Kalmukya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti (Rusça: Калмыцкая Автономная Советская Социалистическая Республика; Xaľmg Awtonomn Sovetsk Socialistiçesk Respublik), Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı özerk cumhuriyet. Başkenti Elistadır. İlk kez 20 Ekim 1935'te özerk cumhuriyet statüsü kazandıysa da, 1943 yılında statüsünü kaybetti. 29 Temmuz 1958'de tekrar özerk cumhuriyet olması kararlaştırıldı ve Sovyetler Birliği'nin dağılması sürecine kadar varlığını sürdürdü. 1992'de Kalmukya'ya dönüştü.
Kalmukya ÖSSC Хальмг ACCP Калмыки АССР Kalmukya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
20 Ekim 1935 / 29 Temmuz 1958-27 Aralık 1943 / 24 Mayıs 1991 | |||||||||
Kalmukya ÖSSC bayrağı Arma | |||||||||
Başkent | Elista | ||||||||
Yaygın dil(ler) | Kalmukça, Rusça | ||||||||
Hükûmet | Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti | ||||||||
Tarihçe | |||||||||
| |||||||||
Yüzölçümü | |||||||||
• Toplam | 74.731 km2 | ||||||||
Nüfus | |||||||||
• Sayılan | 322.589 | ||||||||
Para birimi | Ruble | ||||||||
| |||||||||
Günümüzdeki durumu | Rusya'ya bağlı cumhuriyet |
Tarihçe
Kalmıkya, ismiyle ilk kez 4 Ekim 1920'de kuruldu. 20 Ekim 1935'te statüsü genişletilerek özerk cumhuriyete dönüştürüldü.. Karar, ekonomik ve kültürel yapıdaki büyük başarılar, sosyalist ekonomiye öncülük edebilecek ulusal kadroların eğitimi ve cumhuriyetin kültürel inşası ile gerekçelendirilerek Kalmıkya Özerk Oblastı'nın 15. kuruluş yıldönümü ile aynı zamana denk getirildi. 20 Şubat 1936'da, Kalmıkya ÖSSC Birinci Cumhuriyet Sovyetleri Kongresi düzenlendi.
1937'de benimsenen , Tüm Rusya Merkezi İcra Komitesi Kararı ile 24 Ocak 1938 tarihinde onaylandı. 1939'da Kalmıkya ÖSSC'nin toplam nüfusu 179.400 idi.
Büyük Vatanseverlik Savaşı dönemi
Büyük Vatanseverlik Savaşı sırasında, Kalmukya ÖSSC'nin bir kısmı geçici olarak Nazi Almanyası tarafından işgal edildi.
Ağustos 1942'de Naziler Elista'yı işgal etti. İşgal altındaki Elista'da, Sovyet partizan gruplarıyla savaşmak için özel bir Nazi birimi kuruldu ve işbirlikçi amaçla yerel halktan silahlı güvenlik polis birimleri kurulmaya başladı. Yerel halktan oluşan silahlı kuvvetler, Naziler tarafından tesisleri korumak, devriye hizmetlerini yürütmek, Nazi birimleri korumak, keşif ve gözetleme yapmak ve Sovyet partizanlarıyla savaşmak amacıyla kullanıldı. Daha sonra Kalmuk süvari birliği kuruldu.
19 Kasım 1942'de Sovyet birlikleri karşı saldırıya geçti ve kısa sürede Naziler Kalmukya'dan kovularak cumhuriyet tekrar Sovyet hakimiyetine geçti. İşgal sırasında Elista'nın yanı sıra, 124 kolektif çiftlik, 10 devlet çiftliği, kamu binaları, atölye çalışmaları ve yapılar, okullar, hastaneler, kulüpler ve kültür evleri Nazilerce tahrip edildi. Cumhuriyet nüfusu tahrip olmuş ekonomiyi restore etmeye başladı. 1943 sonbaharında cumhuriyetin çiftlikleri ve girişimlerinin sayısı neredeyse savaş öncesi rakamlara ulaştı: 142 kolektif çiftlik 13 devlet çiftliği ve 53 yerel sanayi işletmesi kuruldu.
Nazilerle işbirliği yapan silahlı çeteler, Nazi birliklerinin geri çekilmesinden sonra da Kalmukya'da faaliyet göstermeye devam etti. Aralık 1943’ün sonuna gelindiğinde, bu grupların tamamı tasfiye edildi. 27 Aralık 1943 tarihli SSCB Silahlı Kuvvetleri Başkanlığı Kararnamesi uyarınca "Kalmıkya ÖSSC'nin Ortadan Kaldırılması ve RSFSC'nin Bir Parçası Olarak Astrahan Bölgesinde Oluşması Üzerine" cumhuriyetin özerkliği kaldırıldı. 1943-1944 arasında pek çok Kalmık, Nazilerle işbirliği yapmak ve sosyalist anavatana ihanet etmek suçlamasıyla ülkenin doğu bölgelerine sürüldü. Cumhuriyet bölgesi Stavropol Krayı, Astrahan Oblastı, Rostov Oblastı ve Stalingrad Oblastı arasında bölündü ve Elista kentinin başkenti "Stepnaya" olarak değiştirildi.
Tekrar özerk cumhuriyete dönüşmesi
Sovyetler Birliği Komünist Partisi 20. Kongresi kararları uyarınca Sovyetler Birliği Yüksek Sovyeti, 1957'de "RSFSC'de Kalmukya Özerk Bölgesi'nin Oluşmasına Dair Karar" adlı kararnameyi onayladı. Nazilerle işbirliği yaptıkları gerekçesiyle oluşturulan baskı azaldı, toprakların bir kısmı tekrar iade edildi, cumhuriyetin toplam yüzölçümü 75.9 bin metrekareye çıkartıldı. 1957-1959 döneminde, 18.158 aile (72.665 kişi), Sibirya, Orta Asya ve Kazakistan'ın çeşitli bölgelerinden geri döndü.
29 Temmuz'da 1958 yılı Yüksek Sovyet özerk cumhuriyetin tekrar kurulmasını onayladı. 1959 nüfus sayımına göre nüfus 184.9 bin kişi olarak belirlendi. 28 Ekim 1958'de, Kalmukya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Yüksek Konseyi'nin ilk oturumu, Elista'da açıldı.
1977'de Sovyet gök bilimcisi tarafından keşfedilen bir cüce gezegen, , Kalmukya ÖSSC'nin adını almıştır.
Sovyetler Birliği'nin dağılma süreci
Sovyetler Birliği'nin dağılması sürecinde Kalmukya 24 Mayıs 1991 tarihinde bağımsızlığını ilan etti. 1992'de Yüksek Sovyet Rusya'ya bağlı cumhuriyet olma kararı aldı ve Kalmukya'ya dönüştü.
Galeri
Kaynakça
- ^ "Всесоюзная перепись населения 1989 года" (Rusça). Demoscope.ru. 6 Eylül 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ekim 2019.
- ^ (Rusça). Kalmyki.narod.ru. 24 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2019.
- ^ "Глава V КАЛМЫКИЯ В ГОДЫ ВТОРОЙ И ТРЕТЬЕЙ ПЯТИЛЕТОК (1933 —июнь 1941 г.) (2)" (Rusça). Kalmyki.narod.ru. 24 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ekim 2019.
- ^ "ВСЕРОССИЙСКИЙ ЦЕНТРАЛЬНЫЙ ИСПОЛНИТЕЛЬНЫЙ КОМИТЕТ ПОСТАНОВЛЕНИЕ от 24 января 1938 года" (Rusça). Consultant.ru. Erişim tarihi: 20 Ekim 2019.
- ^ Калмыцкая Автономная Советская Социалистическая Республика // Демографический энциклопедический словарь / редколл., гл. ред. Д. И. Валентей. М., «Советская энциклопедия», 1985. стр. 172-173
- ^ Разведшкола № 005 / В. И. Пятницкий; История партизанского движения / И. Г. Старинов. — М., ООО «Издательство АСТ»; Минск, «Харвест», 2005. стр.16-18
- ^ (Rusça). Kalmyki.narod.ru. 20 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2019.
- ^ Разведшкола № 005 / В. И. Пятницкий; История партизанского движения / И. Г. Старинов. — М., ООО «Издательство АСТ»; Минск, «Харвест», 2005. стр.131
- ^ В. П. Беляев. В калмыцких степях // Военные контрразведчики. сб., сост. Ю. В. Селиванов. М., Воениздат, 1978. стр.278-288
- ^ д.ист. н., проф. К. Н. Максимов. Мифы доктора Долля // «Военно-исторический журнал», № 3, 2011. стр.29-33
- ^ (Rusça). Kalmyki.narod.ru. 20 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2019.
- ^ a b (Rusça). Kalmyki.narod.ru. 20 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2019.
- ^ "Промышленность Ставропольского края в архивных документах (1945—1991 гг.)" (PDF) (Rusça). Stavkomarchiv.ru. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 20 Ekim 2019.
- ^ Schmadel, Lutz D. Dictionary of Minor Planet Names (5.5 yıl = 2003 bas.). New York: Springer Verlag. s. 186. ISBN . 14 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Şubat 2017.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kalmukya Ozerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Rusca Kalmyckaya Avtonomnaya Sovetskaya Socialisticheskaya Respublika Xaľmg Awtonomn Sovetsk Socialisticesk Respublik Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti ne bagli ozerk cumhuriyet Baskenti Elistadir Ilk kez 20 Ekim 1935 te ozerk cumhuriyet statusu kazandiysa da 1943 yilinda statusunu kaybetti 29 Temmuz 1958 de tekrar ozerk cumhuriyet olmasi kararlastirildi ve Sovyetler Birligi nin dagilmasi surecine kadar varligini surdurdu 1992 de Kalmukya ya donustu Kalmukya OSSCHalmg ACCP Kalmyki ASSR Kalmukya Ozerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti20 Ekim 1935 29 Temmuz 1958 27 Aralik 1943 24 Mayis 1991Kalmukya OSSC bayragi ArmaBaskentElistaYaygin dil ler Kalmukca RuscaHukumetOzerk Sovyet Sosyalist CumhuriyetiTarihce Kurulusu20 Ekim 1935 29 Temmuz 1958 Dagilisi27 Aralik 1943 24 Mayis 1991Yuzolcumu Toplam74 731 km2Nufus Sayilan322 589Para birimiRubleOnculler ArdillarKalmukya Ozerk Oblasti KalmukyaGunumuzdeki durumuRusya ya bagli cumhuriyetTarihceKalmikya ismiyle ilk kez 4 Ekim 1920 de kuruldu 20 Ekim 1935 te statusu genisletilerek ozerk cumhuriyete donusturuldu Karar ekonomik ve kulturel yapidaki buyuk basarilar sosyalist ekonomiye onculuk edebilecek ulusal kadrolarin egitimi ve cumhuriyetin kulturel insasi ile gerekcelendirilerek Kalmikya Ozerk Oblasti nin 15 kurulus yildonumu ile ayni zamana denk getirildi 20 Subat 1936 da Kalmikya OSSC Birinci Cumhuriyet Sovyetleri Kongresi duzenlendi 1937 de benimsenen Tum Rusya Merkezi Icra Komitesi Karari ile 24 Ocak 1938 tarihinde onaylandi 1939 da Kalmikya OSSC nin toplam nufusu 179 400 idi Buyuk Vatanseverlik Savasi donemiBuyuk Vatanseverlik Savasi sirasinda Kalmukya OSSC nin bir kismi gecici olarak Nazi Almanyasi tarafindan isgal edildi Agustos 1942 de Naziler Elista yi isgal etti Isgal altindaki Elista da Sovyet partizan gruplariyla savasmak icin ozel bir Nazi birimi kuruldu ve isbirlikci amacla yerel halktan silahli guvenlik polis birimleri kurulmaya basladi Yerel halktan olusan silahli kuvvetler Naziler tarafindan tesisleri korumak devriye hizmetlerini yurutmek Nazi birimleri korumak kesif ve gozetleme yapmak ve Sovyet partizanlariyla savasmak amaciyla kullanildi Daha sonra Kalmuk suvari birligi kuruldu 19 Kasim 1942 de Sovyet birlikleri karsi saldiriya gecti ve kisa surede Naziler Kalmukya dan kovularak cumhuriyet tekrar Sovyet hakimiyetine gecti Isgal sirasinda Elista nin yani sira 124 kolektif ciftlik 10 devlet ciftligi kamu binalari atolye calismalari ve yapilar okullar hastaneler kulupler ve kultur evleri Nazilerce tahrip edildi Cumhuriyet nufusu tahrip olmus ekonomiyi restore etmeye basladi 1943 sonbaharinda cumhuriyetin ciftlikleri ve girisimlerinin sayisi neredeyse savas oncesi rakamlara ulasti 142 kolektif ciftlik 13 devlet ciftligi ve 53 yerel sanayi isletmesi kuruldu Nazilerle isbirligi yapan silahli ceteler Nazi birliklerinin geri cekilmesinden sonra da Kalmukya da faaliyet gostermeye devam etti Aralik 1943 un sonuna gelindiginde bu gruplarin tamami tasfiye edildi 27 Aralik 1943 tarihli SSCB Silahli Kuvvetleri Baskanligi Kararnamesi uyarinca Kalmikya OSSC nin Ortadan Kaldirilmasi ve RSFSC nin Bir Parcasi Olarak Astrahan Bolgesinde Olusmasi Uzerine cumhuriyetin ozerkligi kaldirildi 1943 1944 arasinda pek cok Kalmik Nazilerle isbirligi yapmak ve sosyalist anavatana ihanet etmek suclamasiyla ulkenin dogu bolgelerine suruldu Cumhuriyet bolgesi Stavropol Krayi Astrahan Oblasti Rostov Oblasti ve Stalingrad Oblasti arasinda bolundu ve Elista kentinin baskenti Stepnaya olarak degistirildi Tekrar ozerk cumhuriyete donusmesiSovyetler Birligi Komunist Partisi 20 Kongresi kararlari uyarinca Sovyetler Birligi Yuksek Sovyeti 1957 de RSFSC de Kalmukya Ozerk Bolgesi nin Olusmasina Dair Karar adli kararnameyi onayladi Nazilerle isbirligi yaptiklari gerekcesiyle olusturulan baski azaldi topraklarin bir kismi tekrar iade edildi cumhuriyetin toplam yuzolcumu 75 9 bin metrekareye cikartildi 1957 1959 doneminde 18 158 aile 72 665 kisi Sibirya Orta Asya ve Kazakistan in cesitli bolgelerinden geri dondu 29 Temmuz da 1958 yili Yuksek Sovyet ozerk cumhuriyetin tekrar kurulmasini onayladi 1959 nufus sayimina gore nufus 184 9 bin kisi olarak belirlendi 28 Ekim 1958 de Kalmukya Ozerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Yuksek Konseyi nin ilk oturumu Elista da acildi 1977 de Sovyet gok bilimcisi tarafindan kesfedilen bir cuce gezegen Kalmukya OSSC nin adini almistir Sovyetler Birligi nin dagilma sureciSovyetler Birligi nin dagilmasi surecinde Kalmukya 24 Mayis 1991 tarihinde bagimsizligini ilan etti 1992 de Yuksek Sovyet Rusya ya bagli cumhuriyet olma karari aldi ve Kalmukya ya donustu GaleriKaynakca Vsesoyuznaya perepis naseleniya 1989 goda Rusca Demoscope ru 6 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ekim 2019 Rusca Kalmyki narod ru 24 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Ekim 2019 Glava V KALMYKIYa V GODY VTOROJ I TRETEJ PYaTILETOK 1933 iyun 1941 g 2 Rusca Kalmyki narod ru 24 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ekim 2019 VSEROSSIJSKIJ CENTRALNYJ ISPOLNITELNYJ KOMITET POSTANOVLENIE ot 24 yanvarya 1938 goda Rusca Consultant ru Erisim tarihi 20 Ekim 2019 Kalmyckaya Avtonomnaya Sovetskaya Socialisticheskaya Respublika Demograficheskij enciklopedicheskij slovar redkoll gl red D I Valentej M Sovetskaya enciklopediya 1985 str 172 173 Razvedshkola 005 V I Pyatnickij Istoriya partizanskogo dvizheniya I G Starinov M OOO Izdatelstvo AST Minsk Harvest 2005 str 16 18 Rusca Kalmyki narod ru 20 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Ekim 2019 Razvedshkola 005 V I Pyatnickij Istoriya partizanskogo dvizheniya I G Starinov M OOO Izdatelstvo AST Minsk Harvest 2005 str 131 V P Belyaev V kalmyckih stepyah Voennye kontrrazvedchiki sb sost Yu V Selivanov M Voenizdat 1978 str 278 288 d ist n prof K N Maksimov Mify doktora Dollya Voenno istoricheskij zhurnal 3 2011 str 29 33 Rusca Kalmyki narod ru 20 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Ekim 2019 a b Rusca Kalmyki narod ru 20 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Ekim 2019 Promyshlennost Stavropolskogo kraya v arhivnyh dokumentah 1945 1991 gg PDF Rusca Stavkomarchiv ru 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 20 Ekim 2019 Schmadel Lutz D Dictionary of Minor Planet Names 5 5 yil 2003 bas New York Springer Verlag s 186 ISBN 3 540 00238 3 14 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Subat 2017