sıfır' çıkan erkeklerin yarısında yeterli olgun sperm elde edilebilmektedir.
Türleri
Primer İnfertilite: Daha çok yeni evli çiftlerde görülen bir durumdur. Daha önce çocuk sahibi olmayan çiftler, fiziksel olarak bir sorun olmasa da, psikolojik sorunlar nedeniyle gebelik elde edilemeyebilir.
Sekonder İnfertilite: Daha önce çocuk sahibi olmuş ancak yeniden denerken doğal yollar ile gebelik elde etmekte zorlanan çiftler için geçerlidir.
Kalıcı İnfertilite: Genellikle “Nedeni Açıklanamayan Kısırlık” durumu olarak ifade edilmektedir.[1] 29 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Tanı
Kısırlık tetkikleri genelde 2 ile 5 günlük yapılan cinsel perhizin sonrasında erkek mastürbasyon sonrasında sperm örneği vererek laboratuvarda Dünya Sağlık Örgütünün kriterlerine uygun olarak değerlendirilmesi yapılmaktadır. Daha sonra verilen spermin sayıları, canlılık oranları, şekilleri ve hareketlilikleri incelenir.
Kısırlık tanısı konurken spermlerde herhangi bir iltihap durumunun olup olmadığı ya da tıbbi bir tedavinin gerekli olup olmadığı araştırılmalıdır. Normal olarak Dünya Sağlık Örgütünün kriterine uygun olarak yapılan sperm tahlilinde 20 milyon sperm olmalıdır. Ancak bu spermlerin en azından yarısının canlı olması ya da ileriye doğru hareket etmiş olan sperm oranlarının ise bütün spermlerde en azından %25 olmalı ve normal şekilli spermlerin sayılarının da en azından %14 oranında olması gerekmektedir. Ayrıca şunu unutmamak gerekir; anormal çıkan bir tek “spermiyogramla“ erkek için kısırlık tanısının konulması uygun olmaz. Erkeğin spermi sonucunun dalgalanma göstermesinden dolayı anormallik durumunun en az 4 ile 6 hafta arasında iki kez tekrarlanması daha uygun olur.
Kaynakça
Ayrıca bakınız
Sınıflandırma | D |
---|---|
Dış kaynaklar |
|
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kisirlik veya infertilite kadinlarda ve erkeklerde tibbi nedenlerle cocuk sahibi olamama durumu Tipta kisirlik herhangi bir korunma olmaksizin duzenli cinsel iliskiye ragmen bir yil icerisinde cocuk sahibi olunamamasi seklinde tanimlanir Kisirlik sorunu erkek ve kadinda esit oranlarda gorulur KisirlikUzmanlikURoloji reproductive endocrinology and infertility kadin hastaliklari ve jinekoloji NedenleriKadinlarda Yumurtlamada meydana gelen bozukluklar Kadinda en sik gorulen kisirlik nedenidir Tuplerin hasarli olmasi Tuplerin kismen veya tamamen tikali olmasi sperm ile yumurtanin bulusmasini engelleyerek dollenme ve gebeligi olanaksizlastirir Endometriozis Endometriozis rahim icini doseyen dokunun Endometrium rahim disinda gelismesi olarak ifade edilir Rahime ait problemler Rahim agzindaki yapisal enfeksiyona ait veya bu bolgedeki salgiyla Mukus ait bozukluklar kisirlik sebebi olabilir Alerjik nedenler Alerjik nedenler kisirlik nedeni olabilmekle birlikte teshisleri ve tedavileri zordur Erkeklerde Sperm uretiminde aksakliklar Sperm sekli sayisi veya hareket kabiliyetindeki zayifliktan kaynaklanir Yapisal bozukluklar Spermin uretim yeri olan testislerden disari cikmasini engelleyen tam veya kismi tikanikliklar kisirlik nedeni olabilir Cevresel faktorler Asiri sicakta calismak surekli oturmak kimyasal maddeler solumak kisirlik sebeplerinden birkacidir Normal yasaminizdaki faaliyetlerin bircogu fazla olmasa da kisirliga neden olabilir ornegin isinizin stresli olmasi dahi kisirliga sebep olabilir Cocugu olmayan insanlarin ilkin yasam tarzlarinda degisiklik yapmalari gerekir Sigara iciliyorsa birakilmalidir Alkolden uzak durulmalidir Surekli oturulmamali sicakta calismamali duzenli ve dengeli beslenilmelidir BelirtileriHalk arasinda ruyalanma olarak bilinen zevk eksikligi aniproforkent Kadinin yas ortalamasi 40 yasini gecmis kadinlarda kisirlik en sik rastlanilan belirtilerdendir Erkegin yas ortalamasi ilerleyen yasla beraber cinsel iliski sayisinin azalmasi nedeni ile gebe kalma sansinda azalma olur Cinsel iliski sayisi Cinsel iliski sikligi gebe kalmayi etkileyen bir faktordur Teknolojinin gelismesi ile erkek kisirligi tedavisindeki en son yenilikler sayesinde artik geliskin spermi olmayan erkeklere de testis dokusundan elde edilen spermleri kullanarak yardim edilebilmektedir TESE operasyonlariyla sperm testi sifir cikan erkeklerin yarisinda yeterli olgun sperm elde edilebilmektedir TurleriPrimer Infertilite Daha cok yeni evli ciftlerde gorulen bir durumdur Daha once cocuk sahibi olmayan ciftler fiziksel olarak bir sorun olmasa da psikolojik sorunlar nedeniyle gebelik elde edilemeyebilir Sekonder Infertilite Daha once cocuk sahibi olmus ancak yeniden denerken dogal yollar ile gebelik elde etmekte zorlanan ciftler icin gecerlidir Kalici Infertilite Genellikle Nedeni Aciklanamayan Kisirlik durumu olarak ifade edilmektedir 1 29 Subat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde TaniKisirlik tetkikleri genelde 2 ile 5 gunluk yapilan cinsel perhizin sonrasinda erkek masturbasyon sonrasinda sperm ornegi vererek laboratuvarda Dunya Saglik Orgutunun kriterlerine uygun olarak degerlendirilmesi yapilmaktadir Daha sonra verilen spermin sayilari canlilik oranlari sekilleri ve hareketlilikleri incelenir Kisirlik tanisi konurken spermlerde herhangi bir iltihap durumunun olup olmadigi ya da tibbi bir tedavinin gerekli olup olmadigi arastirilmalidir Normal olarak Dunya Saglik Orgutunun kriterine uygun olarak yapilan sperm tahlilinde 20 milyon sperm olmalidir Ancak bu spermlerin en azindan yarisinin canli olmasi ya da ileriye dogru hareket etmis olan sperm oranlarinin ise butun spermlerde en azindan 25 olmali ve normal sekilli spermlerin sayilarinin da en azindan 14 oraninda olmasi gerekmektedir Ayrica sunu unutmamak gerekir anormal cikan bir tek spermiyogramla erkek icin kisirlik tanisinin konulmasi uygun olmaz Erkegin spermi sonucunun dalgalanma gostermesinden dolayi anormallik durumunun en az 4 ile 6 hafta arasinda iki kez tekrarlanmasi daha uygun olur Kaynakca www cemficicioglu com tr www cemficicioglu com tr 17 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Mayis 2017 www serdarkoc net Serdar Koc 3 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Mayis 2017 Ayrica bakinizTasiyici annelik Dogurganlik turizmiSiniflandirmaDICD 10 N 2 N 3 ICD 9 CM 606 628MeSH D007246DiseasesDB 21627Dis kaynaklarMedlinePlus 001191eMedicine med 3535