Kalp masajı, resusitasyon, kardiyopulmoner resusitasyon, kalp-akciğer canlandırması veya kısa adıyla CPR (İng: Cardiopulmonary resuscitation), kalbi duran bir kişide kan dolaşımını ve solunum sistemini tekrar çalışır hâle getirmek amacıyla uygulanan acil yöntemler bütünüdür. Yöntemin bir ilk yardım yöntemi olması sebebiyle öncelikli amaç, hastaya yeterli sağlık hizmeti ulaşıncaya kadar ya da nefes ve nabız geri gelene kadar, kişinin dolaşım ve solunumunun devam ettirilmesi, dolayısıyla organların oksijensiz kalmasının geciktirilmesidir.
Kalp masajı | |
---|---|
[Vikiveri'de düzenle] |
CPR yöntemleri uygulayan kişinin niteliklerine göre ikiye ayrılır:
- Temel Yaşam Desteği (, Basic Life Support),
- İleri Kardiyak Yaşam Desteği (, Advanced Cardiac Life Support)
Yöntemde, kurtarıcı veya kurtarıcılar, elleriyle hastanın kalbi, ağızlarıyla da akciğeri görevini görürler. Yöntem A, B, C ve D baş harfleri ile kısaltılmış bir algoritma ile uygulanır.
- Airway: Havayolu
- Breath: Solunum
- Circulation: Dolaşım
- Defibrilation: Defibrilasyon
Yöntem
- Öncelikle "Nasılsınız?" diye sorularak kişinin bilincinin açık olup olmadığı kontrol edilir.
- Kişi iyi değilse yardım için 112 aranır.
- Daha sonra karotid arterinden (şah damarı) veya kasıktan (femoral arterden) nabız aranır ve en fazla 10 saniye kontrol edilir.
- Eğer kalbin durduğuna kanaat getirilirse, 30 kere sternum alt yarısının ortasına kalp masajı yapılır ve 2 kere de ağızdan nefes üfleme uygulanır. Kompresyon dakikada 100-120 defa olacak şekilde yapılmalıdır ve her kompresyonda göğüs minimum 5 cm inmeli, 6 cm'i geçmemelidir. Bu şekilde hasta kendine gelinceye kadar veya ambulans gelene kadar devam edilir.
İki kişi tarafından CPR yapılıyorsa masaj-solunum oranı yine 30/2'dir. Ayrıca kişiler ağızdan ağza solunum desteği verme konusunda zorunlu değildirler. Entübe kişilerde kompresyon 100-120/dk arasında ve ventilasyon 8-10/dk şeklinde, 2 dk'lık değişimlerle aralıksız sürdürülür. CPR sırasında göğüs kafesinin kırılması olağan bir durumdur. Pratik CPR eğitimi almış kişilerin bu yöntemi uygulaması avantajdır. Birçok üniversite hastanesinde halka CPR kursu verilmektedir. CPR sırasında kaburga kemikleri kırılabilir, göğüs kafesi zarar görebilir.
CPR uygulaması terminal dönemdeki kanser, diyabet; kalp, akciğer, böbrek yetmezliği gibi kronik hastalığı olanlara ve ölümü üzerinden 30 dakikadan fazla zaman geçmiş kişilere yapılmamalıdır.
Her şeyden önce hastanın hava yolunun açılması gerekir. Bunun için baş, geriye yatırılıp çene yukarı kaldırılır (baş-çene pozisyonu). Bak-Dinle-Hisset yöntemi ile hastanın nefes alıp almadığı kontrol edilir. İlk yardımı yapan kişi yanağını hastanın ağzına ve burnuna yaklaştırarak nefesini hissetmeye çalışır, aynı zamanda da hastanın göğsü inip kalkıyor mu diye gözleriyle kontrol eder. Hasta nefes almıyorsa, ağız içi kontrol edilerek hava yolunun tıkanmasının sebebi araştırılır. Sorunun ağız içi ve boğazda olduğuna kanaat getirilirse (yabancı cisim veya dil) gözle görülünceye kadar bakılır ve alınabilecek durumdaysa çıkartılır, kesinlikle kör dalış yapılmaz (kör dalış sonucu hastanın durumu kötüleşebilir), tıkanma sebebi dil ise parmak yanağın iç duvarına temas edecek şekilde ağız içine sokulur kanca şeklinde bükülerek dil çekilir. İşlemler yapılırken zaman çok önemlidir. Temel yaşam desteğine geçiş süresi 2 dakikayı geçmemelidir.
Kaynakça
- ^ Atkins DL, Berger S, Duff JP, Gonzales JC, Hunt EA, Joyner BL, Meaney PA, Niles DE, Samson RA, Schexnayder SM (November 2015). "Part 11: Pediatric Basic Life Support and Cardiopulmonary Resuscitation Quality: 2015 American Heart Association Guidelines Update for Cardiopulmonary Resuscitation and Emergency Cardiovascular Care". Circulation. 132 (18 Suppl 2): S519-25. doi:10.1161/CIR.0000000000000265. (PMID) 26472999.
- ^ . 17 Aralık 2016. 20 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Dış bağlantılar
- Amerikan Kardiyoloji Birliği18 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . -CPR ile ilgili son güncellemeler
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kalp masaji resusitasyon kardiyopulmoner resusitasyon kalp akciger canlandirmasi veya kisa adiyla CPR Ing Cardiopulmonary resuscitation kalbi duran bir kiside kan dolasimini ve solunum sistemini tekrar calisir hale getirmek amaciyla uygulanan acil yontemler butunudur Yontemin bir ilk yardim yontemi olmasi sebebiyle oncelikli amac hastaya yeterli saglik hizmeti ulasincaya kadar ya da nefes ve nabiz geri gelene kadar kisinin dolasim ve solunumunun devam ettirilmesi dolayisiyla organlarin oksijensiz kalmasinin geciktirilmesidir Kalp masaji Vikiveri de duzenle CPR yontemleri uygulayan kisinin niteliklerine gore ikiye ayrilir Temel Yasam Destegi Basic Life Support Ileri Kardiyak Yasam Destegi Advanced Cardiac Life Support Yontemde kurtarici veya kurtaricilar elleriyle hastanin kalbi agizlariyla da akcigeri gorevini gorurler Yontem A B C ve D bas harfleri ile kisaltilmis bir algoritma ile uygulanir Airway Havayolu Breath Solunum Circulation Dolasim Defibrilation DefibrilasyonYontem source source source source source source source source track track Videolu gosterimOncelikle Nasilsiniz diye sorularak kisinin bilincinin acik olup olmadigi kontrol edilir Kisi iyi degilse yardim icin 112 aranir Daha sonra karotid arterinden sah damari veya kasiktan femoral arterden nabiz aranir ve en fazla 10 saniye kontrol edilir Eger kalbin durduguna kanaat getirilirse 30 kere sternum alt yarisinin ortasina kalp masaji yapilir ve 2 kere de agizdan nefes ufleme uygulanir Kompresyon dakikada 100 120 defa olacak sekilde yapilmalidir ve her kompresyonda gogus minimum 5 cm inmeli 6 cm i gecmemelidir Bu sekilde hasta kendine gelinceye kadar veya ambulans gelene kadar devam edilir Iki kisi tarafindan CPR yapiliyorsa masaj solunum orani yine 30 2 dir Ayrica kisiler agizdan agza solunum destegi verme konusunda zorunlu degildirler Entube kisilerde kompresyon 100 120 dk arasinda ve ventilasyon 8 10 dk seklinde 2 dk lik degisimlerle araliksiz surdurulur CPR sirasinda gogus kafesinin kirilmasi olagan bir durumdur Pratik CPR egitimi almis kisilerin bu yontemi uygulamasi avantajdir Bircok universite hastanesinde halka CPR kursu verilmektedir CPR sirasinda kaburga kemikleri kirilabilir gogus kafesi zarar gorebilir CPR uygulamasi terminal donemdeki kanser diyabet kalp akciger bobrek yetmezligi gibi kronik hastaligi olanlara ve olumu uzerinden 30 dakikadan fazla zaman gecmis kisilere yapilmamalidir Her seyden once hastanin hava yolunun acilmasi gerekir Bunun icin bas geriye yatirilip cene yukari kaldirilir bas cene pozisyonu Bak Dinle Hisset yontemi ile hastanin nefes alip almadigi kontrol edilir Ilk yardimi yapan kisi yanagini hastanin agzina ve burnuna yaklastirarak nefesini hissetmeye calisir ayni zamanda da hastanin gogsu inip kalkiyor mu diye gozleriyle kontrol eder Hasta nefes almiyorsa agiz ici kontrol edilerek hava yolunun tikanmasinin sebebi arastirilir Sorunun agiz ici ve bogazda olduguna kanaat getirilirse yabanci cisim veya dil gozle gorulunceye kadar bakilir ve alinabilecek durumdaysa cikartilir kesinlikle kor dalis yapilmaz kor dalis sonucu hastanin durumu kotulesebilir tikanma sebebi dil ise parmak yanagin ic duvarina temas edecek sekilde agiz icine sokulur kanca seklinde bukulerek dil cekilir Islemler yapilirken zaman cok onemlidir Temel yasam destegine gecis suresi 2 dakikayi gecmemelidir Kaynakca Atkins DL Berger S Duff JP Gonzales JC Hunt EA Joyner BL Meaney PA Niles DE Samson RA Schexnayder SM November 2015 Part 11 Pediatric Basic Life Support and Cardiopulmonary Resuscitation Quality 2015 American Heart Association Guidelines Update for Cardiopulmonary Resuscitation and Emergency Cardiovascular Care Circulation 132 18 Suppl 2 S519 25 doi 10 1161 CIR 0000000000000265 PMID 26472999 17 Aralik 2016 20 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Dis baglantilarAmerikan Kardiyoloji Birligi18 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde CPR ile ilgili son guncellemeler