Kamu hukuku veya amme hukuku, devlet ve vatandaşlar veya devletin kendi kurumları arasındaki ilişkileri düzenleyen hukuk alanıdır. Özel hukuktan ayrılması sırf bir ayrım değil, başvurulacak mahkemenin belirlenmesi açısından da önemlidir. Kamu hukukunun konusu olan devlet ve yurttaş arasındaki hukuksal uyuşmazlıklar, özel hukuk uyuşmazlıklarında yetkili değil, idare mahkemelerinde çözülür. Ceza hukuku da, ceza verme yetkisi sadece devlete ait olduğundan kamu hukuku alanına girer.
Hukuki bir çatışmanın özel mi, kamusal mı olduğunun belirlenmesi için çeşitli teoriler geliştirilmiştir:
- Çıkar teorisine göre, hukuki bir uyuşmazlık kamunun çıkarlarını ilgilendiriyorsa kamu hukukuna aittir.
- Üstünlük teorisine göre, hukuksal bir çatışma, biri diğerinden sahip olduğu devlet erki nedeniyle daha üstte bulunan iki hukuki nesne arasında ise kamu hukukuna dahildir. Devletin taraf olması gereklidir ama yeterli değildir. Devletin aynı zamanda zorlayıcılığını ve baskınlığını kullanması gerekir. Örneğin: İstimlak (zorla satın alma). Borçlar Hukuku Özel hukuka girer çünkü kimse borç ilişkisi kurmaya zorlanamaz, İcra-İflas Hukuku ise Kamu hukukunun kapsamındadır, çünkü bireyler borçlarını ödemeye zorlanabilir. Devlet üstünlüğünü kullanmıyorsa taraf olsa bile Özel Hukuk vardır. Örneğin, nikah memuru tarafları zorlamaz. (Medeni Aile Hukuku, özel hukuk kapsamındadır.)
- Özel hukuk teorisine göre ise, hukuki uyuşmazlığın konusu olan kanunlar, tüm yurttaşlara değil, sadece devlet sahip olan bir hukuki nesneye hak ve ödevler yüklüyorsa uyuşmazlık kamu hukukuna girer.
Kamu hukukunun kapsamı
Kamu Hukuku ve Özel Hukuk Karşılaştırması
Kamu | Özel | Açıklama | |
1 | Kamu Yararı: Tüm toplum yararlanır. Örneğin parklar | Bireysel Fayda: Sadece taraflar fayda görür. | Menfaat Teorisi |
2 | Eşitsiz İlişki: Yönetici – Yönetilen farkı | Eşitler arası İlişki: Taraflar birbirine eşit bireylerdir | Taraf Teorisi |
3 | Resen: Kendiliğinden harekete geçme | Tercihen: İsteğe bağlı olarak harekete geçme | Uygulama Teorisi |
4 | İrade Gücü: Bu gücü yalnızca devlet kullanır. | İrade Serbestisi: Tarafların iradeleri özgürdür. | İrade Teorisi |
5 | Emredicilik: Çoğu zaman Emir ve Yasaklar kullanılır. | İzin Vericilik: Çoğu zaman İzinler bu kapsamdadır. [İzin: İstersen yap] | Mahiyet Teorisi |
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kamu hukuku veya amme hukuku devlet ve vatandaslar veya devletin kendi kurumlari arasindaki iliskileri duzenleyen hukuk alanidir Ozel hukuktan ayrilmasi sirf bir ayrim degil basvurulacak mahkemenin belirlenmesi acisindan da onemlidir Kamu hukukunun konusu olan devlet ve yurttas arasindaki hukuksal uyusmazliklar ozel hukuk uyusmazliklarinda yetkili degil idare mahkemelerinde cozulur Ceza hukuku da ceza verme yetkisi sadece devlete ait oldugundan kamu hukuku alanina girer Hukuki bir catismanin ozel mi kamusal mi oldugunun belirlenmesi icin cesitli teoriler gelistirilmistir Cikar teorisine gore hukuki bir uyusmazlik kamunun cikarlarini ilgilendiriyorsa kamu hukukuna aittir Ustunluk teorisine gore hukuksal bir catisma biri digerinden sahip oldugu devlet erki nedeniyle daha ustte bulunan iki hukuki nesne arasinda ise kamu hukukuna dahildir Devletin taraf olmasi gereklidir ama yeterli degildir Devletin ayni zamanda zorlayiciligini ve baskinligini kullanmasi gerekir Ornegin Istimlak zorla satin alma Borclar Hukuku Ozel hukuka girer cunku kimse borc iliskisi kurmaya zorlanamaz Icra Iflas Hukuku ise Kamu hukukunun kapsamindadir cunku bireyler borclarini odemeye zorlanabilir Devlet ustunlugunu kullanmiyorsa taraf olsa bile Ozel Hukuk vardir Ornegin nikah memuru taraflari zorlamaz Medeni Aile Hukuku ozel hukuk kapsamindadir Ozel hukuk teorisine gore ise hukuki uyusmazligin konusu olan kanunlar tum yurttaslara degil sadece devlet sahip olan bir hukuki nesneye hak ve odevler yukluyorsa uyusmazlik kamu hukukuna girer Kamu hukukunun kapsamiAnayasa hukuku Idare hukuku Ceza hukuku Vergi hukuku Mali hukuk Yargilama hukukuKamu Hukuku ve Ozel Hukuk KarsilastirmasiKamu Ozel Aciklama1 Kamu Yarari Tum toplum yararlanir Ornegin parklar Bireysel Fayda Sadece taraflar fayda gorur Menfaat Teorisi2 Esitsiz Iliski Yonetici Yonetilen farki Esitler arasi Iliski Taraflar birbirine esit bireylerdir Taraf Teorisi3 Resen Kendiliginden harekete gecme Tercihen Istege bagli olarak harekete gecme Uygulama Teorisi4 Irade Gucu Bu gucu yalnizca devlet kullanir Irade Serbestisi Taraflarin iradeleri ozgurdur Irade Teorisi5 Emredicilik Cogu zaman Emir ve Yasaklar kullanilir Izin Vericilik Cogu zaman Izinler bu kapsamdadir Izin Istersen yap Mahiyet TeorisiAyrica bakinizOzel hukuk