Dikyamaç, Artvin ilinin Arhavi ilçesine bağlı bir köydür. Köyde 2012 yılında kurulan Dikyamaç Köyü ve Çevresi Yaşam Tarzı Müzesi, Artvin ilinin ilk müzesidir.
Dikyamaç | |
---|---|
Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
Dikyamaç Dikyamaç'ın Artvin'deki konumu | |
Ülke | Türkiye |
İl | Artvin |
İlçe | Arhavi |
Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
Rakım | 764 m |
Nüfus (2020) | |
• Toplam | 64 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 0466 |
İl plaka kodu | 08 |
Posta kodu | 08290 |
Tarihçe
Dikyamaç köyünün eski adı, Kamparona'dır. 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinde Kanbarona (قانبارونە) ve 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Kanparona (قانپارونە) olarak geçer. Kamparona (კამპარონა), Laz coğrafyasında yaygın bir yer adıdır ve "mürver yeri, mürverlik" anlamına gelir.
Kamparona'nın bulunduğu bölge, antik çağda Kolheti Krallığı'nın bir parçasıydı. Osmanlılar bu bölgeyi, 1461 yılında Trabzon İmparatorluğu'nu oradan kaldırdıktan sonra ele geçirdi. Kamparona'nın yer aldığı Arhavi, Osmanlı döneminde Lazistan olarak adlandırılan bölgede bulunuyordu. Erken Osmanlı kayıtlarında Trabzon sancağına bağlı Arhavi kazası olarak geçer. Arhavi kazası, 1486 tahriri sırasında Arhavi-Laz nahiyesinden, 16. yüzyılda ise, Arhavi-Laz, Gonio, Vilayet-i İskele ve Vilayet-i Bağobit nahiyelerinden oluşuyordu.
Kamparona, Osmanlı idaresinin 1835 yılında askere alma ve vergi toplama amacıyla yaptığı nüfus tespitinde Orçi bölgesinin köyü olarak "Orçi-Kamparna" olarak kaydedilmiştir. 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinde ise, "Kanbarona" adıyla Trabzon vilayetinin sancaklarından biri olan Lazistan sancağında Hopa kazasının Arhavi nahiyesine bağlı bir köydü. Nüfusu 143 hanede yaşayan 342 kişiden oluşuyordu. Hane başına yaklaşık 2,4 kişi düşmesi, sadece erkek nüfusun tespit edildiğini göstermektedir. Bu durumda erkek sayısı kadar kadın eklenince, köyün nüfusunun yaklaşık 684 kişiden oluştuğu ortaya çıkar. Nitekim 1935 yılında köyde tespit edilen nüfus (664 kişi) da bu ihtimali desteklemektedir. Tarımla geçinen köyde hayvan varlığı olarak 630 inek ve 5 öküz tespit edilmiştir.
Kamparona, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesine göre Rize vilayetinin Hopa kazasının Arhavi nahiyesine bağlıydı. 1935 genel nüfus sayımında "Kamparana" olarak kaydedilmiş olan yerleşme, Rize ve Artvin vilayetlerinin yerine kurulmuş olan Çoruh vilayetinin Hopa kazasına bağlı Arhavi nahiyesinin köylerinden biriydi. Bu tespite göre köyün nüfusu 664 kişiden oluşuyordu. Türkçe kaynalarda farklı biçimlerde yazılmış olan Kamparona adı, "yabancı kökten geldiği" için 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Dikyamaç olarak değiştirilmiştir. Nitekim köyün adı 1955 genel nüfus sayımında "Kamparna", 1960 genel nüfusu sayımında da "Dikyamaç" olarak geçer. Köyün nüfusu 1955 yılında 729 kişiden, 1960 yılında da 402 kişiden oluşuyordu. Adının değişmesine rağmen köyün eski adı yeni adıyla birlikte bir süre daha resmi kayıtlarda "Dikyamaç (Kamparna)" biçiminde kullanılmıştır.
Köyde 1894 yılında inşa edilmiş, 1908 yılında onarılmış ve 1990'lı yıllarda restore edilmiş bir cami bulunmaktadır.
Coğrafya
Dikyamaç köyü, Artvin il merkezine 89 km, Arhavi ilçesine 13 km uzaklıktadır.
Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri | |
---|---|
2020 | 64 |
2019 | 62 |
2018 | 67 |
2017 | 74 |
2016 | 76 |
2015 | 72 |
2014 | 70 |
2013 | 74 |
2012 | 74 |
2011 | 75 |
2010 | 93 |
2009 | 96 |
2008 | 97 |
2007 | 101 |
2000 | 108 |
1990 | 186 |
1985 | 226 |
Kaynakça
- ^ (İngilizce). Fallingrain.com. 29 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o "Artvin Arhavi Dikyamaç Köy Nüfusu". Nufusune.com. 7 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Şubat 2020.
- ^ . dikyamacmuzesi.org. 24 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2020.
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 368, .
- ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 621.
- ^ Taner Artvinli, Artvin Yer Adları Sözlüğü, İstanbul, 2013, s. 151, .
- ^ "Kenan Aydın, "Arhavi Kazasında İskân ve Nüfus (1583-1681/1682)" - Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 2021 Bahar (34), s. 206". 17 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ağustos 2021.
- ^ "1165 no.lu Arhavi Nüfus Defteri". 1835.
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 369, .
- ^ a b "1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 200" (PDF). 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 5 Ağustos 2021.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 690". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ağustos 2021.
- ^ 1955 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1961, s. 143.
- ^ "Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1963, s. 73" (PDF). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 19 Mart 2022.
- ^ "1980 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1981" (PDF). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 19 Mart 2022.
- ^ . karadeniz.gov.tr. 5 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2022.
- ^ a b c d . YerelNet.org.tr. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2018.
Dış bağlantılar
- Dikyamaç, Arhavi için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Dikyamac Artvin ilinin Arhavi ilcesine bagli bir koydur Koyde 2012 yilinda kurulan Dikyamac Koyu ve Cevresi Yasam Tarzi Muzesi Artvin ilinin ilk muzesidir DikyamacKoyArtvin in Turkiye deki konumuDikyamacDikyamac in Artvin deki konumuUlkeTurkiyeIlArtvinIlceArhaviCografi bolgeKaradeniz BolgesiRakim764 mNufus 2020 Toplam64Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0466Il plaka kodu08Posta kodu08290TarihceDikyamac koyunun eski adi Kamparona dir 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinde Kanbarona قانبارونە ve 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde Kanparona قانپارونە olarak gecer Kamparona კამპარონა Laz cografyasinda yaygin bir yer adidir ve murver yeri murverlik anlamina gelir Kamparona nin bulundugu bolge antik cagda Kolheti Kralligi nin bir parcasiydi Osmanlilar bu bolgeyi 1461 yilinda Trabzon Imparatorlugu nu oradan kaldirdiktan sonra ele gecirdi Kamparona nin yer aldigi Arhavi Osmanli doneminde Lazistan olarak adlandirilan bolgede bulunuyordu Erken Osmanli kayitlarinda Trabzon sancagina bagli Arhavi kazasi olarak gecer Arhavi kazasi 1486 tahriri sirasinda Arhavi Laz nahiyesinden 16 yuzyilda ise Arhavi Laz Gonio Vilayet i Iskele ve Vilayet i Bagobit nahiyelerinden olusuyordu Kamparona Osmanli idaresinin 1835 yilinda askere alma ve vergi toplama amaciyla yaptigi nufus tespitinde Orci bolgesinin koyu olarak Orci Kamparna olarak kaydedilmistir 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinde ise Kanbarona adiyla Trabzon vilayetinin sancaklarindan biri olan Lazistan sancaginda Hopa kazasinin Arhavi nahiyesine bagli bir koydu Nufusu 143 hanede yasayan 342 kisiden olusuyordu Hane basina yaklasik 2 4 kisi dusmesi sadece erkek nufusun tespit edildigini gostermektedir Bu durumda erkek sayisi kadar kadin eklenince koyun nufusunun yaklasik 684 kisiden olustugu ortaya cikar Nitekim 1935 yilinda koyde tespit edilen nufus 664 kisi da bu ihtimali desteklemektedir Tarimla gecinen koyde hayvan varligi olarak 630 inek ve 5 okuz tespit edilmistir Kamparona 1928 tarihli Osmanlica koy listesine gore Rize vilayetinin Hopa kazasinin Arhavi nahiyesine bagliydi 1935 genel nufus sayiminda Kamparana olarak kaydedilmis olan yerlesme Rize ve Artvin vilayetlerinin yerine kurulmus olan Coruh vilayetinin Hopa kazasina bagli Arhavi nahiyesinin koylerinden biriydi Bu tespite gore koyun nufusu 664 kisiden olusuyordu Turkce kaynalarda farkli bicimlerde yazilmis olan Kamparona adi yabanci kokten geldigi icin 1959 yilinda 7267 sayili kanunla Dikyamac olarak degistirilmistir Nitekim koyun adi 1955 genel nufus sayiminda Kamparna 1960 genel nufusu sayiminda da Dikyamac olarak gecer Koyun nufusu 1955 yilinda 729 kisiden 1960 yilinda da 402 kisiden olusuyordu Adinin degismesine ragmen koyun eski adi yeni adiyla birlikte bir sure daha resmi kayitlarda Dikyamac Kamparna biciminde kullanilmistir Koyde 1894 yilinda insa edilmis 1908 yilinda onarilmis ve 1990 li yillarda restore edilmis bir cami bulunmaktadir CografyaDikyamac koyu Artvin il merkezine 89 km Arhavi ilcesine 13 km uzakliktadir NufusYillara gore koy nufus verileri2020 642019 622018 672017 742016 762015 722014 702013 742012 742011 752010 932009 962008 972007 1012000 1081990 1861985 226Kaynakca Ingilizce Fallingrain com 29 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Ocak 2020 a b c d e f g h i j k l m n o Artvin Arhavi Dikyamac Koy Nufusu Nufusune com 7 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Subat 2020 dikyamacmuzesi org 24 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Subat 2020 Trabzon Vilayeti Salnamesi 1869 1904 Hazirlayan Kudret Emiroglu Ankara 1993 2009 22 cilt 8 cilt s 368 ISBN 9789157871117 a b Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 621 Taner Artvinli Artvin Yer Adlari Sozlugu Istanbul 2013 s 151 ISBN 978 605 5708 85 6 Kenan Aydin Arhavi Kazasinda Iskan ve Nufus 1583 1681 1682 Hacettepe Universitesi Turkiyat Arastirmalari Dergisi 2021 Bahar 34 s 206 17 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Agustos 2021 1165 no lu Arhavi Nufus Defteri 1835 Trabzon Vilayeti Salnamesi 1869 1904 Hazirlayan Kudret Emiroglu Ankara 1993 2009 22 cilt 8 cilt s 369 ISBN 9789157871117 a b 1935 Genel Nufus Sayimi Istanbul 1937 s 200 PDF 16 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 5 Agustos 2021 Koylerimiz Yayimlayan Icisleri Bakanligi Ankara 1968 s 690 23 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Agustos 2021 1955 Genel Nufus Sayimi Ankara 1961 s 143 Genel Nufus Sayimi Ankara 1963 s 73 PDF 18 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 19 Mart 2022 1980 Genel Nufus Sayimi Ankara 1981 PDF 18 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 19 Mart 2022 karadeniz gov tr 5 Mart 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Mart 2022 a b c d YerelNet org tr 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Ekim 2018 Dis baglantilarDikyamac Arhavi icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft