Batı Grönland İnuitleri (Grönland İnuitçesi Kalaaleq [tekil] Kalaallit [çoğul] ya da Kitaamiutut; Danca vestgrønlændere; İngilizce West Greenlanders, Western Greenlanders, West Greenland Inuit), Danimarka'ya bağlı özerk Grönland'ın batısında Kitaa (Batı Grönland) bölgesinde yaşayan İnuit kolundan Grönland İnuitlerine bağlı Eskimo halkı. Nüfusları 44.000-50.000 arasındadır ve Grönland nüfusunun yaklaşık % 80-88 kadarına denk gelir.
Önemli nüfusa sahip bölgeler | |
---|---|
Diller | |
, Danca | |
Din | |
Hristiyanlık (), eskiden Şamanizm | |
|
Kabile ve şiveleri
Eskimo kabile adları tipik olarak -miut («halk») ekiyle biter ve dil ile şiveleri belirtmek için de buna -ut eki getirilir.
- Kuzey Batı Grönland İnuitçesi (İng. North West Greenlandic; Dan. nordvestgrønlandsk). Upernavik, Uummannaq, Diskobugt ve Aasiaat şehirlerinde konuşulur.
- Avangnamiut (İng. dialect of Upernavik; Dan. Upernavik-dialekt)
- Kangaatsiaq-Uummannaq şivesi (İng. Kangaatsiaq-Uummannaq (sub-)dialect)
- Qeqertarsuarmiut
- Kangiamiut
- Akunermiut
- Orta Batı Grönland İnuitçesi (İng. Central West Greenlandic; Dan. centralgrønlandsk). Sisimiut, Maniitsoq ve Nuuk şehirlerinde konuşulur.
- Quavaitmiut
- Kalatditmiut. Yazı dilinin temelini oluşturur.
- Güney Batı Grönland İnuitçesi (İng. South West Greenlandic; Dan. sydvestgrønlandsk). Paamiut, Qadortoq ve Kap Farvel (Nunap Isua) şehirlerinde konuşulur.
- Paamiut şivesi (İng. Paamiut (sub-)dialect; Dan. Paamiut (kommunes) dialekt)
- Nanortalik-Qaqortoq şivesi (İng. Nanortalik-Qaqortoq (sub-)dialect; Dan. Qassimiut-Nanortalik dialekten)
- Kap Farvel şivesi (İng. Kap Farvel; Dan. Kap Farvel dialekten)
Dil ve Eğitim
Grönland İnuitçesinin (Kalaallisut) adıyla bilinen lehçesini konuşurlar ve bu lehçe aynı zamanda resmi dilin temelini oluşturur
Günümüzde okul eğitimi zorunlu olup kendi lehçelerinde değil resmî ile yapılmakta ve Danca da öğretilmektedir.
Sosyal yaşam
Aile
Geleneksel olarak babayerli bilateral küçük geniş aile biçiminde topluluk oluştururlar.
Din
Şamanizm
Şamanizm bütün Eskimo halklarının Hristiyanlık öncesi geleneksel dinidir ve etkileri günümüzde az da olsa görülmektedir.
Hıristiyanlık
Günümüzde diğer Grönland İnuitleri gibi Kuzey İnuitleri de Hristiyan olup mezhebidendir.
Sanat
Batı Grönland İnuitleri hayvan derilerinden dikiş ürünleri ile maske yapımında da öne çıkarlar. Sanat formu olarak (evil spirit object) adlı şekiller de görülür.
Ayrıca bakınız
Dipnotlar
- ^ a b Hessel, Ingo. Arctic Spirit. Vancouver: Douglas and McIntyre, 2006
- ^ Baldacchino, Geoffery. "Extreme tourism: lessons from the world's cold water islands" 7 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Elsevier Science, 2006: 101. (retrieved through Google Books) .
- ^ "Greenland." 9 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . CIA World Factbook. Retrieved 6 Aug 2012.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bati Gronland Inuitleri Gronland Inuitcesi Kalaaleq tekil Kalaallit cogul ya da Kitaamiutut Danca vestgronlaendere Ingilizce West Greenlanders Western Greenlanders West Greenland Inuit Danimarka ya bagli ozerk Gronland in batisinda Kitaa Bati Gronland bolgesinde yasayan Inuit kolundan Gronland Inuitlerine bagli Eskimo halki Nufuslari 44 000 50 000 arasindadir ve Gronland nufusunun yaklasik 80 88 kadarina denk gelir Bati Gronland Inuitleri Kalaaleq tekil Kalaallit cogul Onemli nufusa sahip bolgelerDiller DancaDinHristiyanlik eskiden Samanizm Greenland 9 Mayis 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde CIA World Factbook Retrieved 6 Aug 2012 Gronland in buyuk yerlesimleriKabile ve siveleriEskimo kabile adlari tipik olarak miut halk ekiyle biter ve dil ile siveleri belirtmek icin de buna ut eki getirilir Kuzey Bati Gronland Inuitcesi Ing North West Greenlandic Dan nordvestgronlandsk Upernavik Uummannaq Diskobugt ve Aasiaat sehirlerinde konusulur Avangnamiut Ing dialect of Upernavik Dan Upernavik dialekt Kangaatsiaq Uummannaq sivesi Ing Kangaatsiaq Uummannaq sub dialect Qeqertarsuarmiut Kangiamiut Akunermiut Orta Bati Gronland Inuitcesi Ing Central West Greenlandic Dan centralgronlandsk Sisimiut Maniitsoq ve Nuuk sehirlerinde konusulur Quavaitmiut Kalatditmiut Yazi dilinin temelini olusturur Guney Bati Gronland Inuitcesi Ing South West Greenlandic Dan sydvestgronlandsk Paamiut Qadortoq ve Kap Farvel Nunap Isua sehirlerinde konusulur Paamiut sivesi Ing Paamiut sub dialect Dan Paamiut kommunes dialekt Nanortalik Qaqortoq sivesi Ing Nanortalik Qaqortoq sub dialect Dan Qassimiut Nanortalik dialekten Kap Farvel sivesi Ing Kap Farvel Dan Kap Farvel dialekten Dil ve EgitimGronland Inuitcesinin Kalaallisut adiyla bilinen lehcesini konusurlar ve bu lehce ayni zamanda resmi dilin temelini olusturur Gunumuzde okul egitimi zorunlu olup kendi lehcelerinde degil resmi ile yapilmakta ve Danca da ogretilmektedir Sosyal yasamAile Geleneksel olarak babayerli bilateral kucuk genis aile biciminde topluluk olustururlar DinSamanizm Samanizm butun Eskimo halklarinin Hristiyanlik oncesi geleneksel dinidir ve etkileri gunumuzde az da olsa gorulmektedir Hiristiyanlik Gunumuzde diger Gronland Inuitleri gibi Kuzey Inuitleri de Hristiyan olup mezhebidendir SanatBati Gronland Inuitleri hayvan derilerinden dikis urunleri ile maske yapiminda da one cikarlar Sanat formu olarak evil spirit object adli sekiller de gorulur Ayrica bakinizInuit Circumpolar Council SkraelingDipnotlar a b Hessel Ingo Arctic Spirit Vancouver Douglas and McIntyre 2006 ISBN 978 1 55365 189 5 Baldacchino Geoffery Extreme tourism lessons from the world s cold water islands 7 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Elsevier Science 2006 101 retrieved through Google Books ISBN 978 0 08 044656 1 Greenland 9 Mayis 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde CIA World Factbook Retrieved 6 Aug 2012