Kalenderhane Camii ya da eski adıyla Theotokos Kyriotissa Kilisesi (Yunanca: Εκκλησία της Θεοτόκου Κυριώτισσας Ekklisía tis Theotókou Kyriótissas), İstanbul'un Vefa semtinde Doğu Roma döneminden kalma bir yapıdır. Bozdoğan Kemeri'nin en doğu ucunun güneyinde yer alır. Doğu Ortodoks Kilisesi formundadır. 18. yüzyılda Osmanlı'lar tarafından camiye çevrilmiştir. Yüksek olasılıkla kilise ilk durumunda Theotokos Kyriotissa'ya adanmıştı. Yapı, Yunan haçı kemerli Bizans kilisesi örneğinin var olan birkaç örneğinden birini temsil eder. Plan ve üslup özelliklerine göre binanın 9. veya 10. yüzyıla ait olduğu varsayılır.
Caminin güneydoğusundan görünümü | |
Temel bilgiler | |
---|---|
Konum | Fatih, İstanbul |
Koordinatlar | 41°00′47″K 28°57′37″D / 41.01306°K 28.96028°D |
İnanç | İslam |
Mezhep | Sünni |
Durum | İbadete açık |
Mimari | |
Mimari tür | (Yunan haçı) planlı kilise |
Mimari biçim | (Orta Bizans dönemi - Komnenos) |
Tamamlanma | 12. yüzyıl |
Özellikler | |
Minare sayısı | 1 |
Yapı Osmanlı döneminde ilk olarak Kalenderîdervişleri tarafından kullanıldığından adı Kalenderhane olmuştur. Caminin avlusunda kilisenin ilk zamanlarında yapıya dahil olan ancak şimdi yıkılıp harabe halini alan duvar kalıntıları bulunmaktadır. Caminin kubbesi dört köşeden örülen kemelerle oluşturulan dairenin üstüne oturtulmuştur. Kubbede çok da eskiden kalmadığı anlaşılan mozaik desenleri bulunmaktadır. Özellikle yapı içinde yer alan mermer kaplamalar göz alıcıdır.
Tarihi
Bu sitedeki ilk yapı, Roma hamamı idi. Altıncı yüzyılı takiben (tarihleme taş işçiliğine bakılarak yapılmıştır) kilisenin büyük kubbesi ve yarı kubbeleri Bozdağan kemerine rağmen yükseliyordu. Daha sonra-olasılıkla yedinci yüzyıl-daha büyük bir kilise, ilk kilisenin güneyine yapıldı. Üçüncü bir kilise, tekrar kutsal yer olarak kullanılıyordu. Yarı kubbeler daha sonra Commenian döneminde on ikinci yüzyılın sonu olarak tarihlenebilir Osmanlı'larca yıkıldı. Kilise manastır yapıları ile çevreleniyordu, Osmanlı döneminde hepsi tamamiyle yıkıldı. Constantinople'un Latin'lerde fethinden sonra, yapı Roma Katolik kilisesi olarak kullanıldı. İstanbul'un 1453 yılında fethinden sonra, kilise Fatih Sultan Mehmed tarafından Kalenderi dervişlerine verildi. Dervişler burayı medrese olarak kullanıyordu. O zamandan beri Kalenderhane (Kalender evi) olarak biliniyordu. 18 nci yüzyılda Babüssaade (saray) Ağası Maktul Beşir Ağa tarafından camiye dönüştürüldü. Yangından ve depremden zarar gören cami 1854 yılında restore edildi. Kalenderhane caminin minaresine 1930 yılında yıldırım düşerek yıkılmıştır. Minaresinin yanıp çökmesinden dolayı terk edildi. 1966-1975 yılları arasında Harvard Üniversitesi ve İstanbul Teknik Üniversitesi iş birliği ile yapılan bir araştırma ve kazıya konu olmuş, harap durumdayken 1968 yılında restore edilerek tekrar ibadete açılmıştır.
Ayrıca bakınız
Wikimedia Commons'ta Kalenderhane Mosque ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
Kaynakça
- Cogito 17 - Bizans - YKY
- Matheus,Thomas F.(1976) Bzyantine Churches of Istanbul A Photograghic Survey.University Park:Pennsylvania State University Press.
- Gülesoy,Çelik (1976).A guide to Istanbul.Istanbul:Kitapligi.OCLC 3849706 29 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Krautheimer,Richard (1986).Architettum paleocristiane e bizantine Turin:Einaudi.
Dış bağlantılar
- Archnet[]
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kalenderhane Camii ya da eski adiyla Theotokos Kyriotissa Kilisesi Yunanca Ekklhsia ths 8eotokoy Kyriwtissas Ekklisia tis Theotokou Kyriotissas Istanbul un Vefa semtinde Dogu Roma doneminden kalma bir yapidir Bozdogan Kemeri nin en dogu ucunun guneyinde yer alir Dogu Ortodoks Kilisesi formundadir 18 yuzyilda Osmanli lar tarafindan camiye cevrilmistir Yuksek olasilikla kilise ilk durumunda Theotokos Kyriotissa ya adanmisti Yapi Yunan haci kemerli Bizans kilisesi orneginin var olan birkac orneginden birini temsil eder Plan ve uslup ozelliklerine gore binanin 9 veya 10 yuzyila ait oldugu varsayilir Kalenderhane CamiiCaminin guneydogusundan gorunumuTemel bilgilerKonumFatih IstanbulKoordinatlar41 00 47 K 28 57 37 D 41 01306 K 28 96028 D 41 01306 28 96028InancIslamMezhepSunniDurumIbadete acikMimariMimari turYunan haci planli kiliseMimari bicimOrta Bizans donemi KomnenosTamamlanma12 yuzyilOzelliklerMinare sayisi1 Yapi Osmanli doneminde ilk olarak Kalenderidervisleri tarafindan kullanildigindan adi Kalenderhane olmustur Caminin avlusunda kilisenin ilk zamanlarinda yapiya dahil olan ancak simdi yikilip harabe halini alan duvar kalintilari bulunmaktadir Caminin kubbesi dort koseden orulen kemelerle olusturulan dairenin ustune oturtulmustur Kubbede cok da eskiden kalmadigi anlasilan mozaik desenleri bulunmaktadir Ozellikle yapi icinde yer alan mermer kaplamalar goz alicidir TarihiBu sitedeki ilk yapi Roma hamami idi Altinci yuzyili takiben tarihleme tas isciligine bakilarak yapilmistir kilisenin buyuk kubbesi ve yari kubbeleri Bozdagan kemerine ragmen yukseliyordu Daha sonra olasilikla yedinci yuzyil daha buyuk bir kilise ilk kilisenin guneyine yapildi Ucuncu bir kilise tekrar kutsal yer olarak kullaniliyordu Yari kubbeler daha sonra Commenian doneminde on ikinci yuzyilin sonu olarak tarihlenebilir Osmanli larca yikildi Kilise manastir yapilari ile cevreleniyordu Osmanli doneminde hepsi tamamiyle yikildi Constantinople un Latin lerde fethinden sonra yapi Roma Katolik kilisesi olarak kullanildi Istanbul un 1453 yilinda fethinden sonra kilise Fatih Sultan Mehmed tarafindan Kalenderi dervislerine verildi Dervisler burayi medrese olarak kullaniyordu O zamandan beri Kalenderhane Kalender evi olarak biliniyordu 18 nci yuzyilda Babussaade saray Agasi Maktul Besir Aga tarafindan camiye donusturuldu Yangindan ve depremden zarar goren cami 1854 yilinda restore edildi Kalenderhane caminin minaresine 1930 yilinda yildirim duserek yikilmistir Minaresinin yanip cokmesinden dolayi terk edildi 1966 1975 yillari arasinda Harvard Universitesi ve Istanbul Teknik Universitesi is birligi ile yapilan bir arastirma ve kaziya konu olmus harap durumdayken 1968 yilinda restore edilerek tekrar ibadete acilmistir Ayrica bakinizWikimedia Commons ta Kalenderhane Mosque ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunurKaynakcaCogito 17 Bizans YKY Matheus Thomas F 1976 Bzyantine Churches of Istanbul A Photograghic Survey University Park Pennsylvania State University Press ISBN 0 271 01210 2 Gulesoy Celik 1976 A guide to Istanbul Istanbul Kitapligi OCLC 3849706 29 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Krautheimer Richard 1986 Architettum paleocristiane e bizantine Turin Einaudi ISBN 88 06 59261 0Dis baglantilarArchnet olu kirik baglanti